Zaliczenie:

Zadania tego typu co na zajęciach: 2 – 3 zadania

Koszt – jest wyrażony i dotyczy zużycia normalnego. wyrażamy go w cenach nabycia, a warunki normalne są różne dla każdej jednostki, wynikają one z techniki stosowanych technologii. Musi być ekwiwalentny tzn. że w przypadku ponosząc koszt powinien on tworzyć przychód.

Warunki które muszą zostać spełnione aby był koszt:

• Wyrażone w pieniądzu

• Celowe

• W określonym czasie

Nakład – wyrażone w jednostkach naturalnych celowe zużycie środków rzeczowych, a także wykorzystanie pracy żywej. Nakłady wyraża się w jednostkach naturalnych; tylko niekiedy w specyficznych sytuacjach wyraża się je w jednostkach pieniężnych (np. udzielenie pożyczki, zakup akcji – inwestycja niematerialna, nabycie w celu korzystnej transakcji).

Wydatek to celowe zadysponowanie określonej sumy środków pieniężnych, które zostały zaangażowane lub wydatkowane na różny cel. Zatem nie każdy wydatek jest kosztem, ale każdy koszt łączy się z wydatkiem. (z tym że w tym przypadku mogą wystąpić różnice czasowe). Wydatek który łączy się z powstaniem kosztu – zatrudnienie pracownika – wydatek dopiero w momencie wypłaty wynagrodzenia; wpłata do urzędu zaliczki na podatek dochodowy – wydatek który nie jest kosztem.

Wydatek – zmiana (zmniejszenie) funduszu środków pieniężnych.

Fundusz środków pieniężnych – składa się ze środków pieniężnych, należności i zobowiązań krótkoterminowych

FŚP = ŚP + N - Z

Każdorazowe wypłacenie środków z rachunku → WYPŁATA

Zależności pomiędzy wydatkami a kosztami:

1. wydatek wyprzedza koszt (nabywamy środek trwały, rozpoczynamy eksploatację a koszt mamy później; zakup materiałów – łączy się z wydatkiem ale nie jest kosztem – koszt po wydaniu do zużycia)

Amortyzacji (wg prawa bilansowego (wg ustawy)) nie można rozpocząć wcześniej niż od dnia oddania do eksploatacji, natomiast zgodnie z ustawami o podatku dochodowym naliczanie amortyzacji następuje od miesiąca następnego po miesiącu w którym środek został oddany do eksploatacji. Stąd wynika niedogodność taktyczna – trzeba by prowadzić 2 ewidencje na potrzeby prawa bilansowego a drugą podatkowo. Zazwyczaj stosuje się rozwiązanie podatkowe.

1. wydatek występuje równocześnie z kosztem (zakup materiałów i bez magazynowania wydanie ich do zużycia)

2. koszt wyprzedza wydatek (zakup z odroczonym terminem płatności, utworzenie rezerwy na naprawy gwarancyjne)

Każdorazowe wypłacenie środków z rachunku do WYPLATA. Wydatek może być przed kosztem lub po koszcie. Np.:

• nabycie środka trwałego – najpierw wydatek, później koszt

• zakup materiałów i wydanie do zużycia – wydatek i koszt w tym samym czasie

• zatrudnienie pracownika – najpierw koszt a później wydatek

Strata to niecelowe, nieuzasadnione normalnymi warunkami działania, zarówno zużycie jak i zadysponowanie określonych środków pieniężnych czyli nie ekwiwalentne zużycie.

Strata nadzwyczajna – skutek finansowy zdarzeń trudnych do przewidzenia które powstają poza działalności operacyjną. Nie są związane z ryzykiem prowadzenia działalności, np.: kradzież z włamaniem.

Zadanie 1.4

Wydatki i koszty

W przedsiębiorstwie wystąpiły m.in. operacje finansowe:

1. Spłacono krótkoterminowy kredyt bankowy.

2. Zaksięgowano podatek VAT związany ze sprzedażą towarów.

3. Zaksięgowano podatek VAT związany z zakupem materiałów.

4. Zakupiono i przyjęto materiały zgodnie z fakturą

5. Wyliczono i ujęto w ewidencji wynagrodzenia pracowników

6. Ujęto amortyzację środków trwałych

7. Przyjęto sfinansowane długoterminowym kredytem środki trwałe

8. Naliczono dywidendę od wyniku finansowego

9. Dokonano kompensaty należności i zobowiązań.

Na podstawie treści operacji wybrać te, które są wydatkami i określić ich relacje do kosztów.

Rozwiązanie:

LP	OPERACJE	KOSZT	WYDATEK	DODATKOWE INFORMACJE
1.	Spłacono krótkoterminowy kredyt bankowy.	NIE	NIE	Np.: -10 000 + 0 – (-10 000) = 0 Jest to wypłata
2.	Zaksięgowano podatek VAT związany ze sprzedażą towarów.	NIE	NIE	Rosną zobowiązanie i rosną należności
3.	Zaksięgowano podatek VAT związany z zakupem materiałów.	NIE	NIE	Rosną zobowiązania i rosną należności
4.	Zakupiono i przyjęto materiały zgodnie z fakturą	NIE	TAK	Rosną tylko zobowiązania;
5.	Wyliczono i ujęto w ewidencji wynagrodzenia pracowników	TAK	TAK	Rosną zobowiązania: relacja czasowa: w tym samym czasie
6.	Ujęto amortyzację środków trwałych	TAK	NIE
7.	Przyjęto sfinansowane długoterminowym kredytem środki trwałe	NIE	TAK	Środki trwałe rosną, zobowiązania są długoterminowe więc ich nie wliczamy – nie wpływają na bieżącą płynność
8.	Naliczono dywidendę od wyniku finansowego	NIE	TAK	Rosną zobowiązania, ale jeszcze na razie nie wypłaciliśmy dywidendy
9.	Dokonano kompensaty należności i zobowiązań	NIE	NIE	Maleją zobowiązania i maleją należności: relacja na zero

Zadanie 1.5

Koszty i pojęcia bliskoznaczne

Operacje gospodarcze okresu sprawozdawczego są następujące:

1. Dokonano przelewu zobowiązań za zakupione materiały 20 000 zł

2. Spłacono kredyt bankowy 100 000 zł

3. Spłacono odsetki normalne od kredytu 3 000 zł

4. Spłacono odsetki o charakterze sanacyjnym 1 000 zł

5. Dokonano wpłaty części zysku do budżetu 20 000 zł

6. Przelano podatek VAT 10 000 zł

7. Wykorzystano kredyt do spłaty zobowiązań 50 000 zł

8. Wypłacono wynagrodzenia pracownikom 20 000 zł

9. Otrzymano fakturę za remont budynku 152 000 zł

10. Przelano w końcu roku kwotę za roczną polisę ubezpieczeniową 20 000 zł

11. Pracownik pobrał z kasy zaliczkę na koszty podróży służbowej 500 zł

12. Zapłacono kary umowne 2 000 zł

Na podstawie podanych informacji ustalić kwoty:

1. Wydatków będących kosztami wyniku finansowego oraz określić ich powiązania czasowe

2. Wypłat będących wydatkami, jednocześnie określić ich powiązanie z kosztami

Rozwiązanie:

LP	OPERACJE	KOSZT	WYDATEK	WYPŁATA	DODATKOWE INFORMACJE
1.	Dokonano przelewu zobowiązań za zakupione materiały	NIE lub TAK	NIE	TAK	Maleją środki na kontach i maleją zobowiązania; wypłata – bo jest przelew
2.	Spłacono kredyt bankowy (krótkoterminowy)	NIE	NIE	TAK	Jeśli byłby kredyt długoterminowy to byłby wydatek; wypłata – bo spłacamy kredyt
3.	Spłacono odsetki normalne od kredytu	TAK	TAK	TAK	Jest wydatek bo tylko maleją nam środki pieniężne na koncie; wypłata – wszystko jest w tym samym czasie
4.	Spłacono odsetki o charakterze sanacyjnym	TAK	TAK	TAK	Wydatek – odsetki są kosztami finansowymi; wszystko jest w tym samym czasie
5.	Dokonano wpłaty części zysku do budżetu (obowiązkowe obciążenia Wyniku Finansowego)	NIE	NIE	TAK	Maleją zobowiązania i maleją pieniądze na rachunku bankowym
6.	Przelano podatek VAT	NIE	NIE	TAK	Maleją zobowiązania i maleją środki pieniężne
7.	Wykorzystano kredyt (krótkoterminowy) do spłaty zobowiązań (krótkoterminowe)	NIE	NIE	TAK	Kredytem krótkoterminowym spłacamy zobowiązania długoterminowe – jest wydatek
8.	Wypłacono wynagrodzenia pracownikom	NIE	NIE	TAK	Maleją środki pieniężne i maleją zobowiązania; kosztem jest LP
9.	Otrzymano fakturę za remont budynku	TAK	TAK	NIE	Zobowiązania rosną a środki pieniężne się nie zmieniają; relacja czasowa w tym samym czasie
10.	Przelano w końcu roku kwotę za roczną polisę ubezpieczeniową	NIE	NIE	TAK	Maleją środki pieniężne na rachunku bankowym i maleją zobowiązania; Polisa na razie nie jest kosztem
11.	Pracownik pobrał z kasy zaliczkę na koszty podróży służbowej	NIE	NIE	TAK	Koszt będzie jak pracownik się rozliczy; kasa maleje a należności rosną
12.	Zapłacono kary umowne	TAK	TAK	TAK	Środki pieniężne maleją a zobowiązania pozostają bez zmian; naliczane w momencie zapłaty; relacja czasowa – w tym samym czasie

Zadanie 1.6

Koszty i pojęcia bliskoznaczne

W przedsiębiorstwie przemysłowym wystąpiły następujące operacje gospodarcze w okresie:

1. Wydano do zużycia materiały podstawowe 110 000 zł

2. Zaliczono amortyzację środków trwałych do kosztów 25 000 zł

3. Miesięczna kwota opłaconej rocznej polisy ubezpieczeniowej 12 000 zł

4. Przelano odsetki umowne od kredytów długoterminowych 3 000 zł

5. Dokonano drobnych zakupów gotówkowych materiałów do bezpośredniego zużycia 500 zł

6. Lista płac za bieżący miesiąc 50 000 zł

7. Umorzenie przedmiotów małowartościowych 5 000 zł

8. Uregulowano przelewem zobowiązania wobec budżetu z tytułu zysku 1 500 zł

9. Przekazano opłatę sądową związaną z roszczeniem spornym o niedobór materiałów 2 000 zł

Na podstawie treści podanych operacji gospodarczych dokonać obliczenia kwot kosztów pokrywających się w czasie z powstaniem wydatków. Objaśnić znaczenie pozostałych operacji w tworzeniu pozycji płynności.

Rozwiązanie:

LP	OPERACJE	KOSZT	WYDATEK
	Wydano do zużycia materiały podstawowe	TAK	NIE
	Zaliczono amortyzację środków trwałych do kosztów	TAK	NIE
	Miesięczna kwota opłaconej rocznej polisy ubezpieczeniowej	TAK	NIE
	Przelano odsetki umowne od kredytów długoterminowych	TAK	TAK
	Dokonano drobnych zakupów gotówkowych materiałów do bezpośredniego zużycia	TAK	TAK
	Lista płac za bieżący miesiąc	TAK	TAK
	Umorzenie przedmiotów małowartościowych	TAK	NIE
	Uregulowano przelewem zobowiązania wobec budżetu z tytułu zysku	NIE	NIE
	Przekazano opłatę sądową związaną z roszczeniem spornym o niedobór materiałów	TAK	TAK

3 000 + 500 + 50 000 + 2 000 = 55 500

Klasyfikacja kosztów:

• Wg rodzaju

• Wg miejsca powstania

• Wg typów działalności

• Koszty pośrednie

• Koszty bezpośrednie

Ze względu na związek z wielkością produkcji

• Koszty stałe – nie zależą od wielkości produkcji

• Koszty zmienne – zależą od wielkości produkcji (materiały)

• Koszty proste

• Koszty złożone

Ze względu na powiązanie z procesem technologicznym

• Koszty podstawowe (wydanie materiałów do zużycia)

• Koszty ogólne – organizujące proces technologiczny (koszty związane z zakupem materiałów, sprzedażą)

Ze względu na fazę działalności:

• Zaopatrzenia – zakup materiałów

• Produkcji – produkcja wyrobów gotowych

• Zbytu – sprzedaż wyrobów gotowych i towarów

Zadanie 1.7

Istota i zakres koszów

W przedsiębiorstwie o produkcji jednorodnej zarejestrowano następujące operacje gospodarcze dotyczące zużycia środków gospodarczych, pracy żywej, usług obcych oraz wydatków w okresie:

1. Otrzymano fakturę na remont obiektów środków trwałych 80 000 zł

2. Wydano i zużyto materiały na cele działalności eksploatacyjnej (wartość zużycia według norm) 30 000 zł

3. Zużycie materiałów ponad obowiązującą normę 3 000 zł

4. Otrzymano fakturę za energię elektryczną 10 000 zł

5. Dokonano odpisu na fundusz socjalny 30 000 zł

6. Zapłacono karę umowną za niedotrzymanie terminów dostaw 5 000 zł

7. Amortyzacja środków trwałych 20 000 zł

8. Płace według listy płac do wysokości przewidzianej normami 80 000 zł

9. Płace będące odchyleniami od normatywnej wysokości 10 000 zł

10. Zapłacono odsetki za zwłokę 1 500 zł

11. Zapłacono składki ubezpieczeń społecznych 24 000 zł

12. Otrzymano fakturę za utrzymanie obiektów socjalnych 100 000 zł

13. Przelano odsetki i prowizje z tytułu wykorzystanych kredytów na zakup surowców 30 000 zł

Na podstawie podanych informacji ustalić wysokość kosztu własnego. Zanalizować istotę pozycji niezaliczanych do kosztów zwykłej działalności operacyjnej.

Rozwiązanie:

Koszt własny sprzedaży – składa się z kosztu wytworzenia sprzedanych wyrobów, kosztów zarządu i kosztów sprzedaży.

LP	OPERACJE	Wpływ na koszt wytworzenia (działalność podstawową) KOSZT WŁASNY SPRZEDAŻY	DODATKOWE INFORMACJE
1.	Otrzymano fakturę na remont obiektów środków trwałych	TAK
2.	Wydano i zużyto materiały na cele działalności eksploatacyjnej (wartość zużycia według norm)	TAK
3.	Zużycie materiałów ponad obowiązującą normę	NIE	Jest to koszt pozostałej działalności operacyjnej
4.	Otrzymano fakturę za energię elektryczną	TAK
5.	Dokonano odpisu na fundusz socjalny	TAK	W zależności jakich pracowników dotyczy (koszty zarządu)
6.	Zapłacono karę umowną za niedotrzymanie terminów dostaw	NIE	Są to pozostałe koszty operacyjne
7.	Amortyzacja środków trwałych	TAK	Koszty zarządu
8.	Płace według listy płac do wysokości przewidzianej normami	TAK
9.	będące odchyleniami od normatywnej wysokości	TAK	Wszystkie wynagrodzenia wpływają
10.	Zapłacono odsetki za zwłokę	NIE
11.	Zapłacono składki ubezpieczeń społecznych	TAK
12.	Otrzymano fakturę za utrzymanie obiektów socjalnych	NIE	Koszty wyodrębnionej działalności socjalne na osobnym koncie
13.	Przelano odsetki i prowizje z tytułu wykorzystanych kredytów na zakup surowców	NIE

80 000 + 30 000 + 10 000 + 30 000 + 20 000 + 80 000 + 10 000 + 24 000 = 284 000

Koszt własny sprzedaży wynosi 284 000 zł.

Zadanie 1.8

Istota i zakres kosztów produkcji

W przedsiębiorstwie o produkcji jednorodnej zebrano następujące informacje o kosztach dotyczących produktów, które w okresie były sprzedane:

1. Faktura za remont maszyn produkcyjnych 80 000 zł

2. Amortyzacja urządzeń produkcyjnych – wykorzystano połowę ich zdolności produkcyjnych 40 000 zł

3. Zużycie materiałów do wytworzenia wyrobów 30 000 zł

4. Faktura za energię elektryczną na potrzeby procesu technologicznego 60 000 zł

5. Lista wynagrodzeń pracowników produkcyjnych – akordowy system wynagrodzeń 100 000 zł

6. Podatki i opłaty 20 000 zł

7. Lista wynagrodzeń obsługi wydziału produkcyjnego i kierownika 25 000 zł

8. Koszty zarządu jednostki 45 000 zł

9. Faktura za transport sprzedanych produktów 33 000 zł

Na podstawie podanych pozycji wybrać i wycenić elementy kosztu wytworzenia produktów i obliczyć koszty sprzedanych produktów. Ocenić wielkość kosztów transferowych.

Rozwiązanie:

Koszty transferowe – koszty wyrażone w nakładach czysto pieniężnych nie odzwierciedlające zużycia czynników produkcji np.: podatki i opłaty.

LP	OPERACJE	KOSZT WYTWORZENIA	KOSZTY ZARZĄDU	KOSZTY SPRZEDAŻY	KOSZTY TRANSFEROWE
	Faktura za remont maszyn produkcyjnych	TAK	80 000	NIE	0
	Amortyzacja urządzeń produkcyjnych – wykorzystano połowę ich zdolności produkcyjnych	TAK	20 000	NIE	0
	Zużycie materiałów do wytworzenia wyrobów	TAK	30 000	NIE	0
	Faktura za energię elektryczną na potrzeby procesu technologicznego	TAK	60 000	NIE	0
	Lista wynagrodzeń pracowników produkcyjnych – akordowy system wynagrodzeń	TAK	100 000	NIE	0
	Podatki i opłaty	NIE	0	NIE	0
	Lista wynagrodzeń obsługi wydziału produkcyjnego i kierownika	TAK	25 000	NIE	0
	Koszty zarządu jednostki	NIE	0	TAK	45 000
	Faktura za transport sprzedanych produktów	NIE	0	NIE	0
X	SUMA	315 000	45 000	53 000	20 000

Zadanie 1.9

Koszty bezpośrednio i pośrednio związane z działalnością operacyjną.

W przedsiębiorstwie przemysłowym wystąpiły następujące operacje gospodarcze:

1. Dodatkowa amortyzacja środków trwałych postawionych w stan likwidacji 6 000 zł

2. Wartość niedoboru materiałowego niezawinionego, przekraczającego normy ubytków naturalnych 3 000 zł

3. Zapłacono policzone przez odbiorców kary za złą jakość wykonania 1 500 zł

4. Przelano odsetki sanacyjne od kredytów 2 000 zł

5. Odpisano należności operacyjne na skutek ich przedawnienia 1 000 zł

6. Wydano do zużycia materiały 30 000 zł

7. Lista płac za bieżący miesiąc pracowników administracji 17 000 zł

8. Przelano zobowiązania za energię elektryczną 5 000 zł

Na podstawie podanych operacji dokonać obliczenia kosztów zwykłej działalności operacyjnej i pozostałych. Opisać ich relacje do wydatków.

Rozwiązanie:

LP	OPERACJE	Koszty pośrednie	Koszty bezpośrednie
1.	Dodatkowa amortyzacja środków trwałych postawionych w stan likwidacji	TAK	6 000
2.	Wartość niedoboru materiałowego niezawinionego, przekraczającego normy ubytków naturalnych	TAK	3 000
3.	Zapłacono policzone przez odbiorców kary za złą jakość wykonania	TAK	1 500
4.	Przelano odsetki sanacyjne od kredytów	TAK	2 000
5.	Odpisano należności operacyjne na skutek ich przedawnienia	TAK	1 000
6.	Wydano do zużycia materiały
7.	Lista płac za bieżący miesiąc pracowników administracji
8.	Przelano zobowiązania za energię elektryczną
	SUMA	13 500	52 000

Zadanie 1.10

Systematyka koszów

W przedsiębiorstwie wystąpiły następujące operacje gospodarcze:

1. Zużyto materiały na cele:

   1. Produkcji pomocniczej 27 000 zł

   2. Produkcji podstawowej (wyrób A) 82 000 zł

   3. Produkcji podstawowej wydziału I dla napędu maszyn 17 000 zł

   4. Administracji wydziału I 8 000 zł

   5. Pakowania materiałów zakupionych 3 000 zł

2. Obliczono i rozliczono wynagrodzenia pracowników:

   1. Bezpośrednio produkcyjnych 20 000 zł

   2. Wydziału transportowego 8 000 zł

   3. Administracji wydziału I i II 28 000 zł

   4. Pomocniczych wydziału I 3 000 zł

3. Amortyzacja środków trwałych:

   1. Budynków administracji 40 000 zł

   2. Maszyn i urządzeń wydziału I 120 000 zł

   3. Maszyn i urządzeń wydziału pomocniczego 70 000 zł

4. Otrzymane faktury:

   1. Za transport zakupionych materiałów 7 000 zł

   2. Za transport wyrobów sprzedanych 4 000 zł

Na podstawie powyższych danych ustalić sumy kosztów:

1. faz produkcji, zaopatrzenia, zbytu

2. produkcji podstawowej i pomocniczej

3. bezpośrednich produkcji podstawowej

4. wydziałowych ruchu

5. ogólnowydziałowych

Rozwiązanie:

LP	OPERACJE GOSPODARCZE	FAZY DZIAŁALNOŚCI	PRODUKCJA	KOSZTY	wydziałowe ruchu	ogólno wydziałowe
		produkcja	zaopat- rzenie	zbyt	podsta- wowa	pomoc- nicze
	Zużyto materiały na cele:
	Produkcji pomocniczej	√				√
	Produkcji podstawowej (wyrób A)	√			√
	Produkcji podstawowej wydziału I dla napędu maszyn	√			√
	Administracji wydziału I	√			√
	Pakowania materiałów zakupionych		√
	Obliczono i rozliczono wynagrodzenia pracowników:
	Bezpośrednio produkcyjnych	√			√
	Wydziału transportowego		√	√		√
	Administracji wydziału I i II	√			√
	Pomocniczych wydziału I	√			√
	Amortyzacja środków trwałych:
	Budynków administracji	√	√	√
	Maszyn i urządzeń wydziału I	√			√
	Maszyn i urządzeń wydziału pomocniczego	√				√
	Otrzymane faktury:
	Za transport zakupionych materiałów		√
	Za transport wyrobów sprzedanych			√