PODSTAWY LOGISTYKI MIEJSKIEJ – WYKŁAD

Egzamin ustny 19.06.2015 godz. 10

T1. Miasto a logistyka

Zagadnienia:

1. Miasto – przegląd definicji

2. Cechy i funkcje miasta

3. Jakość życia w mieście

4. System polityczny, społeczny, ekonomiczny miast

5. Współczesne bariery funkcjonowania i rozwoju miasta

Miasto to skupisko ludzkie, przeciwstawne wsi, charakteryzujące się zagęszczoną zabudową, zróżnicowaną strukturą społeczną mieszkańców, utrzymujących się w większości z zajęć nierolniczych- handlu, rzemiosła, przemysłu i usług z reguły pełniące funkcje centralne dla otaczającego regionu np. sądowe, handlowe, administracyjne, komunikacyjne, oświatowe i kulturalne.

Miasto to stale i wysoce zorganizowane skupisko ludności, pod względem rozmiarów i znaczenia większe niż wieś czy miasteczko.

Miasto to historycznie ukształtowana jednostka osadnicza charakteryzująca się wysoce intensywnością zabudowy, małą ilością terenów rolniczych, ludnością pracującą poza rolnictwem ( w przemyśle lub w usługach), prowadząca specyficzny miejski styl życia. Miasta są miejscem największej koncentracji zasobów gospodarczych ludności, gromadzą na swoim terenie potencjały umożliwiające podejmowanie większości znanych rodzajów działalności.

Miasto to jednostka osadnicza powstała historycznie na tle postępujących podziałów pracy, a w konsekwencji skupieniu się ludności w celu wykonywania zawodów nierolniczych. Do cech wyróżniających miasto zalicza się zwykle:

• Stosunkowo dużą intensywność zabudowy,

• Relatywnie bogate wyposażenie w urządzenia infrastruktury,

• Produkcję dóbr i usług w znacznej części dla odbiorcy pozamiejscowego,

• Wysoką liczbę ludności z zawodów pozarolniczych.

W różnych państwach kryteria wyodrębniające miasto ze środowiska są różne np.:

• Prawo administracyjne – o tym czy osada zostanie uznana za miasto (uzyska prawa miejskie) decyduje właściwy organ prawny,

• Fizjonomiczny – miasto wyróżnia się na podstawie cech zewnętrznych takich jak typ zabudowy, architektura,

• Ekonomiczne – podstawowym wyznacznikiem jest struktura zatrudniana mieszkańców w sektorze pozarolniczym.

• Infrastrukturalne – decydującym czynnikiem jest stopień rozwoju infrastruktury miejskiej (kanalizacja, sieć ciepłownicza, energetyczna, komunikacja miejska),

• Socjalne – wyznacznikiem jest stopień upowszechniania miejskiego stylu życia,

• Wielkościowe – wskazujące na liczbę mieszkańców powyżej której daną osadę uważa się za miasto.

Kryterium uznania osady za miasto w różnych krajach

Kraj	Kryteria
Polska	Uzyskanie praw miejskich
Rosja	Liczba mieszkańców powyżej 12 tys. z czego ponad 85% pracuje poza rolnictwem
Szwecja	Liczba mieszkańców powyżej 200, zwarta zabudowa
Stany Zjednoczone	Liczba mieszkańców powyżej 2,5 tys.
Japonia	Liczba mieszkańców powyżej 50 tys.

Miasto jest rodzajem osiedla którego cechami są:

• Odpowiednia liczba ludności (kryterium demograficzne),

• Zróżnicowana struktura funkcji, wykazująca przewagę funkcji pozarolniczych ( kryterium funkcjonalne),

• Odpowiadające strukturze funkcji i liczbie mieszkańców form i strukturze zagospodarowania, wyróżniająca się odpowiednia zawartość (kryterium przestrzenne),

• Specyficzny tryb życia mieszkańców (kryterium socjologiczne).

Funkcje miast to każda działalność społeczno-gospodarcza wykonywana na rzecz jego użytkowników oraz otoczenia, niezależna od jego rangi ekonomicznej i przestrzennej.

Należą do nich:

• Funkcje zewnętrzne – są wyrazem otwarcia miasta na świat zewnętrzny,

• Funkcje wewnętrzne – sprowadzają się do zaspokojenia wewnętrznych potrzeb miasta, w szczególności potrzeb użytkowników.

Generalnie koncepcja funkcjonalna miasta we współczesnych cywilizacjach wynika z :

• Uwarunkowań geograficznych i topograficznych,

• Charakteru ekonomiki, w tym zatrudnieniem,

• Jakości infrastruktury technicznej i społecznej oraz usług gospodarczych,

• Dostępność komunikacyjnej i transportowej,

• Walorów turystycznych, w tym kulturowych,

• Znaczenia geopolitycznego i umiejętności zarzadzania,

• Standardów eklolgicznych.

„Jakość życia” jest rozumiana potocznie jako ogólny dobrobyt ludzi i jakości środowiska w którym żyją.

W literaturze spotykana jest również definicja jakości życia jako możliwości pełnego jednostronnego rozwoju jednostki ujawniania, rozwijania, wykorzystywania własnego potencjału intelektualnego, uczuciowego i twórczego oraz zadowolenia z życia, odczuwania szczęścia (dodatni bilans dobrych i złych doznań) lub dobry stan psychiczny.

„Jakość życia w mieście” jest to satysfakcja (zadowolenie) użytkowników miasta z oferowanego przez nie poziomu ich obsługi.

W badaniach jakości życia w mieście, naukowcy rozróżniają określone następującymi zestawami wskaźników:

1. Subiektywna jakość życia – dobre samopoczucie mieszkańców, ogólna satysfakcja (zdrowie, bogactwo, życie rodzinne, spędzanie wolnego czasu, wysokość zarobków, charakter pracy zawodowej),

2. Obiektywna jakość życia – dotyczy spełniania wymogów społecznych w zakresie bogactwa materialnego, statusu społecznego i pomyślności fizycznej, może być kwalifikowania na aspekty:

   1. Twarde – dotyczy warunków życia, środowiska życia, infrastruktury i świadczonych usług,

   2. Miękkie – są związane ze sferą socjologiczną, psychologiczną i zwyczajową, jak bezpieczeństwo komunikacją itp.

Determinantami rozwoju współczesnych miast są:

• Jakość życia i prace jednostki,

• Możliwości zatrudnienia,

• Jakości i opłacalności procesów i usług,

• Funkcjonowanie władzy i demokracji na wszystkich poziomach,

• Perspektywy ekonomii społecznej i trwałego rozwoju.

Składniki miasta jako systemu.

lp	Elementy systemu miasta	Składniki
		Wymierne
1	Polityczne	Formy samorządności trybu i kierunki podejmowania uchwał
2	Społeczne	Dane demograficzne
3	Gospodarcze	Dane o zatrudnieniu , konkurencji , celach siły roboczej
4	Fizyczne	Cechy gruntu, zasoby i infrastruktura, klimat, środowisko lokalizacji
5	jakościowe	Przestępczość, szkolnictwo, kultura i rozrywka, sport i rekteacja

W systemie miasta można wyodrębnić:

1. Podsystem funkcji społecznych przez mieszkańców i organizacje na terenie miasta tj. produkcyjne, zamieszkania, handlu, oświaty,

2. Podsystem informacji – związki informacyjne na obszarze miasta są szczególnie intensywne,

3. Podsystem historyczny – istnieją prawa rządzące rozwojem miasta i kształtują związki pomiędzy poszczególnymi jego elementami, które nie tylko wyznaczają formy przestrzenne rozwoju miasta, ale również decydują o ich wewnętrznej strukturze i sposobie funkcjonowania.

Najważniejszymi barierami funkcjonowania i rozwoju miasta są:

1. Niewystarczająca liczba mieszkań,

2. Niedostateczna ilość miejsc pracy,

3. Konflikty społeczne,

4. Kongestia (komunikacja, zaopatrzenie),

5. Zanieczyszczenie środowiska,

6. Rosnące wymogi użytkowników.

T2. Istota logistyki miejskiej.

Zagadnienia:

1. Logistyka miejska – przegląd definicji,

2. Przedmiot logistyki miejskiej,

3. Cele logistyki miejskiej,

4. Zadania logistyki miejskiej.