Ruchy lądotwórcze (epejrogeniczne) to powolne, długotrwałe pionowe ruchy skorupy ziemskiej prowadzące do podnoszenia lub obniżania obszarów lądowych. Są spowodowane przemieszczaniem się magmy w podłożu litosfery, czego przyczyną jest dążenie do uzyskania stanu izostazji. Jest to równowaga zachodząca między poszczególnymi wycinkami skorupy ziemskiej. Płyty litosfery „pływają” po plastycznym materiale astenosfery i są w różnym stopniu w nim zanurzone. Jeżeli czynnik obciążający, a zarazem powodujący zanurzenie kry, ustąpi, następuje jej ponowne wypiętrzenie. Obszar, na którym równomierne wypiętrzanie zachowało pierwotny poziomy układ warstw skalnych, nazywamy budową płytową. Przy wypiętrzaniu z jednej strony powstaje monoklin. Nierównomierne wypiętrzanie prowadzi do dużych deformacji np. Niecek lub kopuł. Ruchy te prowadzą do zmiany linii brzegowej i działają rzeźbotwórczo. Gdy pionowe ruchy izostatyczne doprowadzają do wypiętrzenia się sfałdowanego obszaru, a procesy erozji selektywnie go niszczą - powstają góry. Kiedy sztywna i gruba płyta kontynentalna koliduje z płytą oceaniczną, wtedy podsuwa się pod kontynentalną, osady jej są zdzierane, fałdowane, przemieszczane i „doklejane” do kontynentu. Oceaniczne płyty litosfery są zagłębione w podłożu znacznie mniej niż kontynentalne. Najgłębiej sięgają góry zbudowane ze skał osadowych, a więc ze skał o mniejszej gęstości niż gęstość otaczających je płyt litosfery. Dolne, zanurzone części to tzw. korzenie gór. Ruchy obniżające powodują transgresję a wypiętrzające- regresję morza.
transgresja- stopniowe zalewanie powierzchni lądu przez morze
regresja- cofanie się morza z poprzednio zalanych terenów
astenosfera- warstwa płaszcza ziemskiego położona na głębokości od 100 do 400km pod powierzchnią Ziemi
monoklin- rozległy obszar, zbudowany z warstw skalnych nachylonych w jednym kierunku i pod jednym kątem