| Laboratorium z Metrologii |
|---|
Grupa: M2 Grupa lab.: 5 |
Celem naszego ćwiczenia było zapoznanie się z budową gwintu, oraz rozpoznanie go dwiema metodami – optyczną i stykową.
Pomiar stykowy
Pierwszą fazą ćwiczenia było rozpoznanie wybranego gwintu metodą stykową.
Do tego celu posłużyły nam dwa przyrządy pomiarowe:
- za pomocą suwmiarki zmierzyliśmy średnicę zewnętrzną gwintu która wyniosła
Øzew= 11,9mm
- za pomocą odpowiedniego wskaźnika dopasowanego do naszego gwintu odczytaliśmy podziałkę (odległość między najbliższymi odpowiadającymi sobie punktami na powierzchni gwintu w płaszczyźnie równoległej do osi śruby), która wyniosła P=1,5mm. Wskaźnik ten służy do pomiaru gwintów metrycznych, co oznacza, że kąt zarysu tego gwintu wynosił 60o.
Uzyskane wyniki pomiarów na podstawie danych literaturowych (d= 12mm; P=1,5mm; kąt zarysyu=60o) pozwalają wywnioskować, że dany gwint to M12x1,5
Pomiar optyczny
Drugim etapem ćwiczenia był pomiar tego samego gwintu metodą optyczną przy pomocy głowicy goniometrycznej. Naszym zadaniem był pomiar średnicy zewnętrznej, podziałki, średnicy podziałowej oraz kąta gwintu.
Typ mikroskopu – PZO
Dokładność pomiarowa – ±0,01mm
Dla uzyskania większej dokładności, każdy pomiar wykonany został czterokrotnie. Otrzymane wyniki przedstawia tabela:
| Lp. | Średnica zewnętrzna d[mm] |
Podziałka P[mm] |
Średnica podziałowa d2[mm] |
|---|---|---|---|
| 1 | 16,79-4,6= 11,89 | 14,02-12,52= 1,5 | 16,82-5,69= 11,13 |
| 2 | 16,86-5,04= 11,82 | 19,99-18,49= 1,5 | 16,9-5,77= 11,13 |
| 3 | 16,92-5,08= 11,84 | 22,97-21,47= 1,5 | 16,79-5,74= 11,05 |
| 4 | 16,78-4,9= 11,88 | 16,99-15,5= 1,49 | 16,49-5,43= 11,06 |
| Średnia | 11,86 | 1,5 | 11,09 |
| Lp. | Kąt gwintu |
|---|---|
| 1 | 330o59’ ; 29o07’ 60o 3’ |
| 2 | 331o19’ ; 30o45’ 59o 38’ |
| 3 | 331o32’ ; 30o54’ 60o 7’ |
| 4 | 331o11’ ; 31o19’ 60o 30’ |
Poszczególne wyniki przedstawione w tabeli, są różnicą między położeniem początkowym a końcowym na skali mikroskopu (lewa strona poszczególnych równań).
Wnioski
Pomiary otrzymane obiema metodami są wartościami bardzo zbliżonymi, co pozwala wywnioskować, że zostały dokonane dokładnie. Na tej podstawie można określić typ gwintu jako M12x1,5 (wg danych z literatury dla M12x1,5: d=12mm, P=1,5mm, kąt=60o, d2=11,026mm). Patrząc na wyniki można stwierdzić, że pomiar metodą optyczną jest bardziej dokładny. Jest to spowodowane większą dokładnością mikroskopu od suwmiarki, oraz większą precyzją samego pomiaru. Rozbieżności między poszczególnymi pomiarami mimo iż nie są duże, mogą wynikać z niejednorodności gwintu.