MODELE ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA

Dział VI : WĘGLOWODORY

Nr zadania	Modele odpowiedzi i punktacja cząstkowa	Liczba punktów
1.	Liczba wiązań σ: 10 Liczba wiązań π: 3	1
2.	2CH3CH2Cl + 2Na ⎯T⎯→ CH3CH2CH2CH3 + 2NaCl	1
3.	CH2=C-CH3	1
4.	CH3 – CH2 – CH= CH2 + HCl CH3-CH2-CH – CH3 I Cl T CH3 – CH2 – CH - CH3 +KOH ---------------> CH3-CH= CH - CH3 + KCl + H20 I katalizator Cl	3
5.	CH2=C=CH2 => alkadien => układ skumulowany	1
6.	1. Substytucja zachodzi, gdy dwa substraty wymieniają się fragmentami swoich cząsteczek, tworząc dwa nowe produkty. 2.Polimeryzacja to reakcja, w której związek wielkocząsteczkowy(polimer) tworzy się z pojedynczych cząsteczek związku o małej masie cząsteczkowej (monomer) bez wydzielenia produktów ubocznych. 3. Addycją nazywa się proces przyłączania do atomów węgla połączonych wiązaniem podwójnym lub potrójnym cząsteczek homo- lub heteroatomowych, w wyniku czego rośnie krotność wiązania. 4. Eliminacją nazywamy proces polegający na oderwaniu od sąsiadujących atomów węgla dwóch atomów lub grup atomów bez zastąpienia ich innymi podstawnikami, w wyniku czego rośnie krotność wiązania. 5. Reguła Zajcewa: atom wodoru w reakcji eliminacji odrywa się od atomu węgla związanego z mniejszą liczbą atomów wodoru. 6. Reguła Markownikowa: atom wodoru w reakcji addycji przyłącza się do atomu węgla związanego z większą liczbą atomów wodoru (bogatszego w wodór)	2
7.	CH3–CH2–CBr2–CH3	1
8.	A: 4 – izopropylohept – 2 – en – 5 – yn (izopropyl można nazwać 2 – propylo) B: 2,2 – dimetylopropan C: tetrachlorometan	3
9.	W szeregu homologicznym węglowodorów nasyconych wraz ze wzrostem liczby atomów węgla w cząsteczce: wzrasta temperatura wrzenia i temperatura topnienia, zmienia się stan skupienia od gazowego , poprzez ciekły do stałego, wzrasta gęstości.	1
10.	Wzór półstrukturalny Nazwa systematyczna Węglowodór I cyklopentan Węglowodór II np.: CH3CH2CH2CH=CH2 pent-1-en	2
11.	Aby związek zaliczyć do związków aromatycznych, oprócz płaskiej budowy pierścienia (co wynika z faktu, że orbitale walencyjne atomów węgla w pierścieniu są w stanie hybrydyzacji sp^2) musi spełniać regułę Hückla, która określa liczbę zdelokalizowanych elektronów π w pierścieniu: (4n+2),gdzie: n-liczba naturalna(zazwyczaj kojarzona z liczbą pierścieni).	1
12.	D	1
13.	a) równanie reakcji węglowodoru X z chlorowodorem HC ≡ CH+HCl →H2C = CH−Cl b) równanie reakcji chloroetenu z wodorem wobec katalizatora. H C = CH −Cl + H ⎯⎯⎯⎯⎯→CH −CH −Cl	2
14.	a) Obecność podwójnego wiązania między atomami węgla w cząsteczce etenu i brak wiązania podwójnego w cząsteczce etanu, gdzie występują tylko wiązania pojedyncze. b) wodny roztwór bromu	2
15.	Cl I CH3–CH–CH2–CH3 + Cl2 ---------------CH3–C–CH2–CH3 + HCl I I CH3 CH3 2-chlo ro -2-metylobutan	2

16.	Liczba powstałych izomerów: 2 Wzór półstrukturalny: CH3-CH(CH3)-CH3 I Br CH2BrCH(CH)3-CH3 Nazwa systematyczna: 2-bromo-2-metylopropan 1-bromo-2-metylopropan	2
17.	a) C4H10 + Br2 ⎯(⎯hν)→C4H9Br + HBr b) CH3‒CH2‒CHBr‒CH3 lub C2H5‒CHBr‒CH3	2
18.	1 CH3—CH2—CH3 + 5O2 ..= 3..CO2 + 4.H2O ..................... .................. ................. 2 …… H3C CH CH3 światło CH3……….+……………….= 2-chloro - 2-metylopropan +HCl 3 H2C = CH2 + H2O = …………… H3C -CH2 -OH………………………. a) b) Reakcja addycji to reakcja, której schemat oznaczono numerem 3, a reakcja substytucji to reakcja, której schemat oznaczono numerem 2.	3
19.	CH3 I CH3 – C - CH2-CH-CH3 I I CH3 CH3	3
20.	Prawda Fałsz 1 Wzór ogólny alkenów to CnH2n. x 2 Dwa różne węglowodory o wzorze C4H10 stanowią parę izomerów x 3 Węglowodory o wzorach C3H8 i C4H8 należą do tego samego szeregu homologicznego. x 4 Cząsteczka węglowodoru łańcuchowego o wzorze C6H10 posiada jedno wiązanie podwójne. x	2
21	2-metylobutan 2,2-dimetylopropan CH3-CH(CH3)-CH2-CH3 CH3-C(CH3)2-CH3	2
22.	a) C10H8 b) Nie Wzór naftalenu nie różni się od wzoru benzenu o grupę CH2,ale o jej wielokrotność. c) 2	3
23.	a) VCH4 : V H2O : V CO : V H2 = 1 : 1 : 1 : 3 b) Równanie reakcji II: CO(g) + H2O(g) → CO2(g) + H2(g) Równanie sumaryczne: CH4(g) + 2H2O(g) → CO2(g) + 4H2(g)	3
24.	3 wiązania σ i 2 wiązania π	1
25.	a) C3H4 + 4O2 → 3CO2 + 2H2O 1 p. – poprawne ustalenie wzoru sumarycznego węglowodoru i zapisanie równania reakcji b) HC≡C – CH3 CH2=C=CH2 CH H2C \\// CH	2
26,	D. są homologami etenu.	1
27.	CH3 I CH3-CH-CH-C-CH2-CH2-CH2-CH3 I I I Br Cl CH3	1
28.	• metan i propen (prop-1-en) • etan i eten	2
29.	PRAWDA FAŁSZ 1. Wzór ogólny alkenów to CnH2n. X 2. Dwa różne węglowodory o wzorze C4H10 stanowią parę izomerów. X 3. Węglowodory o wzorach C3H8 i C4H8 należą do tego samego szeregu homologicznego. X 4. Cząsteczka węglowodoru łańcuchowego o wzorze C6H10 posiadają jedno wiązanie podwójne. X	2
30.	Addycja	1