Prawo ochrony środowiska- zespół norm, przepisów prawnych, które regulują problematykę ochrony środowiska naturalnego.
Konstytucja zapewnia każdemu obywatelowi, że możemy żyć w środowisku nieskażonym.
Miejscowość uzdrowiskowa- musi mieć własne źródło wody o odpowiednich składnikach, klimat, musi znajdować się z dala od fabryk, przedsiębiorstw itp.
Konstytucja
Art.5 RP strzeże niepodległości i nienaruszalności terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska kierując się zasadą zróżnicowanego rozwoju.
Art.31 ust.3mówi o ograniczeniach w zakresie korzystania z konstytucyjnych praw i wolności, które mogą być ustanawiane tylko w ustawie i wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego albo dla ochrony środowiska.
Art.68 ust.4 zobowiązuję władze publiczne do podejmowania działań mających na celu zwalczaniu chorób i zapobieganiu negatywnym dla zdrowia skutkami degradacji środowiska.
Art.74 zgodnie z nim obowiązkiem władz publicznych jest prowadzenie takiej polityki , która powinna zapewnić bezpieczeństwo ekologiczne zarówno obecnemu pokoleniu jak i pokoleniom przyszłym. Ust.3 stwierdza,że każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska Departament Ochrony środowiska ust. 4 wskazuję na obowiązek wspierania przez władze publiczne działań obywateli podejmowanych na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska
Art.86 traktuję ochronę środowiska w kategoriach obowiązku obywatelskiego, gdzie każdy jest zobowiązany do dbałości o stan środowiska i ponosi odpowiedzialność za spowodowane przez siebie pogorszenie
USTAWY
11.01.2011 o substancjach i preparatach chemicznych
02.03.2001 o postepowaniu z substancjami zubożającymi warstwę ozonową. Cel- ograniczenie negatywnego oddziaływania niektórych związków chemicznych, które mają negatywny wpływ na I warstwę ozonową. Ustawa była napisana uwzględniając zapisy Konwencji Wiedeńskiej (tzw. Protokół Montrealski). Ustawa łączyła te 2 dok.
27.04.2001 o odpadach mówi o zagospodarowaniu odpadami. Wskazuje na aspekty przetwarzania, segregacji odpadów
EUROREGIONY
Polska- „Bałtyk”-największy
Euroregiony(1883-pod inna nazwą)-zakładane po to,żeby współpracować m.in. w dziedzinie ochrony środowiska
Inicjatywa środkowoeuropejska-powstała na konferencji w Lozanie, złożona propozycja utworzenia organu, który mógłby zająć się m.in. ochroną środowiska .
Polska współpracuję w dziedzinie ochrony środowiska w ramach przynależności do tzw. Inicjatywy środkowoeuropejskiej. Jej głównym celem jest zacieśnianie współpracy w różnych dziedzinach m.in. ochronie środowiska;zwłaszcza prowadzenie wspólnej działalności promocyjnej i marketingowej na rynkach poza europejskich. Euroregiony powstały na granicy Polski i krajów sąsiadujących z nami, a ich celem jest przede wszystkim współpraca w dziedzinie ochrony środowiska, czyli współpraca transgraniczna. Z uwagi na to powstało kilkanaście aktów prawnych, które regulują tę problematykę.
BAŁTYK 1998 ( kraje nadbałtyckie: Polska, Rosja, Litwa, Łotwa, Estonia, Finlandia, Szwecja, Dania, Niemcy) - oczyszczanie plaż - transport ekologiczny
POMERANIA 1995 Polska, Niemcy i Szwecja -wzajemna współpraca i rozwój obszarów przygranicznych
PROEUROPA-VIADRINA 1993 Polska i Niemcy - współpraca w dziedzinie turystyki - utworzenie lokalnych przejść granicznych - współpraca uniwersytecka
SPREWA-NYSA-BÓBR 1991 Polska i Niemcy - współpraca i działalność na rzecz rozwoju gospodarki i ekologii - budowa zbiorników wodnych, oczyszczalni ścieków
NYSA 1991(pierwszy) Polska, Czechy, Niemcy – określany wspólnej klęski ekologicznej(powodzie) - zapobieganie degradacji środowiska - rozwój gospodarki
GLACENSIS 1996 Polska i Czechy obejmuje Kotlinę Kłodzką-uzdrowiska - ochrona środowiska naturalnego - ochrona miejscowości uzdrowiskowych (Kudowa Zdrój, Lądek Zdrój, Polanica Zdrój)
PRADZIAD 1997 Polska i Czechy (między Kotliną Kłodzką a Cieszynem) - poprawa środowiska naturalnego - rozwój gospodarki - współpraca przy likwidacji pożarów i katastrof - wymiana kulturalna, pomoc społeczna i humanitarna
SILESIA 1997 Polska i Czechy - działania na rzecz równomiernego i zrównoważonego rozwoju - wzajemna współpraca - cele zbliżenia społeczności lokalnej
ŚLĄSK CIESZYŃSKI 1998 Polska i Czechy - współpraca trans graniczna - rozwój handlu, transportu, ekologii, turystyki - rozbudowanie przejść granicznych - współpraca służb ratowniczych i górskich - budowa zbiorników wodnych, oczyszczalni ścieków, segregacji śmieci
TATRY 1994 Polska i Słowacja - współpraca w razie awarii - budowa zbiorników wodnych - wzajemna pomoc w gaszeniu pożarów - pomoc podczas śnieżyc, epidemii - rozwój turystyki i sportu ( termy w Bukowinie)
KARPATY 1993 Polska Słowacja, Ukraina, Węgry i Rumunia - ochrona przyrody, obszarów pogranicza - przedsięwzięcia przemysłowe - rozwój turystyki - tworzenie nowych przejść granicznych
BUG 1995 Polska i Ukraina - zagospodarowanie przestrzenne - komunikacja - kontakty ludności n obszarach pogranicza
BIEMEN 1997 Polska, Litwa, Białoruś - współpraca przygraniczna w zakresie oświaty, kultury,sportu i turystyki - likwidacja zagrożeń i klęsk żywiołowych
USTAWA „PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA”
+ Rozporządzenia: Ministra Ochrony Środowiska i Ministra Gospodarki
Przepisy prawa wymagają dla prowadzenia pewnego rodzaju instalacji( przedsiębiorstwo,fabryka) właściwych pozwoleń wydanych przez organy ochrony środowiska, są to:
- pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza
- wodno-prawne pozwolenia na wprowadzanie ścieków do wód lub ziemi
- na wytwarzanie odpadów
- na emitowanie hałasu do środowiska
- na emitowanie pól elektromagnetycznych.
Odpowiedzialność w ochronie środowiska
- cywilna
- karna
- administracyjna
-zbiorcza
-międzynarodowa
Cywilna- reguluję ją prawo ochrony środowiska w połączeniu z KC. Odpowiedzialność ta może wyrażać się w odszkodowaniu za powstałą szkodę albo podjęciu lub zaniechaniu określonego działania aby do tej szkody nie dopuścić. Zgodnie z art. 323 ustawy każdy komu bezprawne oddziaływanie na środowisko bezpośrednio zagraża lub została mu wyrządzona szkoda może żądać od podmiotu odpowiedzialnego za to zagrożenie lub naruszenia przywrócenia stanu zgodnego z prawem i podjęcia środków zapobiegających zwłaszcza przez zamontowanie instalacji lub urządzeń zabezpieczających przed zagrożeniem lub naruszeniami.
W przypadku gdyby nie było to możliwe albo byłoby to nadmiernie utrudnione wówczas można żądać zaprzestania działalności powodującej to zagrożenie lub naruszenia. Z roszczeniami takimi gdy zachodzi naruszenie środowiska jako dobra wspólnego wystapić mogą Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego, a także organizacja ekologiczna.
Karna-reguluje je KK- kara finansowa, wykroczenie lub kara cięższa
Art. 181 KK – niszczenie roślin i zwierzat
Art. 182 – zanieczyszczenia wody, powietrza lub ziemii
Art. 183 – naruszenie przepisów o odpadach
Art. 184 – niebezpieczne obchodzenie się z materiałami promieniotwórczymi
Art. 185 – niedopełnienie obowiązków w zakresie dbałości o urządzenia ochronne
Art. 187 – niszczenie chronionych terenów i obiektów przyrodniczych
Art. 188 – bezprawne budownictwo i działalność na terenach chronionych
Odpowiedzialność administracyjna to przede wszystkim:
Nałożenia decyzji o obowiązku ograniczenia oddziaływania na środowisko.
Decyzję o nałożeniu obowiązku przywrócenia środowiska do stanu właściwego.
Decyzję nakładające obowiązek uiszczenia kasy pieniężnej.
Decyzję o wstrzymaniu działalności gospodarczej.
Decyzję o zakazie produkcji, sprowadzania z zagranicy lub wprowadzania do obrotu produktów, które nie spełniają wymagań ochrony środowiska.
Postępowanie przeciwko środowisku:
Wprowadzanie do obrotu preparatów, które zagrażają środowisku.
Wywożenia niebezpiecznych odpadów i ich przywożenie.
Dokonywanie bez wymaganej zgody operacji zamkniętego użycia organizmów genetycznie zmodyfikowanych.
Odpowiedzialność Międzynarodowa
Na forum międzynarodowym odpowiedzialność cywilna zostanie uregulowana w następujących obszarach:
Zanieczyszczenia morza (Zatoka Meksykańska).
Zagrożenia w wyniku robót wiertniczych i wydobywczych na morzu.
Zagrożenia radiacyjne w wyniku awarii jądrowych.
Program ochrony środowiska Unii Europejskiej obejmuje zagadnienia takie, jak:
Zmiana klimatu
Zanieczyszczenia powietrza
Pogorszenie stanu środowiska miejskiego i stref przybrzeżnych
Zanieczyszczenie zasobów wodnych oraz odpady
Art. 2B Traktat Amsterdamski
Polityka ekologiczna od 1990 roku.
- rozwój motoryzacji(wydalanie co2 do atmosfery)
- wzrost opakowań jednorazowych
- import organizmów modyfikowanych genetycznie(GMO)
Dokumenty:
Luty 2000 Polityka Ekologiczna Państwa
Sierpień 2000 „Polska 2025” długoterminowa strategia zrównoważonego rozwoju
Narodowa strategia ochrony środowiska 2000-2006
Do 2012 roku zostanie zmieniona technologia wydalania co2 (dwutlenku węgla) do atmosfery(fabryki)
Strategia zrównoważonego rozwoju obejmuję dwa etapy:
Okres wzajemnego zrównoważenia przebiegu oraz społeczno-gospodarczych i środowiskowych skutków procesów rozwoju kraju przy jednoczesnym zachowaniu zdolności gospodarki do dynamicznego wzrostu który umożliwi dołączenie Polski do krajów wysoko rozwiniętych
Okes podtrzymywania uzyskanej równowagi przy zachowaniu zdolności gospodarki do zaspokojenia potrzeb społecznych w odniesieniu do najszerszej grupy obywateli.
Działania na rzecz zrównoważonego rozwoju są realizowane w kilku płaszczyznach:
Społecznej
Ekonomicznej
Ekologicznej
Wymiar społeczny
Na 1. Miejscu człowiek ma prawo zdrowego, produktywnego życia w harmonii z naturą, należy respektować prawa każdego człowieka,należy zapewnić ochronę środowiska.
Wymiar ekonomiczny
Opiera się na rozwoju wymiaru społecznego, połączenie człowieka z elementem ekonomicznym. Rozwój przemysłu w granicach rozsądku, postęp technologii produkcji, eliminowanie szkodliwych związków
Wymiar ekologiczny
Państwo ponosi odpowiedzialność za każdego obywatela
obejmuję:
Gwarancję że każdy program rozwoju gospodarczego i polityka sektorowa oraz każda działalność gospodarcza poddana zostanie ocenie oddziaływania na środowisko
Gwarancja, że każdy program zagospodarowania przestrzennego kraju i regionu wprowadzi elementy ochrony środowiska, zdrowia, różnorodności biologicznej i pomników natury
Dostęp społeczny do informacji o stanie środowiska i zagrożeniach
Pomoc państwa dla działalności pro-ekologicznej np. Ursus, Żoliborz przemysłowy
Gwarancje przestrzegania prawa ekologicznego kraju i międzynarodowego
Jednakowe prawo dostępu do środowiska i jego zasobów
Gwarancja, że każdy za to korzystanie iż zasobów i wprowadzanie zmian wnosi odpowiednie opłaty oraz kary za naruszanie przepisów środowiskowych
Gwarancja,że opłaty za korzystanie iż zasobów środowiska będą kierowane na usuwanie szkód i promocję pro-ekologiczną
Gwarancje, że działalność pro-ekologiczna w tym wykorzystywanie odnawialnych zasobów energetycznych i recykling surowców stanie się konkurencyjna na rynku
Gwarancje wsparcia dla rozwoju nauki i technologii przyjaznych dla środowiska
Swobodny transfer technologii i inwestycji proekologicznych (np. eksport myśli technologicznych)
Polityka ekologiczna państwa wymienia następujące zasady:
Zasada przezorności- oznacza konieczność podejmowania działań, gdy istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia problemu
Zasada wysokiego poziomu ochrony środowiska
Zasada integracji polityki ekologicznej
Zasad równego dostępu do środowiska przyrodniczego
Zasada „zanieczyszczający płaci”
Zasada stosowania najlepszych technologii
Zasada pomocniczości
Zasada skuteczności ekologicznej.
OCHRONA POWIETRZA
Art. 85-96 ustawa ochrona środowiska
Ołów
Dwutlenek węgla
Pył zanieczyszczenia
Dwutlenek azotu
Dwutl. Siarki
Ozon
Inspekcja Ochrony Środowiska – Główny Inspektor Ochrony Śr., który dokonuje oceny jakości powietrza raz na 5 lat.
W programie ochrony powietrza określa się i ocenia:
Ilość wprowadzonych do powietrza substancji
Kierunek i zakres działań niezbędnych do osiągnięcia standardów jakości powietrza
Zmiany w jakości dopuszczonych do obrotu gospodarczego paliw, konieczność zastosowania najlepszej dostępnej technologii, realizację zobowiązań globalnych w zakresie ograniczenia emisji do powietrza.
Program och. Powietrza należy sporządzić do 30 czerwca i tak co roku.
Programy dostosowawcze od 2001. Nie dłużej niż 6 lat.
System bezpieczeństwa żywności w Polsce oparty jest na:
Postanowieniach konstytucji
Ustawach i rozporządzeniach
Wytycznych i zobowiązań zawartych w umowach międzynarodowych
Systemie doradztwa naukowego i monitoringu jakości zdrowotnej żywności
System kontroli żywności
Zewnętrzna – urzędnicza wykonywana przez służby państwowe
Inspekcja sanitarna
Inspekcja weterynaryjna
Inspekcja Ochrony Roślin
Inspekcja handlowa
Inspekcja jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych
Wewnętrzna –prowadzona w zakładzie pozostająca w gestii producenta
Do aktów prawnych dot. Żywności należą:
Ustawa z 2001 r. o środkach żywienia zwierząt
Ustawa z 2001 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych
Ustawa z 1995 r. o ochronie roślin uprawnych
Ustawa z 2001 r. o rolnictwie ekologicznym
Ustawa z 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych
Ustawa z 2001 r. prawo farmaceutyczne
Ustawa z 2000 r. o bezpieczeństwie produkcyjnym
Ustawa z 2001 r. o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością
Ustawa z 2000 r. o rybołówstwie morskim
Ustawa z 2000 r. o nawozach i nawożeniu
Ustawa z 2001 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich i obrocie tymi wyrobami
Ustawa z 2001 r. o towarach paczkowanych
Ustawa z 1997 r. o zwalczaniu chorób zakaźnych u zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz inspekcji weterynaryjnej