2012

ISTOTA UBEZPIECZENIA. PODSTAWOWE POJĘCIA Z ZAKRESU UBEZPIECZEŃ

1. Jakie znasz 2 zasadnicze sposoby finansowania ryzyka. Na czym one polegają?

Dwa sposoby finansowania ryzyka:

• Zatrzymanie ryzyka na własnym rachunku – może ono polegać na 2 alternatywnych rozwiązaniach:

  • Nie podejmujemy żadnych działań i szkody pokrywamy z bieżących wpływów lub z pozyskanego zewnętrznego finansowania (np. pożyczki, bieżące dochody, upłynnienie aktywów, z utworzonych wcześniej rezerw,)

  • Tworzymy fundusze celowe (samoubezpieczenie) na pokrycie ewentualnych szkód. Pozostawienie ryzyka na własnym rachunku może dotyczyć jego całości lub części (franszyza redukcyjna (kwota o którą zakład pomniejsza wypłaconą sumę odszkodowania) i integralna (ganica wysokości szkody do której zakład nie wypłaca odszkodowania)

• Przeniesienie ryzyka na inny podmiot – przerzucenie odpowiedzialności za finansowanie strat na zakład ubezpieczeń lub osobę trzecią.

• Unikanie ryzyka

• Dzielenie się ryzykiem - wspólne ponoszenie skutków zdarzeń przez podmioty na nie narażone

2. Jak możemy zdefiniować pojęcie „ubezpieczenie”?

Ubezpieczenie - to urządzenie gospodarcze, które na podstawie umowy i dzięki opłacie składki pozwala ubezpieczającemu przekazać do zakładu, a zakładowi ubezpieczeń przyjąć ryzyko negatywnych, ekonomicznych skutków określonego zdarzenia losowego. Pozwala również selekcjonować i gromadzić ryzyka przez zakład i jednocześnie gromadzić składki, które pozwalają co najmniej pokryć przyrzeczone świadczenia z tytułu wypadków ubezpieczeniowych oraz koszty funkcjonowania zakładu.

3. Na czym opiera się solidarność wspólnoty ryzyka leżąca u podstaw ubezpieczeń?

Solidarność wspólnoty polega na tym, że tylko połączenie środków dostatecznej liczby podmiotów daje możliwość wystarczającej kompensaty strat lub pokrycia potrzeb losowych.

4. Jak należy rozumieć „dzielenie się ryzykiem” w ramach ubezpieczeń?

Mechanizm dzielenia się ryzykiem, ze względu na to, że składkę opłacają wszystkie podmioty tworzące wspólnotę ubezpieczeniową, poprzez składkę następuje podział strat na wszystkich członków wspólnoty.

5. Czego wyrazem jest składka ubezpieczeniowa z punktu widzenia

a) Ubezpieczającego

To obowiązkowe świadczenie pieniężne realizowane na rzecz zakładu ubezpieczeń w zamian za ochronę ubezpieczeniową.

b) Ubezpieczyciela?

To fundusz ubezpieczeniowy. Z punktu widzenia zakładu ubezpieczeń- składka reprezentuje udział podmiotu narażonego na ryzyko w pokryciu ewentualnych jego skutków.

6. Wskaż zalety i wady samoubezpieczenia w porównaniu z ubezpieczeniowym transferem ryzyka.

Zalety:

• Uniezależnienie podmiotu od koniunktury na rynku ubezpieczeniowym

• Umożliwia tworzenie funduszy na pokrycie ryzyk nieubezpieczalnych np. specyficzne dla danej wąskiej branży (górnictwo)

• Odpis na fundusz samoubezpieczeniowy może być niższy od składki w zakładzie ubezpieczeń, ponieważ jest wolny od kosztów akwizycji, administracyjnych, oraz bazuje na przebiegu szkodowości jednego podmiotu

• Zyski z inwestycji środków funduszu powiększa jego wartość i należą do podmiotu

• Łatwy i szybki dostęp w razie wystąpienia szkody

Wady:

• Nie pozwala na rozłożenie ryzyka (potrzeba dużego kapitału)

• Fundusz ma określoną pojemność, co oznacza, że w razie wysokiej szkody całkowitej lub nasilenia częstotliwości szkód częściowych ulega wyczerpaniu

• Łatwa dostępność do funduszy (wysoka jego płynność) powoduje, że środki mogą być inwestowane krótkoterminowo.

7. Czym cechuje się ubezpieczenie jako usługa czysta?

• Niematerialność - Ubezpieczenie jest usługą czystą ponieważ, nie towarzysza jej żadne elementy materialne, z wyjątkiem papieru jako nośnika informacji.

• Nietrwałość (nie można magazynować)

• Niejednorodność (heterogeniczność) i ograniczone możliwości unifikacji (standaryzacji)

• Brak przejrzystości granicy własności usługi ( gdy zakupuje ubezpieczenie, nie przechodzi na nas prawo do funduszu ubezpieczeniowego)

• Substytucyjność z niektórymi dobrami

• Komplementarność z niektórymi dobrami

• Jednoczesność występowania fazy świadczenia i fazy konsumpcji

• Partycypacja usługobiorcy w procesie świadczenia usługi. (nikt za nas nie może konsumować ubezpieczenia, bo ryzyko dot, nas)

• Nierozdzielność usługi z osobą jej wykonawcy (pozyskiwanie klientów może być za pomocą pośredników)

8. Co faktycznie nabywamy kupując usługę ubezpieczeniową?

Kupując usługę ubezpieczeniową, ubezpieczający kupuje ochronę ubezpieczeniową, czyli gwarancję, że w razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego zakład ubezpieczeń wypłaci odszkodowanie lub świadczenie.

9. Wskaż jakie syntetyczne „miary” społeczno-gospodarczego znaczenia ubezpieczeń możemy wskazać.

Syntetyczne „miary” społeczno-gospodarczego znaczenia ubezpieczeń:

• Wskaźnik udziału składek ubezpieczeniowych w produkcie krajowym brutto

• Wielkość składki na głowę mieszkańca (per capita)

• Ogólny zbiór składek

10. Co to są ubezpieczenia kombinowane?

Ubezpieczenia kombinowane to ubezpieczenia łączone.

• Ubezpieczenia scalone – kilka rodzajów ubezpieczeń wchodzi w skład jednej umowy ubezpieczeniowej (np. w PZU możemy ubezpieczyć samochód, dom, życie).

• Ubezpieczenia wiązane – oferowane w postaci pakietów ubezpieczeniowych (np. pakiet ubezpieczeń komunikacyjnych może obejmować OC, NW, autocasco).

• Ubezpieczenia zbiorowe – ryzyka jednego rodzaju zostają pokryte poprzez objęcie większej liczby przedmiotów lub osób jedną umową (np. w zakładach pracy ubezpieczenie pracowników).

11. Wymień i scharakteryzuj krótko funkcje ubezpieczeń gospodarczych.

1. funkcja ochrony ubezpieczeniowej - ciągła gotowość zakładu ubezpieczeń do świadczenia ochrony ubezpieczeniowej nawet jeśli wypadek ubezpieczeniowy nie wystąpił

2. funkcja prewencyjna - podjęcie wszelkiej działalności zmierzającej do zmniejszenia szkód losowych poprzez ograniczenie rozmiaru szkód oraz zmniejszenie prawdopodobieństwa realizacji ryzyka

3. funkcja akumulacji kapitałowej - w ubezpieczeniu następuje gromadzenie środków, znacznych , częściowo lokowanych co wynika z odwrotnego cyklu produkcyjnego ubezpieczeń.

4. funkcja wychowawcza - uczy przewidywania różnych przyszłych zdarzeń, skłaniając do oszczędzania, są realizacją zasady społecznej „jeden za wszystkich wszyscy za jednego”

11. W jakich dwóch aspektach zamyka się funkcja ochronna ubezpieczeń?

Aspekty funkcji ochronnej ubezpieczeń:

• Aspekt psychologiczny – ubezpieczenie powinno dawać poczucie bezpieczeństwa finansowego.

• Aspekt materialny – ubezpieczenie ma na celu wyrównanie ekonomicznych skutków zdarzeń losowych.

13. Wymień i scharakteryzuj krótko zasady ochrony ubezpieczeniowej.

Zasady ochrony ubezpieczeniowej:

• Realności (pewności) – ubezpieczony ma pewność uzyskania należnego świadczenia. Realizacja tej zasady wymaga gwarancji prawnych i ekonomicznych realizacji słusznych roszczeń ubezpieczonego.

• Pełności – warunki ubezpieczenia muszą oferować odszkodowania na poziomie, w danych warunkach, istotnie kompensującym ponoszone straty.

• Powszechności ochrony ubezpieczeniowej – organizacja i funkcjonowanie ubezpieczeń powinny zabezpieczać każdej zainteresowanej w ubezpieczeniu jednostce możliwość korzystania z tego urządzenia w miarę potrzeb.

14. Jakie prawne i ekonomiczne gwarancje realności ubezpieczeniowej możesz wskazać?

Gwarancje realności ubezpieczeniowej:

• prawne – powinny chronić ubezpieczonych:

  • od nieuzasadnionej odmowy wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego

  • przed wymierzaniem zaniżonego świadczenia

  • przed zwłoką w wypłaceniu świadczenia.

W przepisach prawnych są ustalone terminy i metody obliczania wysokości odszkodowań lub świadczeń oraz środki prawne przysługujące zainteresowanemu przypadku, gdy decyzja ubezpieczyciela jest jego zdaniem niesłuszna.

• ekonomiczne – Zakład ubezpieczeń powinien bezwzględnie przestrzegać zasad:

  • zachowania stałej wypłacalności

  • posiadania stałej (ciągłej) płynności finansowej, czy zdolności do terminowego regulowania wszelkich zobowiązań.

Daje nam je sam zakład ubezpieczeń: odpowiedni poziom kapitałów własnych, rezerwy w pasywach na rzecz przyszłych świadczeń, odpowiednio skumulowana składka adekwatnie do ryzyka, odpowiednia bezpieczna polityka lokacyjna, wspomaganie się pomocą innych instytucji finansowych (reasekuracja)

Musi istnieć pokrycie zobowiązań zakładu ubezpieczeń w jego majątku. Na ekonomiczną gwarancję składają się: profesjonalizm kalkulacji składki, niezbędny kapitał i rezerwy, bezpieczeństwo lokat, płynność aktywów, reasekuracja i gwarancje systemowe.

Gdzie można znaleźć prawne gwarancje realności ubezpieczeniowej?

Kodeks Cywilny „umowa ubezpieczenia:, inne ustawy np. O działalności ubezpieczeniowej, ustawa o nadzorze ubezpieczeniowym.

15. Czym różni się prewencja ogólna od prewencji w postaci działania gospodarczego?

Prewencja ogólna - polega na kształtowaniu prawa w kierunku takich norm, które będą nakłaniały podmioty do zapobiegania możliwym do przewidzenia zdarzeniom losowym i zmniejszenia szkód przez tłumienie zjawiska szkodowego.

Prewencja w postaci działania gospodarczego - polega na realizowaniu czynności, których efektem ma być zmniejszenie szkód losowych lub prawdopodobieństwa realizacji możliwych do przewidzenia ryzyk. Czyli różnego rodzaju reklamy, wpływające na prewencyjne zachowania ludzi.

a) Majątkowe i osobowe?

Ubezpieczenia:

• Osobowe – ubezpieczenia życia, zdrowia i zdolności do pracy. Przedmiotem ubezpieczenia jest osoba ubezpieczonego (jego życie, zdrowie i zdolność do pracy). Zazwyczaj długoterminowe

• Majątkowe – ubezpieczenia majątku w postaci rzeczy lub ubezpieczenia sytuacji majątkowej (interesu majątkowego) ubezpieczonego. Może. Zazwyczaj krótkoterminowe.

16. Podaj przynajmniej po jednym własnym przykładzie technicznych, ekonomicznych i prawnych środków prewencji.

Środki prewencji:

• Techniczne: szczepienia ochronne, budowa wałów przeciwpowodziowych, monitoring

• Ekonomiczne: obniżki taryfowe dla osób stosujących różne zabezpieczenia, zniżki w OC za bez szkodową jazdę, udział własny ubezpieczyciela(składka od sumy ubezpieczenia, w majątkowych zależy od wartości mienia) ubezpieczyciel pokryje w jakiejś części szkodę jeśli wystąpi np. 20%, ale składka ustalona jest od wartości majątku niższego o 20%., wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela- gdy działa celowo to się nie liczyła zasada dolus-malus), regres ubezpieczeniowy- ten kto spowodował wypadek ten płaci. Ubezpieczyciel płaci odszkodowanie, ale jeśli można bez problemu ustalić, że ubezpieczony był sprawca to ubezpieczyciel może żądać od sprawcy wyrównania tej kwoty.

• Prawne: przepisy BHP.

17. Dokonaj klasyfikacji ubezpieczeń według wszelkich znanych ci kryteriów.

Ubezpieczenia:

a) kryterium formy prawno-organizacyjna podmiotu

- publiczne i prawne

b) kryterium podmiotowe

- majątkowe i osobowe

c) kryterium przystąpienia

- dobrowolne i obowiązkowe

d) kryterium normy prawa

- ubezpieczenia społeczne i gospodarcze

e) bezpośrednie i pośrednie

f) kryterium celu działania ubezpieczyciela

- komercyjne i wzajemne

18. Jakie znaczenie wychowawcze przypisuje się ubezpieczeniom gospodarczym?

- oszczędzania

- przewidywania różnych przyszłych zdarzeń

- solidarności społecznej, ten kto winny ponosi karę

- wyraża zasadę, jeden za wszystkich wszyscy za jednego

19. Czym różnią się od siebie ubezpieczenia?

1. Społeczne i gospodarcze

Ubezpieczenia:

• Społeczne – obowiązkowe, nawiązanie stosunku ubezpieczeniowego następuję przez zgłoszenie; opiera się na trzech filarach. Jest wyrazem polityki socjalnej państwa.

• Gospodarcze – w przeważającej części są dobrowolne, ubezpieczający samodzielnie decyduje o swoich potrzebach odnośnie objęcia poszczególnych przedmiotów ryzyka ochroną ubezpieczeniową; nawiązanie stosunku następuje poprzez zawarcie umowy ubezpieczenia między zakładem ubezpieczeń i ubezpieczającym. Mogą być majątkowe i osobowe, dobrowolne i obowiązkowe.

20. Wyjaśnij różnice pomiędzy pojęciami ubezpieczający, ubezpieczony, ubezpieczyciel, uprawniony, uposażony i beneficjent.

Ubezpieczyciel – (zakład ubezpieczeń) podmiot prowadzący działalność ubezpieczeniową, na podstawie zezwolenia, będącą działalnością gospodarczą prowadzoną dla zysku lub bezdochodowo.

Ubezpieczający – osoba, która zawiera z zakładem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia i zobowiązana jest do płacenia składki ubezpieczeniowej.

Ubezpieczony – osoba, której mienie albo życie, albo zdrowie jest przedmiotem ubezpieczenia.

Uprawniony – w ubezpieczeniach na wypadek śmierci – jest to osoba wskazana (przez ubezpieczonego) jako uprawniona do pobrania sumy ubezpieczenia.

Uposażony = beneficjent – osoba, której wypłaca się sumę ubezpieczenia.

21. Wyjaśnij jak należy rozumieć „wypadek ubezpieczeniowy”?

Wypadek ubezpieczeniowy – jest to przewidziane w umowie ubezpieczenia zdarzenie losowe, wystąpienie którego powoduje powstanie obowiązku wypłaty odszkodowania lub innego świadczenia przez ubezpieczyciela. Z wystąpieniem wypadku ubezpieczeniowego związana jest ekspektatywa(wierzytelność przyszła), która przeradza się w wierzytelność.

Wypadkiem ubezpieczeniowym jest według umowy ubezpieczeniowej:

• zdarzenie przyszłe,

• zdarzenie niepewne,

• zdarzenie prawne.

22. Wymień podmioty, które biorą udział w nabyciu ubezpieczenia.

Podstawowe podmioty funkcjonujące w sektorze ubezpieczeń:

• Zakłady ubezpieczeń

• Klienci

• Brokerzy

• Agenci ubezpieczeniowi

• Zakłady reasekuracji

• Stowarzyszenia zawodowe

• Agencje rządowe

• Agencje obsługujące (outsourcing)

• Biura turystyczne

• Instytucje tworzące imprezy masowe

• banki

23. Scharakteryzuj zakres czynności pośredników ubezpieczeniowych.

Pośrednicy ubezpieczeniowi: To czynności wykonywane za wynagrodzeniem. Są to czynności taktyczne lub prawne polegające na zawieraniu lub wykonywaniu umów.

• Agenci ubezpieczeniowi – reprezentują interesy zakładów ubezpieczeń i prowadzą w ich imieniu dystrybucję produktów ubezpieczeniowych, za wynagrodzenie prowizyjnym. Agent nie odpowiada za sam za swoje czyny tylko zakład ubezpieczeń

• Brokerzy – reprezentują interes ubezpieczającego w zawieraniu z zakładem ubezpieczeń umowy ubezpieczeniowej. Odpowiada przed klientem i ubezpieczycielem. Częściej obsługuje przedsiębiorstwa aniżeli klientów. Zbiera oferty wielu zakładów ubezpieczeń.

• Mulitagent- jest to agent ubezpieczeniowy, który ma zawarta umowę z wieloma zakładami ubezpieczeniowymi. On sam odpowiada za szkody powstałe z tytułu wykonywania czynności agencyjnych wyrządzone klientowi, ubezpieczającemu, ubezpieczonemu lub osobie uprawnionej z umowy ubezpieczenia i podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej.

24. Jakie różne zadania nadzoru ubezpieczeniowego dostrzegasz? Jaki organ pełni aktualnie funkcję nadzoru nad funkcjonowaniem zakładu ubezpieczeniowego i co jest przedmiotem jego zainteresowania?

Komisja Nadzoru Finansowego KNF ma uprawnienia do stałego monitorowania działalności oraz doraźnego uzyskiwania informacji o zakładach ubezpieczeń, z których najważniejsze są:

• cykliczne otrzymywanie kwartalnych i rocznych sprawozdań finansowych

• prawo do wprowadzenia obowiązku sporządzania sprawozdań finansowych częstszych niż kwartalne w sytuacjach szczególnych

• prawo do przeprowadzania kontroli w siedzibach zakładów ubezpieczeń

25. Scharakteryzuj jakie funkcje pełni instytucja Rzecznika Ubezpieczonych.

Funkcje Rzecznika Ubezpieczonych:

• reprezentowanie i ochronę konsumenckich interesów ubezpieczonych i uprawnionych z umów ubezpieczenia,

• opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących ubezpieczeń, funduszy emerytalnych i pracowniczych programów emerytalnych,

• informowanie organu nadzoru o dostrzeżonych nieprawidłowościach w działalności zakładów ubezpieczeń, funduszy emerytalnych i pracowniczych programów emerytalnych,

• inicjowanie i prowadzenie działalności edukacyjno-informacyjnej w zakresie ubezpieczeń, działalności funduszy emerytalnych oraz funkcjonowania pracowniczych programów emerytalnych.

Przedsiębiorstwo ubezpieczeniowe:

• captive

Spółka podporządkowana – szczególna forma zakładu ubezpieczeń, założona przez firmę lub grupę kapitałową. Jej podstawowym zadaniem jest ubezpieczanie lub reasekuracja grupy kapitałowej, do której należy. Zwykle z istnieniem captive łączą się określone korzyści podatkowe – możliwość zaliczenia składki płaconej przez założyciela do kosztów działalności, a także niższe stawki dla opodatkowania zysku z działalności ubezpieczeniowej. To najbardziej rozwinięta forma samoubezpieczenia.

• bonus malus

System zniżek i zwyżek stawki ubezpieczeniowej w zależności od dotychczasowego przebiegu ubezpieczenia, tzw. szkodowości, najczęściej dotyczy ubezpieczeń komunikacyjnych OC i AC.

• dolus malus

Świadome i dobrowolne działanie lub zaniechanie, obliczone na wyrządzenie szkody drugiemu; postępowanie nieuczciwe

• karencja

Okres płacenia składek, który musi upłynąć, zanim powstanie prawo do świadczeń.

• klauzula prolongacyjna

To zapis w umowie przewidujące, że ubezpieczenie zawarte na

czas co najmniej jednego roku ulega automatycznie przedłużeniu na następny okres ubezpieczenia jeżeli żadna ze stron nie wypowie umowy przed upływem okresu na który ją zawarto.

• aktuariusz

Odpowiada za wycenę zobowiązań wobec klientów oraz konstrukcję produktów tak, by oczekiwany poziom rezerw oraz strumień przyszłych przepływów pieniężnych zabezpieczył pokrycie tych zobowiązań. Według ustawy o działalności ubezpieczeniowej to osoba fizyczna wykonująca czynności w zakresie matematyki ubezpieczeniowej, finansowej i statystyki, wpisana do rejestru aktuariuszy.

1. Co jest przedmiotem działalności ubezpieczeniowej?

Przedmiotem działalności przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego jest działalność ubezpieczeniowa rozumiana jako udzielenie ochrony ubezpieczeniowej, tj. utrzymanie warunków i gotowości zakładu do wypłaty świadczenia w razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego.

Przejęcie ryzyka i jego rozpraszanie – gdyż ubezpieczonych jest wiele jednostek.

2. Wskaż dwie podstawowe formy zakładu ubezpieczeń.

• Spółka akcyjna – nastawiona jest na zysk, lokowanie funduszy ubezpieczeniowych jest bardziej ryzykowne

• Towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych – jest non profit, nadwyżki z działalności ubezpieczeniowej wracają do członków jako zwroty lub obniżki składek bądź zwrot świadczeń

3. Dlaczego możemy powiedzieć, że w ramach ubezpieczeń wzajemnych mamy do czynienia z ograniczonym transferem ryzyka?

W ramach ubezpieczeń wzajemnych mamy do czynienia z ograniczeniem transferu ryzyka. Ograniczenie to występuje zarówno po stronie podmiotu przystępującego do ubezpieczenia, jak i zakładu ubezpieczeń. Istnieje pełna tożsamość pomiędzy ubezpieczonymi a towarzystwem, którego są zarazem członkami. Powoduje to ograniczenie ryzyka moralnego właściwego dla ubezpieczenia komercyjnego (ograniczenie przestępczości finansowej).

4. Wskaż jakie zasadnicze fazy „produkcji” można dostrzec w „cyklu produkcyjnym” i ubezpieczyciela.

Ubezpieczeniowy cykl produkcyjny:

• Faza I – akwirowanie (wnioskowanie)

-identyfikacja potencjalnych klientów na podstawie bazy adresowej

-pierwszy kontakt z klientem

-prowadzenie negocjacji

-podpisanie wniosku

• Faza II – polisowanie – przekazanie wniosku przez pośrednika do towarzystwa, dokonuje się m.in. selekcji ryzyk, zakwalifikowanie przyjętego wniosku do określonej klasy ryzyka a tym samym do określonej taryfy. Kończy się ostatecznym zawarciem umowy ubezpieczeniowej (polisa + wpłata pierwszej składki).

• Faza III – ochrona ubezpieczeniowa i konserwacja – trwa przez cały okres płacenia składek i ważność polisy, zakład utrzymuje gotowość do świadczeń. Realizowana jest równocześnie konserwacja polisy (odnawianie lub kontynuowanie, zmiana zakresu umowy lub zmiana świadczeń związanych z obsługą ubezpieczeń).

• Faza IV – świadczenie – może sprowadzać się do wygaśnięcia ochrony ubezpieczeniowej lub rozpoczyna się zajściem zdarzenia objętego ochroną. Powoduje uruchomienie procedury badania, wymierzania i wypłacenia odszkodowania lub świadczenia.

5. Dlaczego „cykl produkcyjny” w ubezpieczeniach nazywamy cyklem inwersyjnym?

Cykl produkcyjny ubezpieczeń można nazwać cyklem inwersyjnym ponieważ ma miejsce odwrócony cykl kosztów i przychodów. Zakład musi nieraz przez długi okres gromadzić środki na pokrycie zobowiązań. Jest to odwrotnie niż w innych przemysłach, gdzie z reguły najpierw ponosi się koszty wytworzenia, potem zaś inkasuje przychód ze sprzedaży.

Ćw. 2

Aktywa i pasywa zakładu ubezpieczeń:

1. Wymień rodzaje aktywów zakładu ubezpieczeń. Jaki rodzaj aktywów dominuje?

Od nich:

Majątek przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego:

1. Wartości niematerialne i prawne – obejmują nabyte przez przedsiębiorstwo prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania. Zalicza się do nich: koszty organizacji poniesione przy założeniu lub późniejszym rozszerzeniu działalności spółki akcyjnej, wartość firmy, inne wartości niematerialne i prawne, zaliczki na poczet wartości niematerialnych i prawnych, prawa autorskie, licencje, patenty, oprogramowanie, know-how, znaki towarowe, wzory

2. Lokaty – mogą mieć charakter:

• udziałowy, polega na udostępnieniu kapitału przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego w zamian za prawo własności podmiotu emitującego instrument finansowy i wynikającego z tego tytułu prawa do udziału w dochodach np. akcja (gdy zakład ubezpieczeniowy kupuje akcję)

• wierzytelnościowy, polega na czasowym, długookresowym udostępnieniu jednostkom środków finansowych przedsiębiorstwa w zamian za korzyści określone w umowie (odsetki) np. obligacje, bony;

Według ustawy o rachunkowości:

• lokaty (w nieruchomości, w jednostkach powiązanych)

• lokaty funduszów ubezpieczeń na życie na rachunek i ryzyko ubezpieczającego - lokaty w fundusze inwestycyjne

3. należności i roszczenia – należności to środki przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego czasowo znajdujące się w dyspozycji kontrahentów np. odroczony termin płatności. Roszczenia (należności wątpliwe, sporne) stanowią specyficzną grupę rozrachunków powstających w przypadku: kwestionowania przez kontrahentów całości lub części należności, ujawnienia niedoboru.

4. inne składniki majątku – zalicza się do nich: rzeczowe składniki majątku, środki pieniężne, akcje własne do zbycia, pozostałe składniki majątku (środki trwałe, budynki, budowle, środki transportu, grunty, obiekty inżynierii lądowej i wodnej)

5. rozliczenia międzyokresowe czynne – występują w przypadku ponoszenia przez przedsiębiorstwo ubezpieczeniowe kosztów dotyczących przyszłych okresów.

Dominują lokaty. Stanowią ok. 70-90% wszystkich aktywów

Ze strony:

a) wartości niematerialne i prawne:

- wartość firmy,

- inne wartości niematerialne i prawne i zaliczki na ich poczet,

b) lokaty:

- nieruchomości,

* grunty własne oraz prawo wieczystego użytkowania gruntu,

* budynki, budowle oraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,

* inwestycje budowlane i zaliczki na poczet tych inwestycji,

- lokaty w jednostkach podporządkowanych,

* udziały lub akcje w jednostkach podporządkowanych

* pożyczki udzielone jednostkom podporządkowanym oraz dłużne papiery wartościowe emitowane przez te jednostki

* pozostałe lokaty

- inne lokaty finansowe

* udziały, akcje oraz inne papiery wartościowe o zmiennej kwocie dochodu oraz jednostki uczestnictwa i certyfikaty inwestycyjne w funduszach inwestycyjnych

* dłużne papiery wartościowe i inne papiery wartościowe o stałej kwocie dochodu

* udziały we wspólnych przedsięwzięciach lokacyjnych

* pożyczki zabezpieczone hipotecznie

* pozostałe pożyczki

* lokaty terminowe w instytucjach kredytowych

* pozostałe lokaty

• należności depozytowe od cedentów

c) aktywa netto ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko lokaty (inwestycyjne) ponosi ubezpieczający

d) należności

- należności z tytułu ubezpieczeń bezpośrednich

* należności od ubezpieczających

** od jednostek podporządkowanych

** od pozostałych jednostek

* należności od pośredników ubezpieczeniowych

** od jednostek podporządkowanych

** od pozostałych jednostek

* inne należności

** od jednostek podporządkowanych

** od pozostałych jednostek

- należności z tytułu reasekuracji

* od jednostek podporządkowanych

* od pozostałych jednostek

- inne należności

* należności od budżetu

* pozostałe należności

** od jednostek podporządkowanych

** od pozostałych jednostek

e) inne składniki aktywów:

- rzeczowe składniki aktywów,

- środki pieniężne,

- pozostałe składniki aktywów,

f) rozliczenia międzyokresowe

- aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego,

- aktywowane koszty akwizycji,

- zarachowane odsetki i czynsze,

- inne rozliczenia międzyokresowe,

2. Jakie aspekty polityki lokacyjnej są najistotniejsze u ubezpieczycieli długoterminowych a jakie u krótkoterminowych?

Lokaty krótkoterminowe są przeznaczone do szybkiej realizacji, okres utrzymania nie przekracza jednego roku, lokaty długoterminowe przekraczają rok.

Wśród przedsiębiorstw ubezpieczeniowych ogółem przeważają lokaty długoterminowe. Przedsiębiorstwa, prowadzące ubezpieczenia na życie z racji ich długoterminowego charakteru, preferują inwestowanie długoletnie. Przedsiębiorstwa prowadzące ubezpieczenia majątkowe i osobowe (działu II), z reguły muszą posiadać więcej inwestycji krótkoterminowych odznaczających się wyższą płynnością.

Struktura czasowa ma swoje odzwierciedlenie w rentowności lokacyjnej przedsiębiorstw ubezpieczeniowych. Wyższą rentowność z działalności lokacyjnej osiągają przedsiębiorstwa ubezpieczeniowe działu I (ubezpieczenia na życie) w strukturze lokat, w których przeważają lokaty długoterminowe dające wyższą wartość przychodów z lokat niż lokaty krótkoterminowe.

3. Wskaż trzy podstawowe zasady, które determinują politykę lokacyjną ubezpieczycieli?

• Bezpieczeństwo (pewność)

• Płynność – płynność środków to zdolność przedsiębiorstw ubezpieczeniowych do pokrycia ich zobowiązań bieżących w wymaganych w umowach ubezpieczenia terminach wypłat odszkodowań i świadczeń

• Rentowność (opłacalność, zyskowność, dochodowość, stopa zwrotu z zainwestowanego kapitału)

Przedsiębiorstwa ubezpieczeniowe lokują na rynku finansowym swoje środki, aby osiągnąć jak najwyższą rentowność przy jak najmniejszym ryzyku, zachowując wymaganą płynność.

4. Jakie środki (skąd pochodzą) podlegają lokowaniu?

Lokowania podlegają środki pochodzące ze składek.

Sangowski: Przedmiotem działalności lokacyjnej są przed wszystkim:

1. Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe

2. Kapitały własne

3. Inne czasowo wolne środki finansowe zakładu ubezpieczeń

5. Czego dotyczą limity lokacyjne oraz w odniesieniu do jakich wielkości są ustalone? Podaj przykład.

Ustawa o działalności ubezpieczeniowej określa warunki, na jakich przedsiębiorstwa ubezpieczeniowe mogą dokonywać lokat środków finansowych.

Art. 155. 1. Aktywa stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych nie mogą przekraczać:

1) 177) 40 % wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w papierach wartościowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym i jednostkach uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych;

2) 25 % wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w nieruchomościach oraz inwestycjach w certyfikaty inwestycyjne funduszy inwestycyjnych, dokonujących lokat wyłącznie w nieruchomości, a także pożyczkach zabezpieczonych hipotecznie, z zastrzeżeniem że aktywa te nie mogą przekraczać:

a) 10 % wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w jednej nieruchomości lub kilku nieruchomościach, które ze względu na swoje położenie powinny być uznane za jedną lokatę,

b) 5 % wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w pożyczce zabezpieczonej hipotecznie udzielonej temu samemu pożyczkobiorcy lub grupie pożyczkobiorców związanych ze sobą;

3) 10 % wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w listach zastawnych, udziałach, akcjach niedopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym i innych papierach wartościowych o stałej lub zmiennej stopie dochodu, z zastrzeżeniem, że udział zakładu ubezpieczeń w przedsiębiorstwie, które jest emitentem tych papierów wartościowych, nie przekracza 10 % jego kapitału podstawowego;

4) 10 % wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w certyfikatach inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych zamkniętych;

5) 10 % wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w dłużnych papierach wartościowych o stałej kwocie dochodu i pożyczkach zabezpieczonych przez instytucje finansowe;

6) 5 % wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w papierach wartościowych jednego emitenta lub grupy emitentów powiązanych albo w pożyczkach jednego pożyczkobiorcy lub grupy pożyczkobiorców związanych ze sobą;

7) 5% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w pożyczkach, które nie są zabezpieczone hipotecznie albo przez instytucje finansowe, przy czym aktywa te nie mogą przekraczać 1 % wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w jednej pożyczce;

8) łącznie 25 % wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w należnościach od cedentów, reasekuratorów, ubezpieczających lub pośredników ubezpieczeniowych oraz udziale reasekuratorów w rezerwach techniczno-ubezpieczeniowych, przy czym wartość tych należności oraz udziału reasekuratorów w rezerwach techniczno-ubezpieczeniowych niezabezpieczonych hipotecznie albo przez instytucje finansowe nie przekroczy 5 % łącznej wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych; nie są wymagane zabezpieczenia od reasekuratorów, którzy wykonują działalność w ramach uzyskanego na podstawie ustawy zezwolenia organu nadzoru lub w ramach swobody świadczenia usług albo uzyskali pozytywną opinię organu nadzoru;

9) 5 % wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w środkach trwałych, z zastrzeżeniem pkt 2;

10) 3 % wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w środkach pieniężnych;

11) 3 % wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w zarachowanych czynszach i odsetkach.

Akcje nie mogą przekroczyć 40% rezerw..

Nieruchomości nie mogą przekroczyć 25%.

Środki pieniężne nie mogą przekroczyć 3%.

6. Wymień źródła finansowania działalności ubezpieczeniowej i wskaż specyficzne rodzaje kapitałów obcych.

a) kapitały własne

- kapitał podstawowy – pierwotny wkład właścicieli (akcjonariuszy), wniesiony przy założeniu zakładu ubezpieczeń, ewentualnie później uzupełniony (podwyższony): Spółka Akcyjna – min. 100 tys., Sp. Z o.o. – min 5 tys.

- należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna),

- akcje własne (wielkość ujemna),

- kapitał (fundusz) zapasowy – źródła finansowania aktywów przez ZU w trakcie jego działalności i tworzy się go z zysku osiągniętego oraz z opłat akcjonariuszy; z prawnego punktu widzenia tworzenie kapitału zapasowego może być:

• obligatoryjne – dokonywanie odpisów z zysku (w S.A. 8% zysku netto, do momentu gdy ten kapitał nie osiągnie 1/3 kapitału akcyjnego),

• dobrowolne,

- kapitał z aktualizacji wyceny – ZU będące spółkami prawa handlowego, a więc powstaje z przeszacowania środków trwałych,

- pozostałe kapitały rezerwowe – mogą być tworzone również z zysku netto

- zysk (strata) z lat ubiegłych,

- zysk (strata) netto,

b) kapitały obce

- zobowiązania podporządkowane – to zobowiązania, które w razie wypadku lub likwidacji są zaspakajane po spłaceniu wszystkich innych wierzytelności zakładu ubezpieczeń;

- rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe – rezerwy przeznaczone na normalne, bieżące i przyszłe pokrycie odszkodowań i świadczeń ubezpieczeniowych, obejmują rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe utworzone w celu pokrycia zobowiązań wynikających z umów ubezpieczeniowych na życie, których wartość jest określona w odniesieniu do wartości lokat, gdzie ryzyko ponosi ubezpieczający (odzwierciedlają ryzyko jakie przyjmuje ubezpieczyciel).

- udział reasekuratorów w rezerwach techniczno-ubezpieczeniowych (wartość ujemna),

- pozostałe rezerwy – inne rezerwy z wyłączeniem funduszu prewencyjnego, utworzone w celu pokrycia ryzyka śmierci, kosztów operacyjnych i innych (np. premie płatne w terminie zapadalności)

- zobowiązania z tytułu depozytów reasekuratorów,

- pozostałe zobowiązania i fundusze specjalne - stanowią zasoby innych kontrahentów znajdujące się przejściowo w dyspozycji przedsiębiorstwa (do momentu spłaty zobowiązań) np. zobowiązania z tytułu ubezpieczeń bezpośrednich, reasekuracji. Fundusze specjalne stanowią równowartość środków wyodrębnionych na sfinansowanie zadań specjalnych.

- Rozliczenia międzyokresowe bierne i przychody przyszłych okresów – rozliczenia bierne obejmują kwoty zaliczone do kosztów bieżącego okresu, których poniesienie nastąpi dopiero w przyszłości. Polegają na utworzeniu rezerwy na koszty przyszłych okresów np. wpłaty na poczet przyszłych świadczeń od kontrahentów

Podstawową grupą źródeł finansowania majątku przedsiębiorstw ubezpieczeniowych są rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe.

7. W jakim celu zakład ubezpieczeń tworzy rezerwy techniczne?

Celem ich tworzenia jest osiągnięcie realnej i rzeczywistej wysokości wyniku finansowego przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego za dany okres sprawozdawczy.

Konieczność ich tworzenia wynika z podstawowej zasady gospodarki finansowej przedsiębiorstw ubezpieczeniowych – współmierności przychodów (dochodów) i rozchodów (wydatków) z danego okresu ubezpieczenia do okresu sprawozdawczego lub obrachunkowego.

Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe – zapis w bilansie jaką kwotę rezerw powinien mieć ubezpieczyciel na pokrycie zobowiązań. Lokaty stanowią główną część aktywów ZU i nie więcej niż 40% tych środków może być lokowanych w akcje, środki w gotówce 5% (bo tracą na wartości).

8. Wskaż w jakich trzech aspektach możemy rozważać znaczenie rezerw technicznych.

Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe ze względu na pochodzenie:

Pochodzenie rezerw	Przedsiębiorstwo ubezpieczeń majątkowych i osobowych	Przedsiębiorstwo ubezpieczeń na życie
Związane ze składką	Rezerwa składek Rezerwa na pokrycie ryzyka niewygasłego Rezerwa na wyrównanie szkodowości (ryzyka)	Rezerwa ubezpieczeń na życie Rezerwy ubezpieczeń na życie jeżeli ryzyko ponosi ubezpieczający
Związane z odszkodowaniem lub świadczeniem	Rezerwy na nie wypłacone odszkodowania i świadczenia Rezerwa na skapitalizowaną wartość rent	Rezerwy na nie wypłacone odszkodowania i świadczenia Rezerwy na skapitalizowaną wartość rent
Mieszane	Rezerwy na premie i rabaty dla ubezpieczonych Inne rezerwy przewidziane w statucie danego zakładu ubezpieczeń	Rezerwy na premie i rabaty dla ubezpieczonych Inne rezerwy przewidziane w statucie danego zakładu ubezpieczeń

PRZYCHODY I KOSZTY ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ

1. Wskaż trzy najważniejsze źródła przychodów zakładu ubezpieczeń.

• przychody techniczne

  • składki ubezpieczeniowe

  • pozostałe przychody na udziale własnym

    • wpłaty za wystawienie certyfikatów, zaświadczeń i duplikatów dowodu ubezpieczeń

    • odsetki za nieterminowe opłacanie składek

    • odsetki od depozytów zatrzymanych przez cedentów

    • przychody przeznaczone na zwiększenie rezerwy na skapitalizowaną wartość rent (dział II)

• przychody z działalności lokacyjnej

  • przychody z udziałów i akcji:

    • przychody od jednostek zależnych i stowarzyszonych

    • pozostałe przychody

  • przychody z pozostałych lokat

    • przychody z nieruchomości

    • przychody od jednostek zależnych i stowarzyszonych

    • pozostałe przychody

  • wynik dodatni z rewaloryzacji lokat

  • wynik dodatni ze sprzedaży lokat

• pozostałe przychody operacyjne

  • przychody z innych operacji finansowych

  • przychody z tytułu wykonywanych czynności komisarza awaryjnego

  • likwidacja środków trwałych

  • rozwiązywanie innych rezerw niż rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe

  • odpisywanie zobowiązań przedawnionych, umorzonych lub nieściągalnych

  • powstanie dodatnich różnic kursowych

  • otrzymanie darowizn.

- przychody techniczne (ze składek) – w normalnych warunkach stanowią od 70% do 90% ogółu przychodów. To suma składek ubezpieczeniowych za udzieloną ochronę ubezpieczeniową (jednorazowych, comiesięcznych, dodatkowe płatności półroczne lub kwartalne wiążące się ze składką) oraz pozostałe przychody techniczne (zapłata za wystawienie certyfikatów, zaświadczeń, duplikatów polisy, odsetki i kary za nieterminową zapłatę składek)

-przychody z działalności lokacyjnej (wpływy z lokat) – od 10% do 25% ogółu przychodów, zawierają w sobie przychody z udziałów i akcji, ze sprzedaży lub rewaloryzacji lokat, z pozostałych lokat, np. nieruchomości

- pozostałe przychody operacyjne (do 5%) – min, przychody z innych operacji finansowych, z likwidacji środków trwałych, rozwiązywanie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, odpisanie umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, powstanie dodatnich różnic kursowych, otrzymanie darowizn

2. Wyjaśnij pojęcie „stopa składki” i „taryfa składek”.

Stopa składki (Premium rate) stanowi cenę ochrony ubezpieczeniowej jednostki wartości ubezpieczenia (sumy ubezpieczenia) i na jej podstawie ustalana jest wysokość składki

Taryfa składek – uporządkowany zbiór stóp składek odpowiadający wszystkim klasom ryzyka wraz z rabatami (bonusami) odliczonymi od składki oraz z malusami (dodatkami) doliczanymi do składki

Przyjęcie określonej taryfy składek rozstrzyga w efekcie o 2 podstawowych kwestiach:

• Rozmiarach funduszu ubezpieczeniowego, który zostanie zgromadzony przez ubezpieczyciela w celu wywiązania się z jego umownych zobowiązań ubezpieczeniowych

• Repartycji obciążeń ubezpieczeniowych między członków wspólnoty ryzyka (ubezpieczających).

Stopa składki (Premium rate) to cena ochrony ubezpieczeniowej jednostki wartości sumy ubezpieczenia, wyrażona w promilach lub w procentach; na jej podstawie ustala się wysokość składki.

Taryfa składek zakładu ubezpieczeń to uporządkowany zbiór stóp składek odpowiadający wszystkim klasom ryzyka wraz z rabatami (bonusami zmniejszającymi składkę) oraz z malusami doliczanymi do składki.

Przyjęcie określonej taryfy składek zależy

- od rozmiaru funduszu ubezpieczeniowego (im większy i stabilniejszy, tym pewniej uzyskać odszkodowanie)

- od repartycji obciążeń ubezpieczeniowych (czyli różnicowaniu składek według indywidualnego ryzyka – podział ryzyka na klasy):

3. Od czego zależy skuteczność wyrównywania ryzyka (w aspekcie zasad prawidłowej budowy taryfy składek).

Repartycja obciążeń finansowych musi brać pod uwagę fakt przenoszenia wielu jednostek ryzyka indywidualnego na całą wspólnotę ryzyka zarządzaną przez ubezpieczyciela. Pozwala to na dokonanie podziału ryzyka na jednorodne klasy, a to z kolei daje możliwość wyrównania obciążeń finansowych (składek), biorąc pod uwagę przeciętne prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka danej klasy. Jest to tzw. Pierwszy poziom wyrównania. Połączenie różnych rodzajów ryzyka oraz różnych grup wspólnoty pozwala także na przeprowadzenie drugiego poziomu wyrównania składek, wynikającego z różnego przebiegu ryzyka w czasie oraz wreszcie trzeciego poziomu wyrównania ze względu na zróżnicowany przebieg ryzyka w przestrzenia. Wyrównanie obciążeń finansowych może być tym skuteczniejsze, im liczniejsza jest wspólnota ryzyka oraz im bardziej rozproszona terytorialnie.

Pierwszy poziom wyrównania ryzyka pozwala na wyrównanie obciążeń finansowych, biorąc pod uwagę przeciętne prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka danej klasy.

Drugi poziom wyrównania składek wynika z przebiegu ryzyka w czasie, a trzeci uwzględnia zróżnicowanie przebiegu ryzyka w przestrzeni.

Wyrównywanie jest skuteczniejsze, gdy liczniejsza i bardziej rozproszona jest wspólnota ryzyka.

3. Wymień i omów krótko trzy złote reguły ubezpieczeniowe.

a) reguła równowagi składek i świadczeń

- podstawowa reguła równowagi finansowej ZU, gwarantująca równowagę pomiędzy funduszem ubezpieczeniowym a wypłatami świadczeń i odszkodowań. Nie przesądza o charakterze repartycji obciążeń na członków wspólnoty ryzyka.

b) reguła proporcjalności składek i świadczeń

– zachowanie odpowiedniej relacji pomiędzy składką a oczekiwanym

świadczeniem ubezpieczeniowym. Oznacza to, że wysokość składki jest – ceteris paribus – funkcją wysokości sumy ubezpieczenia. Im wyższa ta suma, tym wyższy poziom wnoszonej składki,

c) reguła równowartości składek i świadczeń

- zasada składki sprawiedliwej – zapewnia odpowiednie relacje między obciążeniem finansowym poszczególnych członków wspólnoty ryzyka a rozmiarami ryzyka wniesionego. Oznacza konieczność stosowania zasady indywidualnych obciążeń w postaci składki.

5. Która metoda kalkulacji składki jest najkorzystniejsza z punktu widzenia ubezpieczyciela i dlaczego?

Metody stawki zróżnicowanej stosowana jest rzadko z uwagi na wysokie koszty techniczne oraz z uwagi na wysokie wymagania dotyczące statystyki ubezpieczeniowej. Nadaje się do ryzyk niemających charakteru masowego

Metoda stawki przeciętnej może doprowadzić do wystąpienia antyselekcji ryzyk. Jej stosowanie oznacza nieproporcjonalne przerzucenie ciężaru ryzyk gorszych na ryzyka lepsze, a tym samym nie składnia posiadaczy ryzyk gorszych do ich polepszenia.

Metoda stawki zróżnicowanej zakłada przeprowadzenie ścisłej klasyfikacji ubezpieczonych ryzyk (indywidualizacja); wady to: wysokie koszty techniczne, ograniczona możliwość wyrównywaniu składek w odniesieniu do klas ryzyka i terytorialnego rozkładu. Zaletą jest to, że w portfelu są ryzyka tzw. lepsze (składki adekwatne do wystąpienia danego ryzyka).

Metoda stawki przeciętnej oznacza kalkulację składki na jednakowym poziomie dla każdego rodzaju ryzyka (np. jednakowa składka OC dla wszystkich pojazdów). Zaletą jest prostota techniczna, a wadą – nieproporcjonalne przerzucenie ciężaru pokrycia z ryzyk gorszych na ryzyka lepsze.

Antyselekcja ryzyka – jedne podmioty, które dają większe ryzyko dają mniejsze składki, a mniejsze ryzyko – większe składki.

Metoda ograniczonej indywidualizacji składek. – manipulowanie zwyżkami/zniżkami, bazuje się na stawce przeciętnej, ale dolicza się zwyżki i zniżki.

Metoda stawki mieszanej - Polega ona na częściowym zróżnicowaniu wysokości stawki w zależności od ryzyka.

W praktyce stosuję się najkorzystniejsze rozwiązanie, czyli połączenie zalet obu metod (powstaje metoda ograniczonej indywidualizacji składki).

6. Który system płatności składki jest korzystniejszy z punktu widzenia ubezpieczyciela?

a) system składki z dołu (repartycji) – polega na ustaleniu wysokości składki na podstawie rzeczywistego zapotrzebowania wywołanego przez zdarzenie losowe w pewnym okresie (okres ubezpieczeniowy), wynoszący zazwyczaj jeden rok. ). System repartycji wiąże się z niemożnością ustalenia ceny ochrony ubezpieczeniowej w momencie jej nabywania, co powoduje problemy związane z planowaniem kosztów działalności gospodarczej. Jest stosowany w towarzystwach ubezpieczeń wzajemnych.

b) system składki z góry (system składki stałej) – opiera kalkulację składek ubezpieczeniowych nie na zapotrzebowaniu rzeczywistym, lecz prawdopodobnym.

c) metoda składki mieszanej, gdyż składka ustalona jest wcześniej z góry, przed okresem ubezpieczenia i traktowana zaliczkowo, po tym okresie jest korygowana zależnie od faktycznego przebiegu operacji finansowych przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego.

Przy podpisaniu umowy ubezpieczenia płaci się zaliczkę, która po okresie ubezpieczenia jest wyrównywana w zależności od liczby i wysokości szkód, które dotknęły ubezpieczone podmioty.

7 Jakie elementy składają się na składkę czystą i całkowitą?

a) składka czysta reprezentuje udział ubezpieczającego w repartycji szkód, a suma tych składek tworzy fundusz ubezpieczeniowy na wypłatę świadczeń i odszkodowań

Składka czysta określana jest mianem ryzyko składki. Równoważność składki czystej oraz ryzyko składki ma miejsce wyłącznie w ubezpieczeniach majątkowych oraz od wypadków (krótkoterminowych).

W przypadku ubezpieczeń długoterminowych składka czysta musiałaby wzrastać z roku na rok, jednak w zakładach ubezpieczeń stosuje się jednolity poziom składki czystej przez cały okres ubezpieczenia.

W efekcie w pierwszym okresie ubezpieczający nadpłaca składkę, a później nie dopłaca. Nadpłaconą składkę tworzy rezerwa matematyczna, która wyrównuje niedopłaty.

Nadpłacona część składki nosi nazwę składki oszczędnościowej, a z ryzyko składką występuje w długoterminowych ubezpieczeniach na życie.

b) składka czysta powiększona o różnego rodzaju dodatki, oraz uwzględniająca różnego rodzaju korekty nosi nazwę składki całkowitej lub brutto i stanowi ona rzeczywistą ochronę ceny ubezpieczeniowej.

1. składka czysta (składka netto) to podstawowa część składki ubezpieczeniowej, reprezentuje udział ubezpieczającego w repartycji szkód a suma tych składek tworzy fundusz ubezpieczeniowy na wypłatę świadczeń i odszkodowań.

2. składka całkowita (składka brutto) to składka czysta powiększona o różnego rodzaju dodatki oraz uwzględniająca różnego rodzaju korekty. Stanowi ona rzeczywistą cenę ochrony ubezpieczeniowej, którą opłaca ubezpieczający w określonej organizacji ubezpieczeniowej.

Dodatki:

1. Dodatek (loading) na koszty administracyjne organizacji ubezpieczeniowej

2. Dodatek na koszty pozyskiwania ubezpieczeń (koszty akwizycji)

3. Dodatek na działanie prewencyjne

4. Dodatek na bezpieczeństwo

5. Dodatek na zysk

Korekty, mogą zwiększać lub obniżać poziom składki całkowitej

1. Korekta z tytułu osiągniętych dochodów inwestycyjnych

2. Korekta inflacyjne – spadek realnej wartośći zebranej składki w czasie

3. Korekta reasekuracyjna – może polegać na podwyższeniu lub obniżeniu składki w zależności od oczekiwanego bilansu finansowego działalności reasekuracyjnej.

8. Czym różni się składka czysta w ubezpieczeniu majątkowym od składki czystej w ubezpieczeniach długoterminowych? Wskaż podstawową regułę równowagi finansowej ubezpieczyciela (równowagi operacji finansowych ubezpieczyciela).

Równoważność składki czystej oraz ryzyko-składki ma miejsce wyłącznie w ubezpieczeniach majątkowych oraz od wypadku (tzw. Ubezpieczeniach krótkoterminowych), w których odchylenie w przebiegu zdarzeń losowych wraz z upływem czasu jest względnie stałe.

Odmiennie rzecz się ma w długoterminowych ubezpieczeniach na życie, w którym to przypadku stopień ryzyka jest dodatki skorelowany z upływem czasu.

W tej sytuacji składka czysta musiałaby wzrastać z roku na rok, odzwierciedlając aktualny poziom ryzyka. W celu uniknięcia tak znacznego poziomu obciążeń ubezpieczającego, w praktyce stosuje się jednolity poziom składki czystej, przez cały okres ubezpieczenia.

Oznacza to w efekcie, że ubezpieczający w pierwszym okresie nadpłacają składkę ponad aktualne ryzyko po to, aby w późniejszym okresie nie dopłacać. Nadpłacona składka, tworząc tzw. Rezerwę matematyczną, wyrównuje niedopłaty powstałe w późniejszym okresie. Nadpłacona część składki nosi nazwę składki oszczędnościowej (save premium), tworząc wraz z ryzyko-składką składkę czystą w długoterminowych ubezpieczeniach na życie.

9. Wskaż podstawową regułę równowagi finansowej ubezpieczyciela (równowagi operacji finansowych ubezpieczyciela). W jakich warunkach zakłócenie tej równowagi przynosi korzyść dla klienta, a w jakich dla zakładu ubezpieczeń?

Stabilne funkcjonowanie zakładu ubezpieczeń wymaga równowagi pomiędzy przychodami ze składek i pozostałymi przychodami a kosztami(wydatkami na odszkodowania i świadczenia). Te dwie podstawowe wielkości powinny się wzajemnie kompensować.

Podstawowa reguła równowagi finansowej –konieczność zagwarantowania równowagi pomiędzy funduszem ubezpieczeniowym z jednej strony a wypłatami świadczeń i odszkodowań z drugiej strony.

Nadwyżki składek – zakład zwraca określoną część lub przeznacza ją na rozszerzenie ochrony ubezpieczeniowej w następnym okresie lub na kapitały i fundusze o charakterze gwarancyjnym

Niedobór składek - ubezpieczający zobowiązani są do dokonania dopłat do opłacanych składek

Błędy za źle skalkulowaną składkę ponosi zakład ubezpieczeń. Jeśli była na zbyt niskim poziomie, zakład ubezpieczeń musi pokryć braki korzystne dla płacących składki, bo płacą mniej,

10. Wskaż 3 najważniejsze grupy kosztów działalności ubezpieczyciela.

Koszty zakładu ubezpieczeń:

1) Koszty techniczne

- Odszkodowanie i świadczenia

- Zmiany stanu innych rezerw technicznych na udziale własnym

- Premie i rabaty dla ubezpieczonych na udziale własnym łącznie ze zmianą stanu rezerw

- Zmiany stanu rezerw na wyrównywanie szkodliwości (ryzyka)

- Koszty działalności ubezpieczeniowej

- Pozostałe koszty techniczne

2)Koszty działalności lokacyjnej

- Koszty utrzymania nieruchomości

- Pozostałe koszty działalności lokacyjnej

- Wynik ujemny z rewaloryzacji lokat

- Wynik ujemny z realizacji lokat

3) Pozostałe koszty operacyjne

- Koszty z innych operacji finansowych

- Koszty z tytułu wykonywania czynności komisarza awaryjnego

- Likwidacja środków trwałych

- Utworzenie innych rezerw niż rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe

- Odpisywanie należności przedawnionych, umorzonych lub nieściągalnych

- Powstanie ujemnych różnic kursowych

-Przekazanie darowizny

11. Które koszty będą dominowały na początku istnienia zakładu ubezpieczeń, a które później?

Na początku istnienia zakładu ubezpieczeń będą dominować koszty stałe, które są niezależne od rozmiarów działalności. W późniejszej fazie dominować będą koszty związane z odszkodowaniami i świadczeniami wypłacanymi.

12. Jaki związek występuję pomiędzy szkodą a roszczeniem odszkodowawczym?

Szkodą jest każdy uszczerbek w mieniu, prawach lub osobie, doznany przez osobę poszkodowaną, zarówno fizyczną, prawną, jak i jednostkę organizacyjną, powstały w wyniku zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową w ramach zawartej umowy. Powstanie szkody wywołuje pojawienie się roszczenia o świadczenie ubezpieczeniowe.

13. Wymień jakie rodzaje roszczeń odszkodowawczych mogą przysługiwać ubezpieczonym.

Rodzaje roszczeń odszkodowawczych, przysługujące podmiotem poszkodowanym uzależnione są od rodzaju ryzyka i zakresu udzielanej ochrony ubezpieczeniowej w ramach zawartej umowy i z reguły mają charakter:

• roszczeń majątkowych, których źródłem jest zmniejszenie majątku osoby poszkodowanej, następujące wbrew jego woli

• roszczeń osobowych, których podstawą są koszty wynikłe na skutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, a także np. utracone korzyści, zwiększone potrzeby, doznana krzywda, pogorszenie sytuacji życiowej po śmierci osoby bliskiej inne

Specjalnym rodzajem roszczenia jest regres ubezpieczeniowy, stanowiący roszczenie odszkodowawcze zgłaszane przez ubezpieczyciela do sprawcy szkody. Jego mechanizm polega na wejściu ubezpieczyciela, który pokrył szkodę wyrządzoną poszkodowanemu (będącego jednocześnie ubezpieczonym) w pozycję prawną poszkodowanego w stosunku do sprawcy.

14.Wymień przesłanki które muszą być spełnione aby świadczenie mogło zostać spełnione przez zakład ubezpieczeń.

Świadczenie to może zostać spełnione przez zakład ubezpieczeń pod warunkiem, że spełnione zostaną łącznie określone przesłanki:

• umowa ubezpieczenia została zawarta i opłacono składkę

• okres udzielanej ochrony ubezpieczeniowej obejmował datę powstania zdarzenia ubezpieczeniowego

• zdarzenie powodujące szkodę było objęte gwarancyjną ochroną ubezpieczeniową w ramach umowy, z której zostało zgłoszone

• między zdarzeniem a szkodą istnieje związek przyczynowy, rozumiany jako normalne działanie lub zaniechanie, z którego wynikła szkoda

• nie stwierdzono żadnego z przypadków wyłączających odpowiedzialność ubezpieczyciela za szkodę, określonych w zapisach ogólnych bądź szczególnych warunków ubezpieczenia

15. W jakiej formie zakład ubezpieczeń może realizować świadczenie ubezpieczeniowe?

Świadczenie zakładu może przybrać zarówno formę świadczenia pieniężnego jak i niepieniężnego. Najpopularniejszą formą jest realizacja świadczeń w formie pieniężnej (gotówka). Występuje ona z reguły we wszystkich ubezpieczeniach osobowych oraz w części majątkowych. Inne możliwe warianty to naprawa uszkodzonej rzeczy, odkupienie zniszczonego obiektu lub dostarczenie określonych świadczeń materialnych.

• Forma świadczenia pieniężnego – gotówka

• Forma świadczenia niepieniężnego:

- odbudowa np. spalonego budynku

- odkupienie np. biżuterii

- naprawa np. samochodu

- świadczenie materialne np. assistance

III – GOSPODARKA FINANSOWA ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ.

 

1. Co określamy mianem „finansów zakładu ubezpieczeń”?

                Mianem finansów ZU określa się zjawiska i procesy ekonomiczne związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych na cele działalności gospodarczej ZU.

 

2. Na czym polega „zarządzanie finansami zakładu ubezpieczeń”?

                Polega na sterowaniu pozyskiwaniem źródeł kapitału i lokowaniu go w składnikach majątkowych, w sposób pozwalający na realizację celu strategicznego. Efektem zarządzania finansami jest struktura aktywów i pasywów w bilansie ZU.  Aktywa są wynikiem decyzji inwestycyjnych, a pasywa wynikiem decyzji finansowych. Podstawowym, długoterminowym celem strategicznym jest maksymalizacja finansowych korzyści jego właścicieli (akcjonariuszy, udziałowców), oznaczająca maksymalizację ich majątku.

Wzrost wartości rynkowej przedsiębiorstwa to wzrost aktywów przedsiębiorstwa.

CEL: długoterminowe – maksymalizacja wartości rynkowej przedsiębiorstwa (w SA – wartość akcji, wypłacana dywidenda); krótkoterminowy – zysk (cel drugoplanowy)

 

Zarządzanie:

źródłami pozyskania kapitału, sposobami rozdysponowania pozyskania środków.   Nadrzędny cel strategiczny- maksymalizacja korzyści finansowych właścicieli przedsiębiorstwa.

3.  Wyjaśnij pojęcie „środki własne”  art. 148

Środki własne są to aktywa zakładu ubezpieczeń, z wyłączeniem aktywów przeznaczonych na pokrycie wszelkich przewidywanych zobowiązań i wartości niematerialnych i prawnych. Są po to by zapewnić płynność.

Środki własne
+ kapitał podstawowy
- należny, ale nie wniesiony kap. pdst
+ kapitał zapasowy
+ kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny
+ kapitał rezerwowy pozostały
+/- nie podzielony wf lat ubiegłych
+/- wf netto roku obrotowego
- wartości niematerialne i prawne
+ 50% należn., ale nie wniesionego kap. pdst
+ środki uznane przez organ nadzoru

 1. Środki własne zakładu ubezpieczeń są to aktywa zakładu ubezpieczeń, z wyłączeniem aktywów:
1) przeznaczonych na pokrycie wszelkich przewidywalnych zobowiązań;
2) wartości niematerialnych i prawnych;
3) akcji i udziałów własnych będących w posiadaniu zakładu ubezpieczeń;
4) z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

 

4. Co  odzwierciedla margines wypłacalności? Od czego zależy jego poziom?

                Każdy zakład ubezpieczeń zobowiązany jest posiadać środki własne w wysokości nie niższej niż margines wypłacalności. Przez określenie margines wypłacalności rozumie się najniższą wysokość środków własnych, jaką powinien posiadać zakład ubezpieczeń, na danym etapie swojej działalności.

Wysokość marginesu wypłacalności zależy od następujących wielkości:

a)   W ubezpieczeniach na życie (dział I) – wysokość rezerwy ubezpieczeń na życie, rezerwy składki, rezerwy na pokrycie ryzyka niewygasłego, wysokości sumy ubezpieczenia i współczynnika reasekuracyjnego

b)   W pozostałych ubezpieczeniach (dział II) – albo od wysokości zbioru składek, albo od wysokości wypłaconych odszkodowań i świadczeń (decyduje wyższa wysokość) i współczynnika reasekuracyjnego.

 

Jest to minimum, które gwarantuje wypłacalność zakładu ubezpieczeń- środki trwałe nie mogą być niższe od marginesu wypłacalności. Najniższy poziom  dopuszczalny , środków własnych, który gwarantuje wypłacalność z.u

Zależy od:

- rozmiaru działalności z.u- mniejsze z.u to mniejszy margines wypłacalności i na odwrót

- kwoty bazowe, publikowane przez KNF, są to T1(57,5 mln) i T2(40,3 mln) euro

 

5. Od czego zależy wielkość minimalna kapitału gwarancyjnego?

Minimalna wysokość kapitału gwarancyjnego, którą zakład ubezpieczeń jest obowiązany posiadać ma wysokość stałą. Uzależniona jest od formy prawnej zakładu ubezpieczeń (spółka akcyjna lub towarzystwo wzajemne), od działu ubezpieczeń (ubezpieczenia na życie albo pozostałe ubezpieczenia osobowe i ubezpieczenia majątkowe) oraz od prowadzonych w ramach każdego działu ubezpieczeń.

Dział I – 3 mln € ; dział II – 2 lub 3 mln €

Wymagany kapitał gwarancyjny =  marginesu wypłacalności; nie może być niższy od minimalnej wielkości kapitału gwarancyjnego.

 

Minimalna wysokość kapitału, która gwarantuje wypłacalność ubezpieczyciela. Nie bierzemy tu pod uwagę wielkości z.u, ale w jakiej formie prawnej oraz w którym dziale znajduje się z.u. Bierzemy tu również pod uwagę kwoty bazowe KG I(3,5 mln euro), KG II(2,3 mln euro), KG III(3,5 mln euro)

Spółka akcyjna  w przypadku działu I ubezpieczeń na życie- gromadzi minimalny kapitał gwarancyjny odpowiedni do KG I. Ubezpieczenia towarzystw wzajemnych ¾ kwoty KG I

Zakłady ubezpieczeń działu II( wybrane grupy ryzyk): Spółki akcyjne- KG II, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych ¾ KGII

Zakładu ubezpieczeń działu III ( jedno ryzyko finansowe): S.A- KG III, Z.U.W ¾ KG III

 

6. Jaka jest różnica pomiędzy wymaganym, a minimalnym kapitałem gwarancyjnym?

 

Minimalny kapitał gwarancyjny – jest to wielkość stała narzucona przez KNF

Wymagalny kapitał gwarancyjny nie może być niższy niż minimalny kapitał gwarancyjny, może być jednak równy w zależności od potrzeb z.u  

2. Kapitał gwarancyjny jest równy większej z wartości:

1) jednej trzeciej marginesu wypłacalności;

2) minimalnej wysokości kapitału gwarancyjnego.

7. Jaka musi być wysokość środków własnych zakładu ubezpieczeń? Art. 146

                1. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany posiadać środki własne w wysokości nie niższej niż margines wypłacalności i nie                         niższej niż kapitał gwarancyjny.
                2. Kapitał gwarancyjny jest równy większej z wartości:
                                1) jednej trzeciej marginesu wypłacalności;
                               2) minimalnej wysokości kapitału gwarancyjnego.

Każdy zakład ma obowiązek posiadania środków własnych w wysokości nie niższej niż margines wypłacalności. Środki te mają zapewnić prawidłowe i nieprzerwane wykonywanie zadań i obowiązków przez zakład ubezpieczeń.

 Art.146 z.u musi posiadać środki nie niższe niż margines wypłacalności i kapitał gwarancyjny.

8. W jakiej wysokości zakład ubezpieczeń może utworzyć fundusz prewencyjny? Art. 149 ust.2

                Zakład ubezpieczeń może tworzyć w ciężar kosztów:

1) fundusz prewencyjny przeznaczony na finansowanie działalności zapobiegawczej, w wysokości nie przekraczającej 1% składki na udziale własnym.

pojęcia:

 

a)   Antyselekcja ryzyk

Underwriting – klasyfikacja ryzyka; ocena przyszłych szkód na podstawie danych historycznych; przeciwieństwo antyselekcji. Jedne podmioty, które dają większe ryzyko dają mniejsze składki, a mniejsze ryzyko – większe składki.

 

b)   Ryzyko składka- w ubezpieczeniach na życie (  długoterminowych) składa się z dwóch części tzw. Ryzyko-skłakdki i składki oszczędnościowej. Ryzyku-składki odpowiada część na pokrycie świadczeń z tytułu ryzyka śmierci w danym roku, natomiast składka oszczędnościowa stanowi, nadwyżkę (rezerwę) na wyrównanie przyszłego wzrostu ryzyka śmierci.

Składka całkowita to:

·              Składka netto (czysta) – partycypuje w wypłacie odszkodowań; suma ich tworzy fundusz ubezpieczeniowy

·              Składka brutto + koszty administracyjne, akwizycji

Assets / Liabilities Margin = wartość rynkowa aktywów – wartość bieżąca przyszłych zobowiązań

c)    ALM

ALM – assets-liabilities management; to sposób prowadzenia zakładu ubezpieczeń, polegający na koordynacji zarządzania aktywami i pasywami. Wszelkie decyzje po stronie zobowiązań zakładu muszą być ściśle skoordynowane z jego działaniami w zakresie aktywów i odwrotnie. W szczególności zapadalność lokat stanowiących pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych powinna być zgodna z przewidywanymi terminami wypłaty świadczeń brak takiego dostosowania może powodować chwilową utratę płynności zakładu lub konieczność wcześniejszej odsprzedaży aktywów kosztem zmniejszenia rentowności lub też nie zapewniać warunków realizacji umów w przypadku pokrycia „długich” zobowiązań „krótkimi” instrumentami.

Ryzyko wartości lokat, które posiada zakład; lokaty, które mogą być związane z ryzykiem inwestycyjnym.

d)      Repartycja

tj. rozdzielanie, polega na tym, że składkę oblicza się na początku okresu ubezpieczenia (w momencie zawarcia umowy ubezpieczenia), lecz na końcu okresu ubezpieczenia, gdy już znana jest zarówno liczba, jak i wielkość szkód, które dotknęły ubezpieczone przedmioty. To rozłożenie ryzyka na akcjonariuszy (w spółce akcyjnej).

 

e)      Restytucja

To przywrócenie, naprawienie szkody, wypłata odszkodowania. Odszkodowanie ubezpieczeniowe przybiera ze swej natury postać pieniężną (tzw. Restytucja pieniężna), co wynika z samych uregulowań Kodeksu cywilnego. Nie ma jednak przeszkód, aby korzystając z zasady wolności umów strony przyjęły inną formę odszkodowania (tzw. Restytucja naturalna)

 

f)       Margines wypłacalności

oznacza wielkość środków własnych przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego nie niższych niż minimalny kapitał gwarancyjny potrzeby do zabezpieczenia płynności przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego; (to najniższy poziom środków własnych).

 

g)      Zobowiązania podporządkowane

Obejmują ogólną wartość zobowiązań zabezpieczonych na majątku (aktywach) przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego. W razie likwidacji lub upadłości zakładu te zobowiązania są spłacane po zaspokojeniu wszystkich innych jego wierzycieli.

h)       Regres ubezpieczeniowy

To specjalny rodzaj roszczenia, stanowiący roszczenie odszkodowawcze zgłaszane przez ubezpieczyciela do sprawcy szkody. Jego mechanizm polega na wejściu ubezpieczyciela, który pokrył szkodę wyrządzoną poszkodowanemu (będącego jednocześnie ubezpieczonym) w pozycję prawną poszkodowanego w stosunku do sprawcy.

UFG – wypłata, gdy sprawca jest nieubezpieczony.

 

i)  Minimalny kapitał gwarancyjny

oznacza środki własne przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego nie obciążone żadnymi zobowiązaniami konieczne do prowadzenia działalności ubezpieczeniowej.

REASEKURACJA

1. Wyjaśnij znaczenie reasekuracji dla utrzymania równowagi finansowej zakładu ubezpieczeń i udzielanej przez niego gwarancji realności ochrony ubezpieczeniowej.

Zakład ubezpieczeń przejmuje na siebie tak szeroki zakres ryzyka, że przyjmowanie kolejnych spowodowało by naruszenie bezpieczeństwa wypłacalności. Kiedy zakład ubezpieczeń przyjmuje różnego rodzaju ryzyka, zbyt różne ryzyka mogą spowodować niezdolność do wypłacenia odszkodowań, w sytuacji gdyby się one spełniły. Ważne jest również rozmiar ryzyk. W związku z tym mogła by zostać zachwiana równowaga ubezpieczeń, gdyż ubezpieczyciel mógłby:

• przyjąć zbyt duże ryzyko

• przyjąć zbyt różnorodne ryzyko

Tutaj z pomocą przychodzi nam reasekuracja  jest to ubezpieczenie ubezpieczycieli, co oznacza cesję (przekazanie) części lub całości ryzyka wraz z częścią (lub całością) składek innemu ubezpieczycielowi (czyli reasekuratorowi). W zamian reasekurator zobowiązuje się do wypłaty odszkodowania w przypadku zaistnienia zdarzenia losowego, za które odpowiedzialny jest cedent ryzyka.

2. Na czym polega umowa reasekuracji? Jakie podmioty ją zawierają i jakie są obowiązki stron?

Umowa reasekuracji - umowa zawarta pomiędzy ubezpieczycielem a reasekurantem na mocy tej umowy następuje podział lub odstąpienie ryzyka. Ubezpieczyciel odstępuje całość lub część ryzyka oraz w związku z tym przekazuje odpowiednia część lub całość składek i przychodów reasekurantowi. Ten w zamian zobowiązuje się na mocy umowy, że w razie zrealizowania się ryzyk wypłaci odpowiednią część lub całość świadczeń, bądź odszkodowań ubezpieczonym, a także zobowiązuje się do zapłaty prowizji reasekuracyjnej.

Strony umowy: ubezpieczyciel, reasekurant

3. Na czym polega a) składka reasekuracyjna b) prowizja reasekuracyjna c) reasekuracja bierna d) reasekuracja czynna e) cedent f) cesjonariusz.

1. składka reasekuracyjna- stanowi wydatek zakładu ubezpieczeń, i jest kosztem dla tegoż zakładu. Jest to ta cześć składek, która jest należna reasekurantowi z tytułu przyjętego ryzyka.

2. Prowizja reasekuracyjna- Zmniejsza składkę reasekuracyjną. Pokrywana jest przez reasekuranta. Ma na celu pokrycie część kosztów, które poniósł zakład ubezpieczeń np. z tytułu akwizycji. Są to środki płynące od reasekuratora do zakładu ubezpieczeń. Jest to określony procent składki.

3. Reasekuracja bierna-zakład ubezpieczeń odstępuje ryzyko na rzecz reasekuranta

4. Reasekuracja czynna- zakład ubezpieczeń ( w postaci reasekuranta) przyjmuje ryzyko.

Przy czym jedne zakład ubezpieczeń nie może prowadzić jednocześnie reasekuracji czynnej i biernej.

5. Cedent- Zakład ubezpieczeń odstępujący ryzyko

6. Cesjonariusz- zakład ubezpieczeń przyjmujący do reasekuracji część lub całość portfela ryzyka

3. Czy reasekuracja wpływa na to, że zmienia się podmiot będący bezpośrednio odpowiedzialny względem ubezpieczonych ?

Reasekuracja nie wpływa na to, że zmienia się podmiot, który jest bezpośrednio odpowiedzialny względem ubezpieczonych. Zakład ubezpieczeń przekazuje część ryzyk do reasekuranta, który w zamian za część składek, będzie wypłacał świadczenia w przypadku realizacji zdarzeń losowych. Jednak to nadal zakład ubezpieczeń jest bezpośrednio odpowiedzialny względem ubezpieczonych. Reasekurant jest w tym przypadku tylko pośrednikiem.

3. Na czym polega niejednorodność ryzyka: a) jakościowa b) ilościowa, które są przesłanką wyrównywania ryzyka poprzez reasekurację. Podaj przykład.

Portfel ryzyk cechuje niejednorodność:

1. jakościowa niejednorodność ryzyk- odnosi się ona co do wysokości poziomu ryzyka w portfelu

2. ilościowa niejednorodność ryzyk- odnosi się do wysokości sumy ubezpieczenia.

6. Wskaż podstawowe różnice, pomiędzy umową ubezpieczenia i umową reasekuracji ?

Umowa reasekuracji	Umowa ubezpieczenia
Przedmiotem umowy jest sytuacja majątkowa cedenta	przedmiotem umowy są dobra majątkowe i osobiste
Nie ma tu takich podmiotów jak ubezpieczony i ubezpieczający	występują tu takie podmioty jak : ubezpieczony i ubezpieczyciel
Wykorzystuje fundusze już istniejące	Umowa skutkuje powstawaniem funduszy ubezpieczeniowych poprzez płacenie składki

7. Wskaż wspólne cechy umów ubezpieczenia i reasekuracji

Co łączy :

• Odpłatny charakter

• Składka, ryzyko, odszkodowanie

• Interes ubezpieczeniowy

(w umowie ubezpieczenia interes ubezpieczeniowy ma osoba ubezpieczona, jest ona zainteresowana by przedmiot ubezpieczenia nie uległ zniszczeniu)

(umowa reasekuracji zakład ubezpieczeń dąży do wyrównania ryzyka we własnym portfelu pod względem jakościowym i ilościowym)

• Zasada odszkodowania ( w umowie ubezpieczenia dot, ubezpieczeń majątkowych, wypłacone odszkodowanie nie może być wyższe niż wartość szkody-> podmiot nie może się wzbogacić

W umowie reasekuracji cedent nie może się wzbogacić, za to, że przekazuje część ryzyk.

• Zasada dobrej wiary-> musimy informować o wszystkich zdarzeniach. Obowiązek informowania drugiej strony o czynnikach mogących wywołać zdarzenie losowe.

8.Wyjaśnij pojęcia a)retrocesja b)retrocesjonariusz c) retrocedent

a) RETROCESJA-wtórna reasekuracja, to takie relacje , które zachodzą tylko między reasekurantami. Reasekurant przyjmujący ryzyko może, je dalej przekazać do reasekuracji. Jest to dalsza reasekuracja, dokonana przez reasekuratora w kolejnym zakładzie ubezpieczeń, chroni się tu ryzyko nie zakładu ubezpieczeń bezpośrednio, ale ryzyko zaakceptowane od innych zakładów w drodze reasekuracji.

b)RETROCESJONARIUSZ - towarzystwo ubezpieczeniowe, które przyjmuje do reasekuracji ryzyko wcześniej otrzymane do reasekuracji przez inne towarzystwo, które je retroceduje. Podmiot przejmujący ryzyko ponownie.

c)RETROCEDENT - podmiot (reasekurant), który przyjął ryzyko a teraz je odstępuje do ponownej reasekuracji

9. Wymień i krótko scharakteryzuj podstawowe funkcje reasekuracji

Funkcja techniczna-wtórna podział ryzyka, pod względem jakościowym i ilościowym. Zakład ubezpieczeń dzięki temu chroniony jest przed nadmierną szkodowością (wyrzucamy te ryzyka, które nie pasują do portfela, a jego stabilność wzrasta, a to daje bezpieczeństwo działalności. Mniejsze ryzyko to mniejsze rezerwy techniczno-ubezpiczeniowe)

Funkcja finansowa-wynika z udostępnia części środków, zakład ubezpieczeń przekazuje reasekurantowi poprzez składki, które są związane z ryzykiem. Zakład ubezpieczeń otrzymuje od reasekuratorów prowizje.

10. Wymień i krótko scharakteryzuj uboczne funkcje reasekuracji ?

- Wpływa na rozwój ryzyka ubezpieczeniowego (bez reasekuracji zakład ubezpieczeń nie przyjmowałby niektórych ryzyk.

- Powstają nowe rodzaje ubezpieczeń.

11. Na czym polegając następujące metody reasekuracji a) obligatoryjna b)fakultatywna c)fakultatywno- obligatoryjna d)syndykatowa

a) OBLIGATORYJNA (automatyczna, obowiązkowa) – jej podstawą jest porozumienie pomiędzy ubezpieczycielem a reasekuratorem, w myśl którego cedent zobowiązuje się do automatycznego przekazywania, a reasekurator do przyjmowania automatycznie każdego ryzyka objętego programem. Odwrotnie niż w reasekuracji fakultatywnej przy reasekuracji obligatoryjnej zakład ubezpieczeń musi przekazać objęte umową ryzyka, a reasekurator musi je przyjąć.

b) FAKULTATYWNA - jej istotą jest swoboda w zakresie indywidualnego podjęcia decyzji co do podziału ryzyka pomiędzy cedentem a reasekurowanym. Umowy fakultatywne, które stosowane są w przypadkach, kiedy jednostkowe ryzyko jest bardzo duzę lub specyficzne i przekracza możliwości danego towarzystwa. Umowy fakultatywne są zawierane i negocjowane odrębnie dla konkretnej umowy ubezpieczenia. Zakład ubezpieczeń sam podejmuje decyzję, czy i w jakiej proporcji oddać ryzyko reasekuratowi. Ten z kolei ma prawo przyjąć lub nie oferowany mu business. Przy olbrzymiej ilości zawieranych obecnie ubezpieczeń umowy fakultatywne mogą pełnić dla zakładów ubezpieczeń jedynie rolę uzupełniającą. Większość przyjmowanych ryzyk przekazuje się reasekuratorowi niejako „z automatu” na podstawie – zawieranych zwykle na wiele lat i ewentualnie tylko renegocjowanych – tzw. Umów obligatoryjnych. Określają one warunki reasekuracji dla całych grup ubezpieczeń przyjmowanych przez towarzystwo.

c) FAKULTATYWNO-OBLIGATORYJNA – zwana inaczej reasekuracją otwartej ochrony , jest metodą reasekuracji, zawiera pewne elementy reasekuracji dobrowolnej, jak i obligatoryjnej. Istnieją jeszcze, pośrednie rodzaje- ze względuy na formę zobowiązań cedenta i reasekuratora- umów reasekuracyjnych. Zwie się je zwykle umowami fakultatywno-obligatoryjnymi. Najczęściej pozwalają one zakładowi ubezpieczeń na przekazywanie jedynie wybranych ryzyk do reasekuracyjni (jak przy umowach fakultatywnych), przy czym reasekurator musi przekazywane ryzyka przyjąć (jak przy umowach obligatoryjnych). Nie są one jednak zbyt często stosowane ze względu na duże prawdopodobieństwo antyselekcji ryzyk (tj. przekazywania tylko najgorszych ryzyk) przez cedujący zakład ubezpieczeń

d) SYNDYKATOWA (pool asekuracyjny) - porozumienie grup ubezpieczycieli, którzy łączą się w celu lepszego rozłożenia ryzyka (przyjmuje się to ryzyko a potem dzieli na nowo). Uczestnicy porozumienia przekazują do poolu uzgodnioną część lub całość swoich portfeli ubezpieczeniowych (ryzyk), które następnie po wymieszaniu i podziale są umieszczane u nich z powrotem w przyjętych, określonych proporcjach.)

12. Wyjaśnij czym się różni reasekuracja proporcjonalna a nieproporcjonalna.

Reasekuracja proporcjonalna jest określana jako proporcja (procent) odpowiedzialności reasekuratora, który przyjmuje część ryzyka. Udział reasekuratora w każdym ryzyku jest ustalony w umówionym stosunku do cedenta, a więc reasekuraowanego.

Reasekuracja nieproporcjonalna nie ma z góry określonych proporcji w jakim stosunku odpowiada reasekurator. Przy podziale ryzyka nie obowiązują żadne z góry ustalone proporcje. Reasekurator będzie zobowiązany do pokrycia szkody lub szkodowości tylko w tym przypadku, gdy przekroczy ona z góry określoną wielkość.

13. Scharakteryzuj krótko umowy reasekuracji proporcjonalnej a) kwotowe, b) ekscendentowe, c) kwotowo-ekscendentowe.

Umowy proporcjonalne są najprostszymi umowami reasekuracyjnymi. Występują wtedy, gdy reasekurator przejmuje na siebie określoną część ryzyka (wyrażoną najczęściej poprzez sumę ubezpieczenia) i w takiej samej części pokrywa ewentualne roszczenie (odszkodowanie). Był to jedyny rodzaj reasekuracji znany do końca XIXw. , a i dziś umowy proporcjonalne (mimo rozwoju nowych, bardziej zaawansowanych metod ochrony) stanowią podstawę większości programów reasekuracyjnych.

a) umowy kwotowe – reasekurator otrzymuje zawsze ten sam (z góry określony) procent ryzyka. Niezależnie od sumy ubezpieczenia, może on więc otrzymać np. 25% ryzyka, 25% składki (odejmuje się tutaj tylko tzw.prowizję reasekuracyjną, która ma pokryć m.in. koszty zawarcia umowy ubezpieczenia, ewentualnej likwidacji szkód itp.) i być jednocześnie zobowiązanym do wypłaty 25% ewentualnego odszkodowania. Reasekurator otrzymuje zawsze ten sam % ryzyka. Cedent odstępuje część ryzyka, a w takiej samej części reasekurator będzie uczestniczył w szkodach.

b) umowy ekscedentowe – ubezpieczyciel określa swój udział własny w ryzyku (zachowek), a wszystko to co jest powyżej (nadwyżka) to ekscedent. Ubezpieczyciel przekazuje tylko te ryzyka, które mu przeszkadzają. Reasekurator przejmuje na siebie nie określony % z każdego ryzyka, a jedynie pewien procent z ryzyk ponad ustalonym przez zakład ubezpieczeń limitem. Przy umowach tego typu ubezpieczyciel przekazuje do reasekuracji jedynie te ryzyka, które przekraczają jego możliwości, a przy tym zawsze zachowuje dla siebie taką ich część, jaką może bezpiecznie przyjąć na własne ryzyko. Z tego powodu umowy te – mimo dużo większego skomplikowania przy rozliczaniu zarówno należnych reasekuratorowi wkładek, jak i spoczywających na nim odszkodowań – są częściej stosowane niż umowy kwotowe.

c) umowy kwotowo-ekscedentowa – to umowa, w której cały portfel jest reasekurowany kwotowo, a to co jest ponad, to jest reasekuraowane eskcedentowo.

14. Scharakteryzuj krótko umowy reasekuracji nieproporcjonalnych,: a) nadwyżki szkody, b) nadwyżki szkodowości.

Umowy nieproporcjonalne – reasekurator nie odpowiada za szkody w tym samym stosunku, w jakim przejmuje na siebie sumę ubezpieczenia. Jego odpowiedzialność jest zależna za to od wysokości pojedynczej szkody lub od łącznej wysokości szkód w cedowanej grupie ryzyka. Ponieważ przy umowach nieproporcjonalnych udział reasekuratora w odszkodowaniach nie jest z góry określony – nie pobiera on też pewnej wyznaczonej przez procent cedowanych ryzyk części składki, a wyznacza niezależną od składki cenę, za przyjęcie ryzyka. Za żądaną kwotę może on zaoferować dwa podstawowe rodzaje ochrony.

a) nadwyżki szkody – reasekurator może odpowiadać za każdą szkodę, która przekroczy ustaloną wielkość, tzw. Priorytet. Zwykle też jego odpowiedzialność ograniczona jest z góry poprzez tzw. Limit pokrycia reasekuracyjnego – stanowiący jednocześnie priorytet następnej umowy tego typu. Dla ryzyk i szkód z niewielkim prawdopodobieństwem ich wystąpienia, umowy proporcjonalne są zwykle nieopłacalne ze względu na konieczność pozostawienia na własnym zachowku jedynie bezpiecznej części ryzyka. Znaczna więc część ryzyka i związanej z nim składki musi wtedy odpływać do reasekuratora nie poprawiając istotnie bezpieczeństwa zakładu ubezpieczeń, a na pewno uszczuplając jego zysk. Reasekuracja nadwyżki szkody pozwala chronić się ubezpieczycielowi przed zbyt wielkim dla niego ryzykiem przy zachowaniu maksymalnej części ryzyka i składki dla siebie.

Udział cedenta w szkodzie – priorytet, każda szkoda, którą przekroczy priorytet jest reasekurowana. Górna granica odpowiedzialności reasekuratora – limit pokrycia reasekuratora.

Nie dzieli się ryzyka, ale podział ryzyka dzieli się między cedenta a reasekuratora.

b) nadwyżki szkodowości - nie rozpatruje się pojedynczych szkód, a jedynie ich łączny efekt w całym portfelu ryzyk danego rodzaju. Reasekurator zobowiązuje się, za opłatą odpowiedniej składki do pokrycia wszystkich szkód, jeśli szkodowość przekroczy określony procent. Zwykle i tutaj się stosuje kilka kolejnych, określanych procentowo limitów plasowanych u kolejnych reasekuratorów. Pozwala to na obniżenie kosztów reasekuracji, ponieważ w reasekuracji występuje specjalizacja i czasem łatwiej oraz taniej jest sprzedawać „kawałki tortu”. Umowy te mogą chronić ubezpieczyciela nie tylko przed szkodami katastroficznymi, ale też przed znaczną kumulacją drobnych szkód, które – mimo że pojedynczo niegroźne – mogą w swej masie zagrozić jego stabilności

15. Wyjaśnij pojęcia: a) zachowek, b) ekscedent, c) priorytet, d) limit pokrycia reasekuracyjnego

a) zachowek – jest to udział własny,

b) ekscedent – wysokość szkody, do której odpowiedzialność za nią ponosi reasekurant; pozostałość po priorytecie

c) priorytet – wysokość szkody, do której odpowiedzialność za nią ponosi cedent, a zaczyna się odpowiedzialność reasekuratora,

d) limit pokrycia reasekuracyjnego – jest to górna granica odpowiedzialności reasekuratora,

16. Wyjaśnij czym jest koasekuracja?

Koasekuracja (współubezpieczenie) – jest techniką rozproszenia ryzyka, którego istota zawiera się wyłącznie w działalności ubezpieczeniowej (wtedy, gdy wystąpiła niewystarczalność pojemności ubezpieczeniowej jednego ubezpieczyciela i należało znaleźć ubezpieczycieli dla brakującej części – poprzez konieczność rozproszenia ryzyka). Stanowi współubezpieczenie tego samego ryzyka przez co najmniej dwa zakłady ubezpieczeń i jest działalnością ubezpieczeniową bezpośrednią.

ZADANIE 2

Udział reasekuratora w składkach - 25% oraz w szkodzie – 25%. Przychody ze składek to 50mln złotych, czyli 25% z 50mln to 12,5mln (przychody reasekuracyjne).

Udział reasekuratora w szkodzie – 25% z 30mln, czyli 8,75mln.

ZADANIE 3

a) udział własny (zachowek) – 50mln

100mln zł. - ubezpieczenie ryzyka, tak więc 50mln to ekscedent (czyli nadwyżka)

b) całość ryzyka, ekscedent 0zł.

c) 30mln wynosi ekscedent

d) 120mln suma ubezpieczenia, a więc ekscedent 70mln i 70 ze 120 to 58,3%

ZADANIE 4

20% reasekuracji, zachowek 100mln zł

a) 125mln zł, 20% ze 120mln to 24mln, z reszty (czyli 100mln) nie uzyska ekscedentu, bo zachowek też równa się 100mln

b) 150mln zł,

udział kwotowy 20% ze 150 = 30mln, udział reasekuratora (zapłaci reasekurator)

zostaje 120mln 100mln to udział własny z.u. (zachowek)

20mln to ekscedent razem 50mln zł udział reasekuratora

c) 250mln zł, (suma ubezpieczenia)

20% z 250mln to 50mln (udział reasekuratora)

200 zostało – więc 100mln udział własny i 100mln ekscedent, 150mln udział reasekuratora

ZADANIE 5

a) szkoda 70mln zł, pokryje ją ekscedent, bo mieści się w 150mln, 150mln (Priorytet) pokryje z.u.

UMOWA UBEZPIECZENIA

1. Umowa ubezpieczenia, a stosunek ubezpieczenia-wyjaśnij jaki jest zakres stosunku ubezpieczenia w relacji do umowy ubezpieczenia i dokumentu ubezpieczenia.

Umowa ubezpieczenia - szersza niż dokument ubezpieczenia, zawiera to co dokument ubezpieczenia oraz zgodne oświadczenie woli dwóch stron, które nie przyjęło formy pisemnej.

Stosunek ubezpieczenia - najszerszy , obejmuje wszystkie prawa i obowiązki stron, nie tylko te, wynikające ze złożonych oświadczeń woli, ale również te, które wynikają z np. KC

Dokument ubezpieczenia - polisa- jest to , to na co strony się umówiły. Jest to zgodne oświadczenie woli w formie pisemnej , czyli prawa i obowiązki stron, oprócz tego zawiera ogólne warunki ubezpieczeń, które są elementem każdej umowy.

2. Na czym polega umowa ubezpieczenia ?

Art. 805. Umowa ubezpieczenia- tutaj ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Jest to umowa jednostronnie kwalifikowana – czyli, że mogą ją świadczyć podmioty, które mają licencje.

3. Wyjaśnij następujące cechy umowy ubezpieczenia a)nazwana b)konsensualna c) odpłatna d) dwustronnie zobowiązująca e) najwyższej dobrej wiary f) adhezyjna g) stałej współpracy kontraktowej h) jednostronnie kwalifikowana i) kazualna j) subiektywnie losowa k) zapewniająca ubezpieczającemu ochroną „konsumencką”.

a) nazwana- oznacza to, że jest ustawowo uregulowana np. w Kodeksie Cywilnym ( ubezpieczenie lądowe), czy kodeks morski.

b) konsensualna- dochodzi do nawiązania stosunku poprzez zgodne oświadczenie woli dwóch stron

c) odpłatna- oznacza to, że za ochronę ubezpieczenia płacimy składkę.

d) dwustronnie zobowiązująca- umowa ta obowiązuje zarówno jedna jak i druga stronę, każda z nich musi przestrzegać swoich obowiązków, tak więc zarówno jedna jak i druga strona są względem siebie wierzycielem i dłużnikiem

e) najwyższej dobrej wiary- obydwie strony muszą sobie ufać , że jeżeli będzie wypadek ubezpieczeniowy to zakład ubezpieczeń wypłaci świadczenie, a ubezpieczony będzie prawdomówny w stosunku do przedmiotu ubezpieczenia.

f) adhezyjna- umowa dobrowolnego przystąpienia, czyli podchodzi do niej tylko ten co chce. Warunki dyktuje zakład ubezpieczeń.

g) stałej współpracy kontraktowej - zakład ubezpieczeń i ubezpieczony współpracują cały czas ze sobą, to znaczy przed zawarciem umowy, w trakcie, i również po wystąpieniu wypadku.

Art. 826.  § 1. W razie zajścia wypadku ubezpieczający obowiązany jest użyć dostępnych mu środków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów.

§ 2. Umowa ubezpieczenia lub ogólne warunki ubezpieczenia mogą przewidywać, że w razie zajścia wypadku ubezpieczający obowiązany jest zabezpieczyć możność dochodzenia roszczeń odszkodowawczych wobec osób odpowiedzialnych za szkodę.

§ 3. Jeżeli ubezpieczający umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa nie zastosował środków określonych w § 1, ubezpieczyciel jest wolny od odpowiedzialności za szkody powstałe z tego powodu.

§ 4. Ubezpieczyciel obowiązany jest, w granicach sumy ubezpieczenia, zwrócić koszty wynikłe z zastosowania środków, o których mowa w § 1, jeżeli środki te były celowe, chociażby okazały się bezskuteczne. Umowa lub ogólne warunki ubezpieczenia mogą zawierać postanowienia korzystniejsze dla ubezpieczającego.

§ 5. W razie ubezpieczenia na cudzy rachunek przepisy paragrafów poprzedzających stosuje się również do ubezpieczonego.

8. jednostronnie kwalifikowana- ochronę ubezpieczenia może świadczyć tylko przedsiębiorstwo prowadzące działalność ubezpieczeniową na podstawie odpowiednich zezwoleń.

9. kazualna- ubezpieczony musi mieć interes ubezpieczeniowy, żeby dbać o przedmiot ubezpieczenia.

10. subiektywnie losowa- losowość jest z punktu widzenia ubezpieczonych. Chodzi o zdarzenia losowe, które są przedmiotem ubezpieczenia.

11. zapewniająca ubezpieczającemu ochroną „konsumencką”- oznacza to zakaz stosowania praktyk łamiących prawa konsumentów, dotyczy to osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej oraz przedsiębiorstw. Art. 385

Art. 385¹. § 1. Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

§ 3. Nie uzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta

4. Wyjaśnij na czym polega problem wzajemności umowy ubezpieczeniowej.

Art. 812 (4) i art. 814(2). Umowa ubezpieczania jest umową wzajemną , oznacza to ekwiwalentność świadczenia. Za to, że płace składkę mam ochronę, nawet jeśli wypadek się nie zrealizował.

§ 4. Jeżeli umowa ubezpieczenia jest zawarta na okres dłuższy niż sześć miesięcy ubezpieczający ma prawo odstąpienia od umowy ubezpieczenia, w terminie 30 dni, a w przypadku gdy ubezpieczający jest przedsiębiorcą w terminie 7 dni, od dnia zawarcia umowy. Odstąpienie od umowy ubezpieczenia nie zwalnia ubezpieczającego z obowiązku zapłacenia składki za okres, w jakim ubezpieczyciel udzielał ochrony ubezpieczeniowej

§ 2. Jeżeli ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność jeszcze przed zapłaceniem składki lub jej pierwszej raty, a składka lub jej pierwsza rata nie została zapłacona w terminie, ubezpieczyciel może wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym i żądać zapłaty składki za okres, przez który ponosił odpowiedzialność. W braku wypowiedzenia umowy wygasa ona z końcem okresu, za który przypadała niezapłacona składka.

5. Wyjaśnij kim są następujące strony i podmioty stosunku ubezpieczenia a) ubezpieczony b) uprawiona osoba trzecia, na rzecz której zawarta została umowa ubezpieczenia.

1. ubezpieczony- nie musi być imiennie wskazany, chyba, że chodzi o ubezpieczenie na życie. Natomiast uposażony występuje tylko w ubezpieczeniach na życie i jest uprawniony do pobrania świadczenia (tylko w ubezpieczeniach osobowych).

2. uprawiona osoba trzecia, na rzecz której zawarta została umowa ubezpieczenia – to tez jest osoba uprawniona do pobrania świadczenia, ale np. w ubezpieczeniach od odpowiedzialności cywilnej. W ubezpieczeniach osobowych mówi się o nich, kiedy nie ma wskazanego uposażonego , wtedy jest to uprawniona osoba trzecia, np. okaziciele polisy.

Art. 822 i 831

Art. 822  Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń

Art. 831  Ubezpieczający może wskazać jedną lub więcej osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia w razie śmierci osoby ubezpieczonej; może również zawrzeć umowę ubezpieczenia na okaziciela. Ubezpieczający może każde z tych zastrzeżeń zmienić lub odwołać w każdym czasie

6. Kto nie może być uprawniony do otrzymania sumy ubezpieczenia w ubezpieczeniach na życie? Kto staje się z mocy prawa uprawniony do otrzymania sumy ubezpieczenia po śmierci ubezpieczonego, który nie wskazał za życia uprawnionego ?

Kto nie może być uprawniony do otrzymania sumy ubezpieczenia w ubezpieczeniach na życie?

Art. 832 Jest to osoba, która zmarła, zanim zmarł ubezpieczony bądź, ta która przyczyniał się do śmierci ubezpieczonego.

Kto staje się z mocy prawa uprawniony do otrzymania sumy ubezpieczenia po śmierci ubezpieczonego, który nie wskazał za życia uprawnionego ?

Suma ta przypada najbliższej rodzinie zgodnie z warunkami umowy, chyba, że umowa mówi inaczej.

7. Wskaż podstawowy obowiązek ubezpieczyciela i ubezpieczającego, wynikający z umowy o ubezpieczenia – jaki charakter mają te świadczenia, który z obowiązków jest warunkowy i czy mogą być one dochodzone na drodze sądowej?

Obowiązek ubezpieczającego – zapłacenie składki, jest to obowiązek bezwarunkowy, określony co do wysokości w umowie o ubezpieczenia (wiemy jaką składkę zapłacić).

Ubezpieczyciel wypłacić ma świadczenie, jest to charakter warunkowy (jak będzie wypadek to będzie świadczenie), nie jest ono określone co do wysokości. Wysokość świadczenia znana jest w ubezpieczeniach osobowych bądź NNW. W ubezpieczeniach majątkowych nie wiemy jakie świadczenia otrzymamy (zależy to od wysokości).

Można dochodzić w sądzie, jeżeli spełniamy warunki ubezpieczyciela.

Art. 805. § 2. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

1) przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;

2) przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

§ 3. Do renty z umowy ubezpieczenia nie stosuje się przepisów kodeksu niniejszego o rencie.

8. Czy w ubezpieczeniach na życie i śmierć ubezpieczonego wskutek samobójstwa lub ciężkiej choroby stanowi okoliczność wyłączającą odpowiedzialność ubezpieczyciela?

Nie wyłącza to odpowiedzialności ubezpieczyciela, to 2 lata, chyba że umowa mówi inaczej, ale nie krócej niż 6 miesięcy. Jeżeli ciężka choroba -> 834. Jeżeli po upływie 3 lat umarła osoba ciężko chora, nie może domniemywać, że ubezpieczony zataił tą chorobę.

Art. 833. Przy ubezpieczeniu na życie samobójstwo ubezpieczonego nie zwalnia ubezpieczyciela od obowiązku świadczenia, jeżeli samobójstwo nastąpiło po upływie lat dwóch od zawarcia umowy ubezpieczenia. Umowa lub ogólne warunki ubezpieczenia mogą skrócić ten termin, nie bardziej jednak niż do 6 miesięcy.

Art. 834.  Jeżeli do wypadku doszło po upływie lat trzech od zawarcia umowy ubezpieczenia na życie, ubezpieczyciel nie może podnieść zarzutu, że przy zawieraniu umowy podano wiadomości nieprawdziwe, w szczególności że zatajona została choroba osoby ubezpieczonej. Umowa lub ogólne warunki ubezpieczenia mogą skrócić powyższy termin.

9. Wskaż inne obowiązki stron stosunku ubezpieczenia (powinności) – ubezpieczającego i ubezpieczyciela. Jaki charakter mają, czym skutkuje ich naruszenie i czy mogą być dochodzone na drodze sądowej?

Przed zawarciem umowy ubezpieczenia ubezpieczający jest zobowiązany:

1) podać dane zgodne z prawdą po zawarciu umowy

2) zgłaszać informacje jeśli zakład ubezpieczeń tego chce

Nie ma to zastosowania w ubezpieczeniach na życie.

Umowa ubezpieczenia może być też na cudzy rachunek.

Ubezpieczony nie musi powiadomić zakładu ubezpieczeń w określonym terminie o wypadku, ale ogólnie musi powiedzieć, że ten miał miejsce.

Ubezpieczyciel ma obowiązek ratowania przedmiotu ubezpieczenia.

Zakład ubezpieczeń musi zwrócić koszty ratowania przedmiotu ubezpieczenia nawet jeśli próby ratowania były nieskuteczne. Zakład musi także dostarczyć dowód umowy ubezpieczenia (polisę).

Zakład ubezpieczeń musi poinformować na piśmie, przed zawarciem umowy o rozbieżnościach między umową a OWU. Musi dostarczyć także ubezpieczającemu rozbieżności między ofertą, którą składał, a polisą.

Nie można tego dochodzić na drodze sądowej! Wyjątek: koszty ratowania przedmiotu!!!

Art. 815. § 1. Ubezpieczający obowiązany jest podać do wiadomości ubezpieczyciela wszystkie znane sobie okoliczności, o które ubezpieczyciel zapytywał w formularzu oferty albo przed zawarciem umowy w innych pismach. Jeżeli ubezpieczający zawiera umowę przez przedstawiciela, obowiązek ten ciąży również na przedstawicielu i obejmuje ponadto okoliczności jemu znane. W razie zawarcia przez ubezpieczyciela umowy ubezpieczenia mimo braku odpowiedzi na poszczególne pytania, pominięte okoliczności uważa się za nieistotne.

§ 2. Jeżeli w umowie ubezpieczenia zastrzeżono, że w czasie jej trwania należy zgłaszać zmiany okoliczności wymienionych w paragrafie poprzedzającym, ubezpieczający obowiązany jest zawiadamiać o tych zmianach ubezpieczyciel niezwłocznie po otrzymaniu o nich wiadomości. Przepisu tego nie stosuje się do ubezpieczeń na życie.

Art. 818.  § 1. Umowa ubezpieczenia lub ogólne warunki ubezpieczenia mogą przewidywać, że ubezpieczający ma obowiązek w określonym terminie powiadomić ubezpieczyciela o wypadku.

§ 2. W razie zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek obowiązkiem określonym w paragrafie poprzedzającym można obciążyć zarówno ubezpieczającego, jak i ubezpieczonego, chyba że ubezpieczony nie wie o zawarciu umowy na jego rachunek.

§ 3. W razie naruszenia z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa obowiązków określonych w paragrafach poprzedzających ubezpieczyciel może odpowiednio zmniejszyć świadczenie, jeżeli naruszenie przyczyniło się do zwiększenia szkody lub uniemożliwiło ubezpieczycielowi ustalenie okoliczności i skutków wypadku.

§ 4. Skutki braku zawiadomienia ubezpieczyciela o wypadku nie następują, jeżeli ubezpieczyciel w terminie wyznaczonym do zawiadomienia otrzymał wiadomość o okolicznościach, które należało podać do jego wiadomości.

Art. 826.  § 1. W razie zajścia wypadku ubezpieczający obowiązany jest użyć dostępnych mu środków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów.

§ 2. Umowa ubezpieczenia lub ogólne warunki ubezpieczenia mogą przewidywać, że w razie zajścia wypadku ubezpieczający obowiązany jest zabezpieczyć możność dochodzenia roszczeń odszkodowawczych wobec osób odpowiedzialnych za szkodę.

§ 3. Jeżeli ubezpieczający umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa nie zastosował środków określonych w § 1, ubezpieczyciel jest wolny od odpowiedzialności za szkody powstałe z tego powodu.

§ 4. Ubezpieczyciel obowiązany jest, w granicach sumy ubezpieczenia, zwrócić koszty wynikłe z zastosowania środków, o których mowa w § 1, jeżeli środki te były celowe, chociażby okazały się bezskuteczne. Umowa lub ogólne warunki ubezpieczenia mogą zawierać postanowienia korzystniejsze dla ubezpieczającego.

§ 5. W razie ubezpieczenia na cudzy rachunek przepisy paragrafów poprzedzających stosuje się również do ubezpieczonego.

10. Kiedy następuje zawarcie umowy ubezpieczenia i jaki można wskazać wyjątek od tej reguły?

Poprzez zgodne oświadczenie,a jeśli są wątpliwości to z chwilą doręczenia ubezpieczającemu dokumentu ubezpieczenia.

Wyjątek: Umowa o ubezpieczenie nie jest zawarta z chwilą dostarczenia dokumentu, jeśli zawiera inne, niekorzystne warunki (w tym ubezpieczeniu). Ubezpieczony może się od tego odwołać i ma na zgłoszenie niekorzystnych warunków co najmniej 7 dni. Jeżeli wypadek ubezpieczeniowy nie może dojść do skutku w okresie ubezpieczenia.

Art. 806. § 1. Umowa ubezpieczenia jest nieważna, jeżeli zajście przewidzianego w umowie wypadku nie jest możliwe.

§ 2. Objęcie ubezpieczeniem okresu poprzedzającego zawarcie umowy jest bezskuteczne, jeżeli w chwili zawarcia umowy którakolwiek ze stron wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć, że wypadek zaszedł lub że odpadła możliwość jego zajścia w tym okresie.

Art. 809.  § 1. Ubezpieczyciel zobowiązany jest potwierdzić zawarcie umowy dokumentem ubezpieczenia.

§ 2. Z zastrzeżeniem wyjątku przewidzianego w art. 811, w razie wątpliwości umowę uważa się za zawartą z chwilą doręczenia ubezpieczającemu dokumentu ubezpieczenia.

Art. 811.  § 1. Jeżeli w odpowiedzi na złożoną ofertę ubezpieczyciel doręcza ubezpieczającemu dokument ubezpieczenia zawierający postanowienia, które odbiegają na niekorzyść ubezpieczającego od treści złożonej przez niego oferty, ubezpieczyciel obowiązany jest zwrócić ubezpieczającemu na to uwagę na piśmie przy doręczeniu tego dokumentu, wyznaczając mu co najmniej 7-dniowy termin do zgłoszenia sprzeciwu. W razie niewykonania tego obowiązku zmiany dokonane na niekorzyść ubezpieczającego nie są skuteczne, a umowa jest zawarta zgodnie z warunkami oferty.

11. Wymień możliwe tryby zawarcia umowy ubezpieczenia i wskaż, jaki wykorzystywany jest najczęściej.

I tryb negocjacji – negocjują warunki umowy tak, aby dwie strony miały wpływ na kształt umowy

II tryb ofertowy (prosty) – Ubezpieczający wypełnia formularz jaki przedmiot chce ubezpieczyć, formularz musi mieć formę pisemną, następnie Zakład ubezpieczeń może przyjąć tą ofertę , bądź nie.

III tryb ofertowy (złożony) – Ubezpieczający przedstawia warunki na , których chce zawszeć umowę w formie pisemnej, ale ZU się na nie nie zgadza i składa kontrofertę.

IV tryb przetargowy – do przetargu przystępują firmy ubezpieczeniowe. Ten, który szuka (ubezpieczyciel) wybiera te warunki, które mu najbardziej odpowiadają (zazwyczaj dotyczy to podmiotów publicznych).

12. W jakiej formie może być zawarta umowa ubezpieczenia?

Może być zawarta w dowolnej formie. Musi być potwierdzona na piśmie (czyli dowodzie ubezpieczenia (art. 809).

Art. 809.  § 1. Ubezpieczyciel zobowiązany jest potwierdzić zawarcie umowy dokumentem ubezpieczenia.

§ 2. Z zastrzeżeniem wyjątku przewidzianego w art. 811, w razie wątpliwości umowę uważa się za zawartą z chwilą doręczenia ubezpieczającemu dokumentu ubezpieczenia.

13. Wyjaśnij czym jest polisa, wskaż jej podstawowe elementy (na podst. art. 295 §1 kodeksu morskiego) i wyjaśnij, czy jej istnienie stanowi przesłankę ważności umowy ubezpieczenia.

Polisa – dowód tego, że jesteśmy ubezpieczeni.

Jej istnienie nie stanowi przesłanki ważności. Nie musimy mieć polisy, by ubezpieczenie było ważne, są inne dowody (nagrania, blankiety).

Art. 295

§ 1. Polisa powinna zawierać:

1) oznaczenie ubezpieczyciela;

2) oznaczenie przedmiotu ubezpieczenia;

3) oznaczenie niebezpieczeństw objętych umową ubezpieczenia;

4) określenie czasu lub podróży, na które zawarto umowę ubezpieczenia;

5) sumę ubezpieczenia;

6) miejsce i datę wystawienia polisy;

7) podpis ubezpieczyciela.

14. Czym jest ubezpieczenie na cudzy rachunek i jakie prawa oraz obowiązki wynikają z niego dla stron?

Ubezpieczony może ubezpieczyć cudze dobra majątkowe, bądź osobowe. Ubezpieczony nie musi być wskazany imiennie, a składkę płaci ubezpieczający. Ubezpieczony może żądać roszczenia od ubezpieczyciela. Ubezpieczony może zażądać od ubezpieczyciela informacji dotyczących jego praw i obowiązków. Ubezpieczony korzysta też z ochrony konsumenckiej.

Art. 808.  § 1. Ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia.

§ 2. Roszczenie o zapłatę składki przysługuje ubezpieczycielowi wyłącznie przeciwko ubezpieczającemu. Zarzut mający wpływ na odpowiedzialność ubezpieczyciela może on podnieść również przeciwko ubezpieczonemu.

§ 3. Ubezpieczony jest uprawniony do żądania należnego świadczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela, chyba że strony uzgodniły inaczej; jednakże uzgodnienie takie nie może zostać dokonane, jeżeli wypadek już zaszedł.

§ 4. Ubezpieczony może żądać by ubezpieczycie! udzielił mu informacji o postanowieniach zawartej umowy oraz ogólnych warunków ubezpieczenia w zakresie, w jakim dotyczą praw i obowiązków ubezpieczonego.

§ 5. Jeżeli umowa ubezpieczenia nie wiąże się bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową ubezpieczonej osoby fizycznej, art. 385¹--385³ stosuje się odpowiednio w zakresie, w jakim umowa dotyczy praw i obowiązków ubezpieczonego.

Art. 385¹. § 1. Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

§ 2. Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie.

§ 3. Nie uzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta.

15. Czym jest składka, jak ustala się jej wysokość, kiedy powinna być opłacona i kiedy przysługuje jej zwrot?

Składka ubezpieczeniowa – wysokość ustalana od ryzyka, płacona jest za czas trwania odpowiedzialności ubezpieczyciela.

Zwrot – jeśli stosunek ubezpieczenia wygasł przed końcem okresu ubezpieczenia, składkę płacimy w momencie zawarcia umowy, bądź w ciągu 14 dni od dnia doręczenia dokumentów.

Art. 813. § 1. Składkę oblicza się za czas trwania odpowiedzialności ubezpieczyciela. W przypadku wygaśnięcia stosunku ubezpieczenia przed upływem okresu na jaki została zawarta umowa, ubezpieczającemu przysługuje zwrot składki za okres niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej.

§ 2. Jeżeli nie umówiono się inaczej, składka powinna być zapłacona jednocześnie z zawarciem umowy ubezpieczenia, a jeżeli umowa doszła do skutku przed doręczeniem dokumentu ubezpieczenia - w ciągu czternastu dni od jego doręczenia.

16. Co wyraża suma ubezpieczenia w ubezpieczeniach majątkowych? W jakich okolicznościach może być zmniejszona i jak wpływa to na wysokość należnej składki?

Jest to górną granicą odpowiedzialności ubezpieczyciela. Ustalana ściśle z wartością przedmiotu ubezpieczenia, jeśli ktoś zaniża wartość przedmiotu ubezpieczenia, to może dostać za małe świadczenie. Ubezpieczyciel i ubezpieczony mogą zmniejszyć wysokość ubezpieczenia.

Art. 824. § 1. Jeżeli nie umówiono się inaczej, suma ubezpieczenia ustalona w umowie stanowi górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela.
§ 2. Jeżeli po zawarciu umowy wartość ubezpieczonego mienia uległa zmniejszeniu, ubezpieczający może żądać odpowiedniego zmniejszenia sumy ubezpieczenia. Zmniejszenia sumy ubezpieczenia może także z tej samej przyczyny dokonać jednostronnie ubezpieczyciel, zawiadamiając o tym jednocześnie ubezpieczającego.
§ 3. Zmniejszenie sumy ubezpieczenia pociąga za sobą odpowiednie zmniejszenie składki począwszy od dnia pierwszego tego miesiąca, w którym ubezpieczający zażądał zmniejszenia sumy ubezpieczenia lub w którym ubezpieczyciel zawiadomił ubezpieczającego o jednostronnym zmniejszeniu tej sumy.

17. Na czym polega zasada odszkodowania w ubezpieczeniach majątkowych?

Nie można się wzbogacić na ubezpieczeniu. Suma pieniężna wypłacona nie może być wyższa niż wartość przedmiotu ubezpieczenia. Wyjątek: ubezpieczenie od wartości nowej.

Art. 824^1. § 1. O ile nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody.
§ 2. Jeżeli ten sam przedmiot ubezpieczenia w tym samym czasie jest ubezpieczony od tego samego ryzyka u dwóch lub więcej ubezpieczycieli na sumy, które łącznie przewyższają jego wartość ubezpieczeniową, ubezpieczający nie może żądać świadczenia przenoszącego wysokość szkody. Między ubezpieczycielami każdy z nich odpowiada w takim stosunku, w jakim przyjęta przez niego suma ubezpieczenia pozostaje do łącznych sum wynikających z podwójnego lub wielokrotnego ubezpieczenia.
§ 3. Jeżeli w którejkolwiek z umów ubezpieczenia, o jakich mowa w § 2, uzgodniono, że suma wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia może być wyższa od poniesionej szkody, zapłaty świadczenia w części przenoszącej wysokość szkody ubezpieczający może żądać tylko od tego ubezpieczyciela. W takim przypadku dla określenia odpowiedzialności między ubezpieczycielami należy przyjąć, że w ubezpieczeniu, o którym mowa w niniejszym paragrafie, suma ubezpieczenia równa jest wartości ubezpieczeniowej.

18. W jaki sposób przepisy kodeksu cywilnego regulują prawo roszczenia zwrotnego przysługującego ubezpieczycielowi? Co może być przedmiotem ubezpieczenia?

Zakład ubezpieczeń wypłaci odszkodowanie, ale może żądać zwrotu tego odszkodowania od sprawcy wypadku (roszczenie zwrotne, prawo regresu). Przedmiotem mogą być ubezpieczenia majątkowe i osobowe.

Art. 828. § 1. Jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania. Jeżeli zakład pokrył tylko część szkody, ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem ubezpieczyciela .

§ 2. Nie przechodzą na ubezpieczyciela roszczenia ubezpieczającego przeciwko osobom, z którymi ubezpieczający pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym, chyba że sprawca wyrządził szkodę umyślnie.

§ 3. Zasady wynikające z paragrafów poprzedzających stosuje się odpowiednio w razie zawarcia umowy na cudzy rachunek.

Art. 821. Przedmiotem ubezpieczenia majątkowego może być każdy interes majątkowy, który nie jest sprzeczny z prawem i daje się ocenić w pieniądzu.

Art. 829. §1.Ubezpieczenie osobowe może w szczególności dotyczyć:

1) przy ubezpieczeniu na życie - śmierci osoby ubezpieczonej lub dożycia przez nią oznaczonego wieku;

2) przy ubezpieczeniu następstw nieszczęśliwych wypadków - uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia lub śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku.

19. Jaką postać może mieć świadczenie ubezpieczeniowe?

Pieniężne i niepieniężne (np. w postaci renty).

Art. 805. § 2. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

1) przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;

2) przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej;

20. Jaki jest ustawowy termin realizacji świadczenia ubezpieczeniowego przez zakład ubezpieczeń?

Jeśli świadczenie jest bezsporne, to 30 dni – od otrzymania zawiadomienia o wypadku.

Jeśli wystąpił spór, to czas wynosi 14 dni, jednak nie więcej niż 30.

Art. 817. § 1. Ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku.

§ 2. Gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część świadczenia ubezpieczyciel powinien spełnić w terminie przewidzianym w § 1.

21. Wymień ustawowe wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela.

• Wyrządzona szkoda umyślnie przez tego, który jest w tym samym gospodarstwie domowym;

• Świadome działanie, niedbalstwo;

• Jeżeli nie zastosował żadnych środków ratujących;

• Częściowe wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela – kiedy ubezpieczyciel zmniejsza świadczenie.

Niebieski – całkowite wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela

Art. 827.  § 1. Ubezpieczyciel jest wolny od odpowiedzialności, jeżeli ubezpieczający wyrządził szkodę umyślnie; w razie rażącego niedbalstwa odszkodowanie nie należy się, chyba że umowa lub ogólne warunki ubezpieczenia stanowią inaczej lub zapłata odszkodowania odpowiada w danych okolicznościach względom słuszności.

§ 2. W ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej można ustalić inne zasady odpowiedzialności ubezpieczyciela niż określone w § 1. 

§ 3. Jeżeli nie umówiono się inaczej, ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną umyślnie przez osobę, z którą ubezpieczający pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym.

§ 4. W razie zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek zasady określone w paragrafach poprzedzających stosuje się odpowiednio do ubezpieczonego.

Art. 815. § 1. Ubezpieczający obowiązany jest podać do wiadomości ubezpieczyciela wszystkie znane sobie okoliczności, o które ubezpieczyciel zapytywał w formularzu oferty albo przed zawarciem umowy w innych pismach. Jeżeli ubezpieczający zawiera umowę przez przedstawiciela, obowiązek ten ciąży również na przedstawicielu i obejmuje ponadto okoliczności jemu znane. W razie zawarcia przez ubezpieczyciela umowy ubezpieczenia mimo braku odpowiedzi na poszczególne pytania, pominięte okoliczności uważa się za nieistotne.

§ 2. Jeżeli w umowie ubezpieczenia zastrzeżono, że w czasie jej trwania należy zgłaszać zmiany okoliczności wymienionych w paragrafie poprzedzającym, ubezpieczający obowiązany jest zawiadamiać o tych zmianach ubezpieczyciel niezwłocznie po otrzymaniu o nich wiadomości. Przepisu tego nie stosuje się do ubezpieczeń na życie.

§ 2¹.W razie zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek obowiązki określone w paragrafach poprzedzających spoczywają zarówno na ubezpieczającym, jak i na ubezpieczonym, chyba że ubezpieczony nie wiedział o zawarciu umowy na jego rachunek.

§ 3. Ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności za skutki okoliczności, które z naruszeniem paragrafów poprzedzających nie zostały podane do jego wiadomości. Jeżeli do naruszenia paragrafów poprzedzających doszło z winy umyślnej, w razie wątpliwości przyjmuje się, że wypadek przewidziany umową i jego następstwa są skutkiem okoliczności, o których mowa w zdaniu poprzedzającym.

Art. 816.  W razie ujawnienia okoliczności, która pociąga za sobą istotną zmianę prawdopodobieństwa wypadku, każda ze stron może żądać odpowiedniej zmiany wysokości składki, poczynając od chwili, w której zaszła ta okoliczność, nie wcześniej jednak niż od początku bieżącego okresu ubezpieczenia. W razie zgłoszenia takiego żądania druga strona może w terminie 14 dni wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym. Przepisu tego nie stosuje się do ubezpieczeń na życie.

Art. 826. § 3. Jeżeli ubezpieczający umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa nie zastosował środków określonych w § 1, ubezpieczyciel jest wolny od odpowiedzialności za szkody powstałe z tego powodu.

Art. 818. § 3. W razie naruszenia z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa obowiązków określonych w paragrafach poprzedzających ubezpieczyciel może odpowiednio zmniejszyć świadczenie, jeżeli naruszenie przyczyniło się do zwiększenia szkody lub uniemożliwiło ubezpieczycielowi ustalenie okoliczności i skutków wypadku.

§ 4. Skutki braku zawiadomienia ubezpieczyciela o wypadku nie następują, jeżeli ubezpieczyciel w terminie wyznaczonym do zawiadomienia otrzymał wiadomość o okolicznościach, które należało podać do jego wiadomości.

22. Wskaż przykłady okoliczności powodujących nieważność umowy ubezpieczenia.

Nieważność umowy ubezpieczenia (kiedy nie ma możliwości zajścia zdarzenia powodującego wypłatę świadczenia) – umowa wymazana z obrotu, nie powoduje nigdy dla żadnej ze stron praw i obowiązków. Jeśli zapłacimy składkę, muszą nam ją zwrócić.

Jest nieważna, gdy:

- nie mam zdolności do czynności prawnej,

- osoba została przymuszona do zawarcia umowy,

- jest sprzeczna z ustawą, czy zasadami życia społecznego,

- nie ma interesu ubezpieczonego.

Art. 807. § 1. Postanowienia ogólnych warunków ubezpieczenia lub postanowienia umowy ubezpieczenia sprzeczne z przepisami niniejszego tytułu są nieważne, chyba że dalsze przepisy przewidują wyjątki.

23. Wskaż przykłady okoliczności powodujących bezskuteczność umowy ubezpieczenia.

Bezskuteczność umowy ubezpieczenia – umowa istnieje w obrocie prawnym i gospodarczym, ale jej postanowienie nie powodują żadnych skutków prawnych.

Art. 811.  § 1. Jeżeli w odpowiedzi na złożoną ofertę ubezpieczyciel doręcza ubezpieczającemu dokument ubezpieczenia zawierający postanowienia, które odbiegają na niekorzyść ubezpieczającego od treści złożonej przez niego oferty, ubezpieczyciel obowiązany jest zwrócić ubezpieczającemu na to uwagę na piśmie przy doręczeniu tego dokumentu, wyznaczając mu co najmniej 7-dniowy termin do zgłoszenia sprzeciwu. W razie niewykonania tego obowiązku zmiany dokonane na niekorzyść ubezpieczającego nie są skuteczne, a umowa jest zawarta zgodnie z warunkami oferty.

(rozbieżność między treścią oferty, a dokumentem ubezpieczenia).

24. Co oznacza rozwiązanie umowy ubezpieczenia i w jaki sposób może nastąpić?

Rozwiązanie umowy ubezpieczenia:

Ustanie bytu prawnego umowy – jeden z przypadków wygaśnięcia umowy ubezpieczenia.

To rozwiązanie może być zastosowane:

• poprzez upływ okresu na jaki zawarto umowę,

• jeżeli obie strony zgodnie stwierdzą, że tego chcą,

Odstąpienie od umowy: Ubezpieczyciel może odstąpić od umowy, jeśli:

• umowa została zawarta na dłużej niż okres 6 miesięcy,

Wypowiedzenie umowy: Jeśli korzystaliśmy z usługi i nie chcemy, a odstąpienie chce wrócić do stanu sprzed zawarcia umowy.

Art. 812. § 5. Jeżeli umowa zawarta jest na czas określony, ubezpieczyciel może ją wypowiedzieć jedynie w przypadkach wskazanych w ustawie, a także z ważnych powodów określonych w umowie lub ogólnych warunkach ubezpieczenia.

Art. 830.  § 1. Przy ubezpieczeniu osobowym ubezpieczający może wypowiedzieć umowę w każdym czasie z zachowaniem terminu określonego w umowie lub ogólnych warunkach ubezpieczenia, a w razie jego braku -- ze skutkiem natychmiastowym.

§ 2. W braku odmiennego zastrzeżenia umowę uważa się za wypowiedzianą przez ubezpieczającego, jeżeli składka lub jej rata nie została zapłacona w terminie określonym w umowie lub ogólnych warunkach ubezpieczenia mimo uprzedniego wezwania do zapłaty w dodatkowym terminie określonym w ogólnych warunkach ubezpieczenia; w wezwaniu powinny być podane do wiadomości ubezpieczającego skutki niezapłacenia składki.

§ 3. Ubezpieczyciel może wypowiedzieć umowę ubezpieczenia na życie jedynie w wypadkach wskazanych w ustawie.

§ 4. Przepisy § 3 oraz art. 812 § 8 stosuje się odpowiednio w razie zmiany ogólnych warunków ubezpieczenia na życie w czasie trwania stosunku umownego.

Art. 816.  W razie ujawnienia okoliczności, która pociąga za sobą istotną zmianę prawdopodobieństwa wypadku, każda ze stron może żądać odpowiedniej zmiany wysokości składki, poczynając od chwili, w której zaszła ta okoliczność, nie wcześniej jednak niż od początku bieżącego okresu ubezpieczenia. W razie zgłoszenia takiego żądania druga strona może w terminie 14 dni wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym. Przepisu tego nie stosuje się do ubezpieczeń na życie.

25. Jakie są ustawowe terminy przedawnienia roszczeń z umów ubezpieczenia?

Przedawniają się po 3 latach.

Art. 819. § 1. Roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem lat trzech.

§ 3. W wypadku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej roszczenie poszkodowanego do ubezpieczyciela o odszkodowanie lub zadośćuczynienie przedawnia się z upływem terminu przewidzianego dla tego roszczenia w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym lub wynikłą z niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.

§ 4. Bieg przedawnienia roszczenia o świadczenie do zakładu ubezpieczeń przerywa się także przez zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie zakładu ubezpieczeń o przyznaniu lub odmowie świadczenia.

W ubezpieczeniach OC przedawnienie zależy od szkody.

Art. 4421. § 1. Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.

§ 2. Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

§ 3. W razie wyrządzenia szkody na osobie, przedawnienie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

§ 4. Przedawnienie roszczeń osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od uzyskania przez nią pełnoletności

Powiadamiam zakład ubezpieczeń i składam roszczenie. Samo powiadomienie się nie liczy.

PRODUKTY UBEZPIECZENIOWE

Zdefiniuj produkt ubezpieczeniowy

Produkt ubezpieczeniowy to zespół korzyści dostarczanych ubezpieczonemu przez zakład ubezpieczeń. Dokładniej, przez produkt ubezpieczeniowy należy rozumieć pakiet usług dostarczanych ubezpieczonemu przez zakład ubezpieczeń, za określoną opłatą, od chwili zawarcie umowy ubezpieczenia aż do jej rozwiązania.

Wymień i krótko scharakteryzuj elementy składowe produktu ubezpieczeniowego

Produkt ubezpieczeniowy składa się z następujących płaszczyzny

1. płaszczyzna – rdzeń; szerzej – otoczenie produktu: ceny, ochronę ubezpieczeniową na podstawie transferowanego ryzyka na zakład

ubezpieczeń

2. płaszczyzna – produkt rzeczywisty – kształtują nam produkt rzeczywisty, warunki umowy i ogólne warunki ubezpieczeń. Określa typową wersję produktu.

3. płaszczyzna – produkt oczekiwany – związany ze spełnieniem określonych oczekiwań klienta. Tutaj ta typowa wersja dostosowywana jest do klienta. Materiały informacyjne od ubezpieczyciela też kształtują ten produkt, oczekiwania co do jakości (jakość obsługi)

4. płaszczyzna – produkt ulepszony – kształtowany jest przez dodatkowe usługi, które wyróżniają ofertę danego ubezpieczyciela od ofert innych ubezpieczycieli, np. otworzenie konta (IKE) emerytalnego wolnego od kosztów.

5. płaszczyzna – produkt potencjalny – wyznaczony przez ulepszenia, czy przekształcenia, które ten obiekt może przejść w przyszłości, np. potencjalnie możemy objąć w przyszłości ochroną nasze dzieci, bądź większy zakres ryzyk.

Rdzeń → produkt rzeczywisty → produkt oczekiwany → produkt ulepszony → produkt potencjalny

Który z elementów składowych produktu ubezpieczeniowego wyznacza możliwość oferowania ubezpieczeń kombinowanych?

5 płaszczyzna czyli produkt potencjalny daje nam możliwość tworzenia ubezpieczeń kombinowanych

Wyjaśnij krótko na czym polegają następujące cechy produktu ubezpieczeniowego, jako usługi ?

a) niematerialność – nie ma żadnej formy materialnej, jedynie dokument zawarcia ubezpieczenia; nie możemy fizycznie tego sprawdzić, jak niektórych dóbr.

b) nietrwałość – nie można ich magazynować.

Od czego zależy, że wszyscy klienci zostaną ubezpieczeni?

• od agentów → czy są zdolni obsłużyć wszystkich klientów; zależy to od kwalifikacji, doświadczenia, wiedzy.

• Zwiększenie sprzedaży ubezpieczeń zależy od pracowników i agentów (czy są dobrze wykwalifikowani.

c) niejednorodność (heterogeniczność) i ograniczona możliwość unifikacji (standaryzacji, ponieważ ubezpieczenia to produkty, które nie podlegają standaryzacji, gdyż są dopasowane do klienta (ryzyka, które wnoszą). W związku z tym, niektóre produkty nie są dla wszystkich dostępne, np. dla 70-latka niedostępne są ubezpieczenia na życie.

d)Brak przejrzystości granicy własności usługi- nabywając ubezpieczenie nie nabywamy funduszu ubezpieczonego; nie mogę nim dysponować.

e) substytucyjność – alarm przeciwwłamaniowy zamiast ubezpieczenia przed włamaniem, czujnik dymu;

f) komplementarność – kupując samochód + ubezpieczenie OC, bądź ubezpieczenia AC,

g) Partycypacja usługobiorcy w procesie świadczenia usługi. - ubezpieczony jest niezbędny w stosunku ubezpieczenia, musi być ktoś, kto nabywa ochronę i ma interes ubezpieczeniowy,

h)nierozdzielność usługi z jej wykonawcą - nikt inny poza zakładem ubezpieczeń nie może świadczyć ochrony ubezpieczeniowej; agenci są tylko pośrednikami,

i) jednoczesność fazy konsumpcji i świadczenia- w momencie świadczenia ochrony przez ubezpieczyciela, jednocześnie go konsumujemy, bo z niej korzystamy,

Wymień i omów krótko etapy cyklu produkcyjnego w ubezpieczeniach

1-sza - Faza akwirowania (wnioskowa) – powinna zakończyć się podpisaniem wniosku, identyfikacją klienta, nawiązaniem kontaktu, na koniec podpisaniem wniosku.

2-ga – Faza polisowania – wnioski trafiają do ubezpieczyciela, ryzyko jest kwalifikowane, składki również; jeżeli mamy zgodne oświadczenie stron, to następuje zawarcie polisy i płaci się pierwszą składkę.

3-cia – Faza ochrony ubezpieczeniowej i Konserwowania polisy – odnowienie, zmiana zakresu ubezpieczenia, ryzyk.

4-ta – Faza świadczenia, bądź wygaśnięcie ochrony ubezpieczeniowej.

Czym różnią się od siebie ubezpieczenia majątkowe i osobowe?

Kryterium	Ubezpieczenie osobowe	Ubezpieczenie majątkowe
Przedmiot	Dobra osobiste i prawa niemajątkowe: życie, zdrowie, zdolność do pracy	Dobra i prawa majątkowe
Podmiot	Osoba fizyczna	Osoba fizyczna i prawna
Szkoda	Ma charakter niewymierny w pieniądzu i ma charakter pozytywny lub negatywny	Wymierna w pieniądzu. Zawsze ma charakter zdarzenia negatywnego
Suma ubezpieczenia	Swobodnie ustalana przez strony	Ustalana na podstawie wartości przedmiotu ubezpieczenia
Charakter świadczenia	świadczenie	Odszkodowanie, nie może przekroczyć wartości ubezpieczonego mienia
Czas	długookresowe	krótkookresowe
Inne cechy	Ma charakter dobrowolny, może być indywidualne bądź zbiorowe	Ma charakter dobrowolny bądź obowiązkowy. Mogą być indywidualne bądź zbiorowe

Na czym polega ustawowa klasyfikacja ubezpieczeń? Wymień działy ubezpieczeń i grupy ubezpieczeń w ramach działu I i II

Na czym polega ustawowa klasyfikacja ubezpieczeń

Ze względu na przedmiot:

1) osobowe:

a) przedmiot – ochrona dóbr osobistych,

b) podmiot – osoba fizyczna,

2) majątkowe,

a) przedmiot – dobra i wartości majątkowe,

b) podmiot – osoba prawna i fizyczna,

Ustawowa kwalifikacja:(kryterium przystąpienia)

• obowiązkowe,

• dobrowolne,

Charakter szkody:

1. Osobowe:

- Charakter niewymierny w pieniądzu. Może być negatywny i pozytywny – np. ubezpieczenie posagowe (mam 18 lat i dostaję kasę), urodzenie dziecka.

- Suma ubezpieczenia jest dobrowolna – zależy od nas.

1. Majątkowe:

- Charakter wymierny w pieniądzu – zawsze znaczenie negatywne.

- Suma ubezpieczenia zależy od wartości przedmiotu.

Charakter świadczenia

Świadczenie = rodzaj rekompensaty.

Świadczenia się kumulują, jeśli zawrzemy ubezpieczenie osobowe, gdyż świadczenie nie jest odszkodowaniem.

W ubezpieczeniu majątkowym świadczenie to szkoda i nie może się kumulować.

Okres:

1. Osobowe:

- Długookresowe, dobrowolne, indywidualne lub zbiorowe,

1. Majątkowe:

- Do roku bądź mniej, dobrowolne i obowiązkowe.

Wymień działy ubezpieczeń i grupy ubezpieczeń w ramach działu I i II

I dział – Ubezpieczenia na życie

1. Ubezpieczenia na życie

2. Ubezpieczenia posagowe na zaopatrzenie dzieci.

3. Ubezpieczenia na życie, jeśli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym.

4. Ubezpieczenia rentowe.

5. Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe, jeśli są uzupełnieniem ubezpieczeń wymienionych w grupach 1-4.

II dział – Pozostałe ubezpieczenia osobowe i majątkowe.

CASCO – ochrony środków transportu,

CARGO – ubezpieczenia ładunków transportowanych.

Ubezpieczenia spowodowane żywiołami → katalog Flexa.

Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) → pojazdów.

Ubezpieczenia finansowe.

Ubezpieczenia obowiązkowe → wskazują o pośrednictwie ubezpieczeniowym

Wyjaśnij przesłanki podziału ubezpieczeń na dobrowolne i obowiązkowe

Duża szkodliwość , duża waga- ubezpieczenie obowiązkowe

UBEZPIECZENIA OBOWIĄZKOWE:

Jakie rodzaje ubezpieczeń obowiązkowych występuje w Polsce

Najpopularniejsze OC – pojazdów mechanicznych. Gdyby nie były one obowiązkowe, większość by się nie ubezpieczyła, a szkodowość wśród wypadków samochodowych jest bardzo wysoka, tak więc kto miałby pokryć tą szkodę?

Interes społeczny wymaga, by pewne ubezpieczenia były obligatoryjne. Posiadacze pojazdów muszą ubezpieczyć się od OC (odpowiedzialności cywilnej).

-ubezpieczenie od odpowiedzialność cywilną posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody wyrządzone ruchem tych pojazdów

-ubezpieczenie budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych.

-ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego

-ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej z tytułu doradców podatkowych

-ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej adwokatów , radców prawnych, notariusz, multiagenci

-ubezpieczenie zdrowotne

Art 4 w ubezpieczeniach osobowych

Jaki jest zakres swobody ubezpieczającego i ubezpieczyciela przy zawieraniu umowy ubezpieczenia obowiązkowego?

Dla ubezpieczającego:

-swoboda wyboru Zakładu ubezpieczeń

Dla zakładu ubezpieczeń

-ubezpieczyciel nie może odmówić ubezpieczenia obowiązkowego, jeżeli takie znajduje się w jego ofercie.

Na czym polega milczący akcept ubezpieczyciela przy zawieraniu umowy ubezpieczenia obowiązkowego?

Milczący akcept – jeżeli przekażemy wniosek do zakładu ubezpieczeń o zawarciu ubezpieczenia obowiązkowego i zakład nie odpowie nam w ciągu 14 dni, oznacza to, że wyraził zgodę i została zawarta umowa ubezpieczenia.

Czy umowa ubezpieczenia obowiązkowego zawarta z naruszeniem przepisów ustawy i innych regulacji jest nieważna ?

Umowa ubezpieczenia obowiązkowego zawarta z naruszeniem przepisów jest ważna, ale została ona zawarta niezgodna z przepisami. Warunki zgodne są skuteczne, a niezgodne nieskuteczne. ART 6

Co wyznacza górną granicę odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń w ubezpieczeniach obowiązkowych a)OC b)mienia

W ubezpieczeniach od odpowiedzialności cywilnej górną granice odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń stanowi SUMA GWARANCYJNA

Górna granica odpowiedzialności w ubezpieczeniach mienia stanowi SUMA UBEZPIECZENIA

Czy przesłanką dla ustania odpowiedzialności ubezpieczyciela z tytułu umowy ubezpieczenia obowiązkowego może być nieopłacenie raty składki w terminie ?

NIE!!! Art. 12.

Art. 12. 1.Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń trwa przez okres wskazany w umowie i kończy się z upływem ostatniego dnia tego okresu, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie.

2.W przypadku opłacania składki ubezpieczeniowej w ratach, niezapłacenie przez ubezpieczonego lub ubezpieczającego raty składki w terminie oznaczonym przez zakład ubezpieczeń nie powoduje ustania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń.

Na jakiej podstawie ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie lub świadczenie z tytułu ubezpieczenia obowiązkowego?

Art. 13.  1.Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie lub świadczenie z tytułu ubezpieczenia obowiązkowego na podstawie uznania roszczenia uprawnionego z umowy ubezpieczenia w wyniku własnych ustaleń, zawartej z nim ugody lub prawomocnego orzeczenia sądu.

2.W obowiązkowych ubezpieczeniach odpowiedzialności cywilnej odszkodowanie wypłaca się w granicach odpowiedzialności cywilnej podmiotów objętych ubezpieczeniem, nie wyżej jednak niż do wysokości sumy gwarancyjnej ustalonej w umowie.

3.W obowiązkowych ubezpieczeniach mienia odszkodowanie wypłaca się w kwocie odpowiadającej wysokości szkody, nie większej jednak od sumy ubezpieczenia ustalonej w umowie.

Odszkodowanie w OC nie może przekraczać sumy gwarancyjnej, a w ubezpieczeniach mienia nie może przekroczyć sumy ubezpieczenia.

Jaki jest ustawowy termin realizacji świadczenia w ubezpieczeniach obowiązkowych ?

Termin wypłaty odszkodowania to 30 dni od dnia powiadomienia zakładu ubezpieczeń o szkodzie. W przypadku wystąpienia sporu , zakład ubezpieczeń powinien dołożyć wszelkich starań by go rozwiązać i wypłacić świadczenie w terminie do 14 dni od dnia możliwości jego wyjaśnienia. W ubezpieczeniach obowiązkowych jest tak samo, jednak dodano tu jeszcze limit 90 dni, limit nie obowiązuje w przypadku postępowania sądowego

Jakie środki nadzorcze może zastosować organ nadzoru względem zakładu ubezpieczeń, który nie zrealizuje należnego świadczenia ubezpieczeniowego lub nie poinformuje osoby zgłaszającej roszczenie o nieprzysługującym jej świadczeniu w ustawowych terminach?

Organ nadzoru to: Komisję Nadzoru Finansowego

Środki nadzorcze mogą dotknąć albo zakład ubezpieczeń jako całość, albo tylko jego zarząd.

Jakie inne obowiązki ciążą na ubezpieczycielu z tytułu umowy ubezpieczenia obowiązkowego?

18.

Kto jest odpowiedzialny za wypłatę odszkodowania?

• Jeżeli nie jest wskazany sprawca wypadku, wtedy kasę wypłaca fundusz gwarancyjny (art. 14. i 17). Ten może wskazać zakład ubezpieczeń, który jest odpowiedzialny za to świadczenie.

• Zakład ubezpieczeń jest zobowiązany dostarczyć poszkodowanemu informacji, na jakiej podstawie ustalił zakres odpowiedzialności i w jaki sposób oszacował szkodę i świadczenie.

• Zakład ubezpieczeń jest zobowiązany zwrócić koszty ratowania.

• Zakład ubezpieczeń zwraca koszty postępowania sądowego.

Jakie obowiązki ciążą na ubezpieczonym, uczestniku wypadku ubezpieczeniowego i zgłaszającym roszczenie z tytułu umowy ubezpieczenia obowiązkowego, w razie zaistnienia wypadku ubezpieczeniowego? Jakie mogą być konsekwencje niedopełnienia tych obowiązków?

Osoba uczestnicząca w wypadku jest zobowiązana:

-zabezpieczyć miejsce zdarzenia, mienie poszkodowanych, zapewnić pomoc lekarską, załagodzić skutki zdarzenia

-zapobiec rozszerzeniu zdarzenia

-niezwłocznie powiadomić Policję o zdarzeniu

-ponadto powinna powiadomić zakład ubezpieczeń

Jeżeli osoba objęta ubezpieczeniem obowiązkowym w wyniku rażącego niedbalstwa nie dokona powyższych obowiązków lub przyczyni się do zdarzenia, zakład ubezpieczeń może żądać zwrotu bądź całości odszkodowania.

Obowiązki poszkodowanego.

Uczestnikom w wypadku komunikacyjnym musimy udzielić pomocy, zabezpieczyć to miejsce, a także mienie osób też powinno być zabezpieczone. Policję zawiadomić tylko jeśli są ofiary w ludziach, bądź domniemanie przestępstwa. Powiadomić należy zakład ubezpieczeń.

Jeśli nie dopełnimy tych obowiązków w wyniku niedbalstwa, można dochodzić od osób tych zwrotu części wypłaty odszkodowania, bądź wypłacić mniejszą sumę.

20. Jakie są konsekwencje niedopełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego?

Osoba, która nie spełniła tego obowiązku jest zobowiązana wnieść opłatę, która jest różna dla różnych rodzajów ubezpieczeń.

Wysokość opłaty, o której mowa w ust. 1, obowiązującej w każdym roku kalendarzowym,

stanowi:

1) w ubezpieczeniu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych:

a) samochody osobowe – równowartość dwukrotności minimalnego wynagrodzenia

za pracę,500e

b) samochody ciężarowe, ciągniki samochodowe i autobusy – równowartość

trzykrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę,800e

c) pozostałe pojazdy – równowartość jednej trzeciej minimalnego wynagrodzenia

za pracę,100e

2) w ubezpieczeniu OC rolników – równowartość jednej dziesiątej minimalnego

wynagrodzenia za pracę,30e

3) w ubezpieczeniu budynków rolniczych – równowartość jednej czwartej minimalnego

wynagrodzenia za pracę100e

– ustalonego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym

wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z 2004 r. Nr 240, poz.

2407 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1314).

3. W przypadku posiadaczy pojazdów mechanicznych, którzy nie spełnili obowiązku

zawarcia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych

zgodnie z warunkami tego ubezpieczenia, wysokość opłaty jest uzależniona od

okresu pozostawania tego posiadacza bez ochrony ubezpieczeniowej w każdym

roku kalendarzowym i wynosi:

1) 20% opłaty w wysokości określonej w ust. 2 pkt 1 – w przypadku gdy okres

ten nie przekracza 3 dni,

2) 50% opłaty w wysokości określonej w ust. 2 pkt 1 – w przypadku gdy okres

ten nie przekracza 14 dni,

3) 100% opłaty w wysokości określonej w ust. 2 pkt 1 – w przypadku gdy

okres ten przekracza 14 dni.

3a. Wysokość opłat na dany rok, z uwzględnieniem ich gradacji, w zakresie,

o którym mowa w ust. 3, podawana jest przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny

do publicznej wiadomości do dnia 3 stycznia każdego roku.

4. Jeżeli osoba, o której mowa w ust. 1, nie przedstawi dokumentów stanowiących

podstawę do ustalenia wysokości opłaty zgodnie z ust. 3, jest ona obowiązana

wnieść opłatę w wysokości określonej w ust. 2 pkt 1.

5. Kwoty wyliczane zgodnie z ust. 2 i 3, zaokrągla się do pełnych 10 zł.

6. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny ustala przynależność pojazdów do kategorii

wymienionej w ust. 2 pkt 1, kierując się przepisami ustawy – Prawo o ruchu

drogowym.

7. Opłata za niespełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego,

o którym mowa w art. 4 pkt 1 i 2, jest wnoszona na rzecz Ubezpieczeniowego

Funduszu Gwarancyjnego.

8. Opłata za niespełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego,

o którym mowa w art. 4 pkt 3, jest wnoszona na rzecz gminy właściwej ze

względu na miejsce położenia gospodarstwa rolnego.

20. Scharakteryzuj szkody powstałe wskutek realizacji ryzyk objętych ochroną w ubezpieczeniach obowiązkowych odpowiedzialności cywilnej?

szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności, wykonywaniu zawodu albo prowadzeniu działalności lub będące następstwem wad produktu, określona w ustawie wprowadzającej dany obowiązek

22. Jakie szkody są przedmiotem ochrony w obowiązkowych ubezpieczeniach OC posiadaczy pojazdów mechanicznych?

Umowa OC obejmuje szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz szkody wynikłe z nieprawidłowego wykonania zobowiązania (o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub naturze danego rodzaju stosunków). Umowa OC obejmuje także szkody wyrządzone umyślnie lub powstałe w wyniku niedbalstwa ubezpieczającego lub osób, za które ponosi odpowiedzialność.

Szkody związane z ruchem pojazdów mechanicznych:

• szkody powstałe w wyniku wsiadania lub wysiadania z pojazdu;

• szkody powstałe w wyniku załadunku lub rozładunku towaru;

• szkody powstałe podczas zatrzymania, postoju lub garażowania;

Szkody związane mogą być również z ruchem zespołu pojazdów (np. w wyniku holowania lub ciągnięcia przyczepy).

UWAGA!

Wyłączenia od odpowiedzialności: uszkodzenie np. przyczepy przez pojazd ciągnący lub odwrotnie. Czyli uszkodzenie jednego pojazdu przez inny należący do tego samego zespołu pojazdów

22. Posiadacze jakich pojazdów są zobowiązani zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych?

Posiadacze pojazdów mechanicznych osobowych, motorowerów, ciągników rolniczych, pojazdów wolnobieżnych i historycznych.

22. Na jaki okres zawierana jest umowa obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych?

Zawierana jest na okres jednego roku, bądź krócej, jeśli osoba handluje pojazdami (minimum wynosi 30dni).

Przy pojazdach wolnobieżnych jest to okres 3 miesięcy, przy pojazdach historycznych – 30 dni, natomiast auta, które są rejestrowane w Polsce na jakiś czas – nie krócej niż 30 dni.

22. Kiedy najpóźniej powinna zostać zawarta umowa obowiązkowego ubezpieczenia OC pojazdów mechanicznych?

1) najpóźniej w dniu rejestracji pojazdu mechanicznego, z wyjątkiem pojazdów historycznych;

2) przed wprowadzeniem do ruchu pojazdów, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. b, oraz pojazdów historycznych;

3) przed przekroczeniem granicy, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym wprowadzanym do ruchu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie posiada ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych;

4) przed wprowadzeniem do ruchu pojazdów, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. a, które nie zostały zarejestrowane;

5) przed wprowadzeniem do ruchu pojazdów, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. b, oraz pojazdów historycznych, które nie zostały dopuszczone do ruchu;

6) przed wprowadzeniem do ruchu pojazdów zarejestrowanych za granicą, niedopuszczonych do ruchu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

7) najpóźniej w dniu ustania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń w przypadku określonym w art. 28 ust. 3;

8) najpóźniej w dniu rozwiązania się dotychczasowej umowy w przypadkach określonych w art. 31 ust. 1 i 4.

22. Kiedy rozpoczyna się, a kiedy kończy odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC pojazdów mechanicznych?

Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy i zapłacenia pierwszej składki ubezpieczenia obowiązkowego oc pojazdów mechanicznych

Kończy natomiast :

1) z upływem okresu, na który została zawarta;

2) z chwilą wyrejestrowania pojazdu mechanicznego;

3) z dniem odstąpienia od umowy w przypadku określonym w art. 29 ust. 3;

4) w przypadkach zbycia pojazdu

5) z chwilą udokumentowania trwałej i zupełnej utraty posiadania pojazdu mechanicznego w okolicznościach niepowodujących zmiany posiadacza, z uwzględnieniem art. 79 ust. 1 pkt 5 ustawy - Prawo o ruchu drogowym;

6. z upływem 3 miesięcy od dnia ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń, z uwzględnieniem art. 474 i art. 476 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535).

7. z chwilą zarejestrowania pojazdu mechanicznego za granicą

   22. W jaki sposób zawarta może zostać umowa ubezpieczenia OC pojazdów mechanicznych na okres kolejnych 12 miesięcy? W jakich okolicznościach zasada ta nie może zostać zrealizowana?

Zasada ta nie może zostać zrealizowana w przypadku, gdy:

• nie zapłacono składki za poprzednią umowę ubezpieczenia,

• cofnięto kwalifikację zakładu ubezpieczeń,

• nastąpiła likwidacja lub upadłość zakładu ubezpieczeń.

  22. Jakie są konsekwencje zbycia pojazdu mechanicznego, którego posiadacz zawarł umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych? (ART. 32)

Zbywca pojazdu ma obowiązek przekazania nabywcy dokumentów potwierdzających zawarcie umowy ubezpieczenia OC oraz powiadomienia zakładu ubezpieczeń o fakcie zbycia pojazdu i danych osobowych nabywcy (w terminie 14 dni od dnia zbycia).

Szkody wyrządzone po zbyciu pojazdu nie obciążają zbywcy.

Zbywca oraz nabywca ponoszą odpowiedzialność solidarną za zapłatę składki zakładowi ubezpieczeń za okres od dnia powiadomienia o okolicznościach zbycia pojazdu.

22. Kiedy i w jakiej wysokości przysługuje zwrot składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia? (ART. 41)

Zwrot składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia przysługuje w przypadku:

• wyrejestrowania pojazdu mechanicznego lub udokumentowania trwałej i zupełnej utraty posiadania pojazdu mechanicznego w okolicznościach nie powodujących zmiany posiadacza,

• Odstąpienia od umowy przez którąś ze stron, spowodowanego niezarejestrowaniem pojazdu w terminie 30 dni od zawarcia umowy (jeśli umowa OC jest zawierana przed rejestracją pojazdu),

• wypowiedzenia umowy przez nowego nabywcę pojazdu mechanicznego; zwrot przysługuje osobie, która przeniosła prawo własności tego pojazdu,

• wypowiedzenia umowy przez właściciela pojazdu, w przypadku gdy umowę OC posiadaczy pojazdów zawarł nie właściciel, a posiadacz pojazdu, (Art. 31. ust. 4),

• wypowiedzenia umowy, w przypadku, gdy posiadacz jest ubezpieczony w dwóch lub więcej (przy czym jedna z tych umów była zawarta poprzez automatyczne jej przedłużenie w jednym z zakładów ubezpieczeń) zakładach ubezpieczeń; zwrot przysługuje z uwzględnieniem prawa zakładu ubezpieczeń do żądania zapłaty składki za okres, w którym ochrona była świadczona, (Art. 41, ust. 7 - - - Art. 28a, ust. 1 - - - Art. 28 ust. 1),

Zwrot nie przysługuje w w/w przypadkach, gdy szkoda nastąpiła w okresie poprzedzającym rozwiązanie umowy (z chwilą wyrejestrowania pojazdu mechanicznego; odstąpienia od umowy w przypadku gdy pojazd po nabyciu nie został zarejestrowany w trybie 30 dni (tylko jeśli umowa jest zawierana przed rejestracją pojazdu);

22. W jakich okolicznościach umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych ulega rozwiązaniu?

1) z upływem okresu, na który została zawarta;

2) z chwilą wyrejestrowania pojazdu mechanicznego;

3) z dniem odstąpienia od umowy w przypadku określonym w art. 29 ust. 3;

4) w przypadkach zbycia pojazdu

5) z chwilą udokumentowania trwałej i zupełnej utraty posiadania pojazdu mechanicznego w okolicznościach niepowodujących zmiany posiadacza, z uwzględnieniem art. 79 ust. 1 pkt 5 ustawy - Prawo o ruchu drogowym;

6) z upływem 3 miesięcy od dnia ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń, z uwzględnieniem art. 474 i art. 476 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535).

7) z chwilą rejestracji za granicą

22. Kiedy (za jakie szkody) przysługuje odszkodowanie z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych i ochronę czyjej odpowiedzialności cywilnej za te szkody obejmuje umowa?

 1.Z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

2.Za szkodę powstałą w związku z ruchem pojazdu mechanicznego uważa się również szkodę powstałą:

1) przy wsiadaniu do pojazdu mechanicznego i wysiadaniu z niego;

2) bezpośrednio przy załadowaniu i rozładowaniu pojazdu mechanicznego;

3) podczas zatrzymania, postoju lub garażowania.

22. W jakich granicach i w jakiej maksymalnej wysokości może być wypłacone odszkodowanie z umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych?

 1.Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Suma gwarancyjna nie może być niższa niż równowartość w złotych:

1) w przypadku szkód na osobie - 5000000 euro na każdego poszkodowanego,

2) w przypadku szkód w mieniu – 1 000.000 euro w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych

-  ustalana przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu wyrządzenia szkody.

2.Za szkody spowodowane w państwach, o których mowa w art. 25 ust. 2, zakład ubezpieczeń odpowiada do wysokości sumy gwarancyjnej określonej przepisami tego państwa, nie niższej jednak niż suma określona w ust. 1.

22. Jakie są ustawowe wyłączenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń? (ART. 38)

Zakład ubezpieczeń nie odpowiada za szkody:

• polegające na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie mienia, wyrządzone przez kierującego; również wtedy, gdy posiadacz pojazdu mechanicznego, którym szkoda została wyrządzona jest jednocześnie posiadaczem lub współposiadaczem pojazdu poszkodowanego,

• powstałe w przewożonych za opłatą ładunkach, przesyłkach i bagażach, chyba że odpowiedzialność ponosi posiadacz innego pojazdu niż przewożącego te przedmioty;

• polegające na utracie gotówki, kosztowności, papierów wartościowych, dokumentów i zbiorów kolekcjonerskich;

• polegające na zanieczyszczeniu/skażeniu środowiska;

Wyłączenia z myślnika pierwszego nie obejmuje sytuacji, w której pojazdy uczestniczące są przedmiotem umowy leasingu:

• zawartej z tym samym finansującym,

• zostały przewłaszczone na tego samego wierzyciela,

• są przedmiotem zastrzeżenia własności rzeczy sprzedanej na rzecz tego samego wierzyciela.

• ______________________

Ubezpieczenia 25.04.2012

PRODUKTY UBEZPIECZENIOWE- aspekty teoretyczne

1)produkt ubezpieczeniowy- produkt / usluga niematerialna. Obejmuje dobra materialne i dobra niematerialne. Zespół korzyści, które za określoną oplata ubezpieczyciel dostarcza ubezpieczonemu od momentu rozpoczęcia do konca trwanie um bezp.

2) elementy produktu ubezpieczeniowego:

1. ochrona ubezpieczeniowa – rdzeń produktu ubezpieczeniowego

2.warunki ochrony ubezpieczeniowej określone w polisie/ umowie ubezpieczenia-produkt rzeczywisty- wyznaczaja typową wersje produktu ubezpieczeniowego(dostępnego dla wszystkich)

3.jeżeli standardowe wersje są dostosowane do indywidualnych potrzeb klienta-produkt oczekiwany

4.cechy, które wyróżniają produkt na tle produktów konkurencyjnych(dodatkowe, ulepszone usługi)- produkt ulepszony

5.przekształcenia, ulepszenia jakim może ulec produkt w przyszłości-produkt potencjalny- wyznacza możliwości oferowanie UBEZPIECZEŃ KOMBINOWANYCH-

3) ubezpieczenia kombinowane-powstają one przez łączenie ubezpieczeń. Mogą mieć jedna z 3 form

- ubezp. scalone- jedna umowa obejmuje kilka rodzajów bezp.(naliczana tez 1 składka pomimo różnych rodzajów ryzyk.),np. ubezp. na życie i NNW(ubezp.w przypadku śmierci w skutek nieszczęśliwego wypadku)

- ubezp. wiązane- oferowane są pakiety ubezpieczeniowe- jeśli nabywamy kilka rodzajów bezp. w jednej firmie to w takim pakiecie jest taniej , np. OC i AC w jednej firmie(jeśli też AC kupisz to możesz mieć taniej to AC )

-ubezp. Zbiorowe/ grupowe- ryzyko jednego rodzaju zostaje pokryte przez objęcie ochroną bezp. wiecej podmiotów lub przedmiotów. Ludzie- ubezp. Grupowe; rzeczy- ubezp.zbiorowe

4)Cechy: usługa czysta- podstawowa cecha to

-niematerialność- brak przejawów materialnych(z wyjątkiem dokumentów potwierdzających zawarcie um.ubezp).

-nietrwałość- nie można go magazynować, potęguje ją niekompetentny personel oferujący usługi bezp.- kompetentny doświadczony personel zmniejsza nietrwałość- może obsłużyć dużo os kiedy jest popyt na ubezp

- niejednorodny i cechuje się ograniczone możliwości standaryzacji- ciężko zaoferować takie samo bezp. dla os młodej i starej(dla każdego jest inne ryzyko ubezp)- każdorazowo produkt bezp. jest szyty namiarę- dostosowywany

- brak przejrzystości granic jego własności- zawierając um bezp. nie możemy odstąpic bezp. komuś innemu, nie stajemy się właścicielem całego funduszu ubezp. (inaczej jest w przypadku kiedy kredytobiorca jest ubezpieczonym- kiedy on by umarł to rodzina nie musi spłacac kredytu bo zostaje on spłacony z polisty bezp..

- substytucyjność= zamienność- są zamienne gdy wzrost popytu na jedne dobra powoduje wzrost popytu na inne dobra(ochrone ubezp. na wypadek kradzieży lub włamania do domu można alarmy,rolety zainstalować; zamiast ubezp. od pożaru można czujniki dymu itp. Zainstalować w domu)

-komplementarność- wzrasta cena produktu x to spada popyt na dobra y- np. wzrost sprzedazy ubezp. przełoży się na sprzedaż dóbr materialnych(jeśli kupuje się wiecej nowych aut to wdac ze wiecej kupuje się AC)

-partycypacja odbiorcy w procesie świadczenia usługi- usługobiorca- ubezpieczony;

Musi on być obecny kiedy się świadczy usługi

-nierozdzielność usługi z osobą wykonawcy usługi(z.ubezpieczeń)- tylko z.u mogą prowadzić działalność ubezpieczeniową

-jednoczesność występowania fazy świadczenia(produkcji) i konsumpcji ubezpieczen- ubezpieczyciel świadczy nam usługę a my ją konsumujemy jednocześnie można jednocześnie konsumować świadczonej usługi

5)

- faza wnioskowa(akwirowanie)- czynności, które w niej występują, powinny doprowadzić do tego, ze potencjalny klient wypełni wniosek o zawarcie ubezpieczenia. Fakt wypełnienia wniosku bezp. poprzedzają czynności (wykonują je agenci): pozyskanie klientów chętnych do ubezpieczenia się,

- faza polisowania- powinna się zakończyć zawarciem umowy i wystawieniem polisy przed ubezpieczyciela. Przed tym ma miejsce klasyfikacja ryzyk, przypisanie ich do stóp składek bezp., ma miejsce wystawienie polisy i dostarczenie jej osobie bezp. oraz zapłata przez nią pierwszej składki

- faza – trwa czasami wiele latt i w jej czasie z u musi utrzymywac gotowośc to wypłaty składki. Ma też miejsce konserwacja polisy- zmiana zakresu bezp., zmiana świadczeń związanych z ubezpieczeniem, można zawrzeć znowu umowę na kolejny okres

- faza świadczenia lub wygaśniecie um ubezpieczeniowej(kiedy szkoda nie nastąpi)

6) i 7)

klasyfikacja produktów bezp.:

- ze wzgl na przedmiot(bezp. majątkowe i osobowe)-cechy:kryteria

a) przedmiot bezp. w osobowych- zdrowie i życie os ubezpieczonej, Dora osobiste; ub majątkowe- wartości materialne

b) podmiot bezp. ; osobowe- os fizyczna; os majątkowe- os fizyczna i prawna

c) charakteryzacja szkody- osobowe- ma charakter niewymierny w pieniądzu- bo świadczenie pieniężne nie rekompensuje śmierci osoby , utraty zdrowia- nie da się tego wymierzyć w pieniądzu, dotyczy zdarzeń pozytywnych(przejście na emeryturę,urodzenie dziecka) ale też negatywnych();bezp. majątkowe- zawsze zdarzenia negatywne i zawsze wymierne w pieniądzu- da się oszacować szkodę

d) suma bezp.- w osobowych można dowolnie określać(skoro nie da się oszacować wartości życia to sami możemy sobie sume bezp. wybrac); w bezp. majątkowym – suma jest ściśle związana z wartością przedmiotu bezp.

e) charakter świadczenia – w osobowych- Można kumulować świadczenia (jeśli SA zawarte wiecej niż 1 um. ubezp.- to samo w róznych zakladach); w majątkowych nie można kumulowac świadczeń ( ubezpieczyciele partycypują w szkodzie )

f) czas na jaki są zawierane umowy- osobowe- długookresowe(zazwyczaj powyżej roku, na kilka kilkadziesiąt lat); majątkowe- tylko do roku

g) inne cechy- osobowe- gospodarcze nie są obowiązkowe; majątkowe- OC obowiązkowe , ale raczej nie obowiązkowe

h) klasyfikacja ustawowa (dzieli ryzyka na klasy i grupy)

DZIAŁ I – bezp. na żucia (umowy na wiele lat)

5 grup

1 .ubezp na Zycie

2. ubezp. posagowe zaopatrzenia dzieci

4.Bezp. rentowe – bezp. na życie, ale takie w którym świadczenie ubezpieczeniowe wypłacane jest w formie renty- co jakiś okres cyklicznie wypłacane( nie jest to bezp. społeczne)

5. Wypadkowe i chorobowe – nie są to bezp. społeczne- są to dodatkowe ryzyka wypadku bądż choroby które mogą być włączone do polisy na bezp. na życie; nie może być jako samodzielny produkt, jest tylko dołączony

DZIAŁ II pozostałe bezp. osobowe i majątkowe(na 1 rok max)

1.ubezp wypadku- może być jako osobny produkt np. NNW

2.ubezp choroby- tez może być osobnym produktem np. oferowane z ryzykiem ciężkiej choroby przewlekłej- dodatkowe bezp. którym można się doubezpieczyc w ramach prywatnego ubezpieczenia, nie jest to bezp. społeczne

3. ubezpieczenia casco(wszystkich pojazdow), - zniszczenia, uszkodzenia, utrata środka transportu

4.ubezp cargo(ubezp przedmiotów w transporcie) – ładunki są ubezpieczone (może być ukradziony, zniszczony, utracony)

5. ubezpieczenie się od szkod związanych z zywiołami(pożar, powódź , eksplozja, burza, trzesienie ziemi, susza itp) F(fire)L(lighting)Ex(explosion)A(aircraft coś tam)- katalog typowych ryzyk od których można się ubezpieczyć

6. inne szkody rzeczowe związane z gradem, kradzieżą

7. ubezp od odpowiedzialności cywilnej

- związanej z posiadaniem i użytkowaniem różnych środków transportu

-inne ubezp OC (np. rodzice mogą wykupić ubezpieczenie chroniące przed skutkami zrobienia czegoś przez dziecko, psa)

8. ubezpieczenia finansowe (kredytu- jeśli nie będziemy w stanie spłacać kredytu to wierzyciel jjest chroniony, ma zwrot wierzytelności; gwarancji ubezpieczeniowej- ubezpieczyciel się zobowiązuje za nas zapłacic cos)

Podział jest po to, by ubezpieczyciele wiedzieli czego nie mogą(bezp.ieczyciel prowadzący ubezpieczenia działu 2 nie może oferować bezp. działu 1 jednocześnie i na odwrót) – w bezp. ktorkoterminowych dużo silniej podlegają ryzykom bezp. wiec istniało by niebezpieczenistwo iż ubezpieczyciele będą podbierali środki z ubezpieczen długoterminowych co może zagrozic zobowiązaniom w ramach ubezpieczen długoletnich

- ze wzgl na przymusowość(obowiązkowe lub dobrowolne)

8) ze wzgl na przymusowość(obowiązkowe lub dobrowolne)

obowiązkowe- spoboda z kim zawierać; ubezpieczyciel nie może odmówić zawarcia umowy ubezp obowiązkowego

Z ubezp obowiązkowymi wiąże się MILCZĄCY AKCEPT UBEZPIECZYCIELA- jeżeli nie odpowie na oferte w ciągu 14 dni to jej brak się odczytuje jako przyjęcie umowy ubezpieczenie ( art. 5, 5a, 6 ustawy o ubezp obowiązkowych coś tam komunikacyjnych i coś tam)

Jeśli nie opłacimy składki w terminie to nie powoduje to ustania odpowiedzialności ubezpieczyciela art. 13 7 12 . Termin spełnienia świadczenia art. 14 mowi się tez o tym jakie konsekwencje ubezpieczyciel ponosi jeśli nie dotrzymuje terminów; art. 15, 16, 17, 18 CAŁA USTAWA NAJLEPIEJ <lol2> ; konsekwencje niedopełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego(art. 88) – wymienione kwoty euro do jakiej wys musimy uiścic opłaty w zależności od długości liczby dni w jakich pozostajemy bez ubezpieczenia