Związek chemiczny może być zbudowany z atomów: tych samych i różnych pierwiastków.
W rekcji chemicznej suma mas substratów jest równa: sumie mas produktów.
Liczba masowa pierwiastka jest równa: liczbie neutronów i protonów w jądrze.
Izotopy tego samego pierwiastka mają taką samą liczbę: protonów.
Różne izotopy tego samego pierwiastka różnią się liczbą: neutronów.
Podaj nazwę 4 cząstek elementarnych: neutron, proton, elektron, foton.
Wymień nazwy czterech liczb kwantowych: główna liczba kwantowa, poboczna liczba kwantowa, magnetyczna l.k., magnetyczna spinowa l.k.
Pierwiastki umieszczone są w układzie okresowym wg wzrastającej: liczby atomowej
Liczba protonów w obojętnym atomie jest równa: liczbie elektronów
Objętość molowa gazu równa …… dm3w warunkach normalnych jest taka sama dla: b
Podkreśl, który pierwiastek nie występuje w danej grupie: a) Sn b) Si c) K
Numer okresu w układzie okresowym jest równy liczbie powłok elektronowych, w którym znajduje się dany pierwiastek.
Podaj definicje jednostki atomowej masy? Odpowiada 1/12 masy izotopu węgla 612C. Jest nazywana też unitem lub Daltonem. 1 u = 1.66053·10-24g.
Podaj definicje mola? Mol jest jednostką liczności materii. 1 mol drobin zawiera 6,02*1023 drobin(atomów, cząsteczek, elektronów, itp.)
Podaj definicje masy molowej? To masa 1 mola drobin (atomów, cząsteczek itp.) wyrażona w gramach. Jednostką masy molowej jest wyrażona w gramach masa przypadająca na mol substancji $\lbrack\frac{g}{\text{mol}}\rbrack$.
Podaj objętości molową gazów w warunkach normalnych. Ile atomów lub cząsteczek znajduje się w tej objętości:
Wymień 2 cechy wspólne pierwiastków występujących w jednej grupie głównej
a) W bloku s(1-2) numer grupy (1 lub 2) pokrywa się z liczbą elektronów walencyjnych. W bloku p(13-18) można określić liczbę tych elektronów, odejmując liczbę 10 od numeru grupy.
b) liczba elektronów walencyjnych, których liczbę możemy wyznaczyć z numeru grupy
Napisz, które pierwiastki to metale –m, a które niemetale –n:
N –n; Na –m; B –n; Ca –m; Cr –m; I –n; Rn –n(gaz szlachetny) Al.-m; Bi –m; Au –m; H –n; F –n; Zn-m; Ni –m; Rb –m; Ra –m; Ba –m; P –n; Si –n; Br –n; Hg –m; Ar –n(gaz szlachetny); Tl –m; Mn –m; Cs –m; C –n
Napisz symbol i nazwij 2 pierwiastki, które są cieczami w temperaturze pokojowej?
Br- brom; Hg- rtęć
Co to są elektrony walencyjne? Ile elektronów walencyjnych ma atom azotu w stanie podstawowym:
elektrony znajdujące się na ostatniej, najbardziej zewnętrznej powłoce atomów, która nazywana jest powłoką walencyjną.
Ile elektronów walencyjnych ma tlen. Dlaczego w związkach występuje na -2 st. utlenienia:
6-elektronów walencyjnych;
Wiązanie kowalencyjne powstaje w wyniku gdy dwa atomy mające niespolaryzowane elektrony stworzą z tych elektronów wspólną parę elektronową. Atomy tworzące wiązanie kowalencyjne muszą mieć podobną lub taką samą elektroujemność, np. H-H.
Wiązanie jonowe ma charakter oddziaływań elektrostatycznych.(przyciąganie się różnoimiennych jonów.
Napisz, nazwij i zaznacz 2 cząsteczki w których występuje wiązanie sigma σ i pi π:
siarczek węgla dwutlenek węgla
Jak jest masa jednego atomu Ar (nazwij ten pierwiastek), jeśli masa molowa argonu wynosi 40 g/mol ?
Ar-Argon
MAr=40g/mol
n=1mol
n=m/M
m=n*M m=1*40=40g
Masa atomowa Cd (nazwij ten pierwiastek) wynosi 112.41. Ile wynosi liczba masowa jednego z izotopów i ile protonów, elektronów i neutronów ma izotop tego pierwiastka, jeśli jest to 48 pierwiastek w układzie okresowym?
Cd- Kadm
MCd=112,41g/mol
Liczba masowa= 112,41
l.protonów=48
l.elektronóe=48
l.neutronów= 112,41- 48=64,41
Różne izotopy tego samego pierwiastka różnią się liczbą neutronów.
Co nazywamy orbitalem i ile elektronów znajduje się na orbitalach typu f? Orbital jest to przestrzeń, w której prawdopodobieństwo znalezienia elektronu jest największe. Orbital f max 14e
Wymień typy orbitali i maksymalną liczbę elektronów na każdym z nich? Orbital typu s max 2e; orbital typu p max 6e; orbital typu d max 10e; orbital typu f max 14e
Ile elektronów znajduje się na pojedynczym orbitalu, czym się różnią? Na pojedynczym orbitalu znajdują się 2e; różnią się spinem (spiny są przeciwne).
Napisz jakie wiązanie (jonowe -j, kowalencyjne -k, metaliczne- m) występuje w związkach: Cr-m; BF3 –j; CaCl2 –j; CO2 –k; HBr –k; Pt –m; Ba –m; HNO3 –k; CH4 –k; SO3 –k; CuI2 -k
Który pierwiastek ma największą elektroujemność (nazwa i symbol): F- fluor
Który pierwiastek ma najniższą elektroujemność (nazwa i symbol): Fr- frans i Cs- cez
Które cząsteczki są polarne, wymień 3 , wyjaśnij dlaczego? HCl, SO2, H2S; w cząsteczkach polarnych udaje się przeprowadzić płaszczyznę dzielącą cząsteczkę na część dodatnią i ujemną.
Napisz i nazwij gazy, które występują jako cząsteczki dwuatomowe: N2- azot; O2- tlen; F2-fluor; Cl2-chlor; H2-wodór
Narysuj wzór kreskowy CuSO4 Al2O3
37. Narysuj wzór kreskowy P2O5 HNO3
Napisz reakcje 4 bezwodników kwasowych z wodą, nazwij powstałe kwasy: SO3 + H2O →H2SO4 (kwas siarkowy(VI)); N2O5 + H2O→2HNO3 (kwas azotowy (V)); CO2 + H2O →H2CO3 (kwas węglowy); P4O10 + 6H2O →4H3PO4 (kwas ortofosforanowy(V)).
Napisz reakcje 4 bezwodników zasadowych z wodą, nazwij powstałe zasady: MgO + H2O→Mg(OH)2 (wodorotlenek magnezu); CaO + H2O→Ca(OH)2 (wodorotlenek wapnia); K2O + H2O→KOH (wodorotlenek potasu); Na2O + H2O→2NaOH (wodorotlenek sodu)
Napisz reakcje powstawania dwóch soli kwasu fosforowego(V): 2H3PO4 + 3Ca(OH)2→Ca3(PO4)2 + 6H2O; 2H3PO4 + 3MgO→ Mg3(PO4)2 + 3H2O;
Napisz rekcje powstania dwóch soli zasady potasowej: 2KOH + H2S→K2S + 2H2O; KOH + HBr→ KBr + H2O
Napisz reakcje syntezy soli stosując tylko tlenek kasowy i tlenek zasadowy: Na2O + SO3→Na2SO4; CaO + CO2→CaCO3; 6CaO + P4O10→2Ca3(PO4)2
Które pierwiastki litowców i berylowców mają największe własności kwasowe? Podaj nazwę i symbol. Litowce – Li-lit; berylowce- Be-beryl
Które stwierdzenia są dla pierwiastków prawdziwe (zakreśl):
a. własności kwasowe pierwiastków rosną w okresie ze wzrostem liczby atomowej
e. własności zasadowe w grupie rosną ze wzrostem liczby atomowej
Napisz rekcje rozkładu termicznego węglanu wapnia: CaCO3 ----> CaO + CO2
Napisz reakcje z udziałem kwasu lub soli, w których wydziela się a) wodór b) siarkowodór. Nazwij użyte związki chemiczne: a) 2HNO3 + Mg→Mg(NO3)2 + H2 (kwas azotowy(V) i magnez); b) FeS + 2HCl→ H2S + FeCl2 (siarczek żelaza(II) i chlorowodór)
Napisz i nazwij dwa nadtlenki: Na2O2 (nadtlenek sodu); K2O2 (nadtlenek potasu); H2O2 ( nadtlenek wodoru);
Napisz i nazwij 4 tlenki azotu. Zaznacz stopień utlenienia azotu : N2O tlenek azotu(I) [N +I s.utl; O –II s.utl]; NO tlenek azotu(II) [N +II s.utl; O –II s.utl]; N2O3 tlenek azotu(III) [N +III s.utl; O –II s.utl]; NO2 tlenek azotu(IV) [N +IV s.utl; O –II s.utl]
Napisz i nazwij 4 związki, w których chlor jest na 4 różnych stopniach utlenienia: HClO kwas chlorowy(I) [ Cl +I s.utl.]; HClO2 kwas chlorowy(III) [Cl +III s.utl.]; HClO3 kwas chlorowy(V) [Cl +V s.utl.]; HClO4 kwas chlorowy(VII) [Cl +VII s.utl.]
Napisz rekcje powstawania 2 soli kwasów beztlenowych. Nazwij użyte związki HCl + NaOH→NaCl + H2O (chlorowodór i wodorotlenek sodu); H2S + 2KOH→K2S + 2H2O (siarkowodór i wodorotlenek potasu);
Napisz jonowo i cząsteczkowo 2 reakcje zobojętnienia kwasów tlenowych:
NaOH + HNO3→NaNO3 + H2O
Na+ + OH− + H+ + NO3− → Na+ + NO3− + H2O
2OH− + H+ → H2O
Ca(OH)2+2HNO3→Ca(NO3)2 + 2H20
Ca2+ + 2OH− + 2H+ + 2NO3− → Ca2+ + 2NO3− + 2H2O
2OH− + 2H+ → 2H2O
Napisz równania potwierdzające amfoteryczność chromu:
Cr2O3+6NaOH→2Na3CrO3 + 3H2O
Cr2O3 + 6HCL → 2CrCl3 + 3H2O
Napisz równania potwierdzające amfoteryczność cynku:
ZnO + 2HCl→ZnCl2 + H2O
ZnO + 2KOH → K2ZnO2 + H2O
Napisz równania potwierdzające amfoteryczność glinu:
Al2O3+ 6NaOH→ 2Na3AlO3 + 3H2O
2Al(OH)3 + 3H2SO4→ Al2(SO4)3 + 6H20
Napisz równania potwierdzające własności kwasowe : SO2, CO2, P4O10
SO2 + H2O→H2SO3 ; CO2 + H2O→H2CO3 ; P4O10 + H2O→H3PO4
Napisz i nazwij 2 sole kwaśne: KHSO4 – wodorosiarczan(VI) potasu; NaHS – wodorosiarczek sodu; Ca(HS)2 – wodorosiarczek wapnia; KHCO3 – wodorowęglan potasu;
Uszereguj wg malejącej aktywności chemicznej metale (symbole): srebro, cynk, lit, miedź, magnez:
Li>Mg>Zn>Cu>Ag
Dlaczego miedź nie wypiera z kwasów tlenowych wodoru, odpowiedź potwierdź równaniem:
Miedź nie wypiera z kwasów tlenowych wodoru ponieważ jest w szeregu aktywności metali poniżej wodoru.
Cu + HCl → nie zachodzi
Napisz wzory związków: soda kaustyczna NaOH; wapno palone CaO; sól kamienna NaCl;
soda amoniakalna Na2CO3; soda żrąca NaOH; wapień CaCO3; dolomit CaMg[CO3]2
Wodorotlenek sodowy przemysłowo otrzymuje się przez elektrolizę wodnego roztworu NaCl.
Napisz symbole następujących metali jako kationów : cynk Zn2+ ; żelazoFe2+, Fe3+; magnez Mg2+ ; nikiel Ni2+; potas K+; bar Ba2+ ; ołów Pb2+; glin Al3+; rtęć Hg2+ ; chrom Cr3+; kobalt Co2+
Napisz i nazwij dwie sole będące hydratami: siarczan miedzi CuSO4• 5H2O ; siarczan wapnia CaSO4• 2H2O ;
Wymień dwie odmiany alotropowe węgla: grafit, diament.
Napisz reakcje syntezy amoniaku: 3H2 + N2→2NH3
Napisz reakcje dysocjacji kwasu węglowego:
H2CO3 ↔ HCO3- + H+
HCO3- ↔ CO32- + H+
Napisz reakcje fotosyntezy: 6H2O + 6CO2 + hν (energia świetlna) → C6H12O6 + 6O2
Napisz reakcje oddychania tlenowego: C6H12O6 + 6 O2→6 CO2 + 6H2O + hv (energia świetlna)
W przemyśle chemicznym wodór otrzymuje się z: elektrolizy , jest produktem ubocznym, np. przy otrzymywaniu wodorotlenku sodu.
W jaki sposób otrzymuje się tlen w przemyśle: poprzez frakcyjną destylację ciekłego powietrza.
Woda amoniakalna to: (NH3*H20) – zwyczajowa nazwa roztworu amoniaku w wodzie. Posiada charakterystyczny ostry, amoniakalny zapach.
Napisz wg której otrzymuje się przemysłowo kwas fosforowy(V):
Napisz reakcje w której otrzymuje się Na2HPO4 H3PO4 + Na2CO3→Na2HPO4 + H2O + CO2
Napisz reakcje dysocjacji kwasu fosforowego(V):
H3PO4 ↔ H+ + H2PO-4
H2PO4-↔ H+ + HPO2-4
HPO42- ↔ H+ + PO3-4
Napisz reakcje, które prowadzą do otrzymywania kwasu siarkowego(VI) z siarki
S + O2→ SO2
SO2 + O2 SO3
SO3 + H20 → H2SO4
Napisz reakcje, które prowadzą do otrzymywania sody metodą Solvaya:
CaCO3 → CaO + CO2
2NaCl + 2NH3 + 2CO2 + 2H2O→ 2NaHCO3 + 2NH4Cl
2NaHCO3 → NaCO3 +CO2 + H2O
2 NH4Cl + CaO → 2NH3 + H2O + CaCl2
Co sumarycznie daje:
CaCO3 + 2NaCl → Na2CO3 + CaCl2
Napisz wzory dwóch siarczków i nazwij je: K2S –siarczek potasu; Al2S3 –siarczek glinu; Na2S –siarczek sodu; FeS – siarczek żelaza(II); Cu2S –siarczek miedzi(I); MgS – siarczek magnezu.
Azot można otrzymać w wyniku: termicznego rozkładu azotanu(III) amonu: NH4NO2 → N2↑ + 2H2O
Napisz wzory i nazwij trzy kwasy tlenowe chloru: HClO kwas chlorowy(I); HClO2 kwas chlorowy(III); HClO3 – kwas chlorowy(V); HClO4 – kwas chlorowy(VII)
Napisz reakcje dysocjacji amoniaku w wodzie: NH3 + H2O → NH4+ + OH-
W jakich reakcjach z amoniaku można otrzymać kwas azotowy(V):
4NH3 + 5O2 →4NO + 6 H2O
2NO + O2 → 2NO2
2NO2 + H2O → HNO3 + HNO
3HNO2 → HNO3 + 2NO + H2O
Napisz reakcje stopniowego zobojętniania kwasu fosforowego(V)
H3PO4+ NaOH → NaH2PO4+ H2O
NaH2PO4+ NaOH → Na2HPO4 + H2O
Na2HPO4 + NaOH → Na3PO4 + H2O
Napisz 2 przykładowe reakcje egzotermiczne, nazwij reagenty
KOH + HNO3 → KNO3 + H2O
Wodorotlenek potasu; wodorotlenek azotu(V); azotan(V) potasu; woda
2Mg + O2 → 2MgO
Magnez; tlen; tlenek magnezu
Zn + 2HCl → ZnCl2 + H2
Cynk; chlorowodór; chlorek cynku; wodór
84. Napisz 2 przykładowe reakcje endotermiczne, nazwij reagenty
2HgO → 2Hg + O2
Tlenek rtęci(II); rtęć; tlen
N2 + O2→ 2NO
Azot; tlen; tlenek azotu(II)
Cu(OH)2 → CuO + H2O
Wodorotlenek miedz(II); tlenek miedzi; wodda
Przedstawiona reakcja: CH3COO- + H2O → CH3COOH + OH- to reakcja dysocjacji.
Napisz reakcje w której wytrąca się osad:
H2C03+ Mg(OH)2→MgCO3↓+ 2H2O
Napisz wyrażenie na stałą równowagi reakcji: H2 + CO2 ↔ H2O + CO
$K = \frac{\left\lbrack H_{2}O \right\rbrack*\lbrack CO\rbrack}{\left\lbrack H_{2} \right\rbrack\lbrack C0_{2}\rbrack}$
Jakie czynniki wpływają na stałą równowagi? Temperatura
Jakie parametry określające równowagę musisz zmienid, aby przesunąd równowagę reakcji w prawo: CH4 + H2O ↔ CO + 3H2 ΔH=206 kJ/mol zmniejszenie ciśnienia; zmniejszenie stężenia produktów; wzrost temperatury
Rekcja utlenienia-redukcji to reakcja związana ze zmianą stopnia utlenienia.
Reduktor to substancja, która redukuje inną a sama się utlenia
Utleniacz to substancja, która utlenia inną a sama się redukuje
Dla reakcji egzotermicznej stała równowagi rośnie z temperaturą
Dla reakcji endotermicznej stała równowagi maleje z temperaturą
Aby przesunąd równowagę reakcji w prawo należy zwiększyć stężenie substratów
Aby przesunąd równowagę reakcji w lewo należy …zwiększyć stężenie produktów
Co nazywamy roztworem? układ wieloskładnikowy jednofazowy (homogeniczny), o cząsteczkowej dyspersji.
Na czym polega proces solwatacji? Solwatacja, otaczanie jonów lub cząsteczek substancji rozpuszczonej (albo cząstek koloidalnych) przez cząsteczki rozpuszczalnika.
Wymień 3 czynniki kierujące reakcją chemiczną? Temperatura, steżenie substratów, dodanie katalizatora.
Jakie jest stężenie procentowe roztworu jeżeli w 200 g roztworu znajduje się 25 g chlorku sodowego?
ms=25g
mr=200g
$\text{Cp} = \frac{m_{s}}{m_{r}}*100\%$ $Cp = \frac{25g}{200g}*100\% = 12,5\%\ $
Jakie jest stężenie molowe roztworu kwasu solnego, jeżeli 3.645 g HCl znajduje się w 2 dm3 roztworu:
mHCl= 3,645g
MHCl= 36,5 g/mol
v=2dm3
n=m/M n=3,645g/36,5g/mol=0,1mol
Cm=n/v Cm=0,1mol/2dm3=0,05mol/dm3
Wymień jakie znasz sposoby wyrażenia stężeń roztworu: molowe Cm=n/v ; procentowe Cp= $\frac{m_{s}}{m_{r}}*100\%$
Podaj definicje elektrolitu: substancja ulegająca dysocjacji elektrolitycznej.
Co nazywamy procesem dysocjacji: Rozpad związków na jony pod wpływem wody.
Jakie substancje ulegają dysocjacji: elektrolity: HCl, HNO3, H2SO4, NaOH, Ca(OH)2, H2S, HF, CH3COOH, oraz sole organiczne i nieorganiczne.
Co to jest stopień dysocjacji: Opisuje, jaki procent cząsteczek uległ dysocjacji. Stopień dysocjacji zależy od stężenia elektrolitu i rośnie wraz ze wzrostem rozcieńczenia.
Jakie elektrolity nazywamy mocnymi:
całkowicie zdysocjowane na jony
Jakie elektrolity nazywamy słabymi:
tylko częściowo zdysocjowane na jony
Które substancje zaliczmy do mocnych elektrolitów:
np. HCl, HI, HBr, H2SO4, HNO3, HClO4
Które substancje zaliczamy do słabych elektrolitów:
H2S, H2SO3, HNO2, CH3COOH.
Wymień nazwy dwóch słabych kwasów i napisz ich reakcje dysocjacji:
kwas azotowy(V), kwas siarkowy(IV)
HNO3↔ H++ NO-3
H2SO3↔H++HSO-3
HSO3-↔H++ SO2-3
Wymień nazwy dwóch słabych zasad i napisz ich reakcje dysocjacji:
Wodorotlenek magnezu, wodorotlenek glinu
Mg(OH)2↔Mg2++ 2 OH-
Al(OH)3↔Al3++ 3OH-
Co nazywamy kwasem i zasadą wg Arrheniusa : Kwas jest cząsteczką dysocjującą w wodzie na jon wodorowy i jon reszty kwasowej. Zasada jest cząsteczką dysocjującą na kation metalu i jon wodorotlenowy.
Co nazywamy kwasem i zasadą wg Brőnstedta : Kwas jest cząsteczką lub jonem oddającym jon wodorowy, zasada jest cząsteczką lub jonem pobierającym jon wodorowy.
Napisz reakcje dysocjacji kwasu azotowego (III). Zaznacz sprzężone pary kwas-zasada Brőnstedta:
HNO3 + H2O ↔ H3O+ + NO-2
Kwas zas. Kwas zasada
Napisz reakcje dysocjacji amoniaku .Zaznacz sprzężone pary kwas-zasada Brőnstedta:
NH3 + H2O ↔ OH- + NH+4
Zas. Kwas zas. kwas
Napisz wyrażenie określające prawo rozcieoczeń Ostwalda: $K = \ \frac{\alpha^{2}*\ C_{o}}{1 - \alpha}$
Napisz wyrażenie na stałą dysocjacji kwasu octowego: K = $\frac{{\lbrack H}^{+}\rbrack*\ {\lbrack\text{CH}_{3}\text{COO}}^{-}\rbrack}{{\lbrack CH}_{3}COOH\rbrack}$
Stała dysocjacji słabych kwasów i zasad K jest: a.K<1
Napisz wyrażenie na iloczyn jonowy wody: KW= [H+] * [OH-]
Podaj definicje pH: To ujemny logarytm ze stężenia molowego jonów wodorowych: pH = -log[H+]
Jakie jest stężenie jonów wodorotlenowych jeśli pH=12
Podaj definicje pOH : To ujemny logarytm ze stężenia molowego jonów wodorotlenowych: pOH: -log[OH-]
Jakie jest pH 0.001 mol/dm-3 zasady sodowej c.11
Jaki jest zakres skali pH: 0-14
Jaki zakres stężeo jonów wodorowych obejmuje skala pH: 1-10-7
Co to roztwory buforowe? roztwory, których wartość pH po dodaniu niewielkich ilości mocnych kwasów albo zasad, jak i po rozcieńczeniu wodą prawie się nie zmienia. Roztwór buforowy to mieszanina kwasu i zasady czyli mieszanina protonodawcy i protonobiorcy według teorii Brønsteda.
Jakie sole ulegają reakcji hydrolizy , podaj 2 takie sole: mocnych kwasów i słabych zasad; słabych kwasów i mocnych zasad; słabych kwasów i słabych zasad; FeSO4; KNO2.
Czy hydrolizie ulegają sole zawierające:
a.kationy mocnych zasad b. aniony słabych kwasów c. kationy słabych zasad d. aniony mocnych kwasów
Hydrolizie ulegają kationy metali:
a. trójwartościowych