Pyt. 95
Ocena polskich elit okresu niewoli narodowej
Elita - kategoria osób znajdujących się najwyżej w hierarchii społecznej, ekonomicznej lub politycznej, mających realny wpływ na kształtowanie postaw i idei w społeczeństwie. Jest to zazwyczaj mała grupa, która ukształtowała się wewnątrz dużych grup społecznych, takich jak naród, społeczeństwo czy klasa społeczna. Najczęściej pojęcie odnosi się do elity politycznej (rządzącej).Elity polityczne stały poniekąd po tej samej stronie barykady. Środowiska te akceptowały istniejący ustrój - który można było określić mianem ustroju pół niepodległościowego. Wprawdzie Królestwo Polskie nie było w pełni niezależnym państwem, jednak było jego dużą namiastką, co przy ówczesnej sytuacji międzynarodowej, było dla nich prawie idealnym stanem rzeczy. Elity polskie nie dążyły do zmiany tego ustroju drogą walki, lecz jeśli już to tylko na drodze legalnych, sejmowych przemian. Dlatego też polska warstwa rządząca stanowiła dla króla polskiego pewne oparcie i zabezpieczenie, przed tak przez niego znienawidzoną, „rewolucją”. Jednak nie wszyscy podzielali ich poglądy. Wkrótce zaczęła w Królestwie Polskim wyrastać nielegalna opozycja, grupująca szerokie grono społeczne. Należała do niej zarówno młodzież, studenci, inteligencja, a nawet uczniowie starszych klas gimnazjalnych. To właśnie oni zaczęli masowo organizować tajne związki na terenie Królestwa Polskiego. Wydany przez władzę Królestwa Polskiego zakaz tworzenia tajnych kółek i związków, pod groźbą utarty wolności, doprowadził do tego, iż organizacje tego typu zaczęły powoli umierać, począwszy od 1821 roku. W tym samym roku wydano także kolejne zakazy, które godziły w wolnościowe poglądy i były jeszcze jednym dowodem na zachowawcze i konserwatywne idee namiestnika oraz cara. Były to zakaz spotkań, stowarzyszeń,, schadzek, uczt lub zbierania się pod jakimkolwiek pozorem w miejscach publicznych, a nawet w prywatnych domach. O wiele większe znaczenia miały tajne związki zakładane, nie jak wykazano wcześniej przez młodsze pokolenia, lecz przez oficerów i polityków. Wzorem organizacyjnym była dla nich w większości polska masoneria. W rocznicę uchwalenia pierwszej polskiej konstytucji, a mianowicie 3 maja 1819 roku Walerian Łukasiński powołał do życia tajne Wolnomularstwo Narodowe. Jego celem najwyższym stało się, nie tylko utrzymanie narodowości, ale także krzewinie postaw patriotycznych. Po wpływem nacisków ze strony elity masońskiej korporacji Wielki Wschód Polski, Walerian Łukasiński już w 1821 roku, a więc po trzech latach istnienia, zlikwidował Wolnomularstwo Narodowe i powołał na jego miejsce Towarzystwo Patriotyczne, które było tak naprawdę pierwszą polską organizacją niepodległościową po 1815 roku. Jej głównym i najwyższym celem było odbudowanie państwowości polskiej w granicach przedrozbiorowych, celem doraźnym zaś krzewienie idei niepodległościowych i patriotycznych wśród polskich żołnierzy i oficerów. Towarzystwo Patriotyczne nie było, jak się dotąd mylnie przyjmowało, organizacją spiskową, której celem było wywołanie zbrojnego powstania. Po kilku miesiącach istnienia, na skutek donosów i policyjnego rozpoznania, dnia 22 października 1822 roku została aresztowany Walerian Łukasiński. W tej prawie stuletniej historii Polski dostrzec możemy zarówno negatywne, jak i pozytywne postawy polaków . Do tych jak najbardziej negatywnych zaliczyć można np. postawy dyktatorów podczas powstania listopadowego (np. J. Skrzynecki, J. Krukowiecki). Do pozytywnych przykładów postaw zalicza się w organizacje spiskowe. Należałoby tu jeszcze wymienić kilka zasłużonych polskich nazwisk: L. Mierosławski, T. Krepowiecki i wielu innych. Polacy rożnie podchodzili do problemu niewoli narodowej. Jedni chcieli odzyskać niepodległość, będąc lojalnymi wobec zaborców, inni wybierali drogę zbrojną. Na przełomie XIX wieku wiele było propozycji jak odzyskać niepodległość. Często była to propozycja zbrojnego czynu narodu, który w ten sposób uwolniony, stałby się niezależny od mocarstw. Myślano też o wykorzystaniu konfliktu międzynarodowego. Jednak żadna z tych koncepcji pojedynczo nie miała szans powodzenia. Dopiero zryw narodowościowy z jednoczesnym konfliktem na skalę europejską mógłby przynieść jakiś rezultat. Najważniejszym problemem stało się rozbicie narodowe, podział społeczny i brak próby skutecznej reformy tej sytuacji. Gdyby udało się to osiągnąć być może nie doszłoby do rabacji galicyjskiej, a któreś z powstań może zakończyłoby się powstaniem. Niestety mimo licznych prób udało się jedynie, a może aż, zachować polskość, która stała się w następnym wieku podstawą, dzięki której zdołano odbudować nie tylko terytorium państwa, ale także naród jako wspólnotę. Ważnym faktem jest to, że wizerunek Polaka stał się stereotypem człowieka walecznego, odważnego. i przede wszystkim Patrioty .Powstania, pomimo ogromnych strat w ludziach miały olbrzymie znaczenie dla przyszłości naszego kraju. To powstania pokazały heroiczną walkę o własną ojczyznę. To podczas powstań ludzie oddawali swoje własne życie zawolność, podejmując morderczą, z góry przegraną walkę o Polskę i jej niepodległość. Bohaterowie tamtych dni budowali w następcach silną więź patriotyczną. To oni pokazali następnym pokoleniom , że nigdy nie można się poddawać. To powstańcy spowodowali, że ogromnie ważne stały się słowa „Jeszcze Polska nie zginęła, póki my żyjemy...” Przypomnieli również o sobie w Europie, że chociaż nie było na mapie Polski istnieli jeszcze ludzie, którzy z dumą nazywali siebie Polakami i chcieli odzyskać swoją ojczyznę. Kto wie, czy byłaby dzisiaj Polska, gdyby nie oni. To dzięki nim zaczęło się budować zupełnie inne społeczeństwo, od teraz interesy wszystkich stały się bardziej istotne od interesów jednostek. Polacy zrozumieli, że siła tkwi w jedności i teraz razem już walczyli z wrogiem