zachomikowane notatki i wyklady, wykład z estetyki 04.01.2008, Estetyka o żywiole apollińskim i dionizyjskim


Estetyka o żywiole apollińskim i dionizyjskim

Fryderyk Nietsche - „narodziny tragedii z ducha muzyki”

próba pokazania roli dramatu słowno muzycznego Wagnera - opery + libretto ( fabuła - tematy z mitów germańskich ), marzyło mu się idealne połączenie muzyki i słowa, wierzył że opera to sztuka przyszłości., idea dramatu = Szekspir, idea muzyki - Bethowen,.

Wagner walczył z operą włoską, gdzie wszystko było podległe muzyce. Dla Wagnera muzyka była najwyższą formą sztuki, ale uważał że można ją dopełnić poezją. Dźwięko-słowa, widowisko - sztuka przyszłości - kompozycja wielu tworzyw, totalnie oddziałujących na widzów - sztuka totalna.

Źródło inspiracji - tragedia grecka ( Wagner wierzył że właśnie w starożytnej Grecji istniał jego ideał)

Oparcie fabuły na snach

Fryderyk Nietsche - „narodziny tragedii z ducha muzyki”

To również próba niby-historycznego przedstawienia rozwoju tragedii, jego własna wizja kultury antycznej

dwoistość

kultury greckiej

/ \

Sztuka dionizyjska sztuka apollińska

  1. sztuka dionizyjska - kult Dionizosa

Obrzęd - spełniany w sposób biorowy, jednolita, zgrana zbiorowość, radość

Elementy wspólne

- fascynacja żywiołem

- upojenie życiem

- aprobacja świata

- Dionizos - bóg wina - bóg odradzającej się natury

- kult wschodni

  1. sztuka apollińska - kult Apollina

  1. Oba aspekty uzupełniają się, dopełniają - co widoczne było wg Nietschego właśnie w tragedii greckiej gdzie dochodziło do zniesienia przeciwieństw.

  1. Pojawia się fabuła. Aktor ( sfera apollińska ) przeciwstawia się chórowi ( sfera dionizyjska ) - połączenie przeciwieństw i powstanie teatru. Tragiczność wynika z połączenia dionizyjskiego upojenia i apolińskiego snu. Powstawała wzniosłość, tragiczność. Bohaterowie są dionizyjscy ( nawet jeśli nie są Dionizosem ) są cierpiący w pierwotnej tragedii widzami był chór - nie było innych widzów był to obrzęd. ( teatr emancypował się z obrzędu - odrodzenie teatru w średniowieczu - od obrzędu do emancypacji - zerwanie z jednością sceny i widowni)

  1. sfera dinozyjska - bóstwo pełne sprzeczności. Bóg radości i żałoby, narodzin i tragedii, skrajność., dadość życia, aprobata życia wbrew zagładzie wpisanej w życie, ale też ucieczka przed życiem w rytuały misteriów. Ucieczką od życia - szał.

-ból częścią życia - forma rozkoszy. Upojenie życiem - dojście do stanu jedności.

-z jednej strony zniesienie cierpienia, ale też trans wspólnoty. Wg Nietschego celem tragedii greckiej było by jednostka była bytem bezosobowym złożonym z wielu istnień. Wszystko to co wielkie, potężne, twórcze, co wykraczało ponad miarę, była związana z Dionizyjską kulturą.

Dionizos - wieczny powrót - dzieje świata

-muzyka - przypisana Dionizosowi - śpiewając, tańcząc łatwiej jest wejść w trans - wchodzenie w grupę - społeczność. Ekstaza życia

-sprzeczność - należy cieszyć się życiem mimo że kończy się śmiercią

-Dysharmonia. Wg Nietzschego np. Archiloch - artysta, który wprowadził do literatury pieśń ludową - stopienie muzyki i słowa - poezja uzależniona od muzyki

  1. Nietzsche:

- tragicznośc - radośc wielości nie wynika z oczyszczenia, radosc estetyczna, afirmacja życia - pełnia zycia, afirmacja radości i bólu

- każda prawdziwa tragedia miała nieść metafizyczną pociechę

- tragiczne to co radosne, związane z tworzeniem, afirmacją przypadku, konieczności stawania się w samym bycie jako wielości.

- dionizyjski chór + iluzja apollińska, sen

- dramaty satyrowe - chór przebrany za satyrów (?)

- kres tragedii to dla niego zlikwidowanie wartości chóru ( przyczynił się do tego Eurypides )

- popularyzacja Dionizosa w XX w. (?) modernizm

- wizji tragicznej ( Dionizos + Apollon ) przeciwstawił wizję dialektyczną ( śmierć tragedii ) bo wiązała tragicznośc z tym co negatywne ( życie - cierpienie bo kończy się śmiercią). Życie jest radosne, a śmierć jest konieczna do odrodzenia.

- Sokrates wg Nietzschego - demon dekadencji - osądza życie przez idee, wina dialektyki jest to że ona uważa że życiu potrzebne jest usprawiedliwienie, idea, dla Nietzschego natomiast życie było wartością samą w sobie, niepotrzebującą idei.

  1. wizja chrześcijańska wg Nietzschego - z wizji Dionizos-Sokrates powstało Dionizos-Chrystus

- Dionizos - życie nie wymaga usprawiedliwienia, afirmuje cierpienie i ból.

- Chrystus - cierpienie jest ważniejsze od życia, usprawiedliwia ludzkie życie, stawia je w stan skażenia. Żyjemy poto by cierpieć, ofiara z życia dla innych dóbr. Nihilizm - negacja radości życia, generowania winy, grzeszność, pomnażanie bólu, wyrzeczenia, ból ofiarowany Bogu



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
zachomikowane notatki i wyklady, Estetyka i historia sztuki - PRZEŻYCIE ESTETYCZNE, PRZEŻYCIE ESTETY
zachomikowane notatki i wyklady, estetyka wyklady, 2 podejście do estetyki
zachomikowane notatki i wyklady, Estetyka i historia sztuki - AWANGARDA W LITERATURZE I SZTUCE, Awan
zachomikowane notatki i wyklady, Estetyka - przedmiot nauki, Estetyka jako nauka funkcjonuje od XVII
zachomikowane notatki i wyklady, Estetyka i historia sztuki - NOWOŻYTNOŚĆ, ESTETYKA I SZTUKA NOWOŻYT
zachomikowane notatki i wyklady, wykład z estetyki 14.03.2008(1), Estetyka 14
zachomikowane notatki i wyklady, Wykłady - estetyka, Wykład 1
handlowe-prominska, wykład z dnia 16.01.2008[1], 16
handlowe-prominska, wykład z dnia 16.01.2008[1], 16
Wykład 13 [04.01.06], Biologia UWr, II rok, Zoologia Kręgowców
wyklad 13 21.01.2008, wyklady - dr krawczyk
zachomikowane notatki i wyklady, Eststyka notatki, David Hume „Sprawdzian smaku”
zachomikowane notatki i wyklady, Zagadnienia do egzaminu, 1

więcej podobnych podstron