Podaj co wpływa na przebieg sepsy?
- stan układu odpornościowego
- obecność chorób współistniejących (cukrzyca, AIDS)
- niewydolność narządów(nerek, wątroby, serca)
- immunosupresja (np. po przeszczepach)
- niedożywienie (np. po nowotworach)
- rodzaje drobnoustrojów i miejsce zakażenia
Co decyduje o cechach zjadliwości bakterii?
Inwazyjność - zdolność rozprzestrzeniania się drobnoustrojów po całym organizmie od miejsca ich wniknięcia
Toksyczność- zdolność bakterii do wytwarzania toksyn
Rodzaje toksyn:
*egzotoksyny-silne, często letalne, mogą działać hemolitycznie i nekrotyczne, wyrzucane na zewnątrz komórki
*endotoksyny- są wewnątrz komórki, uwalniają się z komórki po pęknięciu
* ektotoksyny- wewnątrzkomórkowe
Immunosupresja - bezpośrednie obniżenie aktywność układu odpornościowego.
Wymień drobnoustroje z rodziny Pseudomonaceae powodujące choroby u ludzi?
Pseudomonas aeruginosa
Pseudomonas mallei
Pseudomonas pseudomallei
Pseudomonas cepacia
Pseudomonas cellulitis
Pseudomonas pneumonia
Podaj według kogo nastąpił podział charakterystyczny dla paciorkowców i co jest podstawą tego podziału?
Podział wg Lancfielda charakterystycznego dla paciorkowców:
Jest to podział ze względu na budowę ściany, obejmujący grupy od A do R- dla którego podstawą podziału jest antygenowość bakterii, a właściwie wielocukru C budującego ścianę komórkową. Umożliwia to podział na grupy A-R. Chorobotwórcze są grupy A,B,C,D,G.
Wymień przedstawiciela sekcji 4 (wg systematyki Bergey'a) zaliczanego do meningokoków i podaj jego diagnostykę?
Neisseria meningitdis (meningokoki)
Jedna z najbardziej zjadliwych bakterii chorobotwórczych dla człowieka, mniej rozpowszechniona w środowisku, wywołuje zapalenie opon mózgowych, może prowadzić do śmierci.
Czynniki determinujące chorobotwórczość: czynniki przylegania (fimbrie), otoczka polisacharydowa, LPS, proteazy IgA.
Diagnostyka:
- badanie płynu mózgowo-rdzeniowego: liczba leukocytów i granulocytów, poziom cukru, poziom białka, bakteriologia
- posiew krwi
- inne posiewy (inne narządy)
Wymień czynniki determinujące Pseudomonas sp.?
Cechy charakterystyczne Pseudomonas sp.
- pałeczka Gram (-), wytwarza otoczkę, pierwotnie tlenowa, ale może rosnąć beztlenowo, oksydazo (+), małe wymagania wzrostowe, nie fermentuje glukozy i laktozy, ruchliwa, wydziela barwniki (piocyjanina, piowerdyna, fluoresceina), wzrost w temperaturze 25-42oC w obecności wysokiego stężenia soli, nawet przy małym stężeniu środków antyseptycznych i antybiotyków.
Czynniki determinujące chorobotwórczość Pseudomonas sp.:
- otoczka alginianowa- nadaje śluzowaty wygląd, ważna dla przeżycia w środowisku wodnym, wydzielana w odpowiedzi na zmiany otoczenia (wysoka osmolalność, niskie stężenie azotu), czynnik adhezyjny i antyfagocytarny
- pilina i adhezyny- ważne we wstępnej kolonizacji tkanki nabłonkowej
- hemolizyzny- np. fosfolipaza C
- proteazy- np. elastaza, trawią białka i niszczą tkankę
- toksyny m.in.: lipopolisacharyd (LPS) endotoksynę, enterotoksynę i 2 egzotoksyny:
٠ Egzotoksyna A - uwalniana przez ok. 90% szczepów
٠ Egzotoksyna S uwalniana przez około 40% szczepów
Uważa się, że obie egzotoksyny hamują aktywność fagocytów.
- oporność na antybiotyki- jest wynikiem względnej nieprzenikalności ściany komórkowej.
Co wywołuje u ludzi dur brzuszny, podaj diagnostykę czynnika zakaźnego?
Rodzina: Enterobacteriaceae
Gatunek: Salmonella thypi
Hodowle:
opiera się głównie na badaniach mikrobiologicznych polegających na izolacji i identyfikacji pałeczek duru brzusznego z płynów ustrojowych (wyhodowanie pałeczek z krwi pacjenta)
potwierdzenie zakażenia nim można uzyskać wykonując posiew krwi - w pierwszych trzech tygodniach od zakażenia; posiew moczu w drugim tygodniu; posiew kału między drugim a czwartym tygodniem
posiew szpiku kostnego uważany za najbardziej czułą metodę, w której dodatnie wyniki uzyskuje się przez bardzo długi czas, nawet po rozpoczęciu antybiotykoterapii (duża inwazyjność, do najtrudniejszych przypadków)
w późniejszym etapie przy podejrzeniu powikłań - posiew płynu mózgowo-rdzeniowego
w niektórych przypadkach wykonuje się posiewy aspiratów dwunastniczych
Serologia:
W Polsce wykonuje się także rutynowo testy serologiczne tzw. odczyn Widala. Badanie to pozwala na wykrycie we krwi pacjenta swoistych przeciwciał pojawiających się w organizmie po zakażeniu pałeczką duru brzusznego.
Metody PCR, inne testy np. szybkie testy EnZquik
Podaj identyfikację szczepów VTEC i EPEC E.coli.
EPEC wyhodowane z kału na podłożach wybiórczych z laktozą (McConkey) oraz na podłożu płynnym - aglutynacja szkiełkowa z surowicami. Po kilku już godzinach zanim wyrosną na agarze z krwią powodują beta-hemolizę. W Polsce ponad 1000 przypadków takich biegunek rocznie.
VTEC - odczyn aglutynacji zawiesiny z kału z podłoża płynnego - zabitej przez ogrzewanie. można wykryć plazmid kodujący hemolizynę Ehx tylko na płytkach z wypłukanymi krwinkami baranimi - hemoliza po 24h inkubacji. Podłoża izolacyjne, metody amplifikacji (PCR).
Do czego służy płytka Garda?
Płytka Garda - to półpłynne podłoże agarowe z dodatkiem surowicy do aglutynacji szkiełkowej dla antygenu pałeczek rodzaju Salmonella. Płytki Garda z półpłynnym podłożem nie można suszyć, ani przetrzymywać w lodówce, nie wolno też zamrażać. Jeżeli po hamowaniu bakterie nie rozpełzają na płytce należy uznać, że mamy do czynienia ze szczepem jednofazowym.
Wykonanie:
Z badanego szczepu Salmonella, po izolacji, najlepiej wybrać pojedynczą gładką kolonię ze zwykłego podłoża agarowego, nałożyć ezą lub bagietką na środku płytki. Po 24 godzinach inkubacji w temperaturze 37 st. C, bakterie rozpełzają się na całej powierzchni płytki. Do
identyfikacji antygenów rzęskowych należy pobrać bakterie z brzegu płytki i zmieszać z kroplą wybranej surowicy na szkiełku podstawowym. W ciągu 30 sekund do 1 minuty po lekkim kołysaniu na powierzchni kropli pojawiają się obłoczkowe aglutynaty bakterii z przeciwciałami.
W celu zahamowania silnie rozwiniętej fazy do płytki z płynnym podłożem miękkim (o temp. ok. 500C należy dodać 6 - 8 kropel intensywnie reagującej surowicy i starannie rozmieszać delikatnie kołysząc płytką. Po ostudzeniu i zestaleniu podłoża nałożyć bakterie na środku płytki i dalej postępować jak wyżej. Gdyby nadal występowała wyłącznie dominująca faza należy postępowanie powtórzyć. Jeżeli, po hamowaniu bakterie nie rozpełzają na płytce należy uznać, że mamy do czynienia ze szczepem jednofazowym.
Co wywołuje u ludzi dżumę i wymień jej postaci.
Yersinia pestis
Szczepy zjadliwe wytwarzają glikoproteinę i proteazę, powodują aktywację plazminogenu i dopełniacza. Dżuma ma postać płucną i dymeniczną. (Dymenice- występują w okolicy drenującej miejsce ugryzienia przez pchłę).W obu przypadkach śmiertelność wynosi 100%.
Przenosi się drogą kropelkową.
٠ Postać skórna: na skutek ugryzienia przez pchły, tworzy się czarna krosta, wysoka temperatura, powiększone węzły chłonne
٠ Postać płucna - zmiany w płucach. Może przechodzić z człowieka na człowieka.
Choroba przenoszona jest przez pchły, które na nich żyją, jeśli gospodarz ginie, przenoszą się na ludzi i powodują chorobę z objawami: wysoka temperatura, bakteriemia.
Podaj jak diagnozuje się Treponema pallidum i co on wywołuje u ludzi?
T. pallidum (krętek blady) - wywołuje kiłę (syfilis)
Diagnostyka:
- mikroskopia z ciemnym polem widzenia
- testy serologiczne oparte na antygenach nieswoistych (niekrętkowe) i swoistych (krętkowe)
- test Wassermana - oparty na wiązaniu dopełniacza i wykrywa przeciwciała klasy IgG
- odczyny nieswoiste wykorzystujące jako antygen kardiolipinę
- immunofluorescencja - preparaty odciskowe miejsc podejrzanych o zakażenie
Jak przebiega diagnostyka w przypadku Helicobacter pylorii u ludzi?
Diagnostyka:
W wykrywaniu zakażeń H. pylori wykorzystuje się metody inwazyjne oraz nieinwazyjne
test oddechowy z użyciem węgla 13C - UBT,
testy serologiczne
oznaczenie antygenu bakterii w kale
hodowla bakteryjna
test ureazowy (CLO-test)
test serologiczny na obecność przeciwciał w klasie IgG
Przy podejrzeniu jakiej choroby wykonuje się test Mantoux w celu jej identyfikacji i na czym on polega?
Test Mantoux - tuberkulina (uzyskiwane białko z hodowli prątka gruźlicy) lub PPD oczyszczona białkowa pochodna - proteinpurified derivative)
Wstrzykuje się śródskórnie. Wynik po 48-72 godzinach. Wystąpienie stwardniałego rumienia o średnicy co najmniej 10 mn to wynik dodatni.
1. Dodatni odczyn tuberkulinowy nie oznacza że pacjent jest chory na gruźlicę. Wskazuje jedynie, że wcześniej był narażony na kontakt z prątkiem. Szczepienie także może powodować wynik dodatni testu.
2. Reakcja fałszywie dodatnia - to wynik reakcji krzyżowej z innymi prątkami.
3. Reakcja fałszywie ujemna występuje w pewnych stanach związanych z anergią.
Podaj co jest przyczyną powstawania grypy, wymień rodzaje i główny materiał pobierany od pacjenta do diagnostyki grypy u ludzi?
Wirus grypy - rodzina Orthomyxoviridae (-)ssRNA
Influenza A virus - zakaża ludzi, ptaki, ssaki, wirus A jest najbardziej zjadliwy wśród wirusów grypowych i powoduje epidemie i pandemie.
Influenza B virus - powoduje grypę u ludzi i fok, charakteryzuje się dużo mniejszą zmiennością niż typ A, dlatego nie powoduje pandemii, a epidemie dające łagodny przebieg choroby.
Influenza C virus - powoduje grypę u ludzi i świń, najrzadziej występuje, choroba może mieć ciężki przebieg i dawać lokalne epidemie.
Wirusologiczne
o Izolacja wirusa grypy na zarodkach kurzych i/lub hodowli komórkowej MDCK \
o Test immunofluorescencji bezpośredniej
o RT-PCR i Real-time PCR
Materiał do badań:
wymaz z nosa i/lub gardła
wymaz z nosogardzieli
aspirat odessany z nosowej części gardła
popłuczyny z drzewa oskrzelowego
płyn mózgowo-rdzeniowy
wysięk z ucha środkowego
materiał biopsyjny
Serologiczne
o Badanie poziomu przeciwciał
Materiał do badań:
surowica krwi
Co wywołuje u ludzi wściekliznę i wskaż jaką drogą można zakazić się tym czynnikiem?
Rodzina: Rhabdoviridae - (-) lub (+) ssRNA
Lyssavirus- wirus wścieklizny- ludzie, gryzonie, psy, koty, nietoperze
Zakażenie następuje przez mikrouraz, musi dojść do kontaktu bezpośredniego, źródłem zakażenia są głównie lisy, borsuki, a nawet zwierzęta domowe i bydło.
Wirus wścieklizny atakuje OUN powodując zmiany:
z miejsca inwazji (rana mająca kontakt z materiałem zakaźnym) wirus trafia do komórek mięśni szkieletowych, gdzie wstępnie się namnaża i stąd poprzez płytkę motoryczną trafia do aksonu, wzdłuż którego wędruje do rdzenia kręgowego, potem do istoty szarej mózgu, gdzie ulega masowo replikacji, a potem rozprzestrzenia się po całym organizmie, głównie wędrując do ślinianek i skóry.
U człowieka wśród objawów wyróżnia się III okresy: utajenia (inkubacji), przebudzenia, porażenia.
Diagnostyka:
rozpoznanie na podstawie objawów klinicznych
wywiad epidemiologiczny
rezonans magnetyczny
przyżyciowa diagnostyka wścieklizny: metoda bezpośredniej immunofluorescencji (FA) najczęściej ze skóry karku, wykrywanie przeciwciał neutralizujących w surowicy lub płynie mózgowo-rdzeniowym
diagnostyka pośmiertna