Rekcje roślin na różne stresy środowiskowe:

-stres- wprowadzony po raz pierwszy przez Selye (1967) oznacza sumę wszystkich swoistych zmian, wywołanych czynnością. W warunkach niekorzystnych następuje mobilizacja. Jeśli działa zbyt długo to może doprowadzić do śmierci organizmu. Można go nazwać nim każdy sygnał ze środowiska, który ogranicza procesy życiowe, czyli hamuje ich intensywność poniżej potencjalnych możliwości, zdeterminowanych genetycznie.

Stresy środowiskowe:

a)biotyczne : patogeny, allelopatia

b)abiotyczne :

-temperatura: wysoka; niska: chłód mróz

-woda: susze; nadmiar

-promieniowanie: podczerwone; widzialne; UV

-chemiczne : zasolenie; metale ciężkie

-inne: wiatr, ogień, zranienia

Chorobami roślin w szerokim znaczeniu, nazywa się długotrwałe zakłócenia naruszenia lub zaburzenia normalnych procesów fizjologicznych spowodowane przez czynniki chorobotwórcze (niesprzyjające czynniki środowiska patogeny). Zaburzenia w procesach fizjologicznych ujawniają się w formie zmian chorobowych, prowadzących do obniżenia produktywności i produkcyjności roślin.

Abiotyczne , nie pasożytnicze (nieorganiczne) – powodujące choroby niezakaźne (nie infekcyjne)

Biotyczne, pasożytnicze (organiczne) – powodujące najczęściej choroby zakaźne, czyli infekcyjne (grzyby, bakterie, wirusy) lub choroby częściowo zakaźne, lub inwazyjne (szkodniki zwierzęce).

Stres Faza alarmu (identyfikacja i odbiór sygnału) ciężkie uszkodzenie lub faza odpowiedzi (restytucja, hartowanie-aklimatyzacja do warunków) dostosowanie się (wymaga energii) faza wyczerpania uszkodzenie chroniczne.

Dostosowanie roślin do niekorzystnych warunków środowiska:

a)adaptacja – zmiany dziedziczne

b)aklimatyzacja – modyfikacje nie dziedziczne

Na dostosowanie się roślin do wpływu niekorzystnych czynników mają następującą elementy:

-Podatność lub odporność wytrzymałość właściwości organizmu roślinnego uwarunkowane genetycznie, a modyfikowane w zależności od stanu rozwojowego rośliny i rodzaju organu.

- Zdolność organizmu do naprawy uszkodzeń zwłaszcza ustąpieniu stresu

- Zdolności dostosowawcze do warunków stresowych przypadku uch długotrwałego oddziaływania:

*Adaptacja- dziedziczne zmiany struktury i funkcji zapisane w genomie osobniczym

*Aklimatyzacja (hartowanie)- niedziedziczne modyfikacje struktury i funkcji, które pozwalają na zminimalizowanie uszkodzeń i dopasowanie się rośliny do niekorzystnych warunków środowiska.

Obrona roślin abiotycznych czynnikami środowiska:

-Fizjologiczne właściwości pozwalające znosić.

Odporność:

a)unikanie stresu: przystosowanie rozwojowe; przystosowanie morfologiczne; przystosowanie fizjologiczne

b)tolerowanie stresu:

-uruchamianie reakcji obronnych; zapobieganie zmianom destrukcyjnym

-tolerowanie uszkodzeń: regeneracja uszkodzeń; uruchomienie alternatywnych szlaków metabolicznych.

Fizjologia odporności na patogeny i szkodniki:

Istota i definicja choroby:

-Proces chorobowy jest reakcją rośliny na działanie czynnika chorobotwórczego.

Definicja ekonomiczna:

-roślina jest chora, gdy daje plon mniejszy lub gorszy niż jest to właściwe danemu gatunkowi lub odmianie

Definicja biologiczna:

-choroba roślin to proces spowodowany przez czynniki zewnętrzne, którego istotą jest długotrwałe zakłócenie funkcji fizjologicznych rośliny, ujawniające się w postaci zmian chorobowych i zagrażające egzystencji bądź normalnemu rozwojowi całej rośliny lub jej części.

Działanie czynników chorobotwórczych rozpoczyna się od stresu tj. od dużego obciążenia organizmu czynnikami zakłócającymi fizjologiczną równowagę. Początkowo stres nie zagraża życiu rośliny, lecz długie jego działanie prowadzi do pojawienia się zmian chorobowych tj. zmian w morfologii i anatomii tkanek (więdnięcie, plamistości, nekrozy, zniekształcenia, rany, wydzieliny).

Objawy chorobowe roślin (symptomologia):

Mikroorganizmy powodują choroby z nast. objawami:

-Narośl z proliferacją tkanki np. rak ziemniaka

-Więdnięcie- bakterie

-Zaczopowanie naczyń plechą grzyba, zatyczki tylozowe- wzrost komórek miękiszowych do naczyń, zamykanie światła naczynia

-Zgnilizny- nekrozy i plamistości

-Nekrozy.