Sant'Apollinare Nuovo

Z Wikipedii

Skocz do: nawigacji, szukaj

Sant'Apollinare Nuovo

Wnętrze kościoła z orszakiem męczennic

Sant'Apollinare Nuovo – bazylika znajdująca się w Rawennie. Jeden z wczesnochrześcijańskich zabytków, zaliczany także do okresu bizantyńskiego, wpisany w 1996 na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Kościół został wybudowany na początku VI wieku przez króla Ostrogotów Teodoryka jako kaplica pałacowa, przeznaczona dla arian. Po zdobyciu Rawenny w 540 roku przez Bizantyńczyków, za Justyniana Wielkiego, kościół w 561 roku został ponownie konsekrowany i przekazany katolikom. Nadano mu wówczas wezwanie św. Marcina z Tours i częściowo zmieniono wystrój wnętrza. Wezwanie św. Apolinarego bazylika otrzymała dopiero w IX wieku, gdy sprowadzono do niej z Sant'Apollinare in Classe relikwie tego świętego. Od niego pochodzi nazwa budowli: nowa bazylika św. Apolinarego (starszą był Sant'Apollinare in Classe).

Ściany boczne bazyliki dekorowane są mozaikami składającymi się z trzech pasów przedstawień. W górnym ukazano sceny z Nowego Testamentu: cuda Jezusa i jego mękę. Poniżej, między oknami, apostołów i proroków. Pas dolny pierwotnie ukazywał dwa orszaki dworskie – orszak króla Teodoryka, opuszczającego swój pałac i zmierzający ku Chrystusowi oraz orszak królowej, która wychodzi z portu Classe i zmierza ku Maryi z Dzieciątkiem. Ten drugi dodatkowo poprzedzają Trzej Królowie. Te dwa najniższe ciągi scen zostały przerobione w VI wieku tak, iż obecnie ukazują dwie procesje – męczenników i męczennic. Podczas tej modyfikacji, zapewne omyłkowo, z mozaiki z pałacem Teodoryka niezbyt dokładnie usunięto wizerunki orantów, pozostawiając ich dłonie.

Bibliografia [edytuj]

   

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
Sant'Apollinare Nuovo

• Jastrzębowska Elżbieta, Sztuka wczesnochrześcijańska, Warszawa 1988.

• Kłosińska Janina, Sztuka bizantyńska, Warszawa 1975.

• Stern Henri, Sztuka bizantyńska, Warszawa 1975.

Rawenna: Sant’Apollinare Nuovo

W połowie Via di Roma wznosi się bazylika Sant’Apollinare Nuovo - zwana Nuovo dla odróżnienia od kościoła w Classe pod tym samym wezwaniem - budowla z VI w., ufundowana przez Teodoryka. Wewnątrz kryją się najbardziej imponujące mozaiki w Rawennie: dwie z nich pokrywają całą długość nawy głównej po obu stronach i przedstawiają procesje męczenników - z jednej strony kobiet, z drugiej mężczyzn - niosących dary dla Chrystusa i Maryi, którzy zajmują trony przy końcu alei palm daktylowych. Niektóre fragmenty mozaiki dają wyobrażenie o dawnym wyglądzie Rawenny, np. port w Classe oraz miasto z górującym nad nim pałacem Teodoryka w tle.

mozaika w San Apolinare Nuovo - święte dziewice

Będąc Gotem, Teodoryk należał do ariańskiego odłamu chrześcijaństwa, który nie uznawał boskości Chrystusa. Herezję tę Konstantynopol tępił zarówno z przyczyn teologicznych, jak i politycznych. Gdy Bizantyjczycy przejęli władzę, usunęli wiele figur umieszczonych przez Teodoryka. Na mozaice wyeksponowanej bezpośrednio nad wejściem widać wyraźnie, że wizerunek został zastąpiony innym motywem.

Przy uważniejszym obejrzeniu kolumn na lewo od budowli z napisem „Palatium”, można wyraźnie odróżnić zarys wyciągniętych rąk, prawdopodobnie Teodoryka. Wzniesiony na początku VI w. kościół Teodoryk poświęcił Chrystusowi, a Bizantyjczycy za nowego patrona przyjęli znanego z antyheretyckich kampanii św. Marcina.

Świątynię ponownie konsekrowano w IX w. i nadano jej miano patrona, pod którego wezwaniem funkcjonuje do dziś.

« 1/1 »

Bazylika Sant'Apollinare Nuovo [edytuj]

Zobacz więcej w osobnym artykule: Sant'Apollinare Nuovo.

Zbudowana przez Teodoryka Wielkiego w 504, pierwotnie była kościołem dworskim pod wezwaniem Zbawiciela (San Salvatore). Od IX wieku, kiedy przeniesiono tam relikwie męczennika, znana jako Sant'Apollinare Nuovo. W bazylice, na ścianach nawy głównej, zachowały się pięciowieczne mozaiki z przedstawieniami cudów Jezusa, wizerunki proroków i procesje męczenników oraz męczennic, pierwotnie będące orszakami cesarskimi. Stojąca obok kościoła wieża dzwonnicy, zbudowana na planie koła, pochodzi z XI wieku.

Rawenna

to miasto i gmina w północnych Włoszech w regionie Emilia-Romania, stolica prowincji Rawenna.

 

mozaika z kościoła San Vitale

Miasto leży na równinie u zbiegu rzek Ronco i Montone, w odległości 10 km od Morza Adriatyckiego, z którym połączone jest żeglownym kanałem.

Rawenna znana jest przede wszystkim jako wybitny ośrodek mozaikarstwa. Osiem zabytków Rawenny (mauzoleum Galli Placydii, baptysterium Ortodoksów, Sant'Apollinare Nuovo, baptysterium Arian, kaplica arcybiskupia, mauzoleum Teodoryka, San Vitale, Sant'Apollinare), określonych jako zabytki wczesnego chrześcijaństwa i mozaikarstwa, zostało wpisanych w 1996 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

 

Architektura Rawenny jest ściśle związana z jej historią. Z pierwszego okresu (V wiek), związanego z przebywającym w niej dworem zachodniorzymskim, zachowało się przede wszystkim mauzoleum Galli Placydii i baptysterium Ortodoksów. Oprócz tego wzniesiono bazylikę San Giovanni Evangelista, Basilicę Ursiana (katedrę Sant'Orso) i inne budowle sakralne. Pod rządami ariańskiego króla Teodoryka (2. połowa V w.-1. połowa VI) miasto wzbogaciło się o katedrę ariańską (San Spirito) z końca V wieku, kościoły: Sant'Apollinare Nuovo, Sant'Apollinare in Classe i San Vitale, baptysterium Arian, mauzoleum Teodoryka. Za Justyniana, gdy Rawenna była stolicą egzarchatu, ukończone zostały kościoły Sant'Apollinare in Classe oraz San Vitale; niektóre inne zabytki zostały zmodernizowane.

sklepienie baptysterium Arian

Choć Rawenna jest znana głównie z zabytków wczesnochrześcijańskich i bizantyńskich, nowe budowle powstawały również później, m.in. ratusz z XV i XVII wieku, XVIII-wieczne pałace, grobowiec Dantego z 1780.

Zabytki

• Kościół San Vitale

• Bazylika Sant'Apollinare Nuovo

• Bazylika Sant'Apollinare in Classe

• Baptysterium ariańskie

• Mauzoleum Teodoryka

• Basilica Ursiana

• Mauzoleum Galli Placydii

• Baptysterium Ortodoksów

Trzej Królowie
Autor nieznany

Autor nieznany. „Trzej Królowie”, mozaika, ok. 520, bazylika San Apollinare Nuovo, Rawenna

Nie wiadomo o nich nic, a mimo to są znani wszystkim. O zagadkowych postaciach mędrców ze Wschodu, którzy złożyli hołd Jezusowi, przynosząc Mu w darze mirrę, kadzidło i złoto, wspomina tylko Ewangelia wg św. Mateusza.

Ewangelista nie podaje imion mędrców, ani nawet ich liczby. Na rysunkach w pierwszych wiekach chrześcijaństwa, aż do IV w., przedstawiano ich dwóch, trzech, czterech lub sześciu. W Syrii i Armenii przyjęła się wówczas tradycja, że było ich dwunastu, co miało symbolizować dwunastu Apostołów i dwanaście plemion Izraela. Z kolei Kościół koptyjski w Egipcie uznał, że było ich aż sześćdziesięciu. Liczba „trzy” pojawiła się u Orygenesa (zm. ok. 251 r.) w pierwszej ćwierci III w.

Stwierdził on, że skoro były trzy dary, to tylu musiało być również wręczających. W wieku IV ten pogląd stopniowo wszędzie został przyjęty.

Trzy znane nam dziś imiona królów pojawiły się po raz pierwszy ok. roku 520 na mozaice zdobiącej bazylikę San Apollinare Nuovo w Rawennie, która wówczas była stolicą posiadłości bizantyńskich w Italii. Nad postaciami umieszczono tam wyraźne napisy: „Balthassar, Melchior, Gaspar”. Te same imiona podaje później wielki teolog angielski, Beda Czcigodny (675–735).

Wcześniej wszędzie określano mędrców innymi imionami. Koptowie w Egipcie podawali ich aż dwanaście. U Greków mędrcy nazywali się Apellicon, Amerim i Serakin; u Syryjczyków: Kagpha, Badalilma i Badadakharida; u Etiopczyków: Ator, Sater i Paratoras.

RAVENNA - miasto zachwycających mozaik

Za założycieli miasta uważa się Umbrów. Oni to bowiem blisko 3500 lat temu zamieszkiwali ten obszar. W okresie dominacji Etruskiej miasto przeszło pod ich zarząd, później zaś jak i inne etruskie miasta Ravenna przeszła w ręce Rzymu. Miasto położone było na lagunach, a brzeg morski, dziś oddalony o 11 km. czynił położenie niemalże doskonałym. W 132 r. p.n.e. udogodniono komunikację z resztą cesarstwa poprzez połączenie z Via Papillia-Annia, jednym z ważniejszych szlaków, a za czasów cesarza Oktawiana Augusta wybudowano Portus Classis, który stał się głównym portem floty rzymskiej na Adriatyku. Do świetności miasta przyczyniło się przeniesienie tu dworu cesarskiego. Miejsce pośród lagun i w pobliżu portu wydawało się bowiem łatwiejsze do obrony. I tak gdy w 410 roku Rzym splądrowali Goci, Ravenna nie została zniszczona.

Gdy w 476 roku armia obwołała swego wodza Odoakra cesarzem, a ten insygnia cesarskie odesłał do Konstantynopola teren Italii stał się miejscem walk rozmaitych plemion. Datę tę przyjęto symbolicznie za datę końca antycznego świata. Odoakra pokonał król Ostrogotów - Teodoryk, który na swą stolicę wybrał właśnie Ravennę. Jako, że cenił rzymską tradycje postanowił ją wskrzesić m.in. poprzez odbudowę Rzymu. Zawieszony pomiędzy odrzuceniem przez współplemieńców i brakiem akceptacji rodowitych Rzymian poniósł ostatecznie klęskę, ale przyczynił się do ponownej świetności miasta. Po jego śmierci wojska Ostrogotów zostały pokonane przez Bizancjum i Rawenna przeszła w jego ręce.

Dziś miasto zachwyca jednym z najpiękniejszych zbiorów mozaik. W kompleksie San Vitale, który poza bazyliką obejmuje Mauzoleum Galii Placidii i Muzeum Narodowe, możemy podziwiać mozaiki z przedstawieniami Św. Witalisa, sceny ze Starego Testamentu i Chrystusa wśród Apostołów.

Budowlę bazyliki rozpoczął Teodoryk, a ukończona została przez cesarza bizantyjskiego Justyniana. Budowla ta stała się inspiracją dla najsłynniejszego kościoła Konstantynopola - kościoła Mądrości Bożej - Hagia Sophia.

Drugą znaczącą budowlą w Rawennie jest bazylika Sant' Apollinare Nuovo. Ciągnące się po obu stronach nawy głównej mozaiki przedstawiają dwie procesje niosące dary dla Chrystusa i zachwycają swoim blaskiem i mistrzostwem wykonania.

Po triumfach, sława Ravenny wygasła, morze oddaliło się, jednak mozaiki pozostały niezwykłym świadectwem wielkości tego sennego dziś miasteczka.

http://www.google.pl/imgres?imgurl=http://www.classicalmosaics.com/images/theod.jpg&imgrefurl=http://www.classicalmosaics.com/photo_album.htm&h=497&w=707&sz=209&tbnid=p9jLMvkTo6AJ::&tbnh=98&tbnw=140&prev=/images%3Fq%3Dsan%2Bapollinare%2Bin%2Bclasse&usg=__zSgIVr50KlhMzt_uVSTJr7PqNRE=&sa=X&oi=image_result&resnum=3&ct=image&cd=1