Katarzyna Golba

Anna Jończy Gr. K1

Analiza programów z gimnastyki korekcyjnej pod kątem: osiągnięć, standardów umiejętności, planów pracy, budżetu godzin, kontroli i dokumentacji.

Cele programu :

Głównym celem programu jest wspomaganie harmonijnego rozwoju psychofizycznego dziecka poprzez motywowanie go do aktywności ruchowej. Ogólne cele edukacyjne pro­gramu związane są z rozwojem dziecka i kształtowaniem postaw prozdrowotnych. Szcze­gółowe cele edukacyjne dotyczą zajęć z zakresu gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej.

Dobre przygotowanie koordynacyjne i kondycyjne jest podsta­wą zdrowej rywalizacji opartej o indywidualny postęp ucznia i po­zytywnie wpływa na jego psychomotoryczne i fizyczne cechy wzmacniające jego duchowy stan zdrowia.

Program zawiera również elementy edukacji prozdrowotnej, co pozwoli w dalszym procesie edukacji ucznia łagodniej i bezstresowo przejść do kształcenia blokowego oraz ścieżek międzyprzedmiotowych.

Udział i akceptacja rodziny w tym trudnym przedsięwzięciu będzie dodatkowym czynnikiem mobilizującym i aktywizującym dziecko do podjęcia dodatkowego wysiłku w trosce o swoje zdro­wie.

Wszechstronność ćwiczeń i dokładność ich wykonania mają za­pobiegać wadom postawy i mają działanie profilaktyczne, a ukie­runkowane działania psychofizyczne hamują i niwelują istniejące już odchylenia od normy.

Struktura i treści poszczególnych zajęć powinny być dostoso­wane do możliwości uczniów i warunków, jakie posiada szkoła.

Połączenie zajęć terenowych w okresie jesiennym i wiosennym w cyklu rocznym z formami zadaniowymi w okresie zimowym jest celowe ze względu na uaktywnienie układu oddechowo - krążenio­wego, zwiększenie elastyczności mięśni i ruchomości w stawach, jak i niwelację przykurczów oraz stopniowe zwiększanie siły mięśnio­wej i wydolności organizmu przy prawidłowej sylwetce.

Cele główne

Wytworzenie u ucznia nawyku prawidłowej postawy ciała przez skorygowane działanie korekcyjne - kompensacyjne, przez różne formy aktywności fizycznej indywidualnej i zespołowej oraz woli systematycznego uczestniczenia w zajęciach gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej wspieranej zainteresowaniem rodziny i przy ich udziale, a opartych na:

• naturalnych formach ruchu prowadzonych na świeżym powie­trzu uaktywniających układ oddechowy i krążeniowy,

• poznaniu jak największej ilości form aktywności fizycznej i umiejętności zachowania i przyjmowania prawidłowej sylwetki w różnych sytuacjach życiowych.

• unikaniu nakazowych ćwiczeń na rzecz świadomego działania i samodyscypliny w ich wykonywaniu,

• wywoływaniu spontaniczności, radości i satysfakcji oraz rzetel­nym wspieraniu działań na rzecz kształtowania własnej posta­wy,

• współzawodnictwie i pozytywnym oddziaływaniu na własne słabości pod hasłem „ćwiczę, więc wygram", „nie potrafię, ale się nauczę", „nie znam, ale poznam",

• świadomej pracy ucznia, przygotowującej go do umiejętności dokonywania wyboru w dalszym rozwoju własnej sprawności fizycznej przez systematyczność, wytrwałość i konsekwencję w działaniu,

• dążeniu do samo egzekwowania nawyku prawidłowej postawy, uaktywnieniu i zainteresowaniu środowiska rodzinnego trójtorowym działaniem korekcyjno - kompensacyjnym w dążeniu do założonego celu.

2.(Patalas R. 2005)

3.(Czauderna – Miedziejko J. 2002)

Ogólne cele edukacyjne programu:

1. Rozbudzenie motywacji dzieci do udziału w kulturze fizycznej.

2. Wdrożenie dzieci do troski o własne zdrowie i zdrowie innych.

3. Ukształtowanie prawidłowych nawyków higienicznych.

4. Opanowanie przez dzieci umiejętności i ćwiczeń w zabawowych formach zajęć.

5. Ukształtowanie odpowiedzialności dzieci za siebie i innych.

6. Umocnienie wiary dzieci we własne siły i akceptacji własnej osoby.

7. Rozwijanie kreatywności ruchowej dzieci.

8. Uaktywnienie i zainteresowanie środowiska rodzinnego problematyką zdrowia w tym działaniem korekcyjno-kompensacyjnym.

Szczegółowe cele edukacyjne w odniesieniu do zajęć gimnastyki korekcyjno-kompen­sacyjnej:

1. Samodzielne podejmowanie przez dzieci zabaw i gier ruchowych oraz działań z gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej.

2. Skorygowanie istniejących zaburzeń statyki ciała i doprowadzenie jej, o ile jest to możliwe, do stanu prawidłowego.

3. Wyrobienie u dzieci nawyku przyjmowania prawidłowej postawy ciała w różnych sytuacjach.

4. Opanowanie przez dzieci podstawowych ćwiczeń korygujących wadę postawy ciała.

5. Wzmocnienie wiary dzieci we własną wytrwałość i pozytywne efekty ćwiczeń.

6. Poznanie i akceptacja własnej sylwetki przez dzieci.

7. Wdrożenie do czynnego uczestnictwa i współpracy dzieci w zespole.

8. Wzbogacenie wiedzy i umiejętności dzieci i rodziców z zakresu higieny życia codziennego.

9. Zapoznanie rodziców ze stanem zdrowia dziecka i różnymi formami pomocy.

2.(Patalas R. 2005)

3.(Czauderna – Miedziejko J. 2002)

Struktura programu

Program przeznaczony jest dla l etapu edukacyjnego dla klas I-III. Treści zawarte w programie skupione są wokół następujących cykli tematycznych:

I. Budowa ciała dziecka a zdrowie psychiczne.

II. Higiena osobista i dbałość o zdrowie.

III. Działania zmierzające do poprawy warunków zdrowotnych dziecka.

4. Sztuka oddychania.

5. Kształtowanie świadomości prawidłowej postawy i prawidłowego obciążania stóp.

VI. Ćwiczenia korekcyjne źródłem zabawy.

VII. Rodzice współuczestnikami sukcesu dziecka w dążeniu do celu.

Treści programu są tak dobrane, aby miały charakter zarówno dydaktyczny, jak i wycho­wawczy, aby integrowały treści z pozostałych kierunków kształcenia: polonistycznego, matematycznego, muzyczno-ruchowego, społeczno-przyrodniczego, plastyczno-technicznego, np.:

• Moje uczucia wyrażam poprzez ruch - wychowanie zdrowotne i edukacja muzyczno-ruchowa.

• Uczę się, jak radzić sobie w sytuacjach trudnych - przygotowanie do życia w rodzinie i społeczeństwie.

• Biorę udział w konkursie rysowania stopami - edukacja plastyczno-techniczna i zdrowotna.

Ruch i aktywność fizyczna jako istotny element sposobu zachowania zdrowia i sprawności fizycznej (wycieczki piesze i rowerowe) - wychowanie zdrowotne, regio­nalne oraz edukacja kulturalna i historyczna.

Uwzględnienie różnych dziedzin edukacji pozwala na powiązanie okresu edukacji wczesnoszkolnej z dalszymi etapami kształcenia.

Program zawiera materiały pomocnicze w postaci testów, scenariuszy zajęć, ćwiczeń domowych dla poszczególnych wad postawy jako propozycje do wykorzystania w pracy nauczyciela.

Kolejnym punktem w analizie programu są założone osiągnięcia ucznia:

Uczeń wie:

- jaką ma wade postawy i jakie są przyczyny jej powstawania

- po co ćwiczy, czym dla niego jest gimnastyka korekcyjno-kompensacyjna

- jakie są konsekwencje wadliwego sposobu siedzenia, noszenia tornistrów, chodzenia i spania

- jak wygląda prawidłowa postawa ciała

- jakie znaczenie ma dla niego korygowanie postawy

- jakie ćwiczenia są wskazane przy jego wadzie

- jakie ćwiczenia i pozycje są przeciwwskazane przy jego wadzie

Uczeń potrafi:

- skorygować swoja postawę przed lustrem i bez lustra

- wykonywać ćwiczenia domowe

- dokonać autokorekty ćwiczenia

- dokonać korekty postawy współćwiczącego

- zorganizować zabawę z elementami ćwiczeń korekcyjnych związanych z jego wadą

- wykorzystac środowisko przyrodnicze do celów korekcyjnych

3.(Patalas R. 2005)

2. (Czauderna – Miedziejko J. 2002)

Standardy dla klasy I :

• uczeń potrafi prawidłowo ułożyć ciało względem punktu odniesienia w pozycjach niskich,

• uczeń potrafi skorygować poszczególne odcinki ciała względem siebie w pozycjach niskich,

• uczeń wie, jak ułożenie głowy wpływa na poprawność ćwiczenia,

• uczeń zna pozycje wyjściowe stosowane w gimnastyce: leżenie przodem, tyłem, siad prosty, rozkroczny, skulony, klęk prosty, podparty,

• uczeń zna kierunki: prawo, lewo, w górę, w dół, w skos, obrót przez prawe i lewe ramie,

• uczeń wie, jak korygować sylwetkę w ławce szkolnej, w stołówce przy posiłkach i w domu, uczeń wie, co to znaczy pełen zakres ruchu w stawie,

• uczeń potrafi reagować na proste komendy (sygnał dźwiękowy, zmiana koloru, uniesienie lub opuszczenie ręki),

• uczeń potrafi zachować i korygować sylwetkę w trakcie gier i zabaw kształtujących,

• uczeń umie zachować się w terenie i czerpać z tego walory zdrowotne, wolicjonalne i utylitarne,

• uczeń jest gotowy do przyjęcia na siebie trudu systematycznych ćwiczeń korekcyjno - kompensacyjnych i starań o higienę własnego zdrowia oraz sprawność fizyczną,

• uczeń jest gotowy do stymulowania swoim rozwojem intelektualnym, emocjonalnym i fizycznym z uwzględnieniem zainteresowań i potrzeb.

Standardy dla klasy II:

• uczeń potrafi prawidłowo ułożyć ciało względem punktu od­niesienia w pozycjach średnich (klęk, siad, pozycja kuczna),

• uczeń potrafi manipulować przyborem w ćwiczeniach ruchowych: rzuty, chwyty, toczenia, przesuwania, odbijania, zwijania, rozwijania; w leżeniu, klęku i siadzie; indywidualnie i w pa­rach

• uczeń potrafi skorygować postawę własną i współpartnera w pozycjach średnich (samokontrola),

• uczeń zna proste ćwiczenia, które wzmacniają jego osłabione partie mięśniowe,

uczeń potrafi świadomie i rzetelnie wykonywać ćwiczenia
w pełnym zakresie ruchu

• uczeń potrafi skorygować postawę własną i współpartnera w pozycjach średnich (samokontrola),

• uczeń zna proste ćwiczenia, które wzmacniają jego osłabione partie mięśniowe,

uczeń potrafi świadomie i rzetelnie wykonywać ćwiczenia
w pełnym zakresie ruchu

• uczeń jest przygotowany do systematycznych ćwiczeń korekcyjno - kompensacyjnych, przestrzegania zachowań związanych
  z jego zdrowiem i higieną osobistą oraz czynnym wypoczynkiem,

• uczeń jest przygotowany do stymulowania swoim rozwojem intelektualnym, emocjonalnym i fizycznym z uwzględnieniem
  zainteresowań i potrzeb w trójtorowym działaniu korekcyjno-kompensacyjnym.

Standardy dla klasy III:

• uczeń jest przygotowany do systematycznych ćwiczeń korekcyjno - kompensacyjnych, przestrzegania zachowań związanych
  z jego zdrowiem i higieną osobistą oraz czynnym wypoczynkiem,

• uczeń jest przygotowany do stymulowania swoim rozwojem intelektualnym, emocjonalnym i fizycznym z uwzględnieniem
  zainteresowań i potrzeb w trójtorowym działaniu korekcyjno-kompensacyjnym.

• autoedukacja i samokontrola nawyku przyjmowania prawidłowej postawy w różnych sytuacjach życiowych,

• uczeń zna zasady obowiązujące w ćwiczeniach, zabawach i grach kształtujących jego prawidłową postawę,

• uczeń potrafi bezpiecznie współpracować z partnerem w zespole oraz grupie podczas ćwiczeń i zadań kształtujących nawyk prawidłowej postawy,

• uczeń jest świadomy potrzeby systematycznego uprawiania ćwiczeń korekcyjne - kompensacyjnych wpływających na poprawę jego sylwetki, zdrowy styl życia i ogólny stan zdrowia,

• jest przygotowany do sterowania swoim rozwojem intelektualnym, emocjonalnym i fizycznym rozwijającym jego zainteresowania i potrzeby.

Plan pracy:

jest to program zadań i prac z dziedziny gospodarczej, kulturalnej itp. które mają być wykonane w pewnym określonym czasie; porządek, rozkład zajęć lub czynności przewidzianych do wykonania.

Celowy- w sposób wyraźny powinien określać cel i środki do tego celu wiodące.

Wykonalny- o wykonalności planu można się przekonać po wykonaniu próby realizacji.

Wewnętrznie zgodny- wyklucza to w nim istnienie elementów pozostających w sprzeczności

Maksymalnie operatywny- taki, którego treść daje się łatwo zastosować w działaniu.

Plastyczny- nacechowany giętkością, zwrotnością, pozwalający w razie konieczności na jego modyfikowanie, bez potrzeby układania nowego plany.

Dostatecznie szczegółowy- cecha szczegółowości związana jest z pożądaną konkretnością planu.

Terminowy- powinien zawierać terminy wykonania części i całości przedsięwzięcia.

Alternatywny- pozwala to na likwidowanie sprzeczności jaka może wystąpić wtedy, gdy chcemy zadość uczynić wymaganiom szczegółowości i plastyczności planu

Kompletny- zupełny.

Budżet godzin do planu pracy

Wyszczególniona liczba godzin w tabeli do realizacji na poszczególne cykle tematyczne może się zmienić. Zależy to od dzieci, od ich warunków fizycznych i możliwości korygowania istniejących zaburzeń statyki ciała, a przede wszystkim od ich wytrwałości i wiary w pozytywne efekty ćwiczeń.

Dokumentacja pracy nauczyciela:

Przemyślana i dokładnie prowadzona dokumentacja pracy nauczyciela ułatwia prowa­dzenie zajęć gimnastyki korekcyjnej, a tym samym realizację programu. Dzielimy ją na :

Dokumentację pedagogiczną stanowić powinny:

1. Dziennik zajęć - prowadzony według ogólnych zasad obowiązujących dla prowadzenia dzienników zajęć pozalekcyjnych.

W dzienniku powinny się znaleźć:

- wykaz uczestników z dokładnym opisem wady,

• dane o dziecku (klasa, data urodzenia, zawód i miejsce pracy rodzi­ców),

• uwidoczniona frekwencja uczestników,

• zapisy odbytych lekcji,

• rozkład materiału.

2. Rejestr rozmów, porad i instrukcji dla rodziców.

3.Ogólny plan pracy.

4.Podział godzin zajęć gimnastyki korekcyjnej.

5.Konspekty lub osnowy lekcyjne.

Dokumentację medyczną stanowić powinny:

1. Skierowanie lekarza szkolnego i lekarza ortopedy.

1. Pisemna informacja od lekarza o rodzaju i stopniu stwierdzonych za burzeń, przeciwwskazaniach dotyczących niektórych ćwiczeń i o innych za­leceniach lekarskich.

1. Wyniki uproszczonych badań ortopedycznych, w tym wyniki testów.

2. Wszystkie inne dokumenty dotyczące zdrowia wychowanka.

1.Tuzinek S. 2004

Materiał nauczania

Treści programu zgrupowane wokół siedmiu działów tematycznych przewidziane są do realizacji przez trzy pierwsze lata nauki na pierwszym etapie edukacji podstawowej. Nauczyciel, organizując zajęcia z dziećmi, decyduje, które treści, w jakim zakresie i kolejności będzie realizował.

Działy tematyczne:

1. Budowa ciała dziecka, a zdrowie

2. Higiena osobista i dbałość o zdrowie

3. Działania zmierzające do poprawy warunków zdrowotnych dziecka

4. Sztuka oddychania

5. Kształtowanie świadomości prawidłowej postawy i prawidłowego obciążania stóp

6. Ćwiczenia korekcyjne źródłem zabawy

7. Rodzice współuczestnikami dziecka w dążeniu do celu

Tylko kompleksowy, przemyślany i konsekwentnie stosowany plan postępowania może dać oczekiwane rezultaty korekcyjno-kompensacyjne. Wyrobienie nawyku prawidłowej postawy to długi i żmudny

proces, aktywizujący nie tylko ucznia, ale rodzinę i nauczycieli nauczania początkowego.

Nauka prawidłowego ruchu, wielokrotne powtarzanie ćwiczeń, nauka samokontroli ucznia, utrwalanie Udoskonalenie zadań ćwi­czebnych w różnych formach i metodach przeciwdziałających nie-utrwalonym jeszcze zmianom i tym, które już powstały, pozwoliły w planie komasować jednostki lekcyjne i tworzyć dla nich jeden te­mat tworzący zadanie główne.

Cel osiągnie się poprzez zastosowanie różnorodnych zabaw, gier i zadań ruchowych opartych na metodach twórczych, usamodziel­niających, przy wykorzystaniu wszelkich form organizacyjnych i środków dydaktycznych. Ponadto, działając przemyślanym ruchem przez powyższe działania, zostaje zwiększona wydolność układu oddechowego, sercowo - naczyniowego, mięśniowego i więzadło-wo - kostnego, co w konsekwencji wpływa na prawidłowe działa­nie narządów wewnętrznych, ruchomość w stawach i siłę mięśni, tworząc prawidłowy gorset mięśniowy i ładną sylwetkę.

Aktywizowanie rodziców przez organizowanie spotkań, poga­danek, lekcji otwartych. Zachęcanie do uczestnictwa w zajęciach, nauki ćwiczeń razem z dzieckiem w szkole i w domu. Proponowa­nie czynnego spędzania czasu przez dziecko w czasie wakacji na koloniach i turnusach zdrowotnych oraz zorganizowanych zajęciach korekcyjnych w miejscu zamieszkania.

Plan obejmuje działania w klasach I, II i III. Klasa II i III to w dalszym ciągu zadania kształtujące i ogólnorozwojowe, tworzące ruch bardziej złożony, elastyczny i płynny, doskonalący i ściślej za­pobiegający i przeciwdziałający zmianom strukturalnym.

Wszystkie ćwiczenia prowadzone są symetrycznie i przeważnie w pozycjach niskich izolowanych lub pośrednich, a dozowanie ob­ciążeń i zwiększanie ilości powtórzeń i serii wzrasta każdego roku w trzyletnim procesie kształcenia.

Ocena efektów postepowania w gimnastyce korekcyjnej:

Prowadzona jest systematycznie co 3 mies.

Uczniowi zakłada się kartę indywidualną, którą wypełnia nauczyciel gimnastyki korekcyjnej oraz wychowawca klasy. Zapisuje się w niej:

• sprawność fizyczną ogólną

• gorset mięśniowy

• nawyk prawidłowej postawy

• aktywność na zajęciach

• absencję

• warunki domowe

• współpracę z rodzicami

Ocenę efektów postępowania korekcyjno-kompensacyjnego dokonujemy za pomocą następującej skali:

1. Poprawa - wybitna (+++)

2. Poprawa - umiarkowana (++)

3. Poprawa - niewielka (+)

4. Bez zmian (0)

5. Pogorszenie (-)

Przykładowe testy:

• Test Krausa-Webera

(na wytrzymałość mm. grzbietu

• Test ścienny

(bada przykurcze mm. W st. ramiennym)

• Test Langego

(bada wydolność prostowników st. biodr. i przykurcz m. biodr.-lędźw)

• Test Adama Bertranda

(służy do badania kręgosłupa)

4.Notatki z wykładów.

LITERATURA:

1. Tuzinek S. 2004. Postawa ciała. Fizjologia, patologia i korekcja. PR, Radom (167 – 170)

2. Patalas R. 2005. Program gimnastyki korekcyjno – kompensacyjnej. BK Wydawnictwo i Księgarnie, Wrocław.

3. Czauderna – Miedziejko J. 2002. PROGRAM gimnastyki korekcyjno – kompensacyjnej dla I etapu edukacji. Wydawnictwo „Korepetytor”, Płock.

4. Notatki z wykładów i zajęć Katarzyny Golba i Anny Jończy.