Program autorski
dla uczniów uzdolnionych sportowo z piłki koszykowej
Autorzy programu:
mgr Jacek Pacut
mgr Jerzy Zając
Wprowadzenie:
Program został opracowany w oparciu o "Podstawy programowe z wychowania fizycznego dla gimnazjum" (Rozp. MENiS z 26 lutego 2002r.).
Program przeznaczony jest dla uczniów klas I-III Gimnazjum mających predyspozycję do uprawiania piłki koszykowej. Zajęcia będą prowadzone w ramach zajęć pozalekcyjnych w wymiarze 1-2 godz. tygodniowo. W czasie zajęć uczniowie powinni opanować założone w programie elementy techniki i taktyki piłki koszykowej. Ważnym elementem zajęć jest rozwijanie wśród uczniów zasady "fair play". Dobrowolność zajęć kształtuje wśród uczniów postawę prozdrowotną i umiejętność zagospodarowania sobie czasu wolnego. Wdraża do aktywnego i systematycznego uprawiania sportu.
Zajęcia będą się odbywały na sali gimnastycznej i boisku w grupie 12-16 osób. Uczniowie, wykazujący zainteresowanie piłką koszykową i uczestniczący w zajęciach, będą mogli sprawdzić stopień opanowania swoich umiejętności, uczestnicząc w zawodach sportowych i turniejach. Przewidziane są również sprawdziany bieżące umożliwiające kontrolę postępów uczniów.
Cele edukacyjne:
1. Uświadomienie potrzeby prowadzenia zdrowego stylu życia i dbałość o prawidłową postawę ciała.
2. Doskonalenie sprawności kondycyjnej i koordynacyjnej.
3. Doskonalenie elementów technicznych i taktycznych z zakresu piłki koszykowej.
4. Działania wychowawcze poprzez : wdrażanie do realizacji aktywności ruchowej i określenie roli czasu wolnego i wypoczynku w rzeczywistości.
5. Rozwijanie walorów koszykówki w różnych jej odmianach poprzez kształtowanie sprawności ogólnej i specjalnej.
6. Wzbogacenie uczniów w wiadomości dotyczące historii piłki koszykowej w Polsce i na świecie, przepisów gry, sędziowania.
7. Osiągnięcie przez uczniów wysokiego poziomu sprawności fizycznej.
8. Ukształtowanie dojrzałej osobowości uczniów, ukierunkowanej na osiąganie celów dzięki umiejętności współdziałania i współzawodnictwa.
9. Przygotowanie do udziału w zawodach sportowych.
Zadania szkoły:
1. Umożliwienie zorganizowania zajęć pozalekcyjnych.
2. Udostępnienie sali gimnastycznej, boiska i sprzętu sportowego.
3. Propagowanie wśród uczniów czynnego wypoczynku i nawyków zdrowego stylu życia.
4. Zapewnienie środków transportu na zawody sportowe.
5. Wspierać prozdrowotne działania ucznia.
Cele ogólne:
1. Doskonalenie motoryki - szybkość, zwinność, skoczność, gibkość, siła, wytrzymałość.
2. Kształtowanie prawidłowej postawy ciała.
3. Nauka i doskonalenie elementów techniki.
4. Nauka i doskonalenie taktyki.
5. Eliminowanie błędów technicznych i taktycznych.
6. Nauka współpracy w zespole.
7. Zapoznanie uczniów z systemami rozgrywania zawodów piłki koszykowej.
8. Zapoznanie uczniów z zasadami gry i sędziowania w piłce koszykowej.
9. Kontrola i ocena sprawności ogólnej i specjalnej.
10. Kształtowanie nawyku czynnego wypoczynku.
11. Udział w zawodach sportowych.
12. Odnowa biologiczna - formy.
Szczegółowe treści kształcenia:
TECHNIKA
I. Indywidualne wyszkolenie techniczne w ataku:
1. Poruszanie się zawodnika po boisku bez piłki:
a) bieg - start;
b) zatrzymanie się
- na jedno tempo;
- na dwa tempa;
- przez wykonanie wypadu wprzód;
c) postawa;
d) zmiana tempa biegu
- zwalnianie i przyspieszanie w ruchu;
e) zmiana kierunku biegu
- bieg po łuku z łagodną zmianą kierunku biegu;
- zatrzymanie się i bieg w przeciwnym kierunku;
- hamowanie nogą wykroczną, przeciwną do kierunku biegu;
- obrót.
2. Gra piłką:
a) chwyty;
- górny (dosiężny, doskoczny);
- półgórny;
- dolny;
- z podłoża;
- chwyt jednorącz;
- oburącz (chwyt podstawowy);
b) podania;
- oburącz;
w miejscu;
* sprzed klatki piersiowej;
* znad głowy;
* dołem;
* kozłem;
* z ręki do ręki;
w biegu;
* sprzed klatki piersiowej;
* znad głowy;
* dołem;
* kozłem;
po kozłowaniu;
* sprzed klatki piersiowej;
* znad głowy;
* dołem;
* kozłem;
w wyskoku;
* znad głowy;
* sprzed klatki piersiowej;
- jednorącz
w miejscu, biegu, po kozłowaniu;
c) kozłowanie piłki;
- wysokie;
- niskie;
- slalomem;
- ze zmianą tempa;
- ze zmianą ręki kozłującej;
- ze zmianą kierunku i tempa;
- za plecami;
- kozłowanie w miejscu;
- kozłowanie w biegu;
- zatrzymanie po kozłowaniu;
d) rzuty do kosza;
rzuty wykonywane z bezpośredniej odległości od kosza;
- rzut w biegu po podaniu;
- rzut z półobrotem w biegu po podaniu, w miejscu;
- rzut hakiem w biegu po podaniu, w miejscu;
- wszystkie wymienione rzuty po kozłowaniu piłki;
rzuty wykonywane z dalszej odległości od kosza;
- rzut pozycyjny jednorącz z miejsca;
- rzut w wyskoku po podaniu;
- rzut w wyskoku po kozłowaniu piłki;
- rzuty w wyskoku z miejsca;
rzuty sytuacyjne, dobitka, rzutu wolne;
e) obrót (ang. pivot);
- w przód;
- w tył;
f) zwody;
- piłką;
- wzrokiem;
- ciałem;
- nogami;
- rękami;
g) ofensywny atak tablicy;
- rozeznanie sytuacji;
- zajęcie pozycji;
- zdobycie piłki;
- rozegranie ponownej akcji ofensywnej;
- wykonanie dobitki;
h) wyminięcie przeciwnika (indywidualne atakowanie);
- gra 1:1;
II. Indywidualne wyszkolenie techniczne w obronie:
a) postawa;
b) poruszanie się w obronie;
- krok odstawno-dostawny;
- bieg;
c) wybór odpowiedniej postawy, pozycji, ułożenia i pracy rąk i nóg w stosunku do
- przeciwnika bez piłki
- przeciwnika z piłką (kozłującego, rzucającego)
- środkowego;
d) przechwytywanie i wygarnianie piłki;
e) zbieranie piłki z tablicy po niecelnym rzucie przeciwnika
- ocena sytuacji;
- zajęcie pozycji wobec atakującego bez piłki;
- wyskoku i chwytu piłki w najwyższym punkcie;
- szybkiego wyprowadzenia piłki do gry;
TAKTYKA
I. Taktyka obrony zespołowej:
a) obrona "każdy swego";
b) agresywna obrona "każdy swego" na połowie boiska;
c) obrona pressingiem na 3 boiska i na całym boisku;
d) obrona przeciw szybkiemu atakowi;
- obrona przeciw przewadze liczebnej atakujących (2:1, 3:2, 4:3);
II. Taktyka zespołowego atakowania:
a) atak szybki
- zdobycie piłki;
- wyprowadzenie pierwszego podania;
- uformowanie odpowiedniego rozmieszczenia zawodników;
- rozegranie przewagi liczebnej i oddanie rzutu do kosza;
- sposoby rozegrania szybkiego ataku;
- za pomocą jednego długiego podania;
- jednego krótkiego i jednego długiego podania;
- kilku krótkich podań i kozłowania;
- szybkie atak po;
- celnym rzucie przeciwnika;
- przechwycie piłki;
- celnym rzucie wolnym;
- niecelnym rzucie wolnym;
- wprowadzeniu piłki do gry zza linii bocznej;
- rzucie sędziowskim;
b) atak pozycyjny;
- pozycje zawodników;
- rozgrywający;
- skrzydłowy;
- środkowy;
- atak pozycyjny improwizowany (free lance);
- atak pozycyjny kontrolowany (control);
- bez środkowego (5:0);
- z jednym środkowym (2:1:2);
- z dwoma środkowymi (3:2, 1:3:1);
- zasłony (kombinacje dwójkowe - trójkowe);
- ścinanie;
- obieganie;
- atak przeciw obronie "każdy swego";
- gra "ósemką";
Działania wychowawcze:
1. Zapoznanie uczniów z bezpieczeństwem podczas zajęć i zawodów sportowych.
2. Wdrażanie do współdziałania w grupie.
3. Wdrażanie do czynnego wypoczynku.
4. Przestrzeganie zasad "fair play".
5. Poszanowanie szkolnego mienia.
6. Pomoc koleżeńska podczas wykonywania ćwiczeń.
7. Samokontrola i samoocena własnej aktywności na zajęciach i podczas zawodów sportowych.
8. Wdrażanie do samodyscypliny w czasie ćwiczeń.
9. Rozwijanie inwencji twórczej uczniów - prowadzenie przez nich fragmentów zajęć.
10. Zwalczanie nałogów.
Procedury osiągania celów:
a) zasady nauczania;
- aktywności i świadomości;
- poglądowości;
- stopniowania trudności;
- systematyczności;
- utrwalania;
- przystępności i indywidualizacji zadań;
b) metody nauczania;
- metoda analityczna;
- metoda syntetyczna;
- metoda kompleksowa;
c) metody przekazywania wiadomości;
- pokaz;
- opowiadanie;
- dyskusja;
- pogadanka;
d) formy prowadzenia zajęć;
- ścisła;
- fragmentów gry;
- nauczanie przez grę;
- uproszczoną;
- szkolną;
- właściwą.
Osiągnięcia ucznia po zrealizowaniu programu:
1. Uświadomi sobie potrzebę aktywności ruchowej.
2. Zrozumie i będzie stosował zasadę "fair play".
3. Podniesie swoje umiejętności motoryczne.
4. Udoskonali swoje umiejętności techniczne i taktyczne z piłki koszykowej.
5. Będzie znał przepisy piłki koszykowej.
6. Potrafi zorganizować i sędziować mecz piłki koszykowej.
7. Zrozumie i będzie stosował zasady kulturalnego kibicowania.
8. Będzie dbał o prawidłową postawę ciała.
9. Zrozumie potrzebę higienicznego i zdrowego trybu życia.
Ewaluacja programu:
1. Test sprawnościowy i jego analiza.
2. Semestralny sprawdzian umiejętności technicznych z koszykówki.
3. Praktyczny sprawdzian umiejętności sędziowania.
4. Udział w zawodach sportowych.
Bibliografia:
- Oszast H.,Kasperzec M."Koszykówka".AWF Kraków.Wyd.Skrypt nr 94.Kraków 1988.
- Kołodziej I."Metodyka wychowania fizycznego"WSP. Rzeszów.1992.
- "Technika koszykówki".pod red.Cz.Sieńka.Prac.Wyd. Helvetica.Starachowice.
- "Taktyka koszykówki"pod red.Cz.Sieńka.Prac.Wyd.Helvetica.Starachowice
- K.Ostrowski. "Program nauczania wychowania fizycznego"Nr dop.DKW 4014-142/00. Wyd.eMPI.Poznań 2000.
- P.Wróblewski. Program wychowania fizycznego dla gimnazjum "Zdrowie.Sprawność. Ruch."Nr dop.DKW 4014-61/00.MAC Edukacja s.a.Kielce2001.
- M.Śmiglewska.Program wychowania fizycznego.Nr dop.DKW 4014-290/99.
- Lider - czasopismo