1. Od czego zależy wartość ciśnienia tętniczego krwi.
Zależy od dopływu i od odpływu krwi ze zbiornika tętniczego. Przy zrównoważonym odpływie i dopływie średnie ciśnienie panujące w tym zbiorniku nie ulega zmianom, jeżeli nie zmienia się jednocześnie napięcie ścian tętnic wywołane skurczem błony mięśniowej.
W zależności od cyklu serca ciśnienie w zbiorniku tętniczym dużym się waha.
Ciśnienie skurczowe w okresie maksymalnego wyrzutu lewej komory.
Ciśnienie rozkurczowe najniższe ciśnienie w rozkurczu i w okresie skurczu komór, przed otworzeniem się zastawek aorty.
Średnie ciśnienie tętnicze jest w pozycji leżącej, pozostającego w spoczynku.
Po zmianie pozycji na stojącą w czasie ruchu, a zwłaszcza w czasie pracy fizycznej, ciśnienia skurczowe i rozkurczowe odpowiednio podwyższa się.
W Pozycji stojącej widać wyraźne różnice w ciśnieniu tętniczym wywołane siłą ciążenia.
Rola układu współczulnego w regulacji ciśnienia tętniczego krwi.
Pobudzenie układu współczulnego prowadzi do przyspieszenia akcji serca i skurczu naczyń oporowych. Jest to podstawowy mechanizm zapobiegający nadmiernym spadkom ciśnienia tętniczego.
Rola układu przywspółczulnego w regulacji ciśnienia tętniczego krwi.
działa on antagonistycznie (odwrotnie) do układu współczulnego
hamuje akcje serca, rozkurcz naczyń krwionośnych powodujące spadek ciśnienia tętniczego krwi,
Procesy, jakie zachodzą podczas próby ortostatycznej.
zmiana pozycji ciała z leżącej na stojącą - odbarczenie baroreceptorów, należy uruchomić ruch, który spowoduje wzrost ciśnienia
ośrodek przyspieszający pracę serca, więcej krwi przyjmuje serce do zbiornika tętniczego , więcej krwi do zbiornika żylnego
ciśnienie krwi maleje - odbarczenie baroreceptorów - ośrodki rdzenia przedłużonego
/\ aktywność współczulna aktywność przywspółczulna \/
naczynia - skurcz komory /\ kurczliwość węzeł zatokowo-przedsionkowy /\
/\ opór obwodowy
/\ ciśnienie tętnicze - część presyjna zwęża naczynia krwionośne
Procesy, jakie zachodzą podczas próby klinoortostatycznej.
ośrodki zwalniające pracę serca, część depresyjna rozszerzy naczynia krwionośne, hamuje ośrodek przyspieszający pracę serca
ciśnienie krwi wzrasta
\/ aktywność współczulna aktywność przywspółczulna /\
naczynia - rozkurcz komory \/ kurczliwość węzeł zatokowo-przedsionkowy \/
\/ opór obwodowy
\/ ciśnienie tętnicze - część depresyjna rozszerza naczynia krwionośne
Łuk odruchowy w odruchu z baroreceptorów (podłoże strukturalne).
łuku aorty to mechanoreceptory unerwione przez czuciowe zakończenia dośrodkowych gałązek nerwu aortalnego, należące do nerwów błędnych
zatok tętnicy szyjnej to z kolei mechanoreceptory unerwione przez czuciowe zakończenia nerwu zatokowego, stanowiące gałązkę aferentywną nerwu językowo-gardłowego
Przy wzroście ciśnienia impulsacja biegnąca od baroreceptorów przez włókna aferentywne nerwów językowo-gardłowych oraz nerwu błędnego - ośrodek zwalniający pracy serca zostaje pobudzony i częstość skurczów serca maleje.
Wpływ zatrzymania oddechu na częstotliwość pracy serca - mechanizm i znaczenie tego procesu.
trzeba robić wszystko, aby oszczędzać tlen, najważniejsze aby zaopatrzyć w tlen mózg i serce,
pobudza się wtedy nerw błędny i zwalnia się rytm serca, pojemność minutowa serca się zmniejszy, spowoduje ono zmniejszenie ciśnienia tętniczego(zwiększenie ciśnienia obciążyłoby mięsień sercowy, wyczerpując zapas tlenu)
obniżenie prężności tlenu we krwi tętniczej, podwyższenie prężności CO2 we krwi tętniczej,
oporowe naczynia zwężają się, powodując, że mniej tlenu i krwi przedostaje się do większości narządów, wtedy one korzystają z mioglobiny (zapasy tlenu) lub oddychają beztlenowo
10. Fala tętna i prędkość jej rozchodzenia się.
Z lewej komory, wtłaczana jest krew do aorty w czasie jednego skurczu objętość wyrzutowa krwi, powoduje jednoczesny wzrost ciśnienia i powstanie fala ciśnieniowa oraz odkształcenie się ścian tętnic.
Fala ciśnieniowa z towarzyszącym jej odkształceniem ścian tętna, określa się jako fala tętna, rozchodząca się wzdłuż ścian zbiornika tętniczego dużego od serca do naczyń przedwłosowatych tętniczych, a nawet do naczyń włosowatych.
Prędkość rozchodzenia się fali tętna zależy od elastyczności ścian tętnic oraz ich przebiegu i mieści się w granicach od 5 do 9 m/s.
W tętnicach o ścianach elastycznych fala tętna przesuwa się wolniej, o ścianach mniej elastycznych szybciej. W tętnicach o prostym przebiegu fala tętna przesuwa się szybciej, w tętnicach krętych zaś wolniej.
11. Rola odruchu z baroreceptorów.
Impulsacja z receptorów w układzie sercowo-naczyniowym na drodze odruchowej zwalnia lub przyspiesza częstość skurczów serca. Rozciągnięcie ścian tętnic przez podwyższone ciśnienie krwi drażni baroreceptory w ścianie łuku aorty i w zatokach tętnic szyjnych wewnętrznych. Przez baroreceptory ośrodek zwalniający pracę serca zostaje pobudzony i częstość skurczów serca maleje. Przeciwnie spadek ciśnienia tętniczego powoduje przyspieszenie pracy serca na drodze odruchowej dzięki temu, że ośrodek zwalniający pracę serca zostaje zahamowany.
12. Regulacja oporu naczyniowego.
Czynność naczyń oporowych, czyli małych tętniczek, w dużym krążeniu można porównać do czynności kurków. Są one stale prawie całkowicie zakręcone i przepuszczają tylko niewielką ilość krwi. W wyniku zapotrzebowania na krew przez poszczególne narządy kurki, regulujące dopływ krwi zostaną odkręcone, w tym samym czasie zaś kurki w innych narządach zostają zakręcone.
Pojemność krwi odpływająca ze zbiornika tętniczego nie ulega zmianie.
Jednoczesne odkręcanie większej ilości kurków zwiększa odpływ krwi i obniża ciśnienie w zbiorniku tętniczym. Mechanizmy kontrolujące układ sercowo- naczyniowy przyspieszają pracę serca i jego pojemność minutowa zwiększa się tak, aby odpływ krwi został zrównoważony przez dopływ.