1.)CO OBEJMUJE PRZEDMIOT PRAWOZNAWSTWO Przedmiot prawoznawstwa obejmuje wiedzę o prawie i jego związkach z innymi zjawiskami społecznymi, a także badania nad prawem. 2.)CZYM SIĘ RÓŻNI PRAWO WEWNĘTRZNE OD PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO Prawo wewnętrzne reguluje stosunki na terytorium danego państwa, prawo międzynarodowe publiczne normuje stosunki miedzy państwami Podmiotami prawa wewnętrznego są: osoby fizyczne, osoby prawne, różnego rodzaju instytucje Podmiotami prawa międzynarodowego są: państwa, organizacje międzynarodowe (np. ONZ, NATO) traktaty międzynarodowe (np. Międzynarodowy Pakt Praw Człowieka) 3.)NA CZYM POLEGA TRYB MEDIACYJNO-KONCYLIACYJNY ROZWIĄZANIA KONFLIKTÓWObok stron konfliktu występuje mediator (koncyliator).Mediator jest pomocnikiem i doradcą stron, nie ma on żadnych uprawnień władczych.Mediator ma ułatwić porozumiewanie się stron, pośredniczyć w ich rokowaniach, a przede wszystkim poszukiwać takiej formuły rozwiazywania sporu, która byłaby do zaakceptowania dla obu stron konfliktu. W trybie mediacyjno-koncyliacyjnym strony zachowują pełna autonomię w zakresie wyboru osoby mediatora, a także procedury prowadzenia rokowań oraz zasad rozwiązywania konfliktu. 4.)CO TO JEST NORMA PRAWNA Norma prawna jest to zrekonstruowana z tekstu prawnego dyrektywa postępowania, która w najprostszym przypadku musi odpowiadać wyczerpująco na przynajmniej dwa następujące pytania: kto i w jakich okolicznościach?, jak powinien się zachować? trzeci element, który rekonstruujemy poszukując odpowiedzi na trzecie pytanie: jakie będą konsekwencje w przypadku, gdy adresat nie zachowa się w sposób przewidziany przez normę? 5.)CO TO JEST PRZEPIS PRAWNYPrzepisem prawnym nazywa się elementarną jednostkę systematyzacyjną tekstu prawnego. Jeśli więc tekst prawny będzie się składał z artykułów(paragrafów, ustępów, punktów, liter), to każdy artykuł (paragraf, ustęp, ….itd.) będzie stanowił przepis prawny. 6.)DOKONAĆ ROZŁOŻENIA (PODZIAŁ NORMY PRAWNEJ) NA DYSPOZYCJĘ, SANKCJĘ, HIPOTEZĘ a.)Art. 415 Kodeksu Cywilnego Art.. 415 kc „kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę (H), obowiązany jest do jej naprawienia (D)” H->D b.)Art. 165 p.1 Kodeksu Karnego Art.. 165 §1 kk:” kto pozbawia człowieka wolności (H), podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5 (S)”. H->S c.)Art. 183 p.1 Kodeksu Karnego Art.. 183 § 1 kk Jeżeli ktoś pozostaje w związku małżeńskim (H), to nie powinien zawierać powtórnego związku małżeńskiego (D), bądź zostanie mu wymierzona kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 5 lat (S). H->D/S d.)Art. 296 p.1 Kodeksu Karnego Art.. 296 §1kk: jeżeli ktoś jest zobowiązany do zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą innej osoby (H1), to nie powinien wyrządzać jej szkody majątkowej (D) bądź jeżeli ktoś będąc zobowiązany do zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą innej osoby wyrządził jej szkodę majątkową (H2), to podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat (S). 7.)CZEGO DOTYCZĄ PRZEPISY BLANKIETOWE i ODSYŁAJĄCE a.)Przepisy blankietowe: Nazywa się zwykle przepisy, które odsyłają do aktów normatywnych, które dopiero mają zostać wydane b.)Przepisy odsyłające: Jeżeli dany przepis prawny odsyła do innych przepisów prawnych, to mówimy o odesłaniu systemowym. Jeśli określony przepis prawny odsyła do reguł czy zasad pozaprawnych, to mówimy o odesłaniu pozasystemowym 8.)CZEGO DOTYCZĄ PRZEPISY DYSPOZYCYJNE I IMPERATYWNE a.)przepisy imperatywne /bezwzględnie obowiązujące to takie przepisy, których działanie nie może być ani wyłączone ani ograniczone lub zmienione wolą stron. b.) Przepisy dyspozytywne/ względnie obowiązujące to przepisy, które stosuje się tylko wtedy, gdy strony nie uregulowały swych stosunków w odmienny sposób niż to przewiduje dany przepis, a więc wtedy gdy strony nie przyjęły innych postanowień albo nic nie postanowiły w danej kwestii. 9.)WYMIEŃ OBOWIĄZUJĄCE DZIENNIKI PROMULGACYJNE Powinno wystarczyć: Dziennik Ustaw RP i Monitor Polski ale poniżej są dokładniejsze nazwy: Dziennik Ustaw RP, Dziennik Urzędowy RP Monitor Polski , Dzienniki urzędowe ministrów resortowych oraz dzienniki urzędowe urzędów centralnych 10.)NA CZYM POLEGAJĄ KLAUZULE DEROGACYJNE klauzula derogacyjna – uchyla umowę lub pojedyncze przepisy, np. przy zawieraniu nowej umowy dot. tej samej sprawy (źródło wikpedia – krótsze i bardziej zrozumiałe) lub ze slajdów: Derogacja wyraźna jest to uchylenie normy lub aktu normatywnego przez inną normę prawną nazywaną przepisem lub klauzulą derogacyjną. 11.)CO TO JEST VACATIO LEGIS Czas między ogłoszeniem normy, a datą jej wejścia w życie to vacatio legis (wakacje ustawy). Vacatio legis zwykle trwa od 2 tygodniu do 1 roku w zależności od tego, ile czasu potrzeba, by się przygotować do stosowania danego aktu 12.)PROSZĘ WYMIENIĆ PODSTAWOWE TYPY WSPÓŁCZESNYCH SYSTEMÓW PRAWNYCH a.)system prawa kapitalistycznego b.)system prawa socjalistycznego c.)system civil law d.)system common law 13.)ŹRÓDŁĄ PRAWA WEWNĘTRZNEGO akty normatywne powszechnie obowiązujące a.)konstytucje b.)ustawy c.)ratyfikowane umowy międzynarodowe i akty prawa europejskiego d.)rozporządzenia e.)akty prawa miejscowego (terenowego, lokalnego) 14.)ŹRÓDŁA PRAWA EUROPEJSKIEGO (nie jestem pewny czy dobra odpowiedź) Z dniem 1.05.2004r. Polska stała się członkiem UE prawo europejskie stało się częścią naszego prawa wewnętrznego. Prawo europejskie ma pierwszeństwo nad prawem wewnętrznym wg. Orzecznictwa ETS 15.) DO KOGO NALEŻY INICJATYWA USTAWODAWCZA Rada Ministrów, Prezydent RP, Senat, komisja sejmowa lub grupa 15 posłów, co najmniej 100 tyś. Obywateli RP 16.)JAKIE LELEMENTY WCHODZĄ W SKŁĄD CZĘŚCI NIEARTYKUŁOWANEJ TESKTU PRAWNEGO W skład części nieartykułowanej wchodzi: a)tytuł b)określenie podstawy prawnej c)wstęp (preambuła) do aktu normatywnego 17.)NA PODSTAWIE (…) WSTAKAĆ ARTYKUŁ, USTĘP, TIRETY, LITERĘ 1.Artykuł – zawiera myśl, sformułowany w jednym zdaniu - Art. 1 2.Ustęp / paragraf – paragrafy stosujemy w kodeksach - 1./ §1.Punkt – 1) 4.Litera – a) 5.Tiret – „-” 18.)CZEGO DOTYCZĄ PRZEPISY PRZEJŚCIOWE W przepisach przejściowych normuje się wpływ nowego prawa na stosowanie starego a.)sposób zakończenia postępowania w sprawach będących w toku b).rozsztrzyga, czy i w jakim zakresie stosuje się nowe przepisy do uprawnień i obowiązków powstałych pod działaniem dotychczasowego prawa c.) rozstrzyga, czy i przez jaki czas utrzymuje się w mocy instytucje, które znosi nowe prawo d)rozstrzyga, czy utrzymuje się w mocy dotychczasowe przepisy wykonawcze 19.)NA CZYM POLEGA WYKŁADNIA PRZEPISÓW PRAWA Wykładnia zmierza do usunięcia jakiejś wątpliwości, która związana jest z rozumieniem danej normy prawnej lub jakiegoś jej fragmentu. 20.)WYMIENIĆ RODZAJE WYKŁADNI a.)Ze względu na jej moc wiążącą -wykładnia autentyczna wykładnia legalna- wykładnia operatywna -wykładnia doktrynalna (naukowa) b.)Ze względu na zakres-wykładnia literalna -wykładnia rozszerzająca -wykładnia zwężająca c) Trzy podstawowe typy dyrektyw wykładni wykładnia językowa wykładnia systemowa 21.)OMÓWIĆ WYKŁADNIĘ AUTENTYCZNĄ - jest to wykładnia dokonana przez ten sam organ, który ustanowił daną normę -ma ona moc prawną równą mocy prawnej aktu normatywnego, który został poddany interpretacji 22.) OMÓWIĆ WYKŁADNIĘ LEGALNĄ jest to wykładnia dokonywana nie przez organ, który ustanowił daną normę, ale przez organ upoważniony przez samo prawo do interpretacji określonych przepisów prawa. Wykładnia legalna ma z zasady charakter abstrakcyjny, a zatem dokonuje się jej za pomocą uchwał podejmowanych zwykle na specjalnych posiedzeniach sądu lub innego organu stosującego prawo. 23.)CO TO JEST STOSOWANIE PRAWA Stosowaniem prawa nazywamy władczą działalność organów państwa polegającą na wydawaniu decyzji indywidualno-konkretnych (akty stosowania prawa) na podstawie norm prawnych (aktów tworzenia prawa). Stosowanie prawa polega na zastosowaniu normy prawnej do jakiegoś indywidualnego przypadku. 24.)WYMIEŃ AKTY STOSOWANIA PRAWA to wyroki sądowe decyzje administracyjne25.)PROSZĘ WYRÓŻNIĆ ETAPY STOSOWANIA PRAWA 1. wybór normy prawnej, 2. ustalenie obowiązywania normy prawnej, 3. wykładnia normy prawnej, 4. ustalenie stanu faktycznego, 5. subsumpcja, 6. wybór konsekwencji prawnych, 7. sformułowanie i uzasadnienie decyzji. 26.)NA CZYM POLEGA SUBSUMPCJA Subsumpcją nazywa się podciągnięcie ustalonego stanu faktycznego pod wybraną normę prawną. 27.)NA CZYM POLEGA WNIOSKOWANIE ARGUMENTUM A SIMILE a.)(slajdy)Argumentum a simile czyli wnioskowanie z podobieństwa lub analogii. Analogia z ustawy - jej podstawą jest zawsze jakiś konkretny przepis prawny, który musi zostać wskazany we wnioskowaniu organu stosującego prawo. Np. Do użytkowania wieczystego wolno stosować przepisy o własności Analogia z prawa - Podstawą analogii nie jest żaden ściśle wskazany przepis prawa, ale bardzo ogólnie określone zasady czy idee na których opiera się prawo. 28.) NA CZYM POLEGA WNIOSKOWANIE ARGUMENTUM A FORTIORI (źródło bryk – ale to jest to samo co na slajdach tylko, że krócej) Argumentum a fortiori wg schematu Jeżeli A to tym bardziej B. wnioskowanie z większego na mniejsze. Komu wolno więcej wolno mniej. Wnioskowanie z mniejszego na większe. Jeżeli zakazane jest mniej to tym bardziej więcej