Serce(Kardia)

-okryte jest surowiczo-włóknistym workiem zwanym osierdziem

-leży w śródpiersiu środkowym dobrzusznym, zawieszone jest na dużych naczyniach krwionośnych, umocowane jest do mostka za pomocą więzadła mostkowo-osierdziowego

-w sercu wyróżnia się: powierzchnię uszkową i przedsionkową

-granicę między przedsionkami i komorami wyznacza bruzda wieńcowa

-na powierzchni uszkowej od podstawy do koniuszka serca biegnie bruzda międzykomorowa przystożkowa, na powierzchni przedsionkowej układa się bruzda międzykomorowa podzatokowa

-Serce pokryte jest z zewnątrz błona surowicza tworzącą osierdzie surowicze jest to twór dublaszkowy; blaszka wewnętrzna to inaczej blaszka trzewna lub nasierdzie, które wchodzi w skład ściany serca; blaszka zewnętrzna nazywana jest blaszką ścienną , pomiędzy dwoma blaszkami znajduje się wąska jama osierdzia

-do blaszki ściennej osierdzia surowiczego ściśle przylega od zewnątrz osierdzie włókniste a do niego przylega z lewej i prawej strony opłucna osierdziowa stanowiąca część opłucnej śródpiersiowej-główna funkcja tak zbudowanego osierdzia to-ochrona serca przed urazami mechanicznymi i umocowanie go do ścian klatki piersiowej

-pod nasierdziem znajduje się mięsień sercowy nazywany też śródsierdziem; część jego komórek ma zdolności przewodzenia impulsów są to komórki układu przewodzącego serca charakteryzuje się on zdolnością do automatycznego wytwarzania bodźców wywołujących skurcz mięśnia sercowego

-węzeł zatokowo przedsionkowy- narzuca rytm pracy całemu sercu

-węzeł przedsionkowo komorowy-dochodzi w nim do zwolnienia prędkości rozchodzenia się fali pobudzeniowej

-pęczek przedsionkowo komorowy – biegnie w przegrodzie międzykomorowej i przewodzi falę pobudzeniową do mięśni komór składa się on z dwóch części: pnia pęczka przedsionkowo komorowego oraz odnóg prawej i lewej

-wsierdzie-wyściela wewnętrzną powierzchnię przedsionków,komór, zastawek,m. brodawkowatych,strun ścięgnistych

-od zastawek przedsionkowo-komorowych odchodzą struny ścięgniste-przytwierdzaja płatki zastawek do m brodawkowatych w komorach serca

W ujściu przedsionkowo-komorowym prawym znajduje się zastawka przedsionkowo-komorowa prawa zwana trójdzielną składa się z 3 płatków:kątowy,ścienny i przegrodowy

-w ujściu przedsionkowo-komorowym lewym znajduje się zastawka przedsionkowo-komorowa lewa zwana dwudzielna lub mitralną składa się ona z2 płatków:przegrodowego i ściennego

-m brodawkowate w ścianie k prawej: mm brodawkowate małe, m brodawkowaty podtętniczy i wielki

-w ścianie k lewej :m brodawkowaty poduszkowy i podprzedsionkowy

-w ujściu aorty znajduje się zastawka typu pólksiężycowatego-zastawka aorty, składa się ona z 3 płatków półksiężycowatych:prawego, lewego, przegrodowego

-w ujściu pnia płucnego mieści się zastawka pnia płucnego składa się z 3 płatków :prawego lewego i pośredniego

-wnętrze przedsionka prawego podzielone jest przez grzebień graniczny

-dół owalny-zaznacza się na przegrodzie międzyprzedsionkowej jest pozostałością po płodowym otworze owalnym

Naczynia krwionośne (vasa sangiunea)

-ścianę tętnic budują 3 błony : zewnętrzna środkowa i wewnętrzna

-podział tętnic ze wzgl na budowę ich ścian: tętnice typu sprężystego(duże naczynia odchodzące od serca),mięśniowego(małe tętnice położone na obwodzie),mieszanego(występują pomiędzy dwoma poprzednimi)

-w budowie żył też są 3 błony:wewnętrzna (tworzy zastawki żylne) środkowa, zewnetrzna (najgrubsza)

-pericyty-dzięki nim światło naczyń włosowatych może się zmieniac

-anastomozy tętniczo-zylne –biorą udział w regulacji przepływu krwi

Naczynia krwiobiegu małego płucnego

-wyróżnia się;pień płucny, TT.płucne sieć naczyń włosowatych płuc i zyły płucne

Pień płucny prowadzi krew zylna- odtlenowaną, dzieli się na t płucną prawą i t płucną lewą

Żyły płucne zawierają krew tętniczą-utlenowaną

Naczynia krwiobiegu dużego ogólnego

-t. główna (aorta) jest naczyniem macierzystym dla wszystkich tętnic krwiobiegu dużego, bierze swój początek w komorze lewwj serca

-w jej przebiegu wyroznia się: aortę wstępującą, zstępującą i łuk aorty

-aorta wstępująca- odchodzą od niej dwie tętnice prowadzące krew odżywczą do serca:tętnica wieńcowa lewa i prawa

-łuk aorty- jest przedłużeniem aorty wstępującej, na pograniczu aorty wstępującej i łuku aorty przymocowuje się więzadło tętnicze- łączące t. główna z pniem płucnym

-wyróżnia się dwa typy bezpośrednich odgałęzień od łuku aorty:pojedynczy- u przeżuwaczy i konia odgałęzieniem jest- pień ramienno-głowowy; podwójny- u świni i mięsożernych odgałęzieniem jest pień ramienno głowowy i t. podobojczykowa lewa

-do głowy i szyi krew prowadzi tętnica szyjna wspólna jej odgałęzieniem jest tętnica szyjna wewnętrzna , przedłużeniem t szyjnej wspólnej jest t szyjna zewnętrzna odchodzi od niej pień językowo twarzowy oddaje t twarzową- bada się tu tętno u konia, ostatnie odgałęzienie t szyjnej zewnętrznej jest t skroniowa powierzchowna

-aorta zstępująca-jest przedłużeniem łuku aorty podąża w kier tylnym ciała zwierzęcia , wyróżnia się wśród niej aorte piersiową i brzuszną

-aorta piersiowa – tętnice od niej odchodzące to-t.oskrzelowo-przełykowa, TT. Międzyżebrowe dogrzbietowe, t.prezponowa doczaszkowa

-tętnice zaopatrujące ścianę brzucha to:t. przeponowa doogonowa, t.brzuszna doczaszkowa, TT. Lędźwiowe ,

T nieparzyste narządów ściany brzusznej to t trzewna dzieli się na t watrobowa, t żołądkowa lewa, t śledzionowa

- do parzystych odgałęzień aorty brzusznej nalezą:TT jądrowe, TT jajnikowe, TT nerkowe

-t ogonowa pośrodkowa- u bydła bada się tu tętno

T udowa-u psa bada się tu tętno

Krwiobieg duży- krew do serca wraca systemem żyłami serca i żyłami nieparzystymi, ż. Główną doczaszkową i doogonową, żyły wpadają do przedsionka prawego

Żyły-krew płynie w kierunku serca, przebiegają obok tętnic

Żyły serca- unaczyniają serce wraz z tętnicami wieńcowymi. Duże zyły uchodzą do zatoki wieńcowej na terenie przedsionka prawego

Aorta piersiowa- towarzyszą ż. Nieparzyste pod odc lędźwiowym kręgosłupa- żyła nieparzystej lewej i prawej, uchodzą do nich: żyły międzyżebrowe dogrzbietowe i oskrzelowo-przełykowa

Z głowy- krew spływa za posred. Parzystych ż.szyjnych zew i wew.

W kończynie piersiowe- ż.tworzą 2 magistrale: głęboką i powierzchow.-> ż. odpromieniowa-prowadzi krew z pow. dłoniowej kończyny, wpada do ż. szyjnej zew lub doczaszkowej ż.odpromieniowa dodatk.-prowadzi krew z pow grzbietowej, uchodzi do ż.odpromieniowej

Ż. główna doogonowa-zbiera krew z cz. ciała, zaopatryw. przez aortę brzuszną.

W kończynie miedniczej i piersiowej- ż. odstrzałkowa-położona bocznie, ż.odpiszczelowa-poł. przyśrodkowo

W obrębie ż. jamy brzusznej-ukł. wrotny: ż.wrotna –prowadzi krew z żołądka, jelit, trzustki, śledziony

Chłonka (lympha)-brak krwinek czerwonych, płynąca z wątroby zawiera duże il. Białka- z jelit dużo tł.

Naczynia chłonne (vasa lymphatica)- włosowate- rozpoczynają się ślepo, nie występ.: ukł. nerwowy ośrodkowy, wątroba, śledziona, łożysko; większe niż włosowate-zaopatrzone w zastawki, występ. Śródbłonek, elementy mięśniowe i sprężyste-> naczynia chłonne głębokie, powierzchowne, pnie chłonne (tchawicze, lędźwiowe, jamy ciała, jelitowy)

Przewody chłonne-końcowe naczynia chłonne, chłonka odprowadzona jest nimi do ukł.żylnego->

przewód piersiowy- rozpoczyna rozszerz. Leżącym między odnogami przepony –zbiornik mleczu, biegnie do przodu ukł. się pod aortą, przechodzi przez otwór aortowy i wpada do ż. głównej doczaszkowej, zbiera chłonkę z całego ciała; przewód chłonny prawy-nie zawsze wyst. Jak jest- zbiera chłonkę z prawej połowy głowy, szyi, prawej kończyny piersiowej-> prowadzi do ż.głównej doczaszkowej lub przewodu piersiowego, jeśli nie występuje to pień tchawiczy przejmuje pracę

Narządy chłonne (organa lymphatica)- skupiska tk.chłonnej , zaopatrzone w torebki łącznotk. posiadające system przestrzeni i przwodów, przepływa przez nie chłonka->węzły chłonne, grasica, śledziona

Węzły chłonne- otoczone torebką łącznotk.- odchodzi od niej do wnętrza węzła wnikają beleczki- stanowią rusztowanie dla tk. siateczkowej. W torebce i beleczkach –włókna mięś. gładkie- świadczy to o aktywnym udziale w trans. chłonki. Naczynia chłonne odprowadzające-wnikają do węzła na obwodzie. N.C.doprowadzające- wychodzą przez wnękę węzła chłonnego .

Liczba węzłów chłonnych: Pies- 60/świnia- 190/bydło-300 (największe)/koń-8000 (najmniejsze)

Ośrodki chłonne- na głowie-przyuszniczy, żuchwowy, zagardłowy/ na szyi- szyjny powierzch i głęboki/ na kończynie piersiowej- ośrodek pachowy/ w klatce piersiowej- piersiowy dogrzbietowy , dobrzuszny, śródpiersiowy, oskrzelowy/na terenie brzucha i miednicy- lędźwiowy, biodrowo-krzyżowy, kulszowy, trzewny, krezkowy doczaszkowy, krez. doogonowy/ na kończynie miedniczej- pachwinowo-udowy, biodrowo-udowy, podkolanowy

Śledziona (lien, splen)- leży po lewej stronie jamy brzusznej, ukł. się między ścianą brzucha a żołądkiem- związany za pomocą więzadła żołądkowo-śledzionowego. Wyróżnia się-> pow. ścienną, trzewną, brzeg doczaszkowy, doogonowy, 2 końce: dogrzbietowy, dobrzuszny . Pod otrzewną- torebka śledziony- zaw. włókna sprężyste i k. mięśniowe gładkie.

Grasica (thymus)-wytwarza hormon, który wpływa pobudzająco na prod. limfocytów w narżądach chłonnych. Po osiągnieciu dojrzałości płciowej ulega zanikowi . u ssaków zbudowana z: płata szyjnego prawego i lewego- układ. się na szyi wzdłuż tchawicy, mogą sięgać do krtani, płata piersiowego prawego i lewego-leżą w śródpiersiu dobrzusznym doczaszkowym. Śledziona otoczona jest torebką łącznotk., która przez wypustki dzieli miąższ na płaciki. Miąższ-rdzeń i kora

Tarczyca (Thyreoidea)- zachodzi w nim synteza i wydzielanie jodotyroniny,tyroksyny, kalcytoniny. Dzieli się na 2 płaty: lewy, prawy- łączą je cieść- cieśń gruczołowa-bydło, świnia i mięsożerne, utworzona z tk. łącznej. Cieśń włóknista- koń, mięsożernr, owca, koza

Przytarczyca (parathyreoideae)- leżą po każdej stronie gruczołu tarczowego- g. przytarczycowy zew lub wew- wytw, parathormon- reguluje poziom wapnia we krwi.

Szyszynka (pinealis)-związ. z nadwzgórzem międzykręg., przykryta półkulami mózgu, wytwarza melatoninę- wpływ, na czynność hormonalną podwzgórza, działa hamująco na rozwój płciowy osobnika

Przysadka ( hypophysis)- pow. dolna podwzgórza, połączona lejkiem, leży w dole przysadkowym k.podstawnoklinowej, 2 cz.: przysadka gruczołowa i nerwowa. Wydzielanie hormonów, wpływ. na wiele funkcji-sprężanie zwrotne

Nadnercze ( adrenalis)- wyróżnia się: korę- położona obwodowo-wytwarza hormony należące do sterydów- kartykoidy- wpływ. na stan elektrolitów oraz metabolizm węglowodanów; rdzeń- leży ośrodkowo