ARYSTOFANES ŻABY

Po śmierci Eurypidesa, ostatniego z trzech wielkich tragików starożytnych, sztuka dramatyczna w Grecji uległa zepsuciu. Kolejni pisarze nie okazali się godnymi następcami mistrzów, a ich twórczość w żadnej mierze nie dorównywała dziełom swoich wielkich poprzedników. Dlatego bóg wina Dionizos, z czci którego narodził się dramat antyczny, postanowił udać się do Hadesu i sprowadzić Eurypidesa z powrotem na ziemię. W podróży towarzyszy mu jego sprytny sługa Anaksyantes. Pierwszym celem ich wędrówki jest dom Heraklesa, który (jako, że odbył już podobną wędrówkę) udziela im kilku przydatnych wskazówek. Po krótkiej wędrówce bohaterowie docierają do upragnionego celu. Zastają tam jednak dość napiętą sytuację. Okazuje się, że pomiędzy Ajschylosem a Eurypidesem wybuch konflikt o miano najwybitniejszego z tragików. Spór mają rozwiązać zawody, w których sędzią, mającym wskazać najlepszego, zostaje Dionizos. Poeci cytują naprzemiennie fragmenty swoich najlepszych dzieł, i wytykają błędy, nieścisłości bądź nonsensy, których dopatrzyli się w słowach przeciwnika. Dionizos nie potrafi jednak wskazać lepszego. W podjęciu decyzji ma mu pomóc specjalna waga, której ramiona przechylają się w zależności od wagi (znamienitości) „położonych” na niej słów. Poeci wytaczają ciężką artylerię, cytują słowa, które wydają im się najwspanialsze wśród całej ich twórczości. Zwycięzcą okazuje się Ajschylos, gdyż to na jego stronę przechyliła się szala. Nie mogąc pogodzić się z przegraną Eurypides żąda dogrywki, jednak i tym razem ponosi porażkę.

Upokorzony i wściekły chce wracać do świata żywych. Jednak Dionizos, wbrew początkowym założeniom, postanawia wyprowadzić z podziemi Ajschylosa. Ten godzi się i prosi, aby do czasu jego powrotu, na stolcu najwyższego z dramaturgów zasiadał Sofokles. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Żaby to utwór skierowany przeciwko twórczości Eurypidesa, której Arystofanes był zagorzałym krytykiem. Tym, co najbardziej mierziło owego komediopisarza w sztuce Eurypidesa, był sposób ukazywania natury ludzkiej. W przeciwieństwie bowiem do swoich wielkich poprzedników (Ajschylosa i Sofoklesa) Eurypides wyzbywał się gloryfikacji prezentowanych bohaterów. Podobno sam Sofokles miał powiedzieć, że „on ukazuje ludzi takimi jacy być powinni, Eurypides zaś takimi jacy są”. Obrazowanie rzeczywistej natury ludzkiej było według Arystofanesa niepedagogiczne. Sądził on, że ukazywanie fałszu, obłudy i rozwiązłości małżeńskiej ma zły wpływ na społeczeństwo. Poglądom swoim dał wyraz w utworze Żaby, który uważany jest za jedno z jego najwybitniejszych dzieł