SZKODLIWE SUBSTANJE PSYCHOAKTYWNE
Uzależnienia
szkodliwe substancje psychoaktywne
powikłania ostrych i powtarzających się zatruć
szkody zdrowotne wywołane przedawkowaniem substancji
szkody zdrowotne wywołane niekontrolowanymi zachowaniami po ich przyjęciu
Używanie
zaburzenia psychiczne (w tym zaburzenia snu)
konsekwencje społeczne
Uzależnienia →
opieranie się na pewnych wykładnikach zachowania społecznego może być mylące ponieważ niejednokrotnie wynika z cech osobowości a nie samego faktu przyjmowania określonej substancji.
Nawet regularne spożywanie znacznych ilości alkoholu, zwykle związane z negatywnymi skutkami u znacznej części osób nie prowadziło przez wiele lat do uzależnienia.
Osoba dorosła, poczytalna, powinna być w stanie, bez specjalnych interwencji terapeutycznych, ograniczyć lub zaniechać przyjmowania konkretnych substancji.
NADUŻYWANIE SZKODLIWE → szkody zdrowotne i szkody społeczne
UZALEŻNIENIE → szkody zdrowotne i społeczne + przymus przyjmowania, objawy abstynenncyjne + tolerancja + powszechne
Sam rodzaj uzależnienia (alkohol, benzodwuazepiny, nikotyna, kofeina) ma drugorzędne znaczenie i wynika z raczej z przypadkowej ekspozycji osoby „zagrożonej osobowościowo” na dany rodzaj substancji.
Uzależnienia psychiczne → miekkie
Uzależnienia fizyczne → z cechami somatycznymi, ciężkie
Jest to tradycyjny podział, który ma ograniczoną wartość praktyczną, chociazby dlatego ze stanom psychocznycm (;lekowi, depresji) towarzyszy szereg objawów somatycznych jak zmian cisnienaiitd itp.)
Kryteria
silna potrzeba, a nawet przymus przyjmowania określonej substancji
trudności w zachowaniu kontroli nad ilością przyjmowanej substancji i okolicznościami jej przyjęcia
obecność objawów odstawienia (abstynencyjnych)
Kryteria
tolerancja
poświędznie nałogowi coraz większej ilości czasu/ zaniedbywanie innych zajęc i czynności zwiazanych wcześniej z uczuciem przyjemności
uporczywe przyjmowanie substancji pomomo doświadczania negatywnych tego skutków.
Tolerancja i zależność fizyczna
do uzyskania takiego samego efektu potrzebne są coraz większe dawki leku
zespoły abstynencji są awersyjne, nieprzyjemne dla pacjenta, który zaczyna poszukiwać leku nie dla nagrody, ale dla uniknięcia niemiłych objawów abstynencji.
Tolerancja przewlekła to długotrwałe stosowanie leków uzalezniających. Zwiazane z trwałymi zmianami w mózgu, prowadzące do powrotu do nałogu pacjentów po procesie,......
W procesie uzależnienia kluczową rolę odgrywa kilka czynników:
Ekspozycja
Zarówno czas ekspozycji jak i ilość substancji aktywnej wykazują dużą zmienność u poszczególnych osób.
Nie ma ustalonych wartości krytycznych używania, bezpiecznego” (nie związanego z ryzykiem wyzwolenia uzależnienia) jak i zagrażającego szybkim rozwojem nałogu.
Objawy abstynencyjne
zaburzenia świadomości (dezorientacja w czasie i miejscu)
omamy i złudzenia (iluzje) głównie wzrokowe, dotykowe i słuchowe
lęk
silne drżenia mięśniowe
urojenia (dziania się, prześladowcze)
podniecenie psychoruchowe
trudnosci z zanieciem albo odwrócony rytm snu i czuwania
nadaktywność układu autonomicznego (tachykardia, nadciśnienie rozszerzenie źrenic)
Objawy abstynencyj no alkoholowe
Drżenia języka, powiek, lub wyciągniętych dłoni
wzmożona potliwość
nudności lub wymioty
tachykardia, wzrost RR
pobudzenie psychomotoryczne
bóle głowy
zaburzenia snu
złe samopoczucie
W POWIKŁANIACH → złudzenia wzrokowe, dotykowe, słuchowe, omamy
lęk
Objawy abstynencyjno opiadowe
Objawy obiektywne
podwyższenie ciepłoty ciała
rozszeznei źrenic ze słabą reakcją na światło
piloerekcja → włoski stają :)
katar
łzawienie
wzrost RR, tachykardia
ziewanie
potliwość
zabużneia snu
kurcze mięśniowe
biegunka
wymioty
Objawy subiektywne
pragnienai narkotyku
nudności
bóle mięśniowe, bóle stawowe, bóle głowy
jadłowstręt
światłowstręt
osłabienie
męczliwość
objawy abstynencji nikotynowe
za;racia
wzrost łanienia
drażliwosc
zmecznei
niepokój
Objawy abstynencyjen kokainowe
I FAZA:
Dysforia, anhedonia, lek zaburzenia snu, myśli samobujcze
odrętwienie brak energii 1/40h
wzmożona senność 8/50h
poprawa 1-4 d
II FAZA:
obniżony nastrój, anhedonia dysforia, lek brak energii 1/10 Tygodni!!
III FAZA
Silny głod kokainowy />1 miesiąc.
Następstwa → zespół abstynencyjny, otepienny, amnestyczny; majaczenia; zaburzenia psychotyczne, nastroju, lekowe, snu
Zespół abstynencyjny
cośtam 2-3 doba
heroina 7-8 dni
kompot 10-12 dni
metadon 14-21 dni
Uzależnienia → zarówno wpływ środowiska co tendencja genetyczna.
Mechanizm uzależnienia:
Układ pobudzenia ↔ układ nagrody ↔ układ poznawczy (i układ poznawczy z układem pobudzenia)
To na SLAJDACH DUŻO WZROKOWYCH WYKRESÓW
antycypacja przyjemności → jądro półleżące → (dopamina) → układ limbiczny
(u człowieka powtarzanie przyjemności powoduje zanik efektu (dla różnych ludzi różne rzeczy są przyjemne bądź nieprzyjemne)
Narkotyki obchodzą ten proces → powtarzanie przyjemności nie zmniejsza efektu (oszukuje ten efekt )
Układ nagrody dopamino zalezne → przyjmowanie narkotyków
kompensacja wrodzonego słabszego rozwiniecia układu nagrody
metylofenidat:
niski poziom receptora D2 → przyjemność
Wysoki poziom → dyskomfort
poczatkowo człowiek przyjmuje narkotyki aby porpawci samopoczucie → aktywowac schemat nagrody