PLAN BADANIA KLINICZNEGO ZWIERZĄT DOMOWYCH.

1. OPIS ZWIERZĘCIA (Generalia s. Signalement)

1. Gatunek

2. Płeć

3. Rasa

4. Umaszczenie (rodzaj maści, odcień, odmastki i odmiany)

5. Wiek

6. Wielkość (masa ciała, wysokość)

7. Użytkowość

8. Oznakowania specjalnie (nr. kolczyka, tatuaż, znaki palone, chip itp.)

1. WYWIAD (Anamnesis)

1. Wywiad odnośnie choroby (anamnesis morbi)

• data i okoliczności zachorowania (domniemana przyczyna zachorowania)

• zaobserwowane objawy chorobowe (kolejność pojawiania się, nasilenie)

• uprzednio przeżyte choroby (jakie? kiedy?)

• zachorowania innych zwierząt w gospodarstwie / domu (tego samego bądź innych gatunków z identycznymi lub nie objawami)

• dotychczas wykonywane badania i ich wyniki

• leczenie (stosowane zabiegi i leki) oraz zabiegi profilaktyczne (szczepienie ochronne, odrobaczanie, dezynsekcja itp.)

1. Wywiad odnośnie życia zwierzęcia - dotyczy ustalenie domniemanej przyczyny choroby (anamnesis vitae)

• pochodzenie zwierzęcia (z własnego chowu, nabyte – kiedy? skąd?)

• żywienie (skład dawki pokarmowej, rodzaj i jakość pasz, pastwiska)

• pojenie

• warunki utrzymania i pielęgnacji zwierząt (pomieszczenia, okólniki, warunki zootechniczne)

• sposób użytkowania i jego ewentualne zmiany (dotyczy także żywienia, pojenia i użytkowania)

• ogólna ocena stanu zdrowia zwierząt w danym gospodarstwie / domu oraz okolicy (warunki glebowo – klimatyczne, najczęściej stwierdzane choroby zakaźne, pasożytnicze, niedoborowe, przemiany materii i zatrucia).

1. STAN OBECNY (Status praesens)

1. Przedmiotowe badanie ogólne:

1. wygląd zewnętrzny zwierzęcia (habitus)

• budowa ciała (prawidłowa, nieprawidłowa)

• postawa (prawidłowa, nieprawidłowa: wymuszona, ulgowa)

• stan odżywienia i utrzymania (pielęgnacja kondycja i konstytucja)

• zachowanie się (temperament, świadomość)

1. widoczne błony śluzowe naturalnych otworów ciała:

• spojówki

• przedsionek nosa i jamy ustnej (śluzawica, tarcza ryja, wierzchołek nosa)

• przedsionek pochwy lub napletek

Oceniamy: barwę, wilgotność, ewentualne zmiany np.: wykwity

1. oczy:

• powieki (szerokość szpary powiekowej, rzęsy, migotka, gruczoły łzowe)

• gałki oczne: usadowienie, ustawienie (oś wzrokowa), ruchomość, rogówka (przezroczystość), białkówka (barwa), przednia komora oka (głębokość), tęczówka (barwa), źrenica (kształt, reagowanie na światło), soczewka (ew. zmętnienie). Oftalmoskopia.

1. naczynia oraz węzły chłonne (położenie, wielkość, kształt, konsystencja, budowa powierzchni, ciepłota, wrażliwość, przesuwalność względem podłoża i skóry)

2. pomiary: temperatury wewnętrznej ciała, liczby tętna i oddechów (C – T – O). Gorączka

1. Przedmiotowe badanie szczegółowe:

1. ZEWNĘTRZNE POWŁOKI CIAŁA:

• włosy i wytwory rogowe naskórka:

  • włosy i pióra (gęstość, połysk, przyleganie, barwa, barwa, ubytki)

  • rogi, kopyta, racice, pazury, szpara międzyraciczne (wielkość, kształt, połysk, struktura powierzchni, ciepłota, wrażliwość, stan pielęgnacji)

• naskórek (barwa, grubość, rogowacenie, złuszczenie)

• skóra właściwa (barwa, wilgotność, natłuszczenie, zapach, rozmieszczenie ciepłoty zewnętrznej, elastyczność, świąd, zmiany objętości, wykwity oraz zmiany skórne)

• muszle uszne i zewnętrzne przewody słuchowe

• badania dodatkowe skóry:

• zeskrobina – parazytologiczne, mikologiczne, bakteriologiczne

• biopsja – histopatologiczne

• testy alergiczne – próby skaryfikacyjne, śródskórne i naskórkowe

• próby czynnościowe skóry

1. UKŁAD ODDECHOWY:

1. badanie górnych dróg oddechowych:

1. okolica otworów nosowych:

• wypływ z nosa (dejectio nasalis) – symetria, ilość, konsystencja, barwa, zapach, domieszki

• gra skrzydełek nosowych

• wydychane powietrze (siła, ciepłota, woń)

1. nozdrza i jama nosowa:

• badanie zewnętrzne (kształty, symetria, szmery nosowe)

• badanie wewnętrzne (błona śluzowa nosa i przegrody nosowej, przewody nosowe, rinoscopia)

1. zatoki szczękowe i czołowa:

• oglądanie (kształt, symetria, ewentualne zmiany)

• omacywanie (ciepłota, wrażliwość, podatność na ucisk)

• opukiwanie (odgłos opukowy)

1. worki powietrzne u koniowatych:

• oglądanie (wielkość, kształt, symetria)

• omacywanie (ciepłota, wrażliwość, konsystencja)

• opukiwanie (odgłos opukowy)

1. krtań:

• badanie zewnętrzne: kształt, symetria, ciepłota, wrażliwość, wyczuwalne drżenie; szmery krtaniowe

1. kaszel spontaniczny i reakcyjny: częstość, wilgotność, bolesność, siła, czas trwania, wielkość, głośność, dźwięczność

2. tchawica: kształt, ułożenie, ciepłota, wrażliwość, wyczuwalne drżenie; szmery tchawicze

3. tarczyca: wielkość, kształt, budowa powierzchni, konsystencja, ciepłota, wrażliwość, przesuwalność względem podłoża i skóry.

1. badanie klatki piersiowej:

1. oglądanie:

• budowa, kształt, symetria

• ruchy oddechowe (częstość, typ, jakość)

• duszność (dyspnoe) i jej rodzaje (wdechowa, wydechowa, mieszana)

1. omacywanie (ciepłota, wrażliwość, wyczuwalne drżenie)

2. opukiwanie (topograficzne – wyznaczenie granicy płuc; porównawcze – zmiany odgłosu wypukowego)

3. osłuchiwanie (szmery oddechowe fizjologiczne i patologiczne)

4. badania dodatkowe: punkcja jamy opłucnowej, RTG, bronchoskopia, badania wykrztusiny – organoleptyczne i mikroskopowe.

1. UKŁAD KRĄŻENIA:

1. serce:

• oglądanie okolicy serca (uderzenia boczne i koniuszkowe - lokalizacja)

• omacywanie okolicy serca(uderzenia sercowe, ciepłota, wrażliwość, wyczuwalne drżenie)

• opukiwanie okolicy serca (pole stłumienia sercowego, zmiany granic i odgłosu opukowego)

• osłuchiwanie serca w punktach głównych – tony serca (częstość, siła, barwa, rytm).

1. naczynia obwodowe:

• badanie tętnic – tętno tętnicze (częstość; miarowość – regularność; jakość: wypełnienie, napięcie, siła, chybkość; równość)

• badanie żył (wypełnienie; tętno żylne dodatnie i ujemne; falowanie żylne)

• badanie naczyń włosowatych.

1. Badania dodatkowe – próby wysiłkowe, punkcja worka osierdziowego, EKG, sfingomanometria, RTG.

1. UKŁAD TRAWIENNY:

1. przyjmowanie pokarmu i wody

• łaknienie i pragnienie

• sposób pobierania pokarmu i wody

• żucie i połykanie

• przeżuwanie – odłykanie, żucie, połykanie

• odbijanie

• regurgitacja, wymioty, nudności

1. jama ustna – szpara gębowa, błona śluzowa (warg, dziąseł, policzków), zęby, błona śluzowa podniebienia twardego, żagielek podniebienny, język

2. ślinianki, wydzielanie śliny, zapach z jamy ustnej

3. gardło:

• badanie od zewnątrz – okolica gardła, ciepłota, wrażliwość, ewentualne zmiany

• badanie od wewnątrz – u małych zwierząt: błona śluzowa, migdałki; duże zwierzęta: laryngoskopia

1. przełyk – przechodzenie kęsów i łyków wody – ciepłota, wrażliwość, ewentualne zmiany, drożność

2. wole u ptaków – wielkość, kształt, konsystencja, ciepłota, wrażliwość, przesuwalność w kierunku dzioba

3. powłoki brzuszne:

• oglądanie – wielkość, kształt, symetria

• omacywanie – stan napięcia, wrażliwość, undulacja

• opukiwanie – topografia odgłosu opukowego

• osłuchiwanie – topografia, rodzaj i nasilenie szmerów perystaltycznych

1. badanie żołądka i jelit u koni:

• diagnostyczne sondowanie żołądka

• badanie przez powłoki brzuszne

• badanie przez prostnice

• wlew doprostniczy

• odbyt

• wydalanie kału – sposób, częstość, ilość, cechy makroskopowe

1. badanie żołądka i jelit u małych zwierząt (psy/koty):

• badanie przez powłoki brzuszne

• diagnostyczne płukanie żołądka i jelit

• odbyt i zatoki około odbytowe

1. badanie przedżołądków, trawieńca i jelit u przeżuwaczy:

• żwacz:

• oglądanie lewego dołu głodowego – wypełnienie, ruchy żwacza

• omacywanie – stan napięcia, konsystencja, wrażliwość, ruchy żwacza

• opukiwanie – topografia odgłosu opukowego

• osłuchiwanie – szmery: częstość, siła, rodzaj skurczów i szmerów żwacza

• badania uzupełniające – treść żwacza

• czepiec: