METODY ZZL
1. Planowania zasobów ludzkich
ANALIZA PRACY JAKO METOD– polega na obserwacji pracownika wykonującego czynności na danym stanowisku pracy w celu optymalizacji czynności wykonywanych na tym stanowisku.
OPIS STANOWISKA PRACY:
- co pracownik robi?
- w jaki sposób wykonuje swoją pracę?
- dlaczego wykonuje właśnie takie czynności?
- jakich kwalifikacji wymaga wykonywanie tej pracy?
OPIS ROLI:
- mniej sformalizowany opis
- określenie celów pracy w formie oczekiwanych wyników
- określenie głównych obszarów odpowiedzialności
- im bardziej dana praca jest podporządkowana, a struktura firmy zbiurokratyzowana tym bardziej są szczegółowe opisy stanowisk i na odwrót.
METODY PLANOWANIA ZATRUDNIENIA:
Prognozowanie o bazie zerowej polega na zebraniu informacji o aktualnym stanie zatrudnienia, dokonywaniu jego oceny i na tej podstawie wprowadzenie zmian w zależności od obecnych i przyszłych potrzeb kadrowych organizacji
PROFIL KWALIFIKACYJNY:
- profil kwalifikacyjny stanowiska to tworzony w oparciu o analizę stanowiska pracy profil wymagań tego stanowiska, Jest to początkowy etap procesu doboru pracowników
- opracowane zestawy indywidualnych zawodach
2.Pozyskiwania pracowników
REKRUTACJA SZEROKA
Oddziaływanie na cały segment rynku pracy, tak aby zainteresować ofertą pracy szeroką rzeszę potencjalnych pracowników – głównie przy poszukiwaniu pracowników do wykonywania prostych prac, niewymagających specjalistycznego przygotowania zawodowego.
REKRUTACJA WĄSKA
Ofertę kierujemy do względnie ściśle określonej grupy kandydatów – stosowana gdy chcemy dotrzeć do jasno określonych grup kandydatów, najczęściej do osób o wysokich kwalifikacjach zawodowych.
REKRUTACJA WEWNĘTRZNA
Zalety: niższe koszty, lepsza znajomość kandydatów, mniejsze ryzyko popełnienia błędu przy obsadzie stanowisk, stwarzanie możliwości rozwoju zawodowego, zwiększenie motywacji do pracy.
Wady: zwężenie pola wyboru, niedostateczna elastyczność pracowników w zakresie gotowości podjęcia nowych zadań, zakłócenia w stosunkach międzyludzkich
REKRUTCJA ZEWNĘTRZNA
Zalety: rozszerzenie możliwości wyboru kandydatów do pracy, możliwości dotarcia do bardzo dobrych fachowców, możliwość skorzystania z doświadczeń nabytych w innych firmach, podniesienie potencjału pracy przez zatrudnienie wykwalifikowanych i kreatywnych pracowników.
Wady: wyższe koszty, wyższe ryzyko popełnienia błędu przy doborze kandydatów, konieczność podjęcia działań związanych z szybką adaptacją pracowników, demotywujący wpływ na pracowników
TECHNIKI REKRUTACJI KANDYDATÓW:
- ogłoszenie w mediach
-ogłoszenie w Internecie
-„Head hunter” (zlecenie wyszukania odpowiednich kandydatów)
- korzystanie z pośrednictwa urzędów pracy
- korzystanie z usług agencji pracy czasowej
- utrzymanie kontaktu ze szkołami i uczelniami; organizacja targów pracy, warsztatów
- praktyki wakacyjne
- „kandydaci z ulicy” (kandydaci sami zgłaszają się do przedsiębiorstwa z własnej inicjatywy)
- „rozwój kariery” (zmiana miejsca pracy z możliwości kariery zawodowej; zmiana pracodawcy)
- organizowanie akcji „otwarte drzwi” (zapoznanie się z działalnością firmy)
- informacje ustne o możliwościach zatrudnienia
- ogłoszenia wewnątrz firmy (na tablicy ogłoszeń, przez radiowęzeł, w biuletynach inf., w sieci internetowej)
TECHNKI I NARZĘDZIA SELEKCJI:
- analiza dokumentu, w tym analiza referencji
- analiza danych biograficznych
- rozmowa kwalifikacyjna
- praktyczny sprawdzian umiejętności kandydata
- testy psychologiczne
- ekspertyzy grafologiczne
- assessment centre
3. Cceny pracy i pracowników
CELE OCENIANIA:
- administracyjne – wykorzystywanie wyników oceniania do kształtowania polityki personalnej np. przyjęcia, przemieszczenia pracowników
- informacyjne – dostarczanie menedżerom danych o tym jak pracują ich podwładni, a pracownikom o ich słabych i mocnych stronach
- motywacyjne – dostarczenie pracownikom informacji zwrotnej, która powinna ich motywować do rozwoju osobistego i doskonalenia efektywności ich pracy
ZASADY OCENIANIA:
- systematyczność – stały charakter
- powszechność – ocenie podlegają wszystkie zatrudnione osoby
- elastyczność – kryteria i techniki dostosowane do sytuacji i celów
- konkretność – jasne, mierzalne i powiązane z pracą kryteriów oceniania
- jawność – pracownicy zaznajomieni z celami, kryteriami i procedurą oceniania
- prostoty – zrozumiałe dla wszystkich uczestniczących w ocenie
KRYTERIA OCENIANIA:
- kompetencyjne – ogół wiedzy i umiejętności nabytych w szkołach, na kursach, treningach, szkoleniach, w pracy itp. Obejmują: cechy osobowości, postawy, wartości, zdolności, motywy, wiedzę, umiejętności
- przykłady kryteriów – wykształcenie, wiedza fachowa, umiejętności praktyczne, znajomość języków, umiejętności pracy zespołowej itd.
- efektywnościowe – związane z osiąganymi wynikami pracy np. ilość wykonanej pracy, jakość i terminowość wykonywanych czynności
- behawioralne – ocena zachowań pracowników lub zespołów np. systematyczność działań, profesjonalizm, uczciwość, lojalność, staranność.
METODY I TECHNIKI OCENIANIA
Opisowe:
- technika swobodnego opisu – przełożony sporządza opis pracowników, efektów pracy przez niego osiąganych
- opisy ustrukturyzowane – charakterystyki efektów pracy są przygotowane wg określonych kryteriów
- technika samooceny
- technika wydarzeń krytycznych – sporządzenie przez przełożonego zapisów na gorąco o zachowaniach ocenianych pracowników
Porównawcze:
- ranking
- technika porównywania parami
- technika wymuszonego rozkładu
Kompleksowe:
- arkusze ocen – zbieranie informacji: o kompetencjach, zachowaniach, wynikach pracy, informacje są wartościowane za pomocą skal
Samoocena – część wypełniona przez pracownika
Efekty pracy, terminowość, relacje z innymi pracownikami, odpowiedzialność, zaangażowanie, samodzielność – część wypełniona przez przełożonego
Może zawierać informacje od wspólników i klientów
PROWADZENIE ROZMOWY OCENIAJĄCEJ
- Stworzenie warunków sprzyjających i doradczego charakteru rozmowy
- wyjaśnienie celu spotkanie
- koncentrowanie się na zadaniach pracownika i kluczowych sposobach działania
- omawianie konkretnych przykładów
- zachęcanie do samooceny
- wsparcie pracowników w szukaniu najlepszych rozwiązań
- uzgodnienie w jakich dziedzinach jest konieczna poprawa.
4.Motywowania i wynagradzania pracowników (funkcje i formy wynagrodzeń; płaca zasadnicza i składniki dodatkowe wynagrodzenia, podział składników płacowych; style kierowania a motywowanie; środki motywujące)
5. Rozwoju pracowników
SZKOLENIA ZEWNETRZNE
Otwarte:
- szkolenia ogólnodostępne, które skierowane są do pojedynczych osób, potrzebujących uzupełnienia umiejętności osobistych.
- dobre, gdy chcemy przeszkolić 1-2 pracowników
Zamknięte:
Przygotowanie i dopasowanie do potrzeb danej firmy. Program, termin, miejsce i cena szkolenia ustalone są ze zleceniodawcą. W tego typu szkoleniu udział biorą wyłącznie pracownicy danej firmy, która załatwia szkolenia.
SZKOLENIA WEWNĘTRZNE
- wzorowanie się – polega na naśladowaniu słów lub czynności innej osoby
- specjalistyczny instruktaż – wprowadzenie pracownika na stanowisko pracy i zapoznanie się z jego zakresem czynności
- rotacja na stanowisku pracy – planowane zmienianie stanowisk przez wybranych pracowników
- powierzanie zastępstwa – chwilowe objęcie innego stanowiska
- powierzanie zadań zleconych – powierzanie zadań, przekraczających wykonywanie rutynowych czynności
- konsultacje z przełożonym – przekazywanie doświadczenia zawodowego przez kierowników
- udział w pracach projektowych
- grupowe formy pracy – powstają gdy zespoły zadaniowe nie zostaną rozwiązane po zakończeniu cyklu projekt.
- mentoring - polega na opiece nad osobą szkoloną podczas procesu rozwijania kompetencji, realizacji ścieżki zawodowej
- coaching - pomoc i kierowanie rozwojem umiejętności i kompetencji osoby, w określonej dziedzinie prowadzone indywidualnie przez trenera
SZKOLENIA „MIĘKKIE”
Są ukierunkowane na umiejętności i relacje interpersonalne, w ich podłożu leży psychologia. Przykłady szkoleń miękkich: komunikacja, techniki reklamacji, psychologia sprzedaży, rozwiązywanie konfliktów itp.
SZKOLENIA „TWARDE”
Są to szkolenia głównie ukierunkowane na wiedzę. Przykłady takich szkoleń to: rachunkowość, szkolenia komputerowe, bhp itp.
METODY ZBIERANIA POTRZEB SZKOLENIOWYCH
Ankieta , Wywiad bezpośredni, Wywiad zogniskowany, Obserwacja, Ocena wyników, Analiza potrzeb stanowiska pracy , Analiza organizacji
EWAULACJA SZKOLENIA
Proces pomiaru zmian jakie zaszły od początku procesu szkolenia, aż do jego skutecznego zastosowania na miejscu pracy. To potwierdzenie, czy cele szkoleniowe zostały osiągnięte i we właściwy sposób zastosowane w praktyce.
MODEL KIRKPATRICKA
Jednym z narzędzi oceny efektywności szkoleń jest ten model (z 1959roku), czteropoziomowy pomiar efektów szkoleń.
I poziom:
- poziom relacji – ocena bezpośredniej relacji uczestników szkolenia (ankieta)
- subiektywna ocena szkolenia przez uczestnika, ocena satysfakcji z udziału w zajęciach; główne techniki pomiaru to kwestionariusze
II poziom:
- poziom wiedza i umiejętności – badamy czy uczestnicy szkolenia wynieśli jakąś wiedzę ze szkolenia czy doskonalili dotychczasowe i nabyte nowe umiejętności
- ocena szkolenia za pomocą testów i obserwacji
III poziom:
- poziom zachowania – mierzymy w jakim stopniu zmieniło się zachowanie uczestników szkolenia tzn. czy wykorzystują wiedzę i nabyte umiejętności ze szkolenia
- analiza zmiany zachowań, postaw, ocena poprawy efektywności działań osoby szkolonej
IV poziom:
- poziom wyniki, rezultaty – interesują nas wymierne rezultaty odbytego szkolenia, które pokazują ile zyskała bądź straciła firma wysyłając pracownika na szkolenie
6. odejścia pracowników z organizacji
PRZYCZYNY ODJEŚĆ PRACOWNIKÓW Z ORGANIZACJI:
- brak określonych umiejętności już w momencie podejmowania pracy
- brak szkolenia
- brak informacji zwrotnej o wynikach pracy lub jej błędy, zniekształcony odbiór
- słaba potrzeba wspinania się po szczeblach hierarchii służbowej
- autonomia i bezpieczeństwo jako główne kotwice kariery
- brak możliwości wykorzystania różnorodnych umiejętności
- brak autonomii
- brak kontaktów z klientami
- brak znaczących, ważnych wydarzeń
- nieokreśloność roli i przeciążenie
- „tarcia” w codziennych kontaktach
- nieprzyjemny klimat organizacji
- niska płaca
- rzadkie awanse
- niesprawiedliwy system płac
- niekorzystne warunki ekonomiczne
- typ strategii firmy
- nadmierne zatrudnienie w stosunku do sytuacji do bieżącej sytuacji
PROCES ZWALNIANIA PRACOWNIKÓW:
Ocena pracownika
Rozmowa ostrzegawcza
Opis sposobu rozpoczynania procesu zwalniania
Działania natury formalno – prawnej
Sposób powiadomienia pracownika o decyzji o zwolnieniu
Sposób powiadomienia pozostałych pracowników
Forma i tryb rozliczania się pracownika z powierzonego mu przez firmę mienia
Sposób postępowania przy zwalnianiu pracowników z powodu zmian organizacyjnych
Zasady postępowania w przypadku dobrowolnego odejścia pracownika
Planowanie obsadzania waktów
7. Humanizacja pracy - metody humanizaujące pracę; upełnomocnianie
HUMANIZACJA PRACY - to z jednej strony podejmowanie działań mających na celu ograniczanie i eliminowanie negatywnego wpływu pracy na człowieka z drugiej zaś wdrażanie rozwiązań przyczyniających się do dostosowania pracy do możliwości psychofizycznych człowieka poprzez oddziaływanie na elementy środowiska pracy.
METODY HUMANIZAUJĄCE PRACĘ
Ściśle związane z konkretnymi czynnościami pracowników:
- rotacja pracy – zmiana stanowiska pracy skutkująca wykonywaniem innych pracy
- rozszerzanie pracy – poszerzenie zakresu obowiązku pracownika
- wzbogacenie pracy – przekazanie odpowiedzialności danemu pracownikowi za wykonanie całego produktu połączone z przekazywaniem informacji zwrotnej o jego wynikach pracy
Metoda grup autonomicznych:
- grupa szeregowa
- grupa równoległa
- grupa rozgałęziona
Kryterium czasu także pozwala na prezentację kilku często stosowanych metod humanizacji:
- zróżnicowany czas pracy charakteryzuje się rozpoczynaniem i kończeniem czasu pracy w różnych przedziałach godzinowych
- elastyczny czas pracy, dzięki któremu pracownicy rozpoczynają i kończą pracę w dowolnym momencie lecz muszą uwzględnić okres czasu kiedy to wszyscy pracownicy muszą wykonywać powierzone zadania
- cztero- i trzydniowy tydzień pracy to wydłużenie dobowej normy czasu pracy z automatycznym ograniczeniem liczby dni pracy w tygodniu
- niepełny wymiar czasu pracy pozwala na zatrudnieniu na jednym stanowisku pracy dwóch pracowników w niepełnym wymiarze czasu pracy
- job-sharing umożliwia wykonywanie danej pracy przez kilka osób, którą wcześniej wykonywała jedna osoba
UPEŁNOMOCNIENIE – to powierzanie pracownikom samodzielnego organizowanie stanowiska pracy, pozwolenie pracownikom na przyjęcie odpowiedzialności na kontakty z klientami, pozbycie się zbędnej biurokracji, zachęcenie pracowników do wprowadzenia w życie pomysłów i ulepszeń w pracy i pomaganie im
Doradztwo personalne:
Istota doradztwa personalnego
Działalność wykonywana odpłatnie, z zachowaniem poufności, polegająca na świadczeniu przez kompletne osoby fizyczne lub prawne usług, w zakresie badania, diagnozowania, projektowania i wdrażania rozwiązań różnych kwestii personalnych oraz prowadzenie niezbędnych działań towarzyszących o charakterze szkoleniowym, wykonawczym a nawet regulującym.
ZADANIA:
- prowadzenie analiz zatrudnienia w przedsiębiorstwie
- określenie kwalifikacji pracowników
- wskazanie metod i źródeł pozyskiwania pracowników i ich weryfikacji
Zakres doradztwa personalnego
- doradztwo pracownicze
- outplacment
- outsourcing
- outsourcing kadrowo – płacowy
- badanie kompetencji pracowników
- przygotowanie i prowadzenie szkoleń
- wartościowanie stanowisk pracy
- tworzenie zmiany i zasad wynagrodzenia
- motywowanie pracowników
- tworzenie systemów ocen pracowniczych
- analiza potrzeb szkoleniowych
- badanie postaw pracowniczych i potencjału zawodowego
Rynek doradztwa personalnego i rodzaje oferowanych usług
Outplacment – to system łagodnych zwolnień, powiązanych z programem wsparcia dla pracowników poprzez poradnictwo zawodowe i psychologiczne, szkolenia, a także pomoc w znalezieniu nowej pracy. W praktyce oznacza to, że pracodawca proponuje zwalnianemu pracownikowi kompleksową ofertę pomocy w znalezieniu nowego zatrudnienia.
Outsourcing - oznacza więc przekazanie funkcji wykonywanych przez pracowników danego przedsiębiorstwa firmie zewnętrznej niezwiązanej bezpośrednio z naszą firmą, ale specjalizującego się w konkretnie określonej dziedzinie np. w zakresie zarządzania, obsługi procesów biznesowych, infrastruktury czy technologiach informatycznych.
Badanie potrzeb doradczych klienta
Coaching – pomoc we wzmocnieniu i udoskonaleniu działania przez refleksję nad tym, jak stosuje konkretną umiejętność i wiedzę. Trenowanie konkretnych kompetencji.
Mentoring – relacja miedzy mistrzem a uczniem zorientowana na odkrywanie i rozwijanie potencjału ucznia. Mentoring rozpatrujemy jako strategię w długiej perspektywie, chodzi o wszechstronny rozwój osobisty ucznia i samorealizacja. Mentoring obejmuje coaching.
Zarządzanie karierą zawodową w kontekście doradztwa personalnego.
- opracowanie ścieżek karier
- przewidywanie kariery – rozpoznanie potrzeb kadrowych w przedsiębiorstwie i dostosowanie procesu rekrutacji do podaży potencjału pracy wewnątrz organizacji
- planowanie kariery – dostosowanie potrzeb i aspiracji pracowników do potrzeb i oczekiwań kadrowych doradzanie w kwestii kariery
- pomaganie w rozwoju zawodowym stwarzając możliwości dalszej edukacji, szkoleń, udzielanie urlopu na dokształcanie się
Kryteria i zasady wyboru firm zajmujących się doradztwem personalnym perspektywa klienta
OGÓLNE ZASADY
- szczegółowe sprawdzenie kompetencji i wiarygodności firmy
- zapoznanie się z zasadami i metodami rekrutacyjnymi stosowanymi przez firmę
- ustalenie czy firma na doświadczenie w rekrutacji w interesującej na branży
- sprawdzenie jakie są kompetencje konsultantów
- skonstruowanie umowy
KONKRETY, CZYLI NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ:
- okres działalności na rynku pracy
- liczbę oddziałów, filii, przedstawicielstw na rynku
- stosowanie technik doboru kadr(ogłoszenia prasowe, wyciągi z banków kadr, wywiady bezpośrednie)
- ilość konsultantów zewnętrznych
- posiadane banki kadr (w przypadku usług rekrutacyjnych)
- metody promocji ogłoszeń kadrowych
- znajomość runku pracy w danym regionie
- okres gwarancji na świadczenie usług rekrutacyjnych
- cena za usługę
- referencję innych firm
- warunki umowy
- dodatkowa oferta (organizacja szkoleń, warsztatów, konkursów na stanowiska itp.).
Korzyści dla organizacji z korzystania usług agencji doradztwa personalnego
- profesjonalizm bez konieczności zatrudniania w firmie drogich specjalistów
- kadra menedżerska może się skoncentrować na swoich zasadniczych obowiązkach
- bezpieczniejsze dla obu stron warunki negocjacji z kandydatami aktualnie zatrudnionymi, zwłaszcza u konkurencji
- możliwość skorzystania ze znajomości branży specjalności zawodowych i osobistych znajomoci konsultantów
- skrócenie czasu trwania rekrutacji
- udzielona gwarancja
- obiektywizacja i optymalizacja poszukiwań pracowników
- racjonalizacja poniesionych kosztów
Zawód doradcy personalnego (kompetencje fachowe i społeczne)
- opracowanie ścieżek karier
- przewidywanie kariery – rozpoznanie potrzeb kadrowych w przedsiębiorstwie i dostosowanie procesu rekrutacji do podaży potencjału pracy wewnątrz organizacji
- planowanie kariery – dostosowanie potrzeb i aspiracji pracowników do potrzeb i oczekiwań kadrowych
- doradztwo w kwestii kariery
- pomaganie w rozwoju zawodowym stwarzając możliwości dalszej edukacji, szkoleń, udzielanie urlopu na dokształcanie się
Wybrane problemy z psychologii zarządzania (np. stres organizacyjny)
Stres jako bodziec – sytuacje występujące w naszym otoczeniu mające naturalną zdolność do wywoływania napięcia i silnych emocji.
Stres jako reakcja – zarówno fizjologiczna jak i psychologiczna będąca odpowiedzią na działanie stresorów (sytuacji wywołujących stres)
Stres to stan wzmożonego napięcia.
Wypalenie zawodowe – to utrata zapału do wykonywania pracy, poczucie braków pozytywnych efektów i sensu tego co się robi. Człowiek wypalony zawodowo czuje się źle, jest zmęczony emocjonalnie, psychicznie i fizycznie, ma poczucie beznadziejności, jest pełen niechęci do pracy, brakuje mu radości życia.