Zestaw 1

1. Z jakimi dyscyplinami nauki i dlaczego powiązana jest hodowla roślin.

Jest to nauka sztuka i biznes związany z poprawą cech roślin uprawnych dla ludzkich korzyści.

Jako nauka o ulepszaniu dziedzicznych cech roślin uprawnych

Jako sztuka- uzyska na odmiana jest wytworem intelektu i wyobt]raxni hodowcy, chroniona prawem o własności intelektualnej

HR jako nauka:

- przemysł nasienny w sklad którego wchodzi

- HR jest najbardziej innowacyjny

- średnio na świecie 12-14 %, w Niemczech 17%

- przemysł motoryzacyjny

HR jako biznes: Wartośc globalnego rynku nasiennego wynosiła 36,5 mln

2. Jaki jest wpływ odmian na plony w zależności od środowisk i poziomu agrotechniki.

3. Co to jest zmienność biologiczna i jakie ma rodzaje

zmienność biologiczna to zmienność form życia na każdym poziomie organizacji biologicznej.

Rodzaje:

*z. molekularna - (ZM) to bogactwo budowy różnych molekuł determinujących ważne funkcje życiowe org, aminokwasów białek, tłuszczów, kw nukleinowych. Zmienność pomiędzy 2 nićmi DNA w układzie nukleotydów daje zmienność molekularną. ZM występuje w obrębie jednego organizmu, różnymi organizmami tego samego gat, pomiędzy spokrewnionymi gat, pomiędzy ekosystemami i w ramach procesu ewolucji

*z. genetyczna to całkowita liczba różnych kombinacji genowych występujących w ramach danej puli genetycznej

*z. gatunkowa- całkowita liczba gat jest prawdopodobnie większa od znanej obecnie

*z. ekosystemów - z. ekosystemów jest determinowana przez klimat, szerokość geograficzną, jakość gleby i obecność innych gatunków.

4. Porównaj częstotliwość wyst poliploidów u ssaków roślin

5. Co to są chromosomy homologiczne, jaka jest ich rola?

Chromosomy homologiczne - chromosomy o tym samym kształcie i wielkości zawierają podobną informację genetyczną, czyli geny. Geny te jednak mogą występować w innych postaciach, czyli allelach. Jeden chromosom w parze pochodzi od ojca, a drugi od matki. Podczas mejozy chromosomy homologiczne łączą się w pary i wymieniają odcinki.

Chromosomy homologiczne – chromosomy należące do różnych genomów rodzicielskich tak podobne jak homologiczne co prowadzi do tetrasomicznego dziedziczenia cech i rekombinacji między genomowej.

W obrębie gatunku chromosomy są homologiczne, pomiędzy gatunkami homeologiczne.

6. Z jakich części roślin mogą powstać haploidy

Ze strony matki: z kom jajowej, synergid i kom. Antypoidalnych

Ze strony ojca: z kom wegetatywnej i obu komorek generatywnych

Zestaw 2

1. Co to jest i na czym polega participatory plant breeding ,,hodowla farmerska''

PPB to zespołowa HR. W krajach rozwijających się uczestniczą farmerzy którzy wykonują pewne etapy hodowli:zachowanie zasobów, selekcje. Dostosowana do lokalnych warunków.

2-Pokaż na wykresie reakcje odmiany A i B na uprawę w dwóch środowiskach X i Y. Odmiana A słabo reaguje na zróżnicowane środowisko X i Y. Odmiana B pozytywnie reaguje na uprawę w środowisku X i negatywnie w środowisku Y.

3-Co to jest zmienność molekularna i jakie czynniki wpływają na tę zmienność.

ZM to bogactwo budowy różnych molekuł determinujących ważne funkcje życiowe organizmów, aminokwasów białek, tłuszczów, kwasów nukleinowych. Zmienność pomiędzy 2 nićmi DNA w układzie nukleotydów daje zmienność molekularną. ZM występuje w obrębie jednego organizmu, między różnymi organizmami tego samego gatunku, pomiędzy spokrewnionymi gatunkami, pomiędzy ekosystemami i w ramach procesu ewolucji.

4-Przedstaw porównanie auto- i aloploidów.

Auto: mają zwielokrotniony taki sam genom czyli mają więcej niż 2 zespoły chromosomów homologicznych(zamiast 2x mają 3x[autotriploidy], 4x[autotetraploidy] itd.)ziemniak4x, trzcina cukrowa8x.DZIEDZICZENIE POLISOMICZNE; formują tri-,tetra-,pentawalenty(multiwalenty); CHROMOSOMY HOMOLOGICZNE; częściej obcopylność; BRAK ROŚLIN ROCZNYCH I WYSOCE SAMOPYLNYCH; nie w 100%heterozygotyczne.

Alopoliploidy-mają zwielokrotnione różne gatunkowo zespoły chromosomów-mieszańce międzygatunkowe(pszenica-alloheksaploid, rzepak-allotetraploid); DZIEDZICZENIE DISOMICZNE; formują biwalenty w obrębie chromosomów homologicznych; CHROMOSOMY NIEHOMOLOGICZNE; częściej samozapylenie; ROŚLINY ROCZNE I WIELOLETNI, SAMO I OBCOPYLNE; wszystkie rośliny heterozygotyczne

Alloploidy- pomiedzy niespokrewnionymi gatunkami. Chromosomy niehomologiczne,, formują biwalenty między chromosomami homologicznymi, dziedziczenie disomiczne.

Autoploidy- pomiedzy blisko spokrewnionymi lub w obrębie tych samych gatunków, chromosomy homologiczne, formuja TRI tetra i pentawalenty, dziedziczenie polisemiczne.

5-Czym różni się chromosom homologiczny od homeologicznego.

Chromosomy homologiczne: Chromosomy o tym samym kształcie, wielkości, zaiweraja podobna inf. Genetyczną, czyli geny. Geny te mogą występować w rózenej postaci, czyli alllelach. Jeden chromosom w parze pochodzi od matki a jeden od ojca. Podczas mejozy chromosomy homologiczne lącza się w pary i wymieniaja odcinki. Zajmuja określone loci.

Chromosomy homeologiczne: to chromosomy należące do różnych genomów rodzicielskich tak podobne jak homologiczne co prowadzi do tetrasomicznego dziedziczenia cech i rekombinacji między genomowej; częściowo homologiczn, chromosomy majace odcinki odmienne pod względem składu genetycznego, zajmuja wiele loci

6-Czym charakteryzują się monohaploidy w stosunku do di haploidów.

monolploidy- zawieraja 1 genom. Powstaja z attudiploidów i allopoliploidów, brak biwalentów, sterylne

diploidy- komorka lub organ zawirajacy 2 zespoły chromosomów homologicznych

7-Co to jest protoplast i jakie ma cechy.

to komórki otozone błoną cytoplazmatyczną nie mające ściany komórkowej.Cechy: protoplasty pobierają wodę(umieszczenie w roztworach o ujemnym potencjale wody); mają małą gęstość(zbieranie na powierzchni roztworu o dużej gęstości po odwirowaniu; ujemnie naładowane-odpychają się(konieczność doprowadzenia do zlepiania się.Protoplast sztucznie uzyskuje się w wyniku trawienia scianykomorkowej enzymami; maja kształt kulisty lub zbliżony i pozostaja zdolne do zycia. Zdoln do regeneracji sciany komórkowej i fuzji, są w stanie tworzyć mieszańce somatyczne między gatunkami niespokrewnionymi.

8-Opisz zależność pomiędzy genotypem a fenotypem zależnie od allelicznego sposobu dziedziczenia cech

Genotyp to zespoł wszystkich genow, warunkujących właściwości genetyczne danego organizmu. Każdy zywy organizm ma swój indywidualny zespol genów.

Fenotyp to zespól cech zew.danego organizmu. Czyli oddziaływania warunków środowiska na właściwości dziedziczne organizmu.

9-Jakie są konsekwencje zaczęcia selekcji w procesie hodowli roślin samopylnych w pokoleniu F-4 lub F-7

oceniane wówczas rośliny są w dużym stpniu homozygotyczne, w ich potomstwie nie obserwuje się już większych rozszczepień. Prowadzi do powstania czystych linii wsobnych czyli zbioru osobnikow heterozygotycznych pod wzgladem danej cechy. Rośliny rodzicielskie, które zataja kryzowane same ze soba, daja w każdym przypadku takie samo potomstwo.

10-Na czym polega hipotez dominacji związana z efektem heterozji?

1-wigor mieszańców jest związany z działaniem genów dominujących które działają stymulująco; 2-efekty genów dominujących się sumują; 3-występuje współdziałanie genów z różnych loci(epistaza).Wigor mieszańcow jest związany z dzialaniem genów dominujących, które działają stymulujaco, efekty tych genów sumuja się, wystepuje współdziałanie genow z różnych loci

Zestew 3

1 czym rozni się odpornosc poligeniczna od monogenicznej?

*odporność monogeniczna: (nieodporne rośliny są porażone, a odporne nie) (jeden gen odporności), układ 0-jedynkowy – mechanizmy nadwrażliwości – obumieranie tkanek

*odpornosc poligeniczna : krzywa Gausa – każdy gen działa słabo

2 co to jest przemysł nasienny? Czym się charakteryzuje ?

To system organizacyjny, ułatwiający przepływ nasion do farmerów i pieniędzy, do firm hodowlano-nasiennych. Jest to miejsce gdzie spotykaja się i sa realizowane interesy odbiorców jak i sprzedawców. Charakteryzuje się odm. Mieszańcowymi, zwiększeniem poziomu uszlachetnienia nasion, rozwojem GM roślin, ochrna własności intelektualnej.

3 co to jest i na czym polega smart plant breeding „hodowla precyzyjna?

Uzycie molekularnych markeró determinujących pozadzane cechy, wybor odpowiednich partnerow do krzyzowania. Eliminacja wpływu środowiska. Nie wprowadzane sa nowe geny do genomu tak jak to jest w przypadku form transgenicznych

4 Jaki jest wplyw odmian na wielkosc plonów zaleznie od srednigo poziomu plonow w danym kraju ?

-współdziałanie genotypu środowiska i uprawy GxExM

-Plon i jego jakość oraz odpornośc na czynniki biotyczne jak i abiotyczne kształtowane są przez genotyp środowisko i uprawe.

-By uzyskac max plon i jakość i odpornośc roślin= cechy genetyczne i fenotypowe

5 opisz genatycznie jak powstało tritikale ?

jest alloploidem sztucznie wytworzonym przez człowieka jako polaczenie pszenicy i zyta i jest oktaploidem 2n=8x=42

6 Jaka jest zależność i dlaczego pomiedzy czestotliwoscia wystepowania poliploidow o polozeniem geograficznym oraz wysokoscia gdzie rosna rosliny ?

Występowanie poliploidów: Ok. 30% gatunków roślin kwitnących to poliploidy. Ok. 50% wszystkich rodzajów roślin zawiera gatunki poliploidalne i 2/3 wszystkich traw to poliploidy. Przykłady: Pszenica(6x), koniczyna(4x), kawa(4x), truskawki(8x). Rośliny ozdobne takie jak różne chryzantemy, tulipany to poliploidy. U ssaków i ptaków poliploidy są letalne. Niektóre zwierzęta, salamandry, płaskie robaki-poliploidy.

7 jaki ksztalt i dlaczego przybieraja protoplasty ?

Maja kształt kulisty lub zbliżony i pozostaja zdolne do zycia. Zdolne do regeneracji sciany komórkowej i fuzji, są w stanie tworzyć mieszańce somatyczne między gatunkami niespokrewnionymi.

8 co jest najwazniejszym czynnikiem i dlaczego który determinuje efaktywnosc selekcji ?

Czynniki wpływające na efektywność selekcji:

-Duza zmienność fenotypowa korzystna. Gdy odziedziczalność wysoka a zmienność mala- nie ma miejsca na roznice selekcyjna

-Gdy odziedziczalność wysoka to jednorazowa selekcja niewielu najlepszych pojedynkow daje szybki efekt ale kosztem zwężenia zmienności i obniżenia WO- obniżenie efektywności selekcji w nastepnych pokoleniach

-Gdy odziedziczalność mala –celowa niewielka presja selekcyjna

Efektywność selekcji- postep genetyczny=0, np.: plon osiaga plateau – brak efektow slekcji

Granice selekcji zaleznie od wielu czynnikow: zmienność genetyczna, intensywność selekcji

Wielkość populacji-granice selekcji inne – w zależności od konkretnej sytuacji

9 co jest odmina w roslinach samopylnych ?

10 co to jest hipoteza naddominacji zwiazana z efektem heterozji ?

.naddominacja: Aa>AA i Aa>aa

z rys. heterozygoty są zawsze lepsze od obu homozygot. heterozygotyczność jest konieczna dla heterozji. homozygotycznosc powoduje efekty chowu wspobnego

ZESTAW 4

1. Co to jest i na czym polega shuttle plant breeding- 2 plony w roku, hodowla w różnych środowiskach. Norman Borlaug.

2. Określ wpływ nowych odmian na efektywność nawożenia azotem- zwiększa efektywność nawożenia, większe ziarniaki

3. Co to jest zmienność gatunkowa, zakres i na czym polega- Ponieważ nie znamy pełnej liczby gatunków nie rozumiemy jak działa nasze środowisko. Gatunki mogą zginąć zanim je poznamy.

4. Cechy genetyczne autopoliploidów?-

- Populacja autopoliploidów zachowuje wyższy poziom heterozygotyczności niż odpowiadające diploidy,np. samozapylenie diploida Aa czyli Aa x Aa= 25%AA, 25%aa, 50%Aa

- 2n=4x=16 autotetrapoliploid

U autotetrapoliploida formowane są tetrawalenty i koniugacja oraz crossing over zachodzi pomiędzy nimi.

5. Opisz jak wykorzystano krzyżowanie oddalone do resyntezy istniejących genów?

6. Tkanka kalusowa- tkanka roślinna powstająca w miejscu zranienia rośliny najczęściej z okolicznych komórektkanki miękiszowej. Jest to amorficzna masa komórek mająca zwykle postać białego nalotu. Komórki tworzone przez te merystemypowodują stopniowe zabliźnianie się i zarastanie ran. Komórki kallusa są zwykle większe od komórek tkanki macierzystej.

7. Co to jest zmienność genetyczna i jakie czynniki na nią wpływają- Całkowita liczba różnych kombinacji genowych występujących w skali danej puli genowej. Czynniki – mutacje, genetyczna erozja

8. sposoby uzyskiwania haploidów?-

Czynniki determinujące wytwarzanie haploidów

- genotyp rośliny matecznej

- Części roślin wykorzystywane do indukowania haploidów (pyłek, zalążnia/zalążki)

- Właściwości kultury In vitro

- Czynniki zewnętrzne środowiska

- Fizjologiczny stan rośliny matecznej

- Czynniki fizyczne i chemiczne wpływające na roślinę mateczną

9. Etapy fuzji protoplastów-

- Izolacja protoplastów – ściana komórkowa – celuloza, hemiceluloza, ligniny, trawienie przez pektynazy, celulazy i hemicelulozy. Dodawany roztwór osmotyczny. Oczyszczanie filtratu przez odwirowanie, filtracje, przemywanie. Oznaczenie żywotności protoplastów- barwniki.

- Fuzja protoplastów – w komorze z elektrodami, gdy przyłożymy napięcie – pole elektryczne- protoplasty formują łańcuszki. Następnie wyładowanie elektryczne, które dziurkuje protoplast. Szybka prosta metoda – Solanacea wydajność mieszańców większa niż 50%

- Identyfikacja i selekcja komórek mieszańcowych – selekcja produktów fuzji. Po fuzji mamy: protoplasty macierzyste niepołączone, połączone protoplasty macierzyste, heterokariony i różne kombinacje hybryd. Zwykle 1-10% protoplastów przeszło fuzję. Selekcja hybrydów pomiędzy protoplastami bez fuzji i homofuzji. Selekcja; różne metody tolerancji na herbicydy, wzrost w kulturze zawierającej herbicyd. Wizualna identyfikacja: np. wg barwy. Barwniki fluoroscencyjne barwiące różnie odmienne gatunkowo protoplasty. Kallus mieszańcowy jest różny i charakteryzuje się większym wigorem

- Wzrost protoplastów mieszańcowych- protoplasty w kulturze zaczynają formować ścianę komórkową kilka godzin po fuzji, czego dowodem jest utrata okrągłego kształtu. Pierwsze podziały komórkowe po 2-7 dniach, po 3 tygodniach widoczne małe kolonie komórek.

10. Czym charakteryzują się cechy jakościowe- determinowane przez geny główne, silnie działające. Wpływ środowiska niewielki. Zmienność skokowa lub 0-1. Dziedziczą się zgodnie z prawami mendla. Do opisu potrzeba prostych opisów feakwenji osobników. Podstawa analizy, krzyżowanie pojedynków. Łatwa do opisania, wykorzystywana w HR.

zestaw 5

1. Na czym polega teoria gen na gen
Teoria gen na gen (Flor)
-roślina zaw pojedyncze dominuj geny odporności R który jest zdolny do rozpoznania patogena zawierającego komplementarny gen awirujencji (Awr)
-gen awirujencji to gen patogena który koduje produkt białkowy rozpoznawalny w spos bezpośrednio przez roślinę gospodarza zaw gen R
-w efekcie nast. Uruchom mechanizmu obronnego rośliny i ihibicja wzrostu patogena
-jeśli roślina gospodarza nie zawiera genu R lecz r patogen jest zdolny do jej porażenia

R → >B1] ; W → [B2> => [B2>>B1] (całość)

Przykład teorii gen na gen: Reakcja między 2 genami odporności R1 i R2 roślin gospodarza i dwoma genami wirulencji V1 i V2 patogena

2. Na czym polega prawo własności intelektualnej
Wszystko co zostało samodzielnie wymyślone i stworzone jest objęte prawem własności intelektualnej.
3. jakie są genetyczne hipotezy wyjaśniające negatywny efekt howu wsobnego
A) naddominacja- heterozgoty dają większą zdolność przeżycia potomstwa pod wzglęgem analizowanych cech niż homozygoty (mają większy wigor)
B) dominacja/częściowa dominacja- obciążenie niekorzystnymi recesywnymi allelami

4.Jak i dlaczego oceniamy wartość kombinacyjną u roślin samopylnych

Oceniamy wartość kombinacyjną po to by określić jakie wartościowe i pożądane cechy/geny roślina jest zdolna przekazać do mieszańca. Oceniamy za pomocą: TOP CROSS-krzyżowanie z jednym zapylaczem o szerokiej bazie genetycznej. Niekiedy krzyżowanie linii po pierwszym samozapyleniu. Jeśli wypadną dobrze-samozapylenie do 5 pokolenia i krzyżowanie.; DIALLECROSS-krzyżowanie każdy z każdym. Liczna krzyżowań zależna od ilości linii. Wyselekcjonowanie linie wg OWK są krzyżowane w celu selekcji najlepszych mieszańców.

5.Jakie znasz parametry matematyczne opisujące cechę ilościową

średnia arytmetyczna i miernik zmienności(odchylenie standardowe)

6. Porównaj cechy mieszańców płciowych i somatycznych
różnice miedzy hybrydyzacja płciową i somatyczną:

1. w plciowej łączą się gamety i podwajana jest liczba chromosomów gametycznych, powstaje diploid, a w somatycznej podwaja się liczba chromosomów

2. w płciowej cytoplazma po matce a w somatycznej po obu rodzicach;

aby uzyskać funkcjonalną hybrydę somatyczną musi być zgodność chromosomów dlatego dobre jest łączenie gatunków spokrewnionych, często łączy się dzikie

3. interesujące są w hybrydyzacji somatycznej cybrydy (mieszańce cytoplazmatyczne) bo jądro nie jest mieszańcowe, tyko zamienione są organella, co daje nam zmienność genetyczną
4. obecnie fuzja somatyczna nie jest tak popularna bo mamy nowe metody molekularne pozwalające na przenoszenie genów bez balastu zbędnego
7.Jakie znasz zasady selekcji produktów fuzji protoplastów---selekcja hybryów pomiędzy protoplastami bez fuzji i homofuzji. Tolerancja na herbicydy-wzrost w kulturze zawierającej herbicyd. Wizualna identyfikacja, np. wg barwy. Barwniki fluorescencyjne barwiące różnie odmienne gatunkowo protoplasty. Kallusmieszańćowy jest różny i charakteryzuje się większym wigorem.

8.Co to transgresja i do czego prowadzi--zjawisko w którym w F2 pojawiają się osobniki przekraczające zakres form rodzicielskich. Np. krzyżując dwa osobniki o średniej odporności na dany stres, otrzymujemy potomka, który jest całkowicie odporny na określony stres. Transgresja prowadzi do wzrostu wartości określonej cechy ilościowej.

9.Porównaj cechy roślin samo- i obcopylnych

Samo- samo-zgodne; MAŁO KWIATÓW; małe kwaity; KWIATY JEDNOBARWNE; brak nektaru; KWIATY BEZ ZAPACHU; pylniki blisko znamienia; MAŁO ZIAREN PYŁKU; znamię słabo wyeksponowane;

Obco- samo-niezgodne; WIELE KWAITÓW; duże kwiaty; JASKRAWE KOLORY KWIATÓW; jest nektar; SILNY ZAPACH KWIATÓW; pylniki daleko od znamienia; WIELE ZIAREN PYŁKU; znamię wyeksponowane.

10. czym różnią się chów wsobny od rodzinowego-chów wsobny to wymuszone samozapylenie rośliny obcopylnej. Konsekwencją jest depresja wsobna w wyniku działania alleli recesywnych o działaniu letalnym i subletalnym. Chów rodzinowy to krzyżowanie pomiędzy blisko spokrewnionymi osobnikami różniącymi się genetycznie. Stosujemy gdy rośliny negatywnie reagują na chów wsobny. Wzrost homozygotyczności –znacznie wolniejszy niż w chowie wsobnym. trudno uzyskać czyste linie.

ZESTAW 6

3. Jak kształtwoala się zmiennosc genetyczna w historii rozwoju rolnictwa?

Ograniczenie zmienności genetycznej nastąpiło na skutek przejścia ekotypów do nowoczesnych odmian. Francuskie ekotypy pszenicy (1800 r) okazały się o 25% bogatsze pod względem danych alleli od tych w latach 1960-70, obserwowano ograniczenie zmienności genet w pszenicy ( przyczyna „Zielona Rewolucja”)

4. czym roznia się poliploidy miotyczne od mejotycznych ?

Mitotyczne: identyczne genetycznie konsekwencje, podwojenie chromosomów, alleli

Zdublowanie alleli: efekty pozytywne i negatywne

Pozytywne: większa zdolnośc buforowa, większa heterozygotycznośc pojedynkow, możliwośc prowadzenia hodowli na mniejszych populacjach – bez obawy na efekt howu wsobnego

Negatywny: mniejsza płodność

Mejotyczne, gamety FDR i SDR

FDR powstaja na skutek niekompletnego przebiegu I-szego podziału redukcyjnego. Brak wytworzenia sciany komorkowej po podziale. Prowadzi to do powstania dwóch 2n gamet identycznych identycznych takim samym składzie z którego powstała linia rodzicielska, heterozygotyczne.

SDR niekompletny II podział, brak podziału chromosomow homologicznych na chromatyny, gamety w pełni homozygotyczne i różne od siebie

10.co to jest zmienność ekosystemów i na czym polega.

Zmienność ekosystemów Jest determinowana przez klimat szerokości geograficznej, jakość gleby i obecnośc innych gatunków. Bioróżnorodność ekosystemów zmniejsza się od równika do biegunow. Specyficzne ekosystemy takie jak lasy deszczowe w Brazyli czy bagna torfowe w Europie charakteryzują się dużą zmiennościa ekosystemów.

ZESTAW 11
1. Czym różni się opłata licencyjna od opłaty za matariał ze zbioru.

Opłatę licencyjną uiszcza plantator na rzecz właściciela odmiany, którą będzie rozmnażać. W ten sposób wraz z odpowiednią umową nabywa prawa licencyjne do odmiany. Opłata za materiał ze zbioru jest uiszczana plantatorowi przez firmę nasienną, która odbiera wyprodukowany materiał siewny.
2. Czym różni się odporność poligeniczna od monogenicznej.

W przyp gdy odporność uwar jest 1genem – jest to odporność monogeniczna, natomiast jeśli kilkoma genami to jest to odporność poligeniczna

Odporność monogeniczna- rośliny z genami odporności nie są porażane zaś w rozszczepiającym się potomstwie po skrzyżowaniu formy odpornej i nieodpornej są 2 klasy roślin: porażone i nieporażone. Pojedyncze silnie działające geny odporności mogą wyw efekt nadwrażliwości przejaw się zniszczeniem patogena we wcz fazach infekcji

Odporność poligeniczna- efekt odporności zależy od: liczby genów i efektu działania każdego z nich;
-każdy gen działa słabo- w wyn krzyżowania formy podatnej i odpornej na infekcje w potomstwie uzysk krzywą Gaussa obrazującą częstotliwość wyst form odpornych;
-najmniej jest tych odpornych i podatnych, najwięcej o średniej podatności;

-odporność w większprzyp ma char dominujący ale nie należy tego uogulniać ponieważ dominowanie jest łatwiejsze do stwierdzenia niż recesywność;
-odporność poligen jest wysokim stopniu odziedziczalna.
3. Czy istnieją i jakie metody utrwalania efektu heterozji
Rozmnażanie apomiktycznie=rozmnażanie wegetatywne w sensie genet powstaje klon. (wiechlina)
-heterozja w nast. pokoleniach
4. Porównaj efekty chowu wsobnego i efekt heterozji
Chw- efekt krzyżowania pom spokrewnionymi osobnikami; H-niespokrewnionymi
Chw- zmiejszająca się żywotność i heterozygotyczność. H- zwiekszanie wigoru i heterozygotyczności
Chw- depresja w F2- ujawnianie się recesywnych alleli, H-recesywne allele jednego rodzica są maskowane dominującymi drugiego.(uzysk linii homożygot o korzystnych domin allelach jest niemożliwe- sprzężenie kożystnych i niekorzystych reces alleli)
5. Jakie cechy roślin sprzyjają obco zapyleniu

Są to cechy które zapobiegają samozapyleniu, a więc:przedprątność, przedsłupność, dwupienność, różnosłupkowość, samopłonność.
6. Co pod względem genetycznym jest odmianą u roślin samopylnych
Odmiana- potomstwo jednej linii lub mechaniczna mieszanka jednolitych genotypowo linii.
7. Na czym polega działalność określona angielskim skrótem MAS
Marker aidedselectiom – selekcjac wspomagana markerami- selekcja poolegająca na użyciu markerów (wskaźników) cech morfologicznych, fizjologicznych, biochem, opartych na zmienności DNA/RNA determinujących interesujące nas cechy. Wykorzystywane dla niebezpośred selekcji tej cech czy cech. Używana w hodowli zwierząt i roślin.
MAS- cecha jest selekcjonowana nie na podstawie fenotypu ale markera związanego z cechą.
8. Co to są komórki macierzyste i czym się charakteryzują

To komórki które mają potencjalnie nieograniczoną liczbę podziałów i mają zdolność do różnicowania się do innych typów komórek.
9. Jakie są dowody na zubożenie zmienności genetycznej
-historyczne- rodowodowe:
dane hist o wąskiej bazie genetycznej niekt odmian
1.wiele milionów krzewów kawy ARABICA pochodzi od krzewu uprawianego w 1706 w OB w Amsterdamie
2.kauczukowiec uprawiany w malezji pochodzi od 22 siewek z Brazylii
3. Wszystkie odmiany soiipoch z 11 linii wyselekcjonowanych z wschodnioazjatyckiej kolekcji
4. nie więcej niż 6 wsobnych linii kuk dało początek najlepszym mieszańcom
5. odmiany ziemniaków pow w 18 z kilkunastu 4xklonów Solanumandigena
-brak postępu hodowlanego przy dobrze zaplanowanym programie hodowlanym
słaby postęp ma miejsce w przyp soi i ziemniaków w których po wyczerpaniu istniejącej puli genowej nastąpił regres w plonowaniu
10. Wymień podstawowe mechanizmy prowadzące do udomowienia roślin.

1bezposrednie:zmiana frekwencji alleli, utrwalenie przewagi alleli w obrębie i pomiędzy gatunkami=przewaga mutantów zawierających allele genów które sa pożyteczne do przetrwania w uprawie lub tych które sa niekorzystne do przetrwania w stanie dzikim.

2.pośrednie:selekcja naturalna-działająca w gęstym łanie roślin uprawnych powodująca konkurencję i eliminowanie części roślin. Selekcja sztuczna-stosowana przez człowieka po zbiorze nasion wpływająca na zwiększenie wielkości i cechy jakościowej nasion.

Zestaw 21

1.Jakie znasz sposoby tworzenia nowej zmienności genetycznej roślin

-ZG to całkowita liczba różnych kombinacji genowych występujących w ramach danej puli genetycznej

-mutacje, wymiana genów, zmiana częstotliwości genomów w populacji występująca na poziomie DNA jest siłą napędową ewolucji

-genetyczna erozja powstaje w wyniku, śmierci org. Mała zmienność genetyczna w populacji prowadzi do zmniejszenia puli genowej, chowu wsobnego, osłabiania systemu odpornościowego org i szybkiej ich eliminacji

-Więcej niekorzystnych mutacji u Amerykanów pochodzenia europejskiego niż afrykańskiego wskazuje, że w rozwoju dziejowym nastąpiło ograniczenie zmienności genetycznej w populacji europejskiej

1.Jakie znasz sposoby tworzenia nowej zmienności genetycznej roslin: hodowla roslin w największym stopniu przyczyniła się do ograniczenia zmienności genetycznej na etapie przejścia od ekotypów do nowoczesnych odmian. Nowoczesne odmiany charekteryzuja się podobną zmiennością w przestrzeni lat. Duża liczba mniejszych firm prowadzących hodowlę sprzyja zachowaniu zmienności genetycznej.

2.Uszereguj typy odmian według rosnącego poziomu heterozygotyczności

3.Scharakteryzuj właściwości autotriploidów

Autotriploidy- niektóre gatunki są hodowane tak aby uzyskać poziom triploidalny-buraki, beznasienne banany, melony-triploidy beznasienne, astry, tulipany Darwina, brzoza , wiele drzew owocowych. Triploidy- brak rozmnażania przez nasiona, większość rozmnażana wegetatywnie. Forma 4x*2x=3x

Liczba kombinacji chromosomach w gametach rośnie wraz ze zwiększaniem liczby chromosomów, maleje jednocześnie liczba gamet z pełną liczbą chromosomów.

4.kim był humpans i czym się charakteryzował:Alloploid ludzki humpans. Na światowym kongresie buł wykład o możliwym stworzeniu hybrydy człowieka i małpy HUMPANSA.

5.Opisz efekty ostrej selekcji u roślin samo- i obco pylnych

Selekcja u roślin samopylnych i obcopylnych:

-ostra selekcja w małych populacjach powoduje wzrost homozygotyczności

- u samopylnych nie powoduje to negatywnych konsekwencji

-u obcopylnych- uzyskujemy negatywne efekty wynikające z chowu w bliskim pokrewieństwie

-u obcopylnych należy zwracać większą uwagę na wielkości populacji i ostrość

6.Jakie są cechy idealnych markerów genetycznych

Ważne cechy idealnych markerów:

1. łatwe rozpoznawanie wszystkich fenotypów determinowanych przez wszystkie kombinacje alleli homo i heterozygot.

2.Posiadają mierzalne różnice w nasileniu cechy widoczne we wczesnym rozwoju.

3.Markery nie wywierają wpływu na cechę, która zmienia sie zależnie od rodzaju alleli w loci markerów

4.Brak albo niska interakcja miedzy allelami - możliwosc jednoczesnego użycia ich w ocenie segregującej populacji.

7.Podaj różnice pomiędzy hybryda a cybrydą

- dwujądrowa komórka efekt fuzji – heterokarion lub heterokariocyt

- hybryda (mieszaniec jądrowy) połączone jądra częściowo lub całkowicie. Całkowita hybryda- połączone jądra i organelle z obu komórek. Może być symetryczna lub asymetryczna.

- cybryda (mieszaniec cytoplazmatyczny) jądro jednego gatunku, organelle drugiego lub jądro jednego i połączenie organelli obu gatunków

8.Jakimi parametrami determinowana jest zmienność genetyczna organizmów

- segregacja chromosomów

- losowe łączenie się gamet

- wymiana genow miedzy chromosomami homologicznymi

9.Jakie cechy roślin sprzyjają obco zapyleniu

CECHY ROŚLIN DETERMINUJĄCE OBCOZAPYLENIE

-Jednopienność – na jednym „pniu” kwiaty żeńskie i męskie – kukurydza

-Dwupienność - na dwóch pniach – kwiaty męskie i żeńskie – konopie, chmiel asparagus, szpinak

-Samo niezgodność

-Nieprawidłowość w budowie kwiatu

10.Opisz zależność pomiędzy wielkością populacji a szybkością wzrostu liczebności homozygot w populacji