Temat: Kontrola i obs艂uga uk艂adu ch艂odzenia pojazdu
Uk艂ad ch艂odzenia
Ch艂odzenie jest niezwykle istotnym czynnikiem trwa艂o艣ci silnika. Wytwarzane przy spalaniu ciep艂o odprowadzane jest przez obieg wodny w takiej mierze, aby silnik stale pracowa艂 w dok艂adnie ustalonej temperaturze roboczej
Metoda ch艂odzenia
P艂yn ch艂odz膮cy, kt贸rego obieg jest wymuszony pomp膮 wodn膮 nap臋dzan膮 paskiem z臋batym jest stale przepom颅powywany przez uk艂ad ch艂odzenia. O tym, kt贸r臋dy p艂yn ch艂odz膮cy b臋dzie przep艂ywa艂 przez liczne kanaliki i przewody, decyduje jego aktualna temperatura.
Przy zimnym silniku termostat zamyka przep艂yw do ch艂odnicy i obieg uk艂adu ch艂odzenia ogranicza si臋 do silnika i wymiennika ciep艂a instalacji ogrzewania (ma艂y obieg).
Przy temperaturze powy偶ej 92掳C termostat otwiera du偶y obieg obejmuj膮cy r贸wnie偶 ch艂odnic臋. P艂yn ch艂odz膮cy sch艂adzany jest tam przez strumie艅 powietrza owiewaj膮cego ch艂odnic臋 podczas jazdy lub wytwarzanego przez w艂膮czaj膮cy si臋 automatycznie wentylator.
Nadci艣nieniowy uk艂ad ch艂odzenia
W zale偶no艣ci od silnika w uk艂adzie ch艂odzenia mie艣ci si臋 r贸偶na ilo艣膰 p艂ynu:
Silnik | 1,4/1,6 l | 1,8/2,0 l |
---|---|---|
Ilo艣膰 p艂ynu w uk艂adzie ch艂odzenia | 5,7! | 7,2! |
Aby ta niewielka ilo艣膰 p艂ynu ch艂odz膮cego mog艂a przej膮膰 wi臋ksz膮 ilo艣膰 ciep艂a r贸wnie偶 przy maksymalnych pr臋dko艣ciach na autostradzie lub przy je藕dzie w terenie g贸rzystym, musi znajdowa膰 si臋 pod ci艣nieniem. Przy temperaturze roboczej w uk艂adzie ch艂odzenia panuje nadci艣nienie rz臋du 1,2 -1,35 bara. Zwi臋ksza to tempera颅tur臋 wrzenia p艂ynu ze 100掳C do ok. 120"C.
Utrzymanie w艂a艣ciwego ci艣nienia w uk艂adzie ch艂odzenia jest zale偶ne od:
zakr臋tki na zbiorniku wyr贸wnawczym reguluj膮cej ci艣nienie,
termostatu, kt贸ry po osi膮gni臋ciu odpowiedniej temperatury przepuszcza p艂yn ch艂odz膮cy przez ch艂odnic臋.
Elementy uk艂adu ch艂odzenia silnik贸w 1,4/1,6 l (rys. lewy) i 1,8/2,0 l (rys. prawy): 1 - ch艂odnica, 2 i 3 - przewody z wod膮 ch艂odz膮c膮 od ch艂odnicy, 4 - termostat, 5 - pompa wody, 6 - zbiornik wyr贸wnawczy |
---|
Kontrola poziomu p艂ynu ch艂odz膮cego
Poziom p艂ynu w zbiorniku wyr贸wnawczym w komorze silnika nale偶y kontrolowa膰 w regularnych odst臋pach czasu nawet w pojazdach wyposa偶onych w automatyczny uk艂ad kontroli, kt贸ry sygnalizuje zbyt niski poziom p艂ynu na wy艣wietlaczu.
Dok艂adna kontrola poziomu p艂ynu ch艂odz膮cego mo偶liwa jest jedynie przy wy艂膮czonym silniku.
Poziom p艂ynu widoczny jest przez przezroczyste 艣cianki zbiornika wyr贸wnawczego tak偶e przy zakr臋conej zakr臋tce. Przy zimnym silniku powinien nieco przekracza膰 znacznik 鈥濳ALT" (ZIMNY) - patrz fotografia wy偶ej.
Przy rozgrzanym silniku poziom p艂ynu ch艂odz膮cego podnosi si臋, po ostygni臋ciu ponownie opada.
Uzupe艂nianie p艂ynu ch艂odz膮cego
Utrata p艂ynu ch艂odz膮cego jest oznak膮 zak艂贸cenia lub uszkodzenia. P艂yn ten nie ulega zu偶yciu i w zamkni臋tym obiegu ch艂odzenia nie mo偶e wyparowa膰. Jedynie przy przegrzaniu silnika niewielka jego ilo艣膰 mo偶e zosta膰 wypchni臋ta przez zakr臋tk臋
聽Gdy zakr臋tka zbiornika wyr贸wnawczego dokr臋cana jest przy gor膮cym silniku, nale偶y zachowa膰 ostro偶no艣膰, aby unikn膮膰 poparzenia.
Przez r臋kawiczk臋 lub szmatk臋 powoli stopniowo odkr臋ca膰 zakr臋tk臋, najpierw o jeden obr贸t, co pozwoli na spokojne opadanie ci艣nienia. Nast臋pnie odkr臋ci膰 zupe艂nie i zdj膮膰 nakr臋tk臋.
Przez dolewanie wody, powoli rozcie艅cza si臋 p艂yn ch艂odz膮cy, co pogarsza dzia艂anie 艣rodka przeciw zamarzaniu. Dlatego opr贸cz wody nale偶y dolewa膰 tak偶e troch臋 艣rodka przeciw zamarzaniu.
Nie zalewa膰 zbiornika wyr贸wnawczego ponad znacznik (patrz poprzedni ust臋p). P艂yn ch艂odz膮cy rozszerza si臋 przy podgrzaniu i nadmierna jego ilo艣膰 鈥瀠cieknie" z uk艂adu
P艂yn ch艂odz膮cy w mniejszych ilo艣ciach mo偶na dolewa膰 zar贸wno przy ciep艂ym jak i przy zimnym silniku.
Przy znacznej utracie p艂ynu ch艂odz膮cego i gor膮cym silniku nie nale偶y dolewa膰 zimnej wody. Przez nag艂膮 zmian臋 temperatury mo偶e doj艣膰 do skrzywienia si臋 g艂owicy cylindr贸w lub do p臋kni臋cia korpusu silnika
WSKAZ脫WKA: woda bez zawarto艣ci wapnia, woda deszczowa, destylowana (skroplona) czy odsolona (demonizowana) jest nieodpowiednia dla uk艂adu ch艂odzenia. Te rodzaje wody powoduj膮 wi臋ksz膮 korozj臋 ni偶 zwyk艂a woda o niewielkiej zawarto艣ci wapnia, gdy偶 brak w nich naturalnych substancji neutralizuj膮cych.
Ch艂odnica
Ch艂odnica sk艂ada si臋 z lewego i prawego zbiornika wodnego z tworzywa sztucznego. Ze zbiornik贸w wyp艂ywa p艂yn ch艂odz膮cy przep艂ywaj膮c przez rurki ch艂odnicy wykonane ze stop贸w lekkich, kt贸re w celu powi臋kszenia powierzchni ch艂odzenia wyposa偶one s膮 w 偶eberka ch艂odz膮ce. Przez 偶eberka p艂yn ch艂odz膮cy oddaje ciep艂o otoczeniu. Przy podejrzeniu o nieszczelno艣膰 ch艂odnicy nale偶y przeprowadzi膰 w warsztacie wy偶ej opisan膮 kon颅trol臋 ci艣nienia. Gdy uszkodzenie jest oczywiste mo偶na samodzielnie zdemontowa膰 ch艂odnic臋 i zanie艣膰 do naprawy do warsztatu
Wskaz贸wka : modele z termostatem i termostatyczne sterowanym wentylatorem ch艂odnicy osi膮gaj膮 sw膮 temperatur臋 robocz膮 聽znacznie szybciej. Zas艂anianie os艂ony {wlotu) ch艂odnicy nie tylko nie poprawi sytuacji , lecz mo偶e stworzy膰聽 zagro偶enie przegrzania silnika przy pe艂nym obci膮偶eniu (na autostradzie), nawet gdy temperatura zewn臋trzna聽 zbli偶ona jest do zera. Zas艂anianie wlotu ch艂odnicy ma sens dopiero przy temperaturze ni偶szej聽 ni偶 ~-20"C^.
Termostat
Temperatura wody op艂ywaj膮cej silnik nie powinna by膰 zbyt niska. W艂a艣ciwa temperatura robocza w uk艂adzie nadci艣nieniowym wynosi ponad 100掳C.
Termostat decyduje o tym, czy p艂yn ch艂odz膮cy b臋dzie ch艂odzony w ch艂odnicy, czy te偶 nie, tzn. czy p艂yn ch艂odz膮cy b臋dzie cyrkulowa膰 w ma艂ym, czy w du偶ym obiegu.
Kt贸ry obieg zostanie przy艂膮czony, zale偶y wy艂膮cznie od temperatury p艂ynu ch艂odz膮cego. W ten spos贸b tempe颅ratura robocza pozostaje w przybli偶eniu bez zmian.
Dzia艂anie termostatu
Prze艂膮czaniem termostatu steruje tuleja wype艂niona specjalnym woskiem i zamocowany na niej talerz zaworu. Przy rozgrzanym p艂ynie ch艂odz膮cym wosk staje si臋 p艂ynny, zwi臋ksza sw膮 obj臋to艣膰 i otwiera tym samym talerz zaworu.
Im bardziej wzrasta temperatura p艂ynu ch艂odz膮cego, tym bardziej termostat zwi臋ksza dop艂yw zimnej wody do ch艂odnicy, zamykaj膮c jednocze艣nie ma艂y obieg.
Gdy podczas jazdy temperatura wody opadnie poni偶ej przepisanej warto艣ci roboczej, wtedy spr臋偶yna na termostacie dociska talerz zaworu w kierunku 鈥瀦amkni臋ty" i odcina przep艂yw przez ch艂odnic臋 tak d艂ugo, a偶 p艂yn ch艂odz膮cy osi膮gnie ponownie wystarczaj膮c膮 temperatur臋.
Pompa wodna
P艂yn ch艂odz膮cy pompowany jest w uk艂adzie ch艂odz膮cym i utrzymywany w ten spos贸b w obiegu przez pomp臋 wodn膮. Pompa zamontowana jest we wszystkich wersjach z przodu silnika i nap臋dzana przez pasek z臋baty. Pompa wodna jest bezobs艂ugowa, a gdy stanie si臋 nieszczelna lub te偶 zacznie wydawa膰 odg艂osy 鈥瀖ielenia", musi zosta膰 wymieniona (naprawa jest niemo偶liwa).
WSKAZ脫WKA: pompa wodna mo偶e ulec awarii z powodu nieszczelno艣ci. Z pocz膮tku tylko troch臋 kapie z obudowy, lecz w kr贸tkim czasie dochodzi do znacznej utraty p艂ynu ch艂odz膮cego. Dlatego natychmiast po wykryciu nieszczelno艣ci pompy wodnej, nale偶y j膮 wymieni膰
Wentylator ch艂odnicy
Astra ma nap臋dzany elektrycznie wentylator ch艂odnicy, kt贸ry w艂膮cza si臋 tylko w razie potrzeby. Oszcz臋dza si臋 przy tym moc silnika, czyli r贸wnie偶 paliwo.Z prawej strony pod ch艂odnic膮 - w stosunku do kierunku jazdy - zamontowany jest wy艂膮cznik termiczny. Ten. wra偶liwy na temperatur臋 wy艂膮cznik w艂膮cza wentylator ch艂odnicy, gdy przep艂ywaj膮cy p艂yn ch艂odz膮cy przekracza okre艣lon膮 temperatur臋. Tak samo wy艂膮cza on wentylator, gdy temperatura p艂ynu ch艂odz膮cego na dole ch艂odnicy spadnie poni偶ej okre艣lonej warto艣ci