Temat : Zarządzanie środkami pieniężnymi w przedsiębiorstwie.
Finanse przedsiębiorstwa stanowią rozległą dziedzinę wiedzy. Ma ona w ogromnej większości charakter progmatyczny .Jest nieprzerwalnie rozwijana , weryfikowana i modyfikowana przez praktykę w procesie podejmowania decyzji zmierzających do pomnażania majątku przedsiębiorstwa. Znajduje to swój wyraz najogólniej rzecz ujmując w kreowaniu strumieni pieniężnych i wykorzystywaniu ich do aktywizacji i optymalizacji procesów gospodarczych.
Pieniądz jak wiadomo przez pełnienie licznych funkcji : środka wymiany, środka płatniczego ,miernika wartości i środka gromadzenia bogactw, pobudza i weryfikuje procesy gospodarcze umożliwiając przedsiębiorstwu przetrwanie na konkurencyjnym rynku..
W ten sposób istota finansów przedsiębiorstw wyraża się w kreowaniu przyszłych warunków działalności przedsiębiorstw.
Umiejętność wykorzystywania środków pieniężnych w procesach decyzyjnych określa się w literaturze , a także w praktyce mianem zarządzania finansami.
Dadzą się tu wyodrębnić dwie wzajemnie uwarunkowane sfery tego zarządzania.
Pierwsza z nich ma charakter diagnostyczny. Zajmuje się badaniem stanu ważniejszych obszarów gospodarki finansowej i wyodrębnieniem czynników wiążących i wyzwalających płynne środki pieniężne. Obejmuje ona również decyzje związane z bieżącym zarządzaniem finansami. Znajduje to swój wyraz w optymalizacji bieżących procesów gospodarczych i wykorzystywaniu środków pieniężnych na rynku kapitałowym w celu ich pomnożenia.
Badania diagnostyczne są z konieczności traktowane jako zjawiska historyczne. Ich przydatność w zarządzaniu finansami odgrywa doniosłą rolę. Wskazują one bowiem na mocne i słabe strony gospodarki finansowej przedsiębiorstwa.
Stanowią tym samym nieodzowną przesłankę wyjściową do projekcji przyszłych warunków działalności przedsiębiorstwa.
Druga sfera zarządzania finansami uzewnętrznia się w wyborze efektywnych lokat środków pieniężnych ,które zaowocują w przyszłości oczekiwanymi strumieniami dochodów.
Ta sfera zarządzania zasobami finansowymi wiąże się nierozerwalnie z ryzykiem kreowanym przez otoczenie rynkowe Wyłania się tu konieczność prowadzenia badań marketingowych ,dostarczających niezbędnych informacji o szansach i zagrożeniach płynących z otoczenia rynkowego.
W wymienionych obydwu sferach finansów ( diagnostycznej i projekcyjnej ) uzewnętrzniają się ich kontrolne funkcje ,które obejmują wszystkie obszary działalności gospodarczej przedsiębiorstwa .Istota tych funkcji wyraża się w silnym sprzężeniu rzeczowych procesów gospodarczych z przepływami środków pieniężnych .Te ostatnie dokonują pomiaru efektywności procesów rzeczowych.
Nie trzeba dowodzić że znajomość rynku ,zasad jego funkcjonowania a także działania na nim praw ekonomicznych , jest niezbędnym warunkiem efektywnego zarządzania finansami przedsiębiorstwa.
Jak wiadomo ,rynek jest pojęciem bardzo pojemnym ,złożonym i mało precyzyjnym. Rozróżniamy wiele rynków takich jak : rynek towarów i usług, rynek pracy , rynek kapitałowy, rynek międzynarodowy, rynki globalne, branżowe itp.
Nie wdając się w rozważania teoretyczne na temat istoty tych rynków warto poczynić kilka uwag na spełniane przezeń funkcje w procesach gospodarczych .Zanim to nastąpi zwróćmy uwagę że z rynkiem łączą się nierozerwalnie takie kategorie ekonomiczne jak : pieniądz , cena , podaż , popyt, konkurencja i równowaga rynkowa.
RYNEK I JEGO FUNKCJE :
Znajomość rynku i jego funkcji warunkuje sprawne zarządzanie finansami przedsiębiorstwa.
Rynek jest różnie definiowany .Można go określić jako splot powiązań między kontrahentami , stwarza im szansę i rodzi określone zagrożenia .Każdy rynek spełnia szereg ważnych funkcji gospodarczych .
„ Gospodarka rynkowa tworzy najsprawniejszy mechanizm samoregulujący w sferze produkcji ,podziału , wymiany i konsumpcji jaki można sobie wyobrazić. Rynek jest bowiem naturalnym i najbardziej elastycznym a zarazem najmniej kosztownym urządzeniem regulującym. Podstawowa zaleta rynku wyraża się tym że w nieustannych procesach dostosowawczych ,między różnymi sferami działalności gospodarczej człowieka , wymuszony jest wszędzie postęp innowacyjny i eliminowane są podmioty niesprawne, niezdolne do sprostania wymaganiom konkurencji do minimalizowania kosztów produkcji i tym samym do maksymalizowania efektów na jednostkę produkcji”
Przedstawiony mechanizm rynkowy uzewnętrznia się w funkcjach jakie spełniają poszczególne rodzaje rynków.
MIEJSCE FINANSÓW PRZEDSIĘBIORSTWA W SYSYTEMIE FINNSÓW PAŃSTWA.
Finanse przedsiębiorstw funkcjonują w szeroko rozumianym systemie finansowym państwa .Jako element tego systemu są usytuowane w jego centrum i powiązane z poszczególnymi jego członkami ; warunkują istnienie i funkcjonowanie tych członów . W tym wyraża się szczególna cecha finansów przedsiębiorstw.
Mówiąc o członach systemu finansowego państwa możemy wyróżnić największe z nich :
System finansów publicznych
System ubezpieczeń majątkowych i osobowych
Powiązania finansów przedsiębiorstwa z rynkiem kapitałowym
Powiązania finansów przedsiębiorstwa z marketingiem
GOSPODARKA FINANSOWA PRZEDSIĘBIORSTWA I JEJ FUNKCE.
Gospodarka finansowa przedsiębiorstwa ogniskuje w sobie zasoby pieniężne będące rezultatem działalności operacyjnej , finansowej i inwestycyjnej .jej istota wyraża się w gromadzeniu ,podziale i wykorzystaniu środków pieniężnych przeznaczonych na realizację określonych celów.
W gospodarce finansowej uzewnętrznia się efektywność pracy przedsiębiorstwa która jest nieustannie weryfikowana na rynku w takich zwłaszcza jego przekrojach jak rynek towarów i usług , rynek kapitałowy , rynek pracy . Na rynkach tych obiektywizuje się podejmowaną przez przedsiębiorstwo działalność operacyjną ,finansową i rozwojową ,ponoszone przezeń koszty i pozom ustalanych cen.
Zagrożenia płynące z rynku wymagają od gospodarki finansowej zabezpieczenia środków pieniężnych na przetrwanie przedsiębiorstwa działającego w konkurencyjnym otoczeniu.
Gospodarka finansowa spełnia wiele funkcji w procesie zarządzania przedsiębiorstwem a więc:
- określa równowagę finansową przedsiębiorstwa i jego zdolność płatniczą
aktywizuje rzeczowe procesy gospodarcze i wymusza efektywność ekonomiczną
łączy w syntetycznej formie pieniężnej poszczególne sfery działalności przedsiębiorstwa
określa miejsca powstawania kosztów i żródła kreowania zysków
umożliwia ocenę efektywności pracy przedsiębiorstwa w przekroju poszczególnych sfer i wyodrębnionych ekonomicznie komórek organizacyjnych
daje szansę osiągania zysków i sygnalizuje o zagrożeniach płynących z otoczeniach
określa opłacalność planowanych kierunków ekspansji gospodarczej przedsiębiorstwa
stwarza przesłanki dla wzrostu dochodów pracowniczych i pomnażania majątku właścicieli
warunkuje określony układ stosunków przedsiębiorstwa z otoczeniem rynkowym i instytucjonalnym.
Z wymienionych tu licznych funkcji gospodarki finansowej wynika jednoznacznie że określa ona pozycje przedsiębiorstwa na rynku , jego siłę konkurencyjną i możliwości ekspansji gospodarczej.
Omawiając funkcje gospodarki finansowej , nie sposób pominąć potencjalne zródła kreowania dochodów przedsiębiorstwa.
Do zródeł kreowania dochodów przedsiębiorstwa można zaliczyć:
przychód ze sprzedaży produktów i usług , jest on kreowany poprzez aktywizację podaży w ujęciu ilościowym i jakościowym w drodze przemian w jej strukturze asortymentowej , stosowania zróżnicowanych strategii cenowych , przejawiających się w różnej rentowności sprzedaży ,dzięki eksportowi i importowi itp.
Przychody osiągane z operacji finansowych na rynku kapitałowym ,zwłaszcza z tytułu : emisji i sprzedaży papierów wartościowych , sprzedaży udziałów w różnego rodzaju przedsięwzięciach ,udzielania pożyczek, przyjmowania depozytów oraz lokat w innych firmach ,funduszach
Przychody z operacji finansowych na rynkach walutowych
Zyski z tytułu sprawnej działalności służb finansowych w postaci: przyśpieszenia cykli rozliczeniowych , egzekwowanie należności przeterminowanych i odsetek z tego tytułu oraz regulowanie zobowiązań celem uniknięcia płacenia odsetek.
Korzyści wynikające z wyboru najatrakcyjniejszych form i firm ubezpieczeniowych , przejawiające się w minimalizacji kosztów ubezpieczenia.
Wpływy z amortyzacji , ze sprzedaży i likwidacji środków trwałych.
Sumy z tytułu zaciągniętych kredytów bankowych i innych pożyczek.
Zmiany zachodzące w strukturze zródeł pozyskiwania dochodów przez przedsiębiorstwo obrazują kierunki przeobrażeń w jego ekspansji gospodarczej : jakim stopniu gospodarka przedsiębiorstwa ma charakter zachowawczy , a w jakim korzysta z szans jaki stwarza rynek kapitałowy.
Gospodarka finansowa przedsiębiorstwa obejmuje kierunki wydatkowania zgromadzonych dochodów , jest ściśle związana z tworzeniem przyszłych warunków działania przedsiębiorstwa i osiągnięcia strategicznych kierunków rozwoju.
Wybór kierunków alokacji środków pieniężnych musi być oparty na regułach rachunku ekonomicznego. Uzewnętrznia się tu ścisły związek zarządzania finansami z badaniami marketingowymi, stanowiących podstawę wyjściową do planowania strategicznego.
Z dotychczasowych rozważań wynika jednoznacznie że w zarządzaniu finansami przedsiębiorstwa występują dwie sfery o odmiennych właściwościach .
Pierwsza- związana z pomnażaniem dochodów ,będących z rezultatem bieżącego zarządzania finansami ,ma zabezpieczyć równowagę finansową i zdolność płatniczą przedsiębiorstwa. Ta sfera gospodarki finansowe wyposażona w zespół narzędzi pomiarowych sygnalizuje na bieżąco o szansach i zagrożeniach płynących z otoczenia .Tym samym umożliwia zarządowi podejmowanie odpowiednich decyzji.
Osobliwością drugiej sfery zarządzania finansami jest umiejętność projektowania przyszłej firmy. Decyzje podjęte w tej sferze będą skutkowały dochodami lub stratami w przyszłych okresach. Są one obarczone ryzykiem , którego zmniejszenie zależy od wielu czynników .Na pierwsze miejsce wysuwa się umiejętność projektowania przyszłości. Wymagana jest tu profesjonalna wiedza umożliwiająca śledzenie czynników wywierających wpływ na zmiany koniunkturalne , jakie mogą wystąpić w otoczeniu , w którym działa i zamierza działać przedsiębiorstwo.
Następnym ważnym czynnikiem jest umiejętność oszacowania ryzyka i znalezienia sposobów zabezpieczenia się przed jego skutkami.
1
4