Wprowadzenie do teorii polityki
Teoria w ujęciu politycznym
Teoria jest przeciwstawiana praktyce, co sugeruje niezgodność z
rzeczywistością, utopijność, czy bezużyteczność w przypadku jej praktycznego zastosowania
Konfrontuje się z empirią, wskazując na jej spekulatywny charakter
Teorię traktuje się jako przeciwieństwo konkretu, a więc coś abstrakcyjnego,
symbolicznego i niejasnego
Teoria jest zestawiana z wiedzą potoczną, co pozwala na dostrzeżenie jej
sprzeczności ze spontaniczną intuicją i tzw. zdrowym rozsądkiem
Teoria jest przeciwstawiana wiedzy pewnej i traktowana równoznacznie z
domysłem, przypuszczeniem, niesprawdzonym domniemaniem
Pojęcie teorii polityki
Teoria polityki – definicja Barbary Krauz-Mozer
Teoria oznacza każdy zbiór założeń antologicznych, epistemologicznych i metodologicznych, abstrakcyjnych pojęć oraz ogólnych twierdzeń o politycznym aspekcie rzeczywistości społecznej, mający dostarczać wyjaśnienia ustalonym już i opisanym faktom i procesom politycznym oraz ukierunkować dalsze badania empiryczne.
Elementy teorii polityki według Klausa von Beyme
system wzajemnie powiązanych wypowiedzi na temat określonego wycinka
rzeczywistości politycznej
informacje o założeniach i warunkach brzegowych, przy których ważne są
powyższe wypowiedzi
możliwość tworzenia hipotez, co do przyszłych zmian
Cechy teorii (naukowych) polityki
TEORIA NORMATYWNA
Według Arystotelesa polityka to nauka o życiu dobrym i rzetelnym
Cechy:
nawiązują do klasycznej, arystotelesowskiej teorii polityki, wyrażając
sceptycyzm wobec gromadzenia wiedzy cząstkowej, zalecają oparcie się na warunkach religijnych i filozoficznych
Arystoteles „polityka”, Platon „państwo”
są z reguły teocentryczne
w metodologii niewiele wnoszą do badania empirycznego
celem poznania jest działanie, nie zaś poznanie dla niego samego. To co
polityczne należy zdziałać i nie jest „dane” lecz „zadane”, stąd podkreśla się np. wychowawczą rolę państwa
język, stylistyka tych teorii jest żywiołowa, gładka, retoryczna, odznacza się
niechęcią do technicznego słownika niepozytywistów
teorie normatywne koncentrują się na historii idei, przedstawiając często
konserwatywną wizję dziejów
TEORIE EMPIRYCZNO – ANALITYCZNE
koncepcja „empiryczna” tylko wtedy zasługuje na miano „teorii”, gdy jest
systematyczna, pozwala wyjaśniać i przewidywać zjawiska poprzez formalne i niesprzeczne wewnętrzne rozumowania. W nauce o polityce trzeba oddzielić sądy o wartościach i sądy o faktach, za naukowe uznając te ostatnie
zdaniem Karla Poppera metoda nauk społecznych polega na tym, aby
wystawiać na próbę metody rozwiązywania problemów. Rozwiązania przedstawia się po to, aby poddać się krytyce, która usiłuje owe rozwiązania podważyć. Kiedy jedno zostaje podważone, próbujemy innego, jeśli jednak sprosta ono krytyce doraźnie je akceptujemy, aczkolwiek nadal musi być ono dyskutowane
taka metoda badania rozwiązań metodą prób i błędów nie dopuszcza żadnej
weryfikacji, albowiem żadnej teorii nie można uważać za ostatecznie potwierdzoną.