Zakład karny dla młodocianych (art. 84 par. 1)
W zakładzie tym odbywają karę skazani, którzy nie ukończyli 21 roku życia, w uzasadnionych wypadkach skazany może odbywać karę w tym zakładzie po ukończeniu 21 lat. Jeżeli jest to uzasadnione potrzebami oddziaływania dorosłych skazanych po raz pierwszy, wyróżniający się dobrą postawą może za swoją zgodą odbywać karę w zakładzie karnym dla młodocianych, korzysta on wtedy z takich uprawnień jak młodociany. Młodociany, któremu pozostało co najmniej 6 miesięcy do końca, nabywa prawa do ubiegania się o warunkowe zwolnienie lub sprawiającego trudności wychowawcze poddaje się badaniom psychologicznym.


Zakład karny dla odbywających karę po raz pierwszy (art. 85)
W zakładzie tym osadza się również skazanych odbywających zastępczą karę pozbawienia wolności orzeczoną w tej samej sprawie oraz skazanych na karę pozbawienia wolności nie wymienioną w art. 86.


Zakład karny dla recydywistów penitencjarnych (art. 86)
- odbywają karę dorośli skazani za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności lub zastępczą karę pozbawienia wolności oraz ukarani za wykrocznie umyśle zasadniczą lub zastępcza karą aresztu, którzy uprzednio już odbywali takie kary lub karę aresztu wojskowego za umyślne przestępstwo lub wykroczenia chyba, że szczególne względy resocjalizacyjne przemawiają za skierowaniem ich do zakładu karnego dla odbywających karę po raz pierwszy.

„Zakłady karne różnią się stopniem zabezpieczenia, izolacji skazanych oraz wynikających z tego ich obowiązkami i uprawnieniami w zakresie poruszania się w zakładzie i po za jego obrębem”. W Polsce karę pozbawienia wolności wykonuje się w następujących rodzajach zakładów karnych:
1) zakładach karnych dla młodocianych,
2) zakładach karnych dla odbywających karę po raz pierwszy,
3) zakładach karnych dla recydywistów penitencjarnych,
4) zakładach karnych dla odbywających karę aresztu wojskowego.
Ad1) W Z.K. dla młodocianych odbywają karę skazani, którzy nie ukończyli 21 roku życia. Wyodrębnienie tego typu zakładu „podyktowane było koniecznością odizolowania tej kategorii skazanych od demoralizującego wpływu innych uwięzionych(…)”. Młodociani stanowią grupę osób znajdujących się jeszcze w stanie rozwoju psychicznego i biologicznego, zatem istnieje większa skuteczność oddziaływanie wychowawczych na ich postawy. Podstawową formą oddziaływań na młodocianych w procesie resocjalizacji jest nauczanie ogólne i zawodowe oraz zatrudnienie, wykorzystywane są różnorodne formy oddziaływań zespołowych i indywidualnych uwzględniając wiek skazanego m.in. zajęcia kulturowe-oświatowe, wychowanie fizyczne i sport. Młodociani maja prawo do dłuższego widzenia raz w miesiącu, a dzienna norma żywienia jest większa dla osób, które nie ukończyły 18 roku życia. Wobec młodocianych nie stosuje się surowszych kar dyscyplinarnych. W odróżnieniu od skazanych dorosłych, którzy mogą wybrać zwykły system odbywania kar, młodociani obligatoryjnie odbywają karę w systemie programowego oddziaływania.
Ad2) w Z.K. dla odbywających karę po raz pierwszy „ osadza się również skazanych odbywających zastępczą karę pozbawienia wolności orzeczoną w tej samej sprawie oraz skazanych na kere pozbawienia wolności niebędących recydywistami penitencjarnymi”. W tego typu zakładach mogą odbywać karę osoby skazane za przestępstwa nieumyślne. Odbywający karę mogą korzystać
w zakładzie karnym z zatrudnienia, nauczania oraz zajęć społeczno wychowawczych i sportowych.
Ad3) W zakładach karnych dla recydywistów penitencjarnych odbywają karę dorośli skazani za przestępstwa umyślne, lub zastępczą karę pozbawienia wolności, którzy już wcześniej odbywali karę pozbawienia wolności za podobne przestępstwa lud karę aresztu wojskowego. „Recydywista penitencjarny to każdy przestępca wtórny, który przebywał już w więzieniu, a który nie koniecznie mieści się, choć może w definicji kodeksowej pojęcia recydywista”.• Wobec tych skazanych powinny być podjęte szczególne środki oddziaływania resocjalizującego wnikające z ich znacznej demoralizacji. Kara pedagogiczna powinna być bardzo dobrze przygotowana do wypełniania szczególnie trudnych zadań wychowawczych. Że szczególnych wzglądów resocjalizacyjnych można skierować skazanego do zakładu dla odbywających karę po raz pierwszy.
Ad4) Zakłady karne dla odbywających karę aresztu wojskowego są przeznaczone dla żołnierzy zawodowych lub osób powołanych do odbycia służby wojskowej. Kary aresztu wojskowego trwają najmniej miesiąc- najwięcej dwa lata. Podczas odbywania kary skazany ma obowiązek pracy lub nauki. W tego typu zakładach uwzględnia się przestrzeganie dyscypliny wojskowej i elementów szkoleń wojskowych. Skazani umieszczeni są w odrębnych pomieszczeniach przy zachowaniu hierarchii w stopniach wojskowych. Skazani odbywają karę w pełny umundurowaniu wojskowym pozbawianym godła państwowego oraz znaków i stopi wojskowych.