ZAKRES PODMIOTOWY K.P.A.
A/ przez organy administrujące
- Rektor
- Prezes Sądu
- KRR i T
- Organizacje społeczne i zawodowe
- Banki
B/ przez organy administracyjne
*rządowe *samorządowe
| |
Wojewoda wójt, burmistrz, prezydent
∕ \ marszałek województwa
zespolona niezespolona starosta powiatu
| |
- inspekcje - dyrektor urzędu miar
- straże - dyrektorzy urzędów skarbowych
(Niezespolone nie podlegają wojewodzie tylko ministrom odpowiednich resortów)
Pojęcie sprawy administracyjnej = BEZ
Charakter stosunku proceduralnego = BEZ
ZAKRES PRZEDMIOTOWY K.P.A.
A/ OGÓLNE POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE /JURYSDYKCYJNE/
Celem tego postępowania jest konkretyzacja norm prawa materialnego o charakterze abstrakcyjnym do poziomu norm konkretnych rozstrzygających sprawę indywidualną w formie decyzji. Postępowanie to składa się z trybu zwykłego oraz trybów nadzwyczajnych. W postępowaniu zwykłym wyróżniamy I i II instancję. I instancja kończy się decyzją nie ostateczną. Od tej decyzji można wnieść odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Postępowanie II instancji kończy się decyzją ostateczną.
Decyzja prawomocna:
- odnosi się do rozstrzygnięć sądowych,
- nie przysługuje skarga do sądu administracyjnego
- albo sąd odrzuci skargę
Decyzja ostateczna:
- jeżeli upłynął termin odwołania,
- jeżeli decyzja jest ostateczna, I instancji nie przysługuje odwołanie
- jeżeli organ II instancji wydał rozstrzygnięcie.
Od decyzji ostateczne przysługują środki nadzwyczajne:
- wznowienie postępowania art. 145, 145a,
- stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej art.156,
- zmiana lub uchylenie decyzji administracyjnej art. 154, 155,
- zmiana w szczególnych przypadkach art. 161,
- wygaśnięcie decyzji art. 162,
- odwołuje się do szczególnych sytuacji art. 163.
W trybie nadzwyczajnym decyzje podejmowane są w I instancji.
B/ ROZSTRZYGNIĘCIA SPORÓW
* wewnętrzne:
- jest to spór o właściwości sensu stricte
- wspólny organ wyższego stopnia rozstrzyga spór wewnętrzny
* zewnętrzne
- jest to spór kompetencyjny, rozstrzyga sąd administracyjny
* negatywne
* pozytywne
- więcej niż jeden organ chce rozpatrywać sprawy.
C/ POSTĘPOWANIE UPROSZCZONE
*postępowanie w sprawie wydania zaświadczenia
- czynność materialna
* skargi
- poinformowanie o sposobie załatwienia sprawy
*wnioski
- poinformowanie o sposobie załatwienia sprawy.
Dlaczego postępowanie uproszczone:
- brak strony art.28
- brak decyzji administracyjnej,
- brak toku instancji,
- odformalizowanie,
- nie stosuje się wszystkich zasad.
ZASADY POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO I ICH ŹRÓDŁA
Postępowanie administracyjne:
A/ OGÓLNE
- KPA
B/ SZCZEGÓLNE
- jurysdykcyjne – nawiązuje do procedury ogólnej np. postępowanie o tytułach i stopniach naukowych lub takie postępowanie, które budują instytucje opozycyjną, np. postępowanie budowlane
- niejurysdykcyjne – to w sprawie wydania zaświadczeń w sprawach skarg, wniosków, postępowanie w sprawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, postępowanie w sprawie wpisu do rejestru działalności regulowanej, np. prowadzenie zakładów opieki zdrowotnej; postępowanie kontrolne, postępowanie nadzorcze nad samorządem terytorialnym.
- mieszane – raz kończy się decyzją albo czynnością materialno- techniczną np. postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej na wniosek i postępowanie w sprawie zgromadzeń publicznych.
Zasady postępowania administracyjnego to trzon regulacji kodeksowej, jest to grupa przepisów , które zostały wyciągnięte przez ustawodawcę przed regulacją szczegółową. Każda zasada wyróżniona w art. od 6 do 16 ma taką samą rangę prawną jak pozostałe normy kodeksowe. Istota zasad ogólnych postępowania administracyjnego jest taka, że przez ich pryzmat należy interpretować regulację szczegółową. Wszystkie zasady mają zastosowanie na każdym etapie postępowania administracyjnego.
ŹRÓDŁA ZASAD POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO:
A/ PRAWO MIĘDZYNARODOWE
Naczelna zasada – ochrona praw słusznie nabytych – oznacza, że jeżeli ktoś nabył pewne uprawnienia na mocy prawidłowego aktu to uprawnienia te nie mogą mu zostać odebrane, chyba, że zachodzą szczególne okoliczności określone w prawie. Wyjątek od tej zasady określa art. 154 i 155, który daje uprawnienia weryfikacji rozstrzygnięć ostatecznych prawidłowych.
Zasada praworządności – z tej zasady wynika dla każdego obywatela prawo do procesu, tzn. że każda sprawa, która ma istotne znaczenie dla obywatela jest objęta kognicją /właściwością/ sądu, może stanowić przedmiot postępowania.
Zasada otwartości administracji publicznej – odnosi się generalnie do udostępniania posiadanych przez administrację informacji.
Zasada bezstronności – gwarancje bezstronności oznaczają, że postępowanie powinien prowadzić pracownik administracji publicznej nie zainteresowany treścią rozstrzygnięcia /KPA 22-27/.
Zasada równości wobec prawa – ma dwa aspekty:
- w ujęciu materialnym oznacza, że wszyscy, którzy znajdują się w sytuacji analogicznej, faktycznej i prawnej powinni być jednakowo traktowani i spodziewać się jednakowego rozstrzygnięcia,
- w ujęciu formalnym równość oznacza nakaz tworzenia takiego prawa, które nie dyskryminowałoby członków społeczeństwa.
Zasada proporcjonalności – oznacza, że zakres ingerencji administracji publicznej w sferę praw i obowiązków obywatela musi być adekwatny do założonego celu ustawowego.
Zasada zgodności działania administracji publicznej z regulacją ustawową /inaczej zasada legalizmu/ - wszystko co administracja wykonuje musi się znajdować w przepisach prawa.
B/ KPA
KLASYFIKACJA ZASAD
I klasyfikacja zasad II klasyfikacja zasad
- zasady odnoszące się do rozstrzygnięcia - zasady dotyczące samego postępowania
- zasady dotyczące form rozstrzygnięcia - zasady przyznające obowiązki organom
- zasady odnoszące się do treści i uprawnienia obywatelom
rozstrzygnięcia - zasady ogólne
- zasady odnoszące się do organu.
Zasady postępowania administracyjnego : art. 6-16 KPA:
ZASADA PRAWORZĄDNOŚCI – oznacza, prawną podstawą decyzji administracyjnej może być jedynie przepis prawa powszechnie obowiązującego. Źródłem praw i obowiązków obywatela nie może być akt prawa wewnętrznego.
ZASADA LEGALNOŚCI - /art. 7 initrio – na początku/ - oznacza, że organ administracyjny wydając decyzję działa w granicach i na podstawie prawa. Przejawem tej zasady jest dbałość organu o zachowanie właściwości na każdym etapie.
ZASADA PRAWDY OBIEKTYWNEJ - /art. 7 in fine/ - ustalając stan faktyczny sprawy organ podejmuje czynności samodzielnie z urzędu i bierze pod uwagę wnioski dowodowe strony. Oceniając materiał dowodowy należy wziąć pod uwagę wszystkie środki dowodowe. Ocena musi być dokonywana w oparciu o swobodną ocenę. Przeciwieństwem takiej oceny jest legalna ocena materiału dowodowego. Zasada ta ma naczelne znaczenie w postępowaniu wyjaśniającym a jej naruszenie skutkuje odwołaniem albo podstawą do wznowienia postępowania.
ZASADA POGŁĘBIANIA ZAUFANIA UCZASTNIKÓW POSTĘPOWANIA DO PAŃSTWA – działania organów w toku postępowania powinny być zgodne ze standardami demokratycznego państwa prawnego i stworzyć poza ustawowe wzorce uczciwego procesu.
ZASADA UDZIELANIA INFORMACJI FAKTYCZNEJ I PRAWNEJ - /art. 9/ - organ ma obowiązek informowania stronę o sytuacji faktycznej i prawnej. Błędne poinformowanie strony nie wywołuje względem niej skutku prawnego. Pozostali uczestnicy postępowania informowani są o sytuacji prawnej.
ZASADA CZYNNEGO UDZIAŁU STRONY W POSTĘPOWANIU - /art. 10/ - udział strony w postępowaniu jest jej uprawnieniem a nie obowiązkiem. Skutkiem naruszenia tej zasady jest wznowienie postępowania /art. 145 & 1/. Przejawy tej zasady:
- inicjowanie postępowania,
- przedstawianie wniosków dowodowych,
- możliwość żądania zawieszenia albo umorzenia postępowania,
- uprawnienie do żądania wyłączenia pracownika,
- możliwość wypowiedzenia się co do zgromadzonych dowodów,
- możliwość skorzystania ze środków rektyfikacji i weryfikacji.
ZASADA PRZEKONYWANIA - /art. 11/ - organ powinien należycie uzasadnić rozstrzygnięcie zarówno faktycznie jak i prawnie, w czym przyczyni się do dobrowolnego wykonania decyzji.
ZASADA SZYBKOŚCI I PROSTOTY POSTĘPOWANIA - /art. 12/ - czynności podejmowane w toku postępowania powinny odpowiadać ekonomice procesu, nie komplikować postępowania wyjaśniającego i mieścić się w ramach czasowych wskazanych już wcześniej w art. 35 KPA.
ZASADA UGODOWOŚCI - /art. 13/ - o ile zachodzą pozytywne przesłanki organ powinien poinformować strony o możliwości ugodowego załatwienia sprawy. Zatwierdzone postanowieniem ugoda wywołuje skutek równy decyzji.
ZASADA PISEMNOŚCI - /art. 14/ - odnosi się zarówno do stron jak i do organu. Dla organu oznacza sporządzenie adnotacji do protokołu oraz rozstrzygnięć. Natomiast dla strony wnoszenie w takiej formie podań. Zasada ta nie ma charakteru bezwzględnego, można od niej odstąpić, jeżeli przemawia za tym interes strony a przepis prawa nie stoi na przeszkodzie.
ZASADA DWUINSTANCYJNOŚCI - /art. 15/ - od rozstrzygnięć nie ostatecznych przysługują środki odwoławcze w postaci odwołania, wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy albo zażalenie. Dzięki niej strona ma możliwość podwójnego merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.
ZASADA TRWAŁOŚCI DECYZJI ADMINISTRACYJNEJ -/art. 16 & 1/ - weryfikacja rozstrzygnięć ostatecznych może nastąpić tylko w przypadkach określonych w KPA oraz w przepisach szczegółowych.
ZASADA SĄDOWEJ KONTROLI DECYZJI ADMINISTRACYJNEJ - /art. 16 & 2/ - rozstrzygnięcia ostateczne mogą być weryfikowane pod katem legalności przez sądy administracyjne.
ZASADA HARMONIZACJI INTERESÓW POSTĘPOWANIA – w toku postępowania organ musi rozważyć oba interesy i dać prymat temu, który jest istotniejszy w danym przypadku. Równoważenie interesów ma szczególne znaczenie przy okazji wydawania decyzji uznaniowych.
FUNKCJE ZASAD:
- ujednolicają proces stosowania instytucji KPA,
- uzupełniają luki w prawie,
- stanowią dyrektywy interpretacyjne,
- uelastyczniają procedurę administracyjną.
C/ PRAWO KONSTYTUCYJNE
Zasada demokratycznego państwa prawnego – wynika z tej zasady prawo do ochrony interesów jednostki oraz system środków zaskarżenia rozstrzygnięć.
Zasada równości wobec prawa
Zasada praworządności
Zasada sprawiedliwego i szybkiego procesu – granice czasowe postępowania administracyjnego określone są w art. 35 KPA.
Zasada dwuinstancyjności – Konstytucja stanowi, że mamy postępowanie co najmniej dwuinstancyjne,
Zasada ochrony danych osobowych – organ administracji publicznej w toku postępowania jest zobowiązany do przestrzegania ustawy o ochronie danych osobowych.
D/ DOKTRYNA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO
Zasada oficjalności – przejawia się tym, że organ może podejmować czynności z urzędu tzn. bez oczekiwania na zgłoszenie żądania przez stronę.
Zasada domniemania ważności decyzji administracyjnej - oznacza, że dany akt jest ważny i wchodzi do obrotu prawnego, wywołuje skutki prawne o ile został wydany przez dany organ we właściwej procedurze oraz doręczony lub ogłoszony.
NIE AKTY – to takie czynności, które zostają podjęte przez organ oczywiście niewłaściwy z pominięciem wszelkiej procedury i nie da się takich aktów wzruszyć np. decyzja administracyjna sporządzona na ćwiczeniach.
WYŁĄCZENIA STOSOWANIA K.P.A.
- Przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się do /Art. 3. § 1/:
1) postępowania w sprawach karnych skarbowych,
2) spraw uregulowanych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, z wyjątkiem przepisów działów IV, V i VIII.
- Przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się również do postępowania w sprawach:
1/ należących do właściwości polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
- Przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się także do postępowania w sprawach wynikających z:
1) nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach między organami państwowymi i innymi państwowymi jednostkami organizacyjnymi,
2) podległości służbowej pracowników organów i jednostek organizacyjnych wymienionych w pkt 1, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
Zdolność administracyjnoprawna organu = BEZ
PRZESTRZEGANIE WŁAŚCIWOŚCI
Właściwość miejscową organu administracji publicznej ustala się:
1) w sprawach dotyczących nieruchomości - według miejsca jej położenia; jeżeli nieruchomość położona jest na obszarze właściwości dwóch lub więcej organów, orzekanie należy do organu, na którego obszarze znajduje się większa część nieruchomości,
2) w sprawach dotyczących prowadzenia zakładu pracy - według miejsca, w którym zakład pracy jest, był lub ma być prowadzony,
3) dla osób fizycznych - według miejsca zamieszkania , a w braku zamieszkania - według miejsca pobytu /dobrowolny lub przymusowy/:
- wg miejsca ostatniego zamieszkania,
- wg miejsca ostatniego pobytu,
- wg miejsca zdarzenia powodującego wszczęcie.
Jeżeli w/w właściwości są zawodne to organem właściwym jest organ dla obszaru dzielnicy Śródmieście w m. st. Warszawa.
Dla osoby prawnej jest to miejsce w którym znajduje się siedziba organu zarządzającego.
SPORY O WŁAŚCIWOŚĆ
Art. 22. § 1. Spory o właściwość rozstrzygają:
1) między organami jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem przypadków określonych w pkt 2-4 - wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a w razie braku takiego organu - sąd administracyjny,
2) między kierownikami służb, inspekcji i straży administracji zespolonej tego samego powiatu, działających w imieniu własnym lub w imieniu starosty – starosta.
3) między organami administracji zespolonej w jednym województwie nie wymienionymi w pkt 2 - wojewoda,
4) między organami jednostek samorządu terytorialnego w różnych województwach w sprawach należących do zadań z zakresu administracji rządowej - minister właściwy do spraw administracji publicznej.
5) między wojewodami oraz organami administracji zespolonej w różnych województwach - minister właściwy do spraw administracji publicznej,
6) między wojewodą a organami administracji niezespolonej - minister właściwy do spraw administracji publicznej po porozumieniu z organem sprawującym nadzór nad organem pozostającym w sporze z wojewodą,
7) między organami administracji publicznej innymi niż wymienione w pkt 1-4, 6 i 7 - wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a w razie braku takiego organu - minister właściwy do spraw administracji publicznej,
8) między organami administracji publicznej, gdy jednym z nich jest minister - Prezes Rady Ministrów.
§ 2. Spory kompetencyjne między organami jednostek samorządu terytorialnego a organami administracji rządowej rozstrzyga sąd administracyjny.
§ 3. Z wnioskiem o rozpatrzenie sporu przez sąd administracyjny może wystąpić:
1) strona,
2) organ jednostki samorządu terytorialnego lub inny organ administracji publicznej, pozostające w sporze,
3) minister właściwy do spraw administracji publicznej,
4) minister właściwy do spraw sprawiedliwości, Prokurator Generalny,
5) Rzecznik Praw Obywatelskich.
WYŁĄCZENIE PRACOWNIKA
Gwarancje procesowe bezstronności postępowania
Art.24- wyłączenie pracownika: (on jest wyłączany od udziału w postępowaniu)
wyłączenie ex lege (z mocy prawa)§1 :
- ze względu na bliskość ze stroną
- ze względu na przedmiot postępowania
- ze względu na samo postępowanie
na podstawie bezpośredniego przełożonego §3 – uprawdopodobnienie stronniczości. Wydaje się: z urzędu, na wniosek pracownika, na wniosek strony).
To postanowienie ma charakter konstytutywny:
- wyłączenie pracownika
- wskazanie nowego pracownika
Czynności niecierpiące zwłoki:
- w przypadku wyłączenia pracownika od udziału w postępowaniu albo wyłączenia organu od załatwienia sprawy, podmioty te mogą dokonywać czynności niecierpiących zwłoki, są to takie czynności, które m.in. mogą dotyczyć:
* dokonania czynności procesowych dla których ustalono termin
* są to czynności wynikające z orzeczeń sądowych albo wyroków
* może to być niemożność wyegzekwowania obowiązków od strony w terminie późniejszym
* mogą to być okoliczności faktyczne, które uniemożliwią dokonanie czynności w terminie późniejszym
WYŁĄCZENIE ORGANU
Art. 25- wyłączenie organu (wyłączenie organu od załatwienia sprawy powoduje utratę kompetencji orzeczniczej, tzn. że organ, który utracił swoją kompetencję to on nie może przekazać swoich kompetencji na inny podmiot)
interesy majątkowe (dot. sfery finansowej konkretnego podmiotu, zazwyczaj kierownika, bezpośredniego przełożonego)
- wyższego stopnia wyznacza inny organ do załatwienia sprawy
Jeżeli wyłączeniu podlega prezes SKO albo Minister, to inny organ wyższego stopnia wyznacza Prezes Rady Ministrów.
Czynności niecierpiące zwłoki:
- w przypadku wyłączenia pracownika od udziału w postępowaniu albo wyłączenia organu od załatwienia sprawy, podmioty te mogą dokonywać czynności niecierpiących zwłoki, są to takie czynności, które m.in. mogą dotyczyć:
* dokonania czynności procesowych dla których ustalono termin
* są to czynności wynikające z orzeczeń sądowych albo wyroków
* może to być niemożność wyegzekwowania obowiązków od strony w terminie późniejszym
* mogą to być okoliczności faktyczne, które uniemożliwią dokonanie czynności w terminie późniejszym
* utrata uprawnień
WYŁĄCZENIE CZŁONKA ORGANU KOLEGIALNEGO
Art. 27- wyłączenie członka organu kolegialnego (to taki organ, który podejmuje decyzje w wyniku głosowania przy zachowaniu odpowiedniego quorum). Nie ma określonych przesłanek.
stosuje się odpowiednio art. 24 KPA
określa skutki wyłączenia członka organu kolegialnego. W wyniku wyłączenia członka organu kolegialnego organ może utracić zdolność orzeczniczą, tzn.może nie móc podjąć decyzji, w takich przypadkach, jeżeli chodzi o SKO Minister do spraw administracji publicznej wyznacza inne SKO.
Skutki wyłączenia:
Wyłączenie całego organu monokratycznego, tzn. czyli wyłączenie tego pracownika powoduje, ze cały organ zostaje wyłączony.
Wyłączenie organu, kiedy na skutek wyłączenia poszczególnych pracowników stał się nie zdolny do załatwienia sprawy.
Wyłączenie całego organu, kiedy wyłączenie poszczególnych pracowników skutkuje brakiem quorum.
Skutki wyłączeń = BEZ
POJĘCIE STRONY
/art. 28/. Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.
STRONA (art.28)
Każdy kogo dotyczy postępowanie (z urzędu)
- legitymacja bierna
- koncepcja obiektywna
1) Musi istnieć organ adm.
2) Przedmiot sprawy musi się nadawać do rozstrzygnięcia w formie decyzji
3) Przedmiot sprawy należy do właściwości organu
4) Organ podejmuje czynności wobec podmiotu zewnętrznego polegające na poinformowaniu o wszczęciu
5) Czynność organu jest skuteczna, jeżeli istnieje przepis prawa materialnego wymagający konkretyzacji obowiązku lub interesu prawnego
Każdy kto żąda czynności organu (na wniosek)
- legitymacja czynna
- koncepcja subiektywna
1) Musi istnieć podmiot zewnętrzny w stosunku do organu administracyjnego
2) Podmiotowi temu musi wydawać się, że ma interes lub obowiązek wymagający konkretyzacji
3) Podmiot ten podejmuje czynności zmierzające do wszczęcia postępowania
4) Czynność taka jest ważna, jeżeli nie jest dotknięta wadami(wady usuwalne albo wady nieusuwalne)
5) Podmiot uruchamiający postępowanie powinien chociaż opisowo wskazać podstawę swojego żądania
Ze względu na: (dot. dwóch punktów •)
- interes prawny
TRIADA POJĘĆ BERNATZIK’A:
- interes faktyczny- uzasadnienie faktyczne nie znajdujące poparcia w przepisie prawa powszechnie obowiązującego, nie ma to nic wspólnego z art.28
- interes prawny- jest to prawo do procesu i wydania w nim orzeczenia i ten interes jest chroniony prawnie= art.28
- roszczenie prawne- to jest prawo do uzyskania rozstrzygnięcia żądanej treści
Interes prawny+ roszczenie prawne tj. publiczne prawo podmiotowe
Cechy interesu prawnego:
- musi być aktualny
- osobisty
- obiektywnie sprawdzalny
- orzekać o nim albo potwierdzać go należy w postępowaniu administracyjnym
- może wynikać z przepisu prawa materialnego, administracyjnego, a także z przepisu prawa cywilnego i z przepisu prawa pracy
- obowiązek - tymi samymi cechami musi znamionować się obowiązek
ZDOLNOŚĆ ADMINISTRACYJNOPRAWNA I PROCESOWA STRONY , SKUTKI BRAKU
Zdolność administracyjno- prawna strony – to inaczej zdolność prawna, ocenia się ją na gruncie prawa cywilnego, a z braku odmiennej regulacji stosuje się KC.
osoba fizyczna (od urodzenia do śmierci, hasciturus)
osoba prawna (wpisu do rejestru, nadania statutu, z mocy prawa, np. agencja prywatyzacji)
inne podmioty (na mocy przepisów szczególnych, np. są to spółki kapitałowe w organizacji SA i Z O.O. albo spółdzielnie)
Skutki braku zdolności administracyjno –prawnej strony:
na etapie wszczęcia
- bezskuteczność wszczęcia
w toku
- zawieszenie postępowania (97 KPA)
- umorzenie (105 KPA)
skierowanie rozstrzygnięcia
- nieważność decyzji
- decyzja nieistniejąca
PRZEDSTAWICIELSTWO
Art. 34. § 1. Organ administracji publicznej wystąpi do sądu z wnioskiem o wyznaczenie przedstawiciela dla osoby nieobecnej lub niezdolnej do czynności prawnych, o ile przedstawiciel nie został już wyznaczony.
§ 2. W przypadku konieczności podjęcia czynności nie cierpiącej zwłoki organ administracji publicznej wyznacza dla osoby nieobecnej przedstawiciela uprawnionego do działania w postępowaniu do czasu wyznaczenia dla niej przedstawiciela przez sąd.
Następstwo proceduralne
PEŁNOMOCNICTWO
PEŁNOMOCNIK- pełnomocnikiem w postępowaniu administracyjnym może być osoba fizyczna mająca zdolność do czynności prawnych. Pełnomocnikiem może być zarówno podmiot wykwalifikowany, jak i osoba nie mająca wykształcenia prawniczego, chyba, że przepis szczególny stanowi inaczej. Ustanawiając pełnomocnika przechodzą na niego uprawnienia procesowe strony, natomiast uprawnienia materialne pozostają przy stronie.
Domniemanie pełnomocnictwa- pełnomocnikiem strony może być człowiek najbliższej rodziny w sprawach mniejszej wagi, jeżeli organ administracyjny nie ma wątpliwości co do udzielonego pełnomocnictwa i jego zakresu. W takich przypadkach organ nie zażąda pełnomocnictwa.
Pełnomocnictwo może być udzielone na piśmie albo ustnie do protokołu.
Wygaśnięcie pełnomocnictwa:
- może następować z powodów procesowych
* zakończenie postępowania
* umorzenie postępowania
- może następować z powodów poza procesowych
* wypowiedzenie
* śmierć pełnomocnika albo mocodawcy
Przedstawiciel strony art.34:
- ustanawia się takiego przedstawiciela dla osoby, która nie ma zdolności prawnych
- wobec osoby nieobecnej- przedstawiciel tymczasowy (zadaniem przedstawiciela tymczasowego jest reprezentowanie strony, a nie poszukiwanie).
ORGANIZACJA SPOŁECZNA JAKO UCZESTNIK POSTĘPOWANIA
Organizacja społeczna, która bierze udział w postępowaniu na prawach strony nie może korzystać z następujących uprawnień procesowych:
- nie może żądać fakultatywnego zawieszenia postępowania
- nie może żądać fakultatywnego umorzenia postępowania
- nie może zawierać ugody administracyjnej
- nie może wnieść odwołania, jeżeli nie brała udziału w postępowaniu I instancyjnym
- nie może żądać wznowienia postępowania na podstawie art.145 par.1 pkt.4 i art.145a
- nie może wyrażać zgody na kontynuowanie postępowania, jeżeli postępowanie zostanie wszczęte na podstawie art.61 par.2.
Pozytywne przesłanki dopuszczenia organizacji społecznej do udziału w postępowaniu na prawach strony:
organ orzeka o tym w formie postanowienia, jeżeli:
- sprawa dotyczy interesu prawnego lub obowiązku innej osoby
- przedmiot postępowania jest zbieżny z działalnością organizacji określoną w statucie
- za udziałem organizacji w postępowaniu przemawia ważny interes społeczny
Wyżej wymieniony przesłanki muszą być spełnione kumulatywnie, czyli łącznie.
Inne podmioty na prawach strony = BEZ
TERMINY ZAŁATWIENIA SPRAW
- bezwzględnie oznaczone – 14 dni na wniesienie odwołania,
- względnie oznaczone – niezwłocznie,
- ustawowe – określone w KPA,
- wyznaczone:
*dla strony np. na dostarczenie dokumentów,
* dla organu np. na zajecie stanowiska,
* dla osoby trzeciej np. na dostarczenie rzeczy.
- zwykłe nazywane porządkowe
- prekluzyjne – można wnosić o przywrócenie terminu,
- zawite – upływ tego terminu, nie może być przywrócony
I instancja:
- niezwłoczny termin,
- 1 miesiąc – postępowanie wyjaśniające, dowodowe,
- 2 miesiąc – sprawa ma charakter skomplikowany, należy do kompetencji organów – ekspertyza.
II INSTANCJA
- 1 miesiąc.
TERMINY MAKSYMALNE:
- zawieszenie postępowania na okres 3 lat maksymalnie, z winy strony, bez winy organu.
Postępowanie spadkowe – postępowanie o odtworzenie dokumentów np. do strony, biegłego.
ORGAN UCHYBIA TERMINU:
- obowiązek poinformowania strony wyznacza nowy termin – stronie przysługuje zażalenie /jeżeli nie dotrzyma organ terminu/ do organy wyższego → wyznacza nowy termin
organ przewlekły → złożyć skargę do WSA
\ kara pieniężna
Organ bezczynny → skarga do WSA
UCHYBIENIE TERMINU PRZEZ STRONĘ:
- 7 dni - wniosek o przywrócenie terminie oraz wniosek o dokonanie czynności o którą wnosi o przywrócenie /np. wniosek o przywrócenie terminu + wniosek o odwołanie/,
- uprawdopodobnienie braku winy.
PRZYWRÓCENIE TERMINU
- 7 dni - wniosek o przywrócenie terminie oraz wniosek o dokonanie czynności o którą wnosi o przywrócenie /np. wniosek o przywrócenie terminu + wniosek o odwołanie/,
- uprawdopodobnienie braku winy.
Legalne wydłużenie terminów
CEL , SKUTKI I SPOSOBY DORĘCZENIA
Podmioty doręczające- podmiotem doręczającym jest operator pocztowy albo urzędnik. Podmiotem, któremu doręcza się pismo może być osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna będąca w sprawie stroną, osobą zainteresowaną albo innym uczestnikiem postępowania, np. świadkiem.
Przedmiotem doręczeń- są pisma. Pod pojęciem pism rozumiemy: podania, wezwania, rozstrzygnięcia administracyjne(decyzje i postanowienia), ugoda, inne pisma wnoszone przez stronę.
Miejsce doręczeń- podstawowym miejscem doręczenia dla osoby fizycznej jest miejsce zamieszkania albo miejsce pracy(subsydiarne miejsce doręczeń), każde miejsce, w którym zastanie się adresata.
Rodzaje doręczeń:
- doręczenie właściwe- to dostarczenie pisma podmiotowi do którego pismo jest adresowane bezpośrednio do jego rąk, a także do rąk jego pełnomocnika lub przedstawiciela, jeżeli ten działa za podmiot w postępowaniu
- doręczenie zastępcze- czyli podmiot doręczający(operator albo urzędnik) nie zastaje adresata pisma w domu, ale dorosłego domownika albo dozorcę(domu), wówczas pismo zostawia się tym podmiotom, którzy podpisują się na pokwitowaniu, ale także informacja o doręczeniu innemu podmiotowi powinna zostać umieszczona w skrzynce lub drzwiach adresata właściwego.
- doręczenie subsydiarne- pismo nie może zostać doręczone w sposób właściwy albo zastępczy, wówczas składa się je na okres 14 dni w placówce pocztowej lub w urzędzie, informacje o tym pozostawia się w skrzynce. Adresat jest zobowiązany do odbioru pisma w ciągu 7 dni, a po upływie tego okresu następuje ponowna próba doręczenia. W razie bezskuteczności pismo pozostaje w urzędzie przez kolejne 7 dni.
- doręczenie konkludentne- podmiot doręczający zastaje adresata, lecz ten odmawia przyjęcia pisma. Odmowa przyjęcia wywołuje ten sam skutek, co przyjęcie pisma. Na kopercie podpisuje się ten, który doręcza pismo.
- doręczenie elektroniczne- doręczanie pism w taki sposób jest możliwe w dwóch przypadkach, po pierwsze wtedy, kiedy strona zwróci się do organu z prośbą o doręczanie jej pism w taki sposób, po drugie, gdy z inicjatywą doręczenia elektronicznego występuje organ postronny. Doręczając pismo drogą elektroniczną organ powinien poinformować stronę, jak pismo odebrać oraz pouczyć o konieczności potwierdzenia odbioru. Doręczenie elektroniczne jest skuteczne, jeżeli organ w ciągu 7 dni otrzyma potwierdzenie odbioru pisma. W razie braku takiego potwierdzenia podejmuje próbę doręczenia w sposób tradycyjny(pocztę, pracownika).
- przez obwieszczenie- w przypadku wielości stron lub uczestników postępowania organ może komunikować się z nimi właśnie przez obwieszczenie, informuje w ten sposób zarówno o czynnościach procesowych, jak i o decyzji. To obwieszczenie wywołuje skutek prawny po upływie 14 dni. Doręczenie przez obwieszczenie jest możliwe tylko wtedy, gdy przepis szczególny tak stanowi, np. prawo wodne o zagospodarowaniu i planowaniu przestrzennym, ustawa o autostradach.
* doręczenie w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie.
- doręczenie uproszczone- ustne ogłoszenie rozstrzygnięcia albo doręczenie w siedzibie organu.
Fikcja doręczeń = BEZ
WEZWANIE: CEL, TREŚĆ, POPRAWNOŚĆ
WEZWANIA- organ może wezwać do udziału w postępowaniu z każdego kto posiada informacje niezbędne do wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy.
Wezwanie powinno zawierać:
- oznaczenie organu
- datę stawiennictwa
- miejsce stawiennictwa i godzinę
- oznaczenie wzywanego
- charakter jaki ma wystąpić
- skutki niestawiennictwo
- podpis osoby wzywającej
Oprócz formy pisemnej w wyjątkowych sytuacjach dopuszcza się wezwanie telefoniczne. Pracownik wzywający w ten sposób powinien zachować formę zwykłego wezwania z wyjątkiem podpisu. Z wezwania w takiej formie sporządza się adnotacje. Do osobistego stawiennictwa zobowiązany jest każdy, kto zamieszkuje na obszarze właściwości organu lub gminie sąsiedniej. W wyjątkowych sytuacjach, kiedy osobisty udział strony jest niezbędny organ może wzywać także spoza swojej właściwości, w takim przypadku stronie przysługuje zwrot kosztów.
POMOC PRAWNA
KPA przewiduje instytucje pomocy prawnej, która polega na tym, że organ właściwy do rozpoznania/załatwienia sprawy administracyjnej zwraca się do innego organu administracji publicznej w tym do terenowych organów administracji rządowej z wnioskiem o dokonanie czynności procesowych dla których organ udzielający pomocy jest właściwy rzeczowo. Instytucja ta oznacza delegowanie kompetencji w zakresie pojedyńczej czynności na inny organ, przy czym organ właściwy do załatwienia sprawy nie traci zdolności do wydania decyzji. Organ udzielający pomocy sporządza protokół z dokonanej czynności i przesyła go do organu wnoszącego o pomoc. Ustalenia dokonane przez organ udzielający pomocy wiążą organ wydający decyzję, jeżeli zachowano wszystkie zasady proceduralne.
SPOSOBY WSZCZĘCIA POSTĘPOWANIA
- z urzędu:
* z inicjatywy organu( fakty powszechnie znane = obowiązek podatkowy, termin egzaminu , fakty znane z urzędu = to takie co do których organ powziął wiedzę i w związku z wykonywanymi czynnościami służbowymi),
* wszczęcie na wniosek prokuratury lub rzecznika praw obywatelskich
* wynik postępowania kontrolnego lub nadzorczego
Data wszczęcia postępowania z urzędu jest data dokonania pisemnego wezwania strony.
- tryb ekstraordynaryjny- taki, gdzie organ wszczyna postępowanie z urzędu pomimo tego, że konieczny jest wniosek strony. Czyni tak ze względu na ważny interes strony. W toku postępowania strona powinna potwierdzić organowi, że jest zainteresowana tym postępowaniem. W przeciwnym razie postępowanie należy umorzyć jako bezprzedmiotowe.
- na wniosek (podanie)- minimum treści podania to jest oznaczenie adresata, nadawcy, żądania oraz podpis wnioskującego.
* wady podania dzielimy na 2 rodzaje:
- usuwalne – błędy, które nie wpływają na ważność pisma a organ wzywa do usunięcia ( w terminie 7 dni a po terminie pozostawienie bez rozpatrzenia).
- nieusuwalne (takie, które powodują bezskuteczność podania)
Zanim organ dokona wszczęcia postępowania na wiosek dokona swoistego rodzaju „postępowania przed procesowego”, tzn. zbada, czy strona ma interes prawny w postępowaniu. W razie negatywnego wyniku albo w sytuacji nieusuwalnych wad podania organ wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. Na postanowienie to przysługuje zażalenie. W sytuacji wielo problemowości podania organ pozostawia sobie do rozpoznania tę część, która pozostaje w granicach jego właściwości. Pozostałą część przesyła do organu właściwego (w zwykłej formie) o czym informuje także wnoszącego. W przypadku przekazania termin dla czynności jest zachowany i liczy się od dnia wniesienia do organu niewłaściwego.
Podanie – wymogi, skutki wadliwości
Współuczestnictwo materialne i formalne = BEZ
PROTOKOŁY I ADNOTACJE
Protokół sporządza się z każdej czynności procesowej, która ma istotne znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności z rozprawy administracyjnej, z przesłuchania świadka, z ustanego przyjęcia podania o wszczęcie postępowania, z oględzin, ekspertyz oraz ogłoszonego decyzji lub postanowienia. Treść musi być przejrzysta, tzn. musi z niego wynikać kto dokona czynności, kto brał udział w czynnościach, co z nich wynika, czy ktoś zgłosił zastrzeżenia, wzmianka o odczytaniu oraz podpisy.
Adnotacje sporządza się z takich czynności, dla których KPA nie przewiduje protokołów i które mają drugorzędne znaczenie dla rozstrzygnięcia sporów.
UDOSTĘPNIANIE AKT SPRAWY: ZAKRES PODMIOTOWY I OGRANICZENIA
Dostęp do akt sprawy- generalnie dostęp do akt sprawy ma strona postępowania za wyjątkiem takich materiałów, które są prawnie chronione, tzn. podlegają reżimowi ustawy o ochronie informacji niejawnych. Drugą granicę do akt sprawy stanowi ustawa o ochronie danych osobowych. Dostęp do akt prawnych musi się odbywać w obecności pracownika.
ROZPRAWA ADMINISTRACYJNA
Rozprawa administracyjna- sformalizowaną formą przeprowadzenia postępowania dowodowego, czyli wyjaśniającego jest rozprawa. Najczęściej ten etap postępowania przybiera bowiem formę gabinetu. Przesłanką uzasadniającą przeprowadzenie rozprawy jest konieczność odebrania zeznań od świadka, przeprowadzenie oględzin, konieczność uzgodnienia spornych interesów stron, a także gdy spowoduje to przyśpieszenie lub uproszczenie postępowania lub wymaga tego przepis.
POJĘCIE DOWODU
W postępowaniu administracyjnym dowodem może być wszystko, co przyczyni się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W konsekwencji:
1/ KPA przyjmuje otwarty katalog dowodów,
2/ wyliczenia w nim zawarte nie wprowadza hierarchii ważności dowodów,
3/ zakazane jest wykorzystywanie takich środków dowodowych takich jak np.
pochodzących z przestępstwa /np. nielegalny podsłuch/,
pozyskanych w nielegalny sposób /np. tortury/.
DOKUMENTY
- DOKUMENT:
* urzędowy- za dokument urzędowy należy uznać taki, który został wydany przez organ administracyjny albo administrujący, w granicach jego kompetencji, w formie prawnie przepisanej, tzn. że elementy tego dokumentu dokładnie określone są przez przepis prawny. Dokumentom tego typu przysługuje podwójne domniemanie. Mianowicie domniemanie prawdziwości oraz zgodności z prawdą)
* prywatny- to jest taki, w którym zostało złożone oświadczenie określonej treści, potwierdza jedynie, że osoba, która się pod nim podpisała złożyła określone oświadczenie, np. ocena prawna, opinia sformułowana przez biegłego, ale mająca charakter prywatny.
* zagraniczny- dokumenty zagraniczne, które opatrzone są klauzulą apostille, klauzulę taką nadaję minister spraw zagranicznych, są traktowane w obrocie prawnym, tak samo jak dokumenty urzędowe. Umowy międzynarodowe, których Polska jest sygnatariuszem mogą wprowadzać inne reguły na zasadzie wzajemności.
Domniemanie a uprawdopodobnienie = BEZ
ŚWIADEK
- ŚWIADEK- świadkiem w postępowaniu może być jedynie osoba fizyczna, po drugie taka, która nie ma interesu w postępowaniu, po trzecie posiada wiedzę, która może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy. KPA nie wprowadza żadnych ograniczeń co do możliwości bycia świadkiem ze względu na wiek albo zdolność do czynności prawnych.
ŚWIADEK = OGRANICZENIA :
bezwzględne- nie może być osoba, która nie jest zdolna do spostrzegania i komunikowania swoich spostrzeżeń, np. niewidomy.
względne- świadkiem nie może być osoba co do okoliczności objętych tajemnicą zawodową (np. lekarska) albo innymi prawnie chronionymi, nie może być również duchowny, który podjął tajemnicę w trakcie spowiedzi
ŚWIADEK = UPRAWNIENIA:
odmowa zeznań- z zeznań świadka sporządza się protokół. Jest to pozytywna przesłanka aby przeprowadzić rozprawę administracyjną.
odmowa odpowiedzi na pytanie.
BIEGŁY
- BIEGŁY- to jest specjalista z określonej dziedziny, innej niż prawo co do zasady. Organ decyduje z urzędu lub na wniosek czy skorzystać z opinii biegłego. Opinia biegłego sporządzana jest na podstawie zapytań organu. Organ administracyjny traktuje opinię biegłego, jako element postępowania wyjaśniającego. Organ nie może potraktować opinii biegłego jak rozstrzygnięcia sprawy, a w uzasadnieniu decyzji nie może wprost zacytować.
DOWÓD SUBSYDIARNY
DOWÓD SUBSYDIARNY- dowód pomocniczy przysługuje wtedy, gdy:
- w postępowaniu brak dowodów,
- zebrany materiał dowodowy nie daje wystarczającej podstawy do ustalenia stanu faktycznego sprawy.
DOWODY NIENAZWANE
Są to
- dowody z filmu,
- zdjęcia – z nośników informacji,
- opinia instytutu.
ZAWIESZENIE POSTĘPOWANIA, PRZESŁANKI SKUTKI
ZAWIESZENIE POSTĘPOWANIA: (przeszkoda usuwalna) art.97
↙ ↘
OBLIGATORYJNE FAKULTATYWNE
- OBLIGATORYJNE:
* brak reprezentowania strony /podmiotowe/
* zagadnienie wstępne (kwestia prejudycjalna)- to jest materia wymagająca rozstrzygnięcia przez inny organ lub sąd, a wynik tego rozstrzygnięcia ma istotny wpływ na wydanie decyzji. Zagadnienie wstępne może być rozstrzygnięte w trybie zwykłym albo w trybie ekstraordynaryjnym.
W trybie zwykłym organ wyznacza stronie termin w ciągu którego powinna zwrócić się do innego organu lub sądu o rozstrzygnięcie sprawy. (organ> strona) W przypadku uchybienia terminu przez stronę organ prowadzący sprawę sam zwraca się do innego organu lub sądu o rozstrzygnięcie zagadnienia.
Tryb ekstraordynaryjny jest wtedy gdy, ze względu na zagrożone dobra organ legalnie narusza kompetencje innego organu lub sądu. Decyzja wydana przez ten organ ma charakter tymczasowy. Gdyby inny organ lub sąd inaczej rozstrzygnął zagadnienie wstępne, to zachodziła by podstawa do wznowienia postępowania.
- FAKULTATYWNE- organ może zawiesić postępowanie, jeżeli z wnioskiem takim wystąpi strona.
To strona może żądać zawieszenia, a podjęcia może żądać każda ze stron.
W okresie zawieszenia postępowania /1 2/ organ może podejmować czynności zmierzające do usunięcia przeszkody w kontynuowaniu postępowania, może również podejmować czynności niecierpiące zwłoki. Stan zawieszenia fakultatywnego może trwać do 3 lat. W tym czasie każda ze stron postępowania może żądać podjęcia zawieszonego postępowania.
Skutek zawieszenia jest przerwanie biegu postępowania.
Organ zawiesza postępowanie w formie postanowienia, odmawia w formie postanowienia i podejmuję również w tej formie.
Zagadnienie wstępne
UMORZENIE POSTĘPOWANIA, PRZESŁANKI , SKUTKI
UMORZENIE POSTĘPOWANIE - przeszkoda nieusuwalna. Przesłanki umorzenia:
- obligatoryjne – jeżeli kontynuowanie dla urzędu jest bezprzedmiotowe,
- fakultatywne – jeżeli kontynuowanie dla strony jest bezprzedmiotowe.
Postępowanie jest przedmiotowe jeżeli sprawa ma charakter administracyjny, nadaje się do rozstrzygnięcia w postępowaniu administracyjnym w drodze decyzji, określa prawa i obowiązki podmiotu, który znajduje się na zewnątrz struktury administracyjnej, nie zachodzi res indicato czyli powaga rzeczy osądzonej /sprawa nie może być 2 razy rozstrzygana wobec tego samego podmiotu.
Sprawa mieści się we właściwości organów administracyjnych.
UMORZENIE FAKULTATYWNE dla strony jest bezprzedmiotowe. Umorzenie w formie decyzji administracyjnej niemerytoryczne.
Art. 97 – zawieszenie,
Art. 105 – umorzenie
W przypadku umorzenia postępowania okoliczności, które zostały ustalone w jego toku wzbogacają wiedzę organu i mogą być przez niego wykorzystane w innym postępowaniu jako fakty znane z urzędu.
DECYZJA ADMINISTRACYJNA, POJĘCIE , RODZAJE, ELEMENTY
Podstawową formą rozstrzygnięcia administracyjnego jest decyzja administracyjna będąca wyrazem woli organu administracyjnego charakteryzująca się podwójną konkretnością i co do zasady mająca zewnętrzny charakter. Zgodnie z art. 104 decyzja administracyjna rozstrzyga sprawę administracyjną i kończy postępowanie. Wyróżnia się:
a/ decyzja stanowcza,
b/ decyzja częściowa,
c/ decyzja merytoryczna,
d/ decyzja niemerytoryczna.
DECYZJA STANOWCZA to taka, która odnosi się do całości przedmiotu postępowania. Decyzje tego typu mogą być: konstytutywne, deklaratoryjne, swobodne, związane, pozytywne, negatywne, nakazujące, zobowiązujące.
KONSTYTUTYWNA – zmienia, znosi stany – wywierają skutek ex muc.
DEKLARATORYJNE – potwierdza skutek istnienia określonego stanu.
SWOBODNE – organ wydając rozstrzygnięcie działał w granicach uznania administracyjnego /możliwość wyboru/.
UZNANIOWE – kontr. przez sądy admin. z punktu widzenia legalności nie bada się dlaczego organ admin. dokonał takiego wyboru – przedmiotem badania jest procedura.
ZWIĄZANE – organ podejmując rozstrzygnięcie nie ma możliwości dokonania wyboru.
POZYTYWNE – w pełni odpowiada żądaniom strony.
NEGATYWNE – nie w pełni odpowiada żądaniom strony.
NAKAZUJE – podjęcie działań.
DECYZJE CZĘŚCIOWE
Organ wydając decyzję częściową jeżeli tylko część sprawy dojrzała do rozstrzygnięcia a oczekiwanie na ustalenia faktyczne dot. pozostałej części mogłyby spowodować dla strony niekorzystne konsekwencje. Wydanie rozstrzygnięcia częściowego jest możliwe wtedy gdy przedmiot sprawy ma charakter podzielny.
DECYZJE MERYTORYCZNE
Wydane w oparciu o normy prawa materialnego, np. o normy prawa budowlanego, wodnego albo w oparciu o ustawę o gospodarce nieruchomościami. Decyzje merytoryczne mogą być deklaratoryjne lub konstytutywne.
DECYZJE NIEMERYTORYCZNE – to takie, które są wydawane w oparciu o przepis prawa proceduralnego np. decyzje o umorzeniu postępowania, która jest wydawana w oparciu o art. 105.
DECYZJE TYMCZASOWE – inaczej decyzje prowizoryczne, które są podejmowane przez organ w sytuacji legalnego naruszenia kompetencji innego organu właściwego do rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego.
ELEMENTY DECYZJI
W świetle orzecznictwa o bycie prawne decyzji decydują następujące elementy:
- oznaczenie organu wydającego,
- oznaczenie strony,
- rozstrzygnięcie,
- podpis osoby uprawnionej do wydania decyzji.
DECYZJA ADMINISTRACYJNA POWINNA ZAWIERAĆ:
- OZNACZENIE DATY WYDANIA – data pozwala określić czy organ załatwił sprawę w terminie jaki był stan sprawy na chwilę wydania decyzji, czy organ na ten moment był właściwy, czy nie zachodzi res iudicata /powaga rzeczy osądzonej/.
- OZNACZENIE ORGANU – wskazanie organu powinno nastąpić z podaniem pełnej nazwy. Nazwa organu pozwala ocenić czy organ był właściwy rzeczowo albo czy nabył właściwość poprzez delegację. Wydanie rozstrzygnięcia przez organ niewłaściwy stanowi wadę kwalifikowaną decyzji i podstawę do stwierdzenia nieważności.
- OZNACZENIE STRONY – oznaczenie strony powinno nastąpić podanie imienia nazwiska oraz adresu. Niewłaściwe oznaczenie adresata aktu znowu stanowi pozytywną przesłankę do stwierdzenia nieważności, ale przez niewłaściwe oznaczenie adresata nie należy rozumieć popełnienia błędu literowego.
-WSKAZANIE PODSTAWY PRAWNEJ następuje poprzez określenie jednostki normatywnej aktu normatywnego, która zawiera normę o charakterze generalnym i abstrakcyjnym wymagającą konkretyzacji w formie decyzji.
- ROZSTRZYGNIĘCIE – określenie konsekwencji normy prawnej dla adresata decyzji.
- UZASADNIENIE FAKTYCZNE I PRAWNE.
W uzasadnieniu faktycznym wskazuje się przebieg postępowania wyjaśniającego tzn. takie czynności zostały przeprowadzone, co z nich wynika, którym dowodom i z jakiego powodu odmówiono mocy.
Uzasadnienie faktyczne stanowi odzwierciedlenie przebiegu postępowania wyjaśniającego i ewentualnie może wskazywać na jego niedostatek.
Uzasadnienie prawne to jest wskazanie jak ustalony stan faktyczny ma się do hipotezy normy prawnej znajdującej zastosowanie w sprawie.
Ten etap nazywa się subsumcja.
- POUCZENIE O PRZYSŁUGUJĄCYCH ŚRODKACH
Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej od decyzji wydanej w I instancji przysługuje albo odwołanie albo wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy /gdy decyzję wydał minister/. Stronę należy również poinstruować o wniesieniu powództwa do sądu na mocy regulacji szczególnej. Strona niewłaściwie pouczona nie może ponieść w postępowaniu niewłaściwych konsekwencji.
- PODPIS powinien uwidaczniać pracownika z podaniem imienia i nazwiska, stanowiska służbowego a jeżeli decyzja została wydana z upoważnienia to należy to uwidocznić. Jeżeli decyzja została wydana w formie dokumentu elektronicznego to powinna zostać podpisana przy pomocy bezpiecznego podpisu elektronicznego weryfikowanego za pomocą ważnego certyfikatu.
WSPÓŁDZIAŁANIE W PROCESIE WYDAWANIA DECYZJI
Współdziałanie przewidziane jest na gruncie art. 106, który jednak nie stanowi samoistnej podstawy współdziałania. Właściwy tryb określany jest w przepisach szczególnych, np. za nim minister sprawiedliwości podejmie decyzję o powołaniu na notariusza zasięga opinii Rady Izby Notarialnej. Taka forma współdziałania jak opinia traktowana jest zarówno w orzecznictwie i …………………….. jako nie wiążąca. Oznacza to, że co prawda organ wydający tę opinię traktuje ją jako element postępowanie wyjaśniającego, jednakże pominięcie opinii /tzn. nie zwrócenie się o nią do organu/ stanowi naruszenie prawa proceduralnego.
Dopuszczalne są także inne formy współdziałania np. uzgodnienie albo wyrażenie stanowiska. Co do zasady współdziałanie powinno nastąpić w ciągu 14 dni, chyba, że przepis szczególny przewiduje inny termin.
W przypadku współdziałania na podstawie art. 106 decyzje podpisuje tylko organ właściwy do załatwienia sprawy gdyż artykuł ten nie wprowadza współ kompetencji.
DODATKOWE ELEMENTY DECYZJI:
1/ warunek,
2/ zlecenie,
3/ klauzula odwołalności
4/ wzmianka o zasięgnięciu opinii,
5/ rygor natychmiastowej wykonalności.
WARUNEK – zdarzenie przyszłe i niepewne, może być zawiązujący /rozpoczęcie biegu obowiązywania decyzji/, rozwiązujący /zakończający bieg obowiązywania decyzji/.
ZLECENIE – dodatkowe zobowiązanie adresata aktu, przy czym nie wypełnienie zlecenie nie wpływa na akt.
KLAUZULA ODWOŁALNOŚCI – wskazanie terminu na jaki decyzja zostaje wydana.
RYGOR NATYCHMIASTOWEJ WYKONALNOŚCI – rygor może zostać nadany z urzędu albo na wniosek. Z urzędu gdy oczekiwanie na ustatecznienie się decyzji może spowodować szkody dla gospodarki narodowej oraz dla wartości chronionych przez prawo /takich jak zdrowie czy życie/.
Na wniosek organ może zarządać wpłaty kwoty na pokrycie ewentualnych szkód jakie mogą powstać w wyniku przedwczesnego wykonania decyzji.
Istotą wyboru jest przystąpienie do jej wykonania przed upływem terminu do wniesienia odwołania. Stanowi to wyjątek odo ogólnej zasady, że wykonaniu podlegają tylko decyzje ostateczne.
DECYZJA OSTATECZNA – to decyzja od której nie przysługuje środek zaskarżenia – wydana w postępowaniu odwoławczym i co do której upłynął termin do wniesienia odwołania i nie został przywrócony. Od decyzji takiej należy odróżnić decyzję prawomocną.
DECYZJA PRAWOMOCNA – to decyzja której nie można zaskarżyć do WSa, co do której sąd odrzucił skargę lub przeprowadził postępowanie wydając wyrok.
WADLIWOŚĆ DECYZJI – decyzja może być dotknięta wadliwością istotną lub nie istotną.
WADLIWOŚĆ NIE ISTOTNA – wady, które podlegają uzupełnieniu lub sprostowaniu.
WADLIWOŚĆ ISTOTNA :
- zwykła – skutkująca uchyleniem lub zmianą lub
- kwalifikowana – pozytywna przesłanka do stwierdzenia nieważności na podstawie art. 156.
Uzupełnienie ↘
Sprostowanie → to środki rektyfikacji
Wykładnia ↗
Jeżeli w określonym stanie faktycznym mamy do czynienia z wadą materialną stanowiącą podstawę do stwierdzenia nieważności i formalną dotyczącą wznowienia postępowania to
Współdziałanie organów
Natychmiastowa wykonalność decyzji
Rektyfikacja decyzji
Postanowienie
Ugoda
Odwołanie, dewolutywność, orzeczenia organu odwoławczego, autokontrola
Zażalenie
Konkurencyjność trybów nadzwyczajnych
Wznowienie postępowania, przesłanki, przebieg postępowania, orzeczenia
Stwierdzenie nieważności, przesłanki, przebieg postępowania, orzeczenia
Uchylenie lub zmiana decyzji w trybie art.154 i 155k.p.a.
Uchylenie decyzji w trybie art.161 k.p.a. = BEZ
Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji administracyjnej = BEZ
Uchylenie decyzji w trybie art.163 k.p.a.= BEZ
Zaświadczenia
Postępowanie skargowo-wnioskowe = BEZ