D.S. Ludwig . Examining the Health Effects of Fructose, LINK: JAMA. 2013;310:33

Jeden z komentarzy redakcyjnych w JAMA poświęcono znaczeniu fruktozy w żywieniu człowieka.

Powszechnie występujące monocukry - glukoza i fruktoza - mają odmienny profil metabolizmu. Glukoza po wchłonięciu stymuluje sekrecję insuliny, tworzenie glikogenu w wątrobie, jest także wychwytywana przez tkanki obwodowe. Fruktoza nie pobudza bezpośrednio sekrecji insuliny i jest w większości wychwytywana w wątrobie, a jej metabolizm wątrobowy nie zależy, tak bardzo jak w przypadku glukozy, od stanu energetycznego komórki wątrobowej. Efektem powyższego jest stale utrzymujący się proces glikolizy fruktozy, przekształcenie jej w związki dwuwęglowe stanowiące następny etap w syntezie trójglicerydów.

Efektem powyższych przemian jest wzrost syntezy trójglicerydów, stłuszczenie wątroby, zwiększone wydzielanie trójglicerydów do krwi i ich akumulacja w tkankach obwodowych, w tym tkance tłuszczowej. Ostatecznie powoduje to wzrost wątrobowej i obwodowej insulinooporności.

Zmiany powyższe przy zbyt dużym spożyciu fruktozy stałyby się bardziej wyraźne i szkodliwe. Z tego m.in. względu zaleca się ograniczanie spożycia pokarmów sztucznie dosładzanych substancjami zawierającymi fruktozę. Część badaczy uznaje wprowadzenie produktów bogatofruktozowych jako jeden z istotnych czynników współczesnej epidemii otyłości i powiązanych z nią zaburzeń metabolicznych.

Autor komentarza przytacza dane przemawiające przeciw tak skrajnemu traktowaniu fruktozy w żywieniu człowieka. Zrównoważone spożycie fruktozy z glukozą w szeregu badań nie przyczyniło się do zwiększonego natężenia składników zespołu metabolicznego, nawet u chorych z cukrzycą typu 2. Fruktoza ponadto charakteryzuje się niższym od glukozy i produktów zawierających glukozę indeksem glikemicznym. Fruktoza zawarta w owocach, poprzez naturalne spowolnienie jej wchłaniania nie wywiera niekorzystnego działania metabolicznego.

Autor w konkluzji podkreśla brak dowodów na szkodliwość fruktozy występującej w naturalnych produktach. Drugi wniosek wskazuje, że spożycie nadmiernej ilości kalorii, pochodzących z rafinowanych cukrów, częściowo powiązane ze spożyciem nadmiaru fruktozy, może być jednym z elementów odpowiedzialnych za aktualną epidemię otyłości. Ponadto, nadmiar samej łatwo przyswajalnej glukozy o wysokim indeksie glikemicznym, również w złożonych węglowodanach, jest jedną z przyczyn współczesnej epidemii zaburzeń metabolicznych.

Opracowane na podstawie: JAMA / 3 lipca 2013

Marek Kowrach