INSTRUKTAŻ PRAWIDŁOWEJ HIGIENY JAMY USTNEJ U DZIECI I MŁODZIEŻY
Nauka zasad prawidłowej higieny jamy ustnej to jedno z głównych zadań higienistki stomatologicznej. Szczególne znaczenie ma ona w przypadku dzieci – według danych opublikowanych przez IPSOS, aż 76% dzieci w wieku 6-12 lat ma próchnicę!
Instruktaż higieny jamy ustnej u dzieci nie jest łatwym zadaniem – wymaga bowiem od higienistki nie tylko wiedzy merytorycznej, ale także odpowiedniego podejścia psychologicznego i pedagogicznego do najmłodszych. Higienistka stomatologiczna może przeprowadzić naukę właściwego mycia zębów wszędzie tam, gdzie styka z dziećmi: w żłobku, przedszkolu, szkołach, w świetlicach środowiskowych czy w gabinecie stomatologicznym, którym pracuje na co dzień.
Według specjalistów, instruktaż higieny jamy ustnej u dzieci składa się z trzech równorzędnych etapów: motywacji, nauki i kontroli. Pierwszy z nich to odpowiednio dobrane do wieku dziecka umotywowanie celowości mycia zębów. Małym dzieciom należy w jasny, dopasowany do ich postrzegania świata sposób wyjaśnić, dlaczego należy dbać o zęby i jakie skutki może mieć brak higieny (dziury w zębach, ból, wypadanie zębów itp.). Do starszych dzieci i nastolatków z reguły trafiają argumenty dotyczące kwestii estetycznych.
Praktyczny instruktaż powinien być przeprowadzany indywidualnie – choć oczywiście można rozpocząć go od grupowego przedstawienia zasad higieny jamy ustnej np. przy pomocy fantomów czy modeli jamy ustnej. Jeżeli ma on miejsce w gabinecie stomatologicznym, wskazane jest wcześniejsze zbadanie stanu zdrowia zębów przez lekarza. Sam instruktaż musi natomiast uwzględniać kilka zagadnień:
wybór odpowiedniej szczoteczki (o zaokrąglonych końcach włosia, wielkości i kształcie dopasowanym do wieku pacjenta oraz odpowiedniej twardości włosia – można zachęcić dziecko do przyniesienia do gabinetu dotychczas używanej szczoteczki),
wybór pasty do zębów (w zależności od wyników badania stomatologicznego i stanu zdrowia zębów małego pacjenta należy zalecać odpowiednie rodzaje past, przydatne są tu bezpłatne próbki produktów),
dobór techniki szczotkowania (uzależniony od wieku, zdolności manualnych, stanu zdrowia zębów, ale także ogólnego poziomu umysłowego dziecka, dane techniki najpierw prezentuje się na modelu, później prosi dziecko o powtórzenie tych ruchów również na modelu, a następnie – demonstrację nabytych umiejętności na własnych zębach, najlepiej przed lustrem),
informacja o innych środkach higienicznych (dziecko musi być uświadomione, że samo szczotkowanie nie wystarczy do zachowania zdrowia zębów, warto pokazać mu i wytłumaczyć do czego służą nici dentystyczne, płukanki, irygatory itp. – w zależności od wieku, można zalecić ich stosowanie).
Ostatnim etapem instruktażu jamy ustnej u dzieci jest okresowa kontrola. Pierwszą z nich warto przeprowadzić już po kilku dniach, aby przekonać się, czy dziecko zapamiętało zalecenia i czy się do nich stosuje. Kolejne kontrole – włącznie z oceną skuteczności oczyszczania zębów oraz wybarwianiem złogów nazębnych – powinny odbywać się co kilkanaście tygodni i być odnotowywane w karcie pacjenta.