1.   Jakie są powiązania ochrony środowiska i inżynierii środowiska? 
Celem  Inżynierii Środowiska jest wdrażanie wiedzy dla poprawy pogarszającego się stanu środowiska przyrodniczego oraz usuwanie skutków naruszeń równowagi w przyrodzie powodowanych przez przemysłową działalność człowieka 
  
2.   Jakie są zadania ochrony środowiska 
Główne zadania- ochrona gleby, powietrza, wody oraz bioróżnorodności) 
Głównym jej celem jest utrzymanie stabilności ekosystemów i procesów ekologicznych oraz zachowanie różnorodności biologicznej (poza tym: •utrzymanie stabilności ekosystemów,•zachowanie różnorodności biologicznej, •zachowanie dziedzictwa geologicznego,•zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin lub zwierząt wraz z siedliskami,•kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody; 


3.   Wymień główne problemy związane z zadaniami ochrony środowiska 
-   Niszczenie środowiska naturalnego 
-   Wyczerpywanie zasobów Ziemi 
-   zanieczyszczanie wód, powietrza, gleby 
-   Problem odpadów 
-   hałas 

4.   Wymień najważniejsze zagrożenia środowiska naturalnego wspomniane w Raporcie u ‘ Thanta 
-   brak powiązania wysoko rozwiniętej techniki i technologii z wymogami środowiska 
-   wyniszczenie ziem uprawnych 
-   bezplanowy rozwój stref miejskich 
-   zmniejszanie się powierzchni wolnych, otwartych terenów 
-   znikanie wielu form życia zwierzęcego i roślinnego 
-   zatruwanie i zanieczyszczanie środowiska 
-   konieczności ochrony takich elementów środowiska jak gleba, woda i powietrze. 

5.   Co to jest „Raport u ‘ Thanta”? 
Raport Sekretarza Generalnego ONZ  U`Thanta – 26.05.1969 „Człowiek i jego środowisko”. To: 
-   Pierwsze publiczne  wskazanie na proces niszczenia środowiska naturalnego, 
-   wezwanie wszystkich krajów do racjonalnego korzystania z zasobów Ziemi i do wysiłków na rzecz ochrony ekosystemów, 
-   wskazanie konieczności współpracy w rozwiązywaniu problemów związanych z zagrożeniami środowiska przez całą społeczność międzynarodową,  
  
6.   Wyjaśnij termin „ekorozwój” 
Zrównoważony rozwój (in.ekorozwój), rozumiany jest jako nienaruszanie równowagi pomiędzy człowiekiem a środowiskiem. To taki rozwój, który przynosi korzyści naszej generacji jednocześnie nie zapominając o ochronie środowiska przyrodniczego i potrzebach przyszłych pokoleń przez Prawo i standardy środowiskowe. 

7.   Wyjaśnij termin „zrównoważony rozwój” 
Zrównoważony rozwój (in. ekorozwój), rozumiany jest jako nienaruszanie równowagi pomiędzy człowiekiem a środowiskiem. Zrównoważony rozwój  to "rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń". 
8.   Podaj i objaśnij krótko podstawową przyczynę wprowadzania zasad „zrównoważonego rozwoju” 
Podstawowa przyczyną jest  zmniejszanie dystansu dzielącego polskie regiony od standardów społecznych, gospodarczych, środowiskowych i politycznych Unii Europejskiej, czyli obawa o przyszłe pokolenia - przy tak silnej szybkości rozwoju i nie dbania o środowisko odebraliśmy przyszłym pokoleniom a nawet i sobie prawo do zachowania i twórczego życia w harmonii z przyrodą i do normalnego rozwoju. 

9.   Wymień podstawowe zlecenia wymienione w „Karcie Ziemi” z 1992 r. 
-   Istoty ludzkie są w centrum zainteresowania w procesie zrównoważonego rozwoju. Mają prawo do zdrowego i twórczego życia w harmonii z przyrodą . 
-   prawo do rozwoju musi być wypełnione tak, ażeby sprawiedliwie połączyć rozwojowe i środowiskowe potrzeby obecnych i przyszłych generacji. 
-    aby osiągnąć zrównoważony rozwój, ochrona środowiska powinna stanowić nierozłączną część procesu rozwoju i nie może być rozpatrywana oddzielnie od niego. 
-    Państwa powinny wprowadzić efektywne prawo środowiskowe. Standardy środowiskowe, cele i priorytety zarządzania powinny odzwierciedlać środowiskowe i rozwojowe cele, dla których są stosowane. 
-   Państwa powinny rozwijać narodowe prawo, mając na uwadze odpowiedzialność i odszkodowania dla ofiar zanieczyszczeń bądź innego rodzaju zanieczyszczeń środowiska. 
Państwa powinny natychmiast powiadomić inne kraje o jakiejkolwiek katastrofie lub innych niebezpieczeństwach, co do których można si spodziewać , że mogą spowodować nagłe i szkodliwe efekty dla środowiska w tych państwach. Międzynarodowa wspólnota powinna skierować wszelkie wysiłki, aby pomóc państwu dotkniętemu nieszczęściem. 

10.   Wyjaśnij czym jest „Karta Ziemi” 1992? 
Karta ziemi zwana też Deklaracji z Rio w sprawie Środowiska i Rozwoju była jednym z pięciu najważniejszych dokumentów powstałych na Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro w 1992 r. Zawiera ona zbiór 27 podstawowych zasad zrównoważonego rozwoju, wśród których prawa i obowiązki państw oraz obywateli wobec środowiska naturalnego i minimalizacji sfer ubóstwa odgrywają rolę podstawową. 

11.   Jakie są konsekwencje opracowania w 1992 r. „Karty Ziemi”? 
(????? )Pokój, rozwój i ochrona środowiska są współzależne i niepodzielne. 

12.   Podaj i objaśnij krótko podstawową zasadę „Czystej Produkcji” 
-   nacisk na ograniczenie zanieczyszczeń u źródła, czyli w momencie ich powstawania w procesie produkcyjnym, 
-   zmniejszenie uciążliwości dla środowiska, 
-   dodatkowy efekt ekonomiczny 
Istotą Czystej Produkcji jest zobowiązanie do ciągłej redukcji oddziaływania na środowisko wg własnych planów realizacyjnych jednostki lecz w zgodzie z planami ochrony środowiska Państwa. 

13.   W jakim celu realizuje się „zasady Czystej Produkcji”? 
„Czysta Produkcja” jest strategią wymagającą, aby wszystkie etapy cyklu życiowego produktu lub procesu produkcyjnego uwzględniały cel prewencji lub minimalizacji przejściowego bądź trwałego ryzyka dla zdrowia ludzkiego lub środowiska naturalnego.

)ϑ14.   Od kiedy w Polsce istnieje obowiązek wdrażania w przemyśle zasady „Czystej Produkcji”? (tego nie wiem na pewno 
W Polsce taki system  pod nazwa „Dobrowolne Zobowiązania Ekologiczne wg CP" wprowadzony został w 1996 roku przez Stowarzyszenie „Polski Ruch CP" działający w ramach Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT. 

15.   Jakie są podstawowe problemy świata w zakresie dostępności wody pitnej? 
-   mniej niż 1% zasobów świeżej wody jest dostępny dla człowieka, gdyż jest on ukryta  w lodowcach lub w inny sposób niedostępna dla człowieka 
-   zasoby występują nierównomiernie: pustynie 40% powierzchni Ziemi, z czego tylko 2 % to woda 
-   liczba obszarów dotkniętych niedoborem wody stale wzrasta (czysta woda pitna może nie być powszechnie dostępna do roku 2050 w Afryce, 2025 r. w Azji i 2040 r. w Ameryce Łacińskiej i w rejonie Karaibów. ) 
-   W krajach rozwijających się odprowadza się odpady przemysłowe i ścieki bez przetworzenia do wód, przez co zanieczyszcza się wodę zdatną do spożycia; 

16.   Jakie są priorytetowe cele w zakresie działań umożliwiających dostęp ludności świata do wody pitnej? 
-   Do roku 2015 zmniejszyć o połowę liczbę ludzi, którzy nie mają dostępu do wody słodkiej oraz dodatkowo zmniejszyć o połowę liczbę ludzi bez dostępu do urządzeń sanitarnych do roku 2015 
-   1,6 miliarda ludzi musi uzyskać dostęp do usług i odpowiedniej infrastruktury, dzięki którym dostarczana im będzie woda pitna; 
-   2,2 miliarda ludzi należy wyposażyć w lepsze systemy sanitarne oraz uświadomić o konieczności przestrzegania zasad higieny; 
-   przeznaczyć globalne inwestycje na infrastrukturę wodną w wysokości 180 miliardów dolarów (obecnie inwestycje w tej dziedzinie wynoszą 70-80 miliardów dolarów; by zaspokoić zapotrzebowanie na wodę pitną i urządzenia sanitarne, powinno się przeznaczyć 23 miliardy dolarów rocznie; dziś na ten cel wydaje się 16 miliardów) 

17.   Wymień podstawowe problemy energetyczne świata- krajów uprzemysłowionych i rozwijających się 

-   Znaczne zużycie energii na świecie stale rośnie, a przez to zużycie paliw kopalnych 
-   Około 2,5 miliarda ludzi pozbawione jest dostępu do nowoczesnych usług energetycznych, 
-   Wraz ze wzrostem liczby ludności wzrasta zużycie drewna opałowego. W południowej i południowo-wschodniej Azji około 2 miliardy ludzi używa drewna lub biomasy do pozyskiwania energii, a w południowej i wschodniej części Afryki ponad 500 milionów ludzi  
-   Przez ogromny rozwój transportu wzrasta zużycie ropy naftowej. Szacuje się, iż zużycie energii w tym sektorze będzie zwiększać się o 1,5% rocznie w krajach rozwiniętych i o 3,6% w krajach rozwijających się; 
-   20% globalnego zapotrzebowania na gaz i ropę naftową występuje w Azji. Ponadto, to w Azji odnotowuje się ponad 50% wzrostu światowego zapotrzebowania na te surowce 
-   Dwutlenek węgla pochodzący ze spalania surowców opałowych stanowi największe źródło emisji gazów cieplarnianych; 
-   Nowoczesne odnawialne źródła energii, takie jak woda, biomasa, wiatr, słońce czy energia geotermiczna, służą do produkcji tylko ok. 4,5% całkowitej energii; 

18.   Jakie są priorytetowe cele międzynarodowych działań w zakresie rozwiązania problemów energetycznych świata? 
(nie wiem które z tych są priorytetowe) :P 
•   wzrost zapotrzebowania na energię w krajach rozwijających się wynosi 2,5% rocznie: 
 by pokryć to zapotrzebowanie państwa te powinny przeznaczyć 2-2,5% PKB na inwestycje na energię; biorąc pod uwagę, że nakłady inwestycyjne w tej dziedzinie wynoszą obecnie 290 - 430 miliardów rocznie, konieczne jest zwiększanie tych środków; 
•   osiągnięcie czterokrotnego wzrostu wydajności wykorzystania źródeł energii w krajach rozwiniętych do roku 2012; 
•   opracowanie i upowszechnianie technologii związanych z odnawialnymi źródłami energii, by zwiększyć udział tych źródeł w produkcji i zużywaniu energii; 
•   dywersyfikację zaopatrywania w energię poprzez opracowanie bardziej ekologicznych i wydajnych technologii zużywania paliw opałowych oraz zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii do co najmniej 5% we wszystkich krajach do roku 2010; 
•   promowanie używania gazu ziemnego, w szczególności w rejonach miejskich i przemysłowych, przy jednoczesnym eliminowaniu ryzyka wybuchów gazu; 
•   promowanie współpracy krajów, które produkują i zużywają ropę naftową w celu ograniczenia niestabilności i znacznych wahań cen na rynkach międzynarodowych 
•   poprawę wydajności transportu przez używanie przyjaznych środowisku środków transportu i bardziej ekologicznych paliw; 
•   ratyfikację i wdrożenie Protokołu z Kyoto, (Protokół podpisany 11.12.1997, obowiązuje od 16.02.2005, dot. redukcji gazów cieplarnianych i ograniczenia spalania paliw kopalnych) 

19.   Jakie problemy środowiskowe związane są ze wzrostem zapotrzebowania na energię (na świcie)? 
• Emisja dużych ilości substancji zanieczyszczających środowisko. 
Elektrownie cieplne emitują ogromne ilości pyłów, tlenków siarki i azotu, co jest bardzo szkodliwe dla środowiska. Na skutek emisji szkodliwych substancji chemicznych (głównie tlenków siarki, tlenków azotu, węgla, węglowodorów aromatycznych, tlenków ołowiu) następuje naruszenie równowagi ekologicznej. Substancje te działają szkodliwie na ludzi oraz ekosferę (zaburzenie wegetacji roślin, zmniejszenie plonów w rolnictwie). 
•   Energia atomowe i produkty spalania 
Obawy budzą także zagrożenia wysokich kosztów przechowywania i utylizacji odpadów radioaktywnych oraz zużytych paliw jądrowych, ich transport transgraniczny czy likwidacja starych elektrowni 

20.   Wymień przyczyny ograniczania bioróżnorodności na świecie? 
•   postępujące pustynnienie gleby 
•   ekosystemy górskie zagrożone są topnieniem lodowców, nieracjonalnym wykorzystaniem gruntów, wycinaniem lasów; 
•   nagminne wycinanie lasów 
•   działalność człowieka doprowadziła do degradacji ponad połowy ekosystemów przybrzeżnych świata 
•   nadmierne wykorzystywanie łowisk, a połowa z nich jest eksploatowana do granic możliwości. 
•   niszczenie  raf koralowych , które stanowią istotny element w łańcuchu pokarmowym w ekosystemie oceanicznym; 
•   wzrost zawartości dwutlenku węgla w atmosferze - podstawowego gazu cieplarnianego. 
•   poziom morza podniósł się o 10 - 20 cm od roku 1900, w wyniku topnienia lodowców
•   małe wysepki i rejony delt rzek są szczególnie zagrożone znacznym podniesieniem się poziomu. Na nisko położonych wyspach znikną całe państwa. 

21.   Wyjaśnij termin „różnorodność biologiczna”. 
wg. konwencji Rio de Janeiro 
różnorodność biologiczna to zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących na Ziemi w ekosystemach lądowych, morskich i słodkowodnych oraz w zespołach ekologicznych, których są częścią. Dotyczy ona różnorodności w obrębie gatunku (r. genetyczna), pomiędzy gatunkami oraz różnorodności ekosystemów. Bioróżnorodność jest często stosowanym określeniem dla sumy gatunków lub ekosystemów analizowanych lub porównywanych obszarów. 

22.   Czym zajmuje się dziedzina „Ochrona Przyrody”? 
Ochrona przyrody - dziedziną zrównoważonego rozwoju; ogół działań zmierzających do zachowania w niezmienionym lub optymalnym stanie przyrody ożywionej i nieożywionej, a także krajobrazu. Głównym celem ochrony przyrody jest utrzymanie stabilności ekosystemów i procesów ekologicznych oraz zachowanie różnorodności biologicznej. 

23.   Co jest podstawowym celem ochrony przyrody w Polsce? 
Celem ochrony przyrody w Polsce jest utrzymanie na chronionym obszarze naturalnych procesów przyrodniczych i stabilności ekosystemów, zachowanie różnorodności biologicznej, zachowanie dziedzictwa geologicznego, zapewnienie ciągłości istnienia gatunków i ekosystemów kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody, a także przywracanie do stanu właściwego zasobów i składników przyrody. 
Najważniejszym składnikiem systemu ochrony są 23 polskie parki narodowe,1300 rezerwatów przyrody i 120 parków krajobrazowych. Ważnym dopełnieniem w systemie ochrony przyrody jest gatunkowa ochrona zwierząt, grzybów i roślin. 

24.   Czego dotyczy ogólnie tzw. Konwencja Ramsar? 
Pełna nazwa tego aktu prawnego brzmi: Konwencja o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego. 
Celem porozumienia jest ochrona i utrzymanie w niezmienionym stanie obszarów określanych jako "wodno-błotne". Szczególnie chodzi o populacje ptaków wodnych zamieszkujących te tereny lub okresowo w nich przebywające. 
Jest to 40 typów obszarów bagien, błot, torfowisk lub zbiorników wodnych; naturalnych lub sztucznych stałych lub okresowych, o wodach stojących lub płynących, słodkich, słonawych lub słonych, wraz z wodami morskimi. 

25.   Czego dotyczy tzw. Protokół z Kyoto? 
•   Na mocy postanowień protokołu kraje, które zdecydowały się na jego ratyfikację, zobowiązały się do redukcji do 2012 roku własnych emisji o 5,2% dwutlenku węgla, metanu, tlenku azotu, HFC i PFC - gazów powodujących efekt cieplarniany. W przypadku niedoboru bądź nadwyżki emisji tych gazów, sygnatariusze umowy zobowiązali się do zaangażowania się w „wymianę handlową”, polegającą na odsprzedaży lub odkupieniu limitów od innych krajów. Jeżeli protokół z Kioto zostanie w pełni wprowadzony z sukcesem w życie, to przewiduje się, na skutek jego postanowień, redukcję średniej temperatury globalnej pomiędzy 0,02°C a 0,28°C do roku 2050. 
•   Protokół potwierdza również zasadę, że kraje rozwinięte są zobowiązane do wspierania rozwoju technologicznego słabiej rozwiniętych krajów oraz studiów i projektów związanych z badaniem klimatu, zwłaszcza nad rozwojem alternatywnych źródeł pozyskiwania energii, takich jak energia wiatru, słońca bądź nuklearna. 

26.   Czego dotyczy tzw. Deklaracja z Rio de Janeiro? 
Dyrektywa w sprawie środowiska i złożona z 27 zasad. Najważniejsze to: ludzie mają prawo do zdrowego i twórczego życia w harmonii z przyrodą; Państwa mają suwerenne prawo do korzystania ze swych zasobów naturalnych stosownie do ich własnej polityki dotyczącej środowiska i rozwoju; Prawo do rozwoju musi być wypełnione tak, ażeby sprawiedliwie połączyć rozwojowe i środowiskowe potrzeby obecnych i przyszłych generacji; Aby osiągnąć zrównoważony rozwój, ochrona środowiska powinna stanowić nierozłączną część procesu rozwoju i nie może być rozpatrywana oddzielnie od niego; Państwa powinny współpracować w duchu ogólnoświatowego partnerstwa w celu zachowania, ochrony i przywracania zdrowia i integralności ekosystemu Ziemi, a wyjątkowa sytuacja i potrzeby krajów rozwijających się, szczególnie tych najmniej rozwiniętych oraz 
najbardziej podatnych na zagrożenia środowiskowe, powinny otrzymać specjalne przywileje. 

27.   Co to jest i czego dotyczy tzw. Dyrektywa Ptasia? 
Dyrektywa o ochronie dziko żyjących ptaków. Dyrektywa Ptasia składa się z 19 artykułów i 5 załączników, które precyzują metody jej realizacji. 
Celami Dyrektywy są: 
•   ochrona przed wyginięciem wszystkich istniejących współcześnie populacji ptaków występujących w stanie dzikim w UE 
•   prawne uregulowanie handlu i odłowu ptaków 
•   przeciwdziałanie pewnym metodom ich odłowu i zabijania 
Załącznik nr 1 to lista 182 gatunków ptaków, które powinny być chronione, a podstawowym sposobem ochrony tych gatunków jest ochrona siedlisk. 

28.   Co to jest i czego dotyczy tzw. Dyrektywa Siedliskowa? 
Dyrektywa Siedliskowa, D. Habitatowa - w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, będącej elementem prawa Unii Europejskiej. Razem z Dyrektywą Ptasią stanowi podstawę europejskiego systemu ochrony przyrody Natura 2000. 
Dyrektywa wskazuje "ważne w skali europejskiej" gatunki roślin i zwierząt oraz typy siedlisk przyrodniczych: 
•   dla których państwa członkowskie zobowiązane są powołać obszary ich ochrony (obszary Natura 2000); 
•   które państwa członkowskie zobowiązane są chronić przez ścisłą ochronę gatunkową,; 
•   które są przedmiotem zainteresowania Unii podlegając gospodarczemu użytkowaniu, które jednak może wymagać kontroli. 
Dyrektywa jest wiążąca dla wszystkich państw Unii Europejskiej, które muszą wprowadzić jej postanowienia do prawa krajowego. 

29.   Wymień formy ochrony przyrody obowiązujące w Polsce po 2004r. 
Ta sama ustawa w Art.6.ust.1. określa 10 form ochrony przyrody. Są to: 
•   parki narodowe 
•   rezerwaty przyrody 
•   parki krajobrazowe 
•   obszary chronionego krajobrazu 
•   pomniki przyrody 
•   stanowiska dokumentacyjne 
•   użytki ekologiczne 
•   zespoły przyrodniczo-krajobrazowe 
•   ochrona gatunkowa 
•   obszary Natura 2000 
30.   Wymień formy ochrony obszarowej w Polsce. 
Parki narodowe, rezerwaty przyrody oraz formy ochrony krajobrazowej (parki krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu) są formami ochrony obszarowej. Zajmują mniejszą lub większą powierzchnię i wszystko, co znajduje się na ich obszarze, podlega ochronie. 

31.   Kiedy i gdzie został utworzony pierwszy park narodowy na świecie? 
Park Narodowy Yellowstone (ang. Yellowstone National Park) – park narodowy położony w Stanach Zjednoczonych, na terenie stanów Wyoming, Montana i Idaho powstał w 1872 roku. Park narodowy Yellowstone jest pierwszym i najstarszym parkiem narodowym na świecie. W 1978 roku Park Yellowstone został wpisany na listę światowego dziedzictwa kultury i przyrody UNESCO. 

32.   Kiedy i gdzie zostały utworzone w Polsce pierwsze parki narodowe : najstarszy i najmłodszy? 
Najstarszy: Białowieski PN 1947 rok Wschodnia część Niziny Podlaskiej 
Najmłodszy: Ujście Warty 2001 rok Deltowe ujście Warty do Odry z torfowiskami i zalewanymi łąkami. 

33.   Ile jest obecnie utworzonych parków narodowych w Polsce? 
 23 
Babiogórski, Białowieski, Biebrzański, Bieszczadzki, Borów Tucholskich, Drawieński, Gorczański, Gór Stołowych, Kampinoski, Karkonoski, Magurski, Narwiański, Ojcowski, Pieniński, Poleski, Roztoczański, Słowiński, Świętokrzyski, Tatrzański, Ujście Warty, Wielkopolski, Wigierski i Woliński; 

34.   Które obecnie z Polskich parków narodowych jest największy (powierzchnia), a który najmniejszy? 
największy: Biebrzański Park Narodowy  - 592,23 km2 
najmniejszy: Ojcowski Park Narodowy - 21,46 km2 

35. Wymień obszary w Polsce chronione w ramach działań UNESCO i podaj jakim rodzajem ochrony są objęte. 
Światowe Rezerwaty Przyrody: 
Babiogórski PN, Białowieski PN, Bieszczadzki PN, Kampinoski PN, Karkonoski PN, Słowiński PN, Tatrzański PN, Wigierski PN, 
Miejsca Światowego Dziedzictwa Przyrody: 
Puszcza Białowieska. 
Rezerwaty Biosfery: 
•   Rezerwat Biosfery "Babia Góra" (1977, stracił swój status w 1997, odzyskał w 2001) 
•   Białowieski Rezerwat Biosfery (1977) 
•   Rezerwat Biosfery "Jezioro Łuknajno" (1977) 
•   Słowiński Rezerwat Biosfery (1977) 
•   Międzynarodowy Rezerwat Biosfery "Karpaty Wschodnie" (1992, polsko- słowacko-ukraiński) 
•   Tatrzański Rezerwat Biosfery (1992, polsko-słowacki) 
•   Karkonoski Rezerwat Biosfery (1992, polsko-czeski) 
•   Rezerwat Biosfery "Puszcza Kampinoska" (2000) 
•   Rezerwat Biosfery "Polesie Zachodnie" (2002) 

36. Czy Woliński Park Narodowy jest objęty ochroną UNSCO? Dlaczego? 
Nie jest objęty ochroną UNESCO. 

37. Jakim typem ochrony został objęty przez UNESCO Białowieski Park Narodowy? Dlaczego? 
Należy do Światowych Rezerwatów Przyrody oraz został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego 
Białowieski Park Narodowy chroni najlepiej zachowany fragment Puszczy Białowieskiej – ostatni na niżu Europy las naturalny, o charakterze pierwotnym, jaki przed wiekami rozciągał się w strefie lasów liściastych i mieszanych. 
38. Czym różnią się obszary chronione jako parki narodowe i rezerwaty przyrody? 
Park narodowy to teren o szczególnych walorach ekologicznych, rekreacyjnych, estetycznych i kulturowych istniejącej na nich przyrody naturalnej i całego ekosystemu, także pamiątek i pozostałości historycznych, osadnictwa człowieka z różnych epok; 
często p.n. ustanawia się, by ochronić ginące gat. roślin i zwierząt; jedną z zasad jest pozostawienie ich terenów w możliwie nietkniętym stanie (zakaz prowadzenia działalności gosp., w tym rolnictwa, ograniczenie ruchu pojazdów), natomiast rezerwat przyrody to obszar przyrodniczy o walorach biologicznych, kulturowych, krajobrazowych, który może mieć charakter ścisły lub częściowy, przedmiotem ochrony może być cała natura, bądź poszczególne jej składniki należące do świata zwierzęcego, roślinnego lub przyrody nieożywionej, 

39. Wymień formy ochrony gatunkowej zwierząt. 
Całkowita (ścisła) - zakaz zabijania; 
Częściowa - okresy ochronne 

40. Wymień 5 gatunków (rodzajów) roślin chronionych w Polsce 
•   naparstnica zwyczajna 
•   sasanka łąkowa 
•   widłaki goździsty i jałowcowy, 
•   storczyki krwisty i plamisty 

41. Wymień 5 gatunków bezkręgowców chronionych w Polsce 
•   żagnica zielona 
•   jelonek rogacz 
•   paź żeglarz, 
•   mrówka łąkowa 
•   modliszka zwyczajna 

42. W jakim celu wprowadzono sieć Natura 2000? 
Celem programu jest zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się za cenne i zagrożone w skali całej Europy 

43. Wyjaśnij krótko co to jest „Natura 2000”? 
Program utworzenia w krajach Unii Europejskiej wspólnego systemu (sieci) obszarów objętych ochroną przyrody. Podstawą dla tego programu jest unijna Dyrektywa Ptasia, Dyrektywa Siedliskowa (Habitatowa) oraz szereg innych rozporządzeń i dokumentów wykonawczych. 
Wspólne działanie na rzecz zachowania dziedzictwa przyrodniczego Europy w oparciu o jednolite prawo ma na celu optymalizację kosztów i spotęgowanie korzystnych dla środowiska efektów. Jednolite prawo powinno ułatwić współdziałanie wielu instytucji zajmujących się ochroną przyrody stale i tych dla których jest to działanie oboczne. Zadanie i cel rangi europejskiej powinno łatwiej uzyskać powszechną akceptację społeczną, tym bardziej że poszczególne kraje członkowskie są zobowiązane do zachowania na obszarach wchodzących w skład sieci Natura 2000 walorów chronionych w stanie nie pogorszonym, co wcale nie musi wykluczać ich gospodarczego wykorzystania.

44. Wyjaśnij krótko, czego dotyczy Ramowa Dyrektywa Wodna UE 2000 
RDW porządkuje i koordynuje istniejące europejskie ustawodawstwo wodne. Wprowadza ekologiczne podejście do oceny stanu wód i planowania gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju oraz pomocniczości. Ustanawia ramy działań na rzecz ochrony śródlądowych wód powierzchniowych, wód przejściowych, wód przybrzeżnych oraz wód podziemnych, uwzględnia zasoby wodne nie tylko jako części systemu wodno-gospodarczego, lecz również jako czynnik tworzący siedliska, których stan zależy od wypadkowej kierunków działań na terenie całej zlewni. 
Elementy kluczowe RDW: 
• ochrona wszystkich wód, powierzchniowych oraz podziemnych 
• osiągnięcie dobrego stanu wód do roku 2015, 
• zintegrowane gospodarowanie wodami w oparciu o obszary 
• łączne podejście dotyczące regulacji emisji i standardów 
stopniowe eliminowanie substancji szczególnie niebezpiecznych, 
• instrumenty ekonomiczne: analiza ekonomiczna oraz zwrot 
celu zrównoważonego użytkowania wody, 
• zaangażowanie społeczeństwa oraz użytkowników wody. 

45. Co jest podstawowym celem wdrażania Ramowej Dyrektywy Wodnej? 
Operacyjnym celem RDW jest osiągnięcie dobrego stanu wszystkich części wód, poprzez określenie i wdrożenie koniecznych działań w ramach zintegrowanych programów działań w państwach członkowskich do 2015 roku. 
Za główne cele postawiono w RDW: 
• Ochronę i poprawę warunków, a gdy to niemożliwe utrzymanie stanu obecnego ekosystemów wodnych, a także lądowych i podmokłych, bezpośrednio uzależnionych od ekosystemów wodnych (w odniesieniu do potrzeb wodnych). 
• Propagowanie zrównoważonego korzystania z wody opartego na długoterminowej ochronie 
dostępnych zasobów wodnych. 
• Podejmowanie przedsięwzięć mających na celu poprawę stanu czystości środowiska wodnego. Przedsięwzięcia te powinny prowadzić do ograniczania zrzutów, emisji i strat priorytetowych substancji niebezpiecznych, a w dalszej perspektywie do zaprzestania lub stopniowego eliminowania tego typu działalności. 
• Stopniowe ograniczenie zanieczyszczenia wód podziemnych i zapobieganie ich dalszej degradacji. 
• Dążenie do zmniejszania skutków powodzi i suszy, przez co osiągnięte zostaną wymierne 
korzyści: 
a)Zapewnione zostanie odpowiednie zaopatrzenie w dobrej jakości wodę powierzchniową i podziemną, co jest niezbędne dla zrównoważonego, i sprawiedliwego korzystania z wód. 
b)Ulegnie redukcji ilość zanieczyszczenia wód podziemnych. 
c)Zapewniona będzie ochrona wód terytorialnych i morskich. 
d)Wypełnione zostaną odpowiednie umowy międzynarodowe, w tym te traktujące o ochronie środowiska morskiego i zapobiegające jego zanieczyszczaniu. 

46. Kiedy rozpoczęto w Polsce wdrażanie Ramowej Dyrektywy Wodnej w Polsce i dlaczego? 
Polska jako państwo członkowskie Unii Europejskiej jest zobowiązana do wdrożenia Ramowej Dyrektywy Wodnej. RDW jest transponowana przez Ustawę z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne, wraz z Ustawą z dnia 23 listopada 2002 roku o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska i ustawy Prawo wodne (Dz.U. z 2002 roku Nr 233, poz. 1957) oraz szeregiem aktów wykonawczych. 

47. Wyjaśnij, co oznaczają określenia „dobry stan wód” i „dobry potencjał”. 
Dobry stan wód definiowany jest na podstawie takich czynników jak: ogólny stan ekologiczny, występowanie roślin i zwierząt, naturalne ukształtowanie dna i brzegów, właściwości fizyczne i chemiczne wód. Im wartości tych parametrów bliższe są naturalnym, tym lepszy jest stan wód. 
"Dobry stan wód" oznacza stan osiągnięty przez jednolite części wód: 
•   powierzchniowych, jeżeli zarówno jej stan ekologiczny, jak i chemiczny jest określony jako co najmniej "dobry" 
•   podziemnych, jeżeli zarówno jej stan ilościowy, jak i chemiczny jest określony jako co najmniej "dobry". 
Dobry potencjał ekologiczny 
Oznacza, że obecne są niewielkie zmiany w wartościach odpowiednich biologicznych elementów jakości w porównaniu do wartości przyjętych dla maksymalnego potencjału ekologicznego. 

48. Ile klas wód zawiera system klasyfikacji ekologicznej? 

Zawiera pięć klas wód: 
•   bardzo dobra - dla wód o niezmienionych warunkach przyrodniczych lub zmienionych tylko w bardzo niewielkim stopniu, 
•   dobra - gdy zmiany warunków przyrodniczych w porównaniu do warunków niezakłóconych działalnością człowieka są niewielkie, 
•   umiarkowana - obejmujący wody przekształcone w średnim stopniu, 
•   słaba - wody o znacznie zmienionych warunkach przyrodniczych (biologicznych, fizyko-chemicznych, morfologicznych), gdzie gatunki roślin i zwierząt znacznie różnią się od tych, które zwykle towarzyszą danemu typowi jednolitej części wód, 
•   zła - wody o poważnie zmienionych warunkach przyrodniczych, w których nie występują typowe dla danego rodzaju wód gatunki. 
Podobnie ustanawia się kryteria dla stanu chemicznego: im bardziej skład chemiczny wody zbliżony jest do naturalnego dla danego typu jednolitych części wód, tym lepszy jest stan chemiczny. 

49. Wymień grupy podstawowych (min4) problemów gospodarki wodnej w Polsce. 

•   Zagadnienia ilościowe (problem zasobów dyspozycyjnych) 
•   Zagadnienia jakościowe (stan wód) 
•   Zagadnienia morfologiczne, w tym ochrona ekosystemów 
•   Zjawiska ekstremalne 
•   Inne (prawne, społeczne,organizacyjne) 

50.Wymień przyczyny (min 3) ograniczające ilość zasobów dyspozycyjnych wody w Polsce. 

•   Nadmierne rozdysponowanie zasobów wód powierzchniowych i podziemnych 
•   Wykorzystywanie wód podziemnych do celów niekonsumpcyjnych -zgodnie z zapisami Prawa Wodnego,  wody podziemne powinny być wykorzystywane przede wszystkim do zaopatrzenia ludzi w wodę do spożycia, na cele socjalno-bytowe oraz na potrzeby produkcji art. żywnościowych i farmaceutyków 
•   Niekorzystne zmiany reżimu wód powierzchniowych - zmniejszenie zasobów ilościowych wód powierzchniowych wynika ze zmian antropogenicznych 

51. Wymień przyczyny (min 8) pogarszania jakości wód w Polsce. 

•   Niedosteczna sanitacja obszarów wiejskich i rekreacyjnych: 
   Dysproporcje pomiędzy stopniem zwodociągowania i skanalizowania obszarów wiejskich♣ 
   Oczyszczalnie przydomowe lub zbiorniki bezodpływowe z wywozem ścieków♣ 
   Ograniczenie rekreacyjnego wykorzystania wód♣ 
   Brak kanalizacji sanitarnej (w tym na terenach rekreacyjnych, przy kąpieliskach, przystaniach)♣ 
•   Zanieczyszczenia pochodzące ze źródeł rolniczych: 
   Sposób gospodarowania uzytków rolnych♣ 
   Stosowanie i przechowywanie nawozów naturalnych,organicznych i mineralnych♣ 
   Sposób gospodarowania na gruntach przyległych do rzek, jezior, zbiorników♣ 
   Brak stref buforowych jezior♣ 
   Przestrzeganie przez użytkowników warunków pozwolenia w-p♣ 
•   Odprowadzanie nieoczyszczonych lub niedostatecznie oczyszczonych ścieków komunalnych i przemysłowych oraz wód chłodniczych: 
   Niewystarczające skanalizowanie obszarów zurbanizowanych♣ 
   Wykorzystywanie kanalizacji deszczowej do odprowadzania ścieków bytowych♣ 
   Odprowadzanie nieoczyszczonych lub niedostatecznie oczyszczonych ścieków komunalnych, przemysłowych♣ 
   Odprowadzanie wód zasolonych♣ 

52. Wymień i omów krótko przyczyny morfologiczne wpływające na stan ekosystemów wodnych w Polsce. 
•   zmiana morfologii wód naturalnych: 
   Eksploatacja kruszyw z koryt rzek i dolin rzecznych♣ 
   Zaburzenia ciągłości biologicznej rzek i potoków♣ 
   Zmiana naturalnych warunków hydromorfologicznych wód powierzchniowych poprzez zabudowę hydrotechniczną i regulację rzek i potoków♣ 
   Utrzymanie i użytkowanie szlaków wodnychi akwenów portowych♣ 
•   zmiana morfologii i użytkowania zlewni: 
   Utrata naturalnej retencji zlewni♣ 
   Eksploatacja górnicza oraz tereny zdegradowane♣ 
   Zagrożenie ekosystemów od wód zależnych trzeba♣ 

53.Podaj przykłady/metody zapobiegania ograniczania ilości zasobów wodnych.(5) 
-Budowę i modernizację komunalnych oczyszczalni i systemów kanalizacyjnych w aglomeracjach (terenach, na których wskaźnik ilości ścieków przekracza 2000 RLM) oraz w kompleksach wojskowych. 
-Osiągnięcie dobrego stanu wód poprzez działania i inwestycje wynikające z planów gospodarowania wodami zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną 2000/60/WE 
-Systematyczne wdrażanie wymogów najlepszych dostępnych technik (BAT/NDT) w najważniejszych gałęziach przemysłu, co wiąże się z modernizacją oraz zmniejszeniem materiałochłonności i energochłonności najważniejszych gałęzi przemysłu. 

54.   Podaj przyczyny zmian ilościowych dyspozycyjnych zasobów wodnych: 
Wezbrania powodziowe: 
•   Ochrona przed powodzią 
      DYREKTYWA 2007/60/WE z dnia 23 października 2007 r. (opubl. dnia 6 listopada 2007 r.) w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim; 
        
Susza hydrologiczna 
•   Przeciwdziałanie skutkom suszy 
Aspekty społeczne: 
•   Występujące konflikty interesów użytkowników 
•   Niedostateczna edukacja i świadomość ekologiczna społeczeństwa 

Aspekty ekonomiczne i finansowe: 
•   Nieodpowiedni system opłat i dopłat 
•   Brak dostatecznego finansowania gospodarki wodnej 
Aspekty organizacyjne: 
•   Brak współdziałania instytucji w zakresie wydawania pozwoleń wodnoprawnych i kontroli gospodarowania wodami, problemy organizacyjno kompetencyjne utrudniające sprawne zarządzanie zasobami wodnymi, rozproszona struktura zarządzania zasobami wodnymi 
•   Brak systemu przekazywania i udostępniania danych dot. Gospodarki wodnej,utrudniony obieg informacji,brak spójności pomiędzy bazami danych o środowisku w różnych instytucjach 
•   Brak organizacji odbioru segregowanych odpadów, punktów skupu butelek,itp. 
Aspekty prawne: 
•   Niespójnośc i niejednoznaczność przepisów prawnych 
•   Brak legislacyjnych rozwiązań promujących proekologiczne kierunki w zagospodarowaniu przestrzennym 
•   Niewystarczająca sprawność administracji 
•   Niedostateczne egzekwowanie prawa, nieskuteczny 
 system sankcji 
55. Wymienić typy katastrof przyrodniczych (min 7) 

•   Geologiczne – trzęsienia ziemi, erupcje wulkanów, ruchy masowe, tsunami, erozja, osuwiska; 
•   Hydrologiczne – powodzie, susze, pustynnienie, lawiny; 
•   Oceanograficzne – zmiany poziomu morza, zanieczyszczenia akwenów, powodzie w strefie przybrzeżnej; 
•   Meteorologiczne – sztormy, cyklony, zawieje śnieżne; 
•   Związane z pokrywą wegetacyjną – pożary, susze, upustynnienie, szarańcza; 

56. Wyjaśnij krótko, jakie zdarzenia określamy jako „katastrofy przyrodnicze”. 
•   Wydarzenia skoncentrowane w czasie i przestrzeni, w czasie których: 
   zmienia się struktura ekosystemów,♣ 
   giną ludzie,♣ 
   powstają straty materialne;♣ 

57.    Jakimi cechami charakteryzują się katastrofy przyrodnicze. 
•   Zjawiska nagłe lub powolne, 
•   Różna przewidywalność zjawisk, 
•   Różny stopień natężenia, 
•   Różny stopień skutków, 
•   Wywołane czynnikami naturalnymi lub antropogenicznymi 

58.    Jakiego typu trzęsienia ziemi dominują w Polsce? Dlaczego? 
Są to głównie trzęsienia zapadowe lub technogeniczne;  gł. tereny występowania – Karpaty, Dolny Śląsk, region świętokrzyski, Polska północno-wschodnia. Trzęsienia technogeniczne są spowodowane zapadaniem się szybów nie użytkowanych kopalń, a trzęsienia zapadowe zapadaniem się gł. stropów jaskiń. Terytorium Polski nie jest położone w pobliżu granic płyt litosfery, dlatego też nie występują na jej obszarze tektoniczne trzęsienia ziemi. 

59.    Jakie zmiany w środowisku naturalnym powodują tektoniczne trzęsienia ziemi? 
•   Pożary 
•   Zmiany krajobrazu 
•   Zmiany w topografii terenu 
•   Powodzie 
•   Podniesienie/obniżenie poziomu wód gruntowych 
•   Tsunami 

60. W jakich regionach świata występuje najwięcej zdarzeń przyrodniczych powodowanych przez ruchy tektoniczne? 
Głównie na granicach płyt litosfery są to głównie wybrzeża kontynentów, szczególnie:
•   Ameryka Płn i Pd 
•   Afryki 
•   Azji 
Wybrzeża kontynentów i oceanów są to jednocześnie granice największych płyt litosfery. 

61. Z czym związane jest nasilanie zdarzeń tektonicznych w rejonie Azji Pd- Wsch.? 

Wynika to z faktu, że rejon Azji Pd- Wsch. położony jest w pobliżu granic płyt litosfery 
(m. in płyta indyjska, euroazjatycka, filipińska), gdzie zachodzą intensywne zjawiska tektoniczne.  

62. Jaki wpływ na ekosystemy mają wybuchy wulkanów? 

Wybuchy wulkanów mają negatywny wpływ na ekosystemy, powodują ich częściowe lub całkowite zniszczenie, zubożenie składu gatunkowego ekosystemu oraz zmniejszenie lub zanik naturalnej aktywności biologicznej. Podczas wybuchu do atmosfery uwolnione zostają olbrzymie ilości pyłów i gazów, a na powierzchnię Ziemi wydobywa się gorąca lawa, która płynąc niszczy wszystko, co napotka na swej drodze. 

63. Jaki wpływ na ekosystemy mają popioły wulkaniczne? Dlaczego? 
Duże ilości materiału piroklastycznego opadając na rośliny utrudniają (a często uniemożliwiają) proces fotosyntezy, co prowadzi do obumarcia rośliny; pyły mogą też utrzymywać się w powietrzu, co znacznie ogranicza dostęp do promieniowania słonecznego. Duże zapylenie powietrza jest także niekorzystne dla układu oddechowego zwierząt. 

64. Omów krótko wpływ na środowisko naturalne fal tsunami (w zależności od regionu występowania). 
•   Ofiary śmiertelne 
•   Straty materialne 
•   Zmiany w strukturze ekosystemów lądowych 
•   Zmiany w krajobrazie