Cechy wyróżniające cztery podstawowe modele rynki

• Konkurencja doskonała

Bardzo duża liczba firm

Produkt bardzo zróżnicowany produkt standardowy

Kontrola nad cena: producenci nie maja wpływu na ceny, ponieważ udział każdego z nich na rynku jest znikomy. Ceno biorca: producent na tyle mały w stosunku do całego rynku, ze jego sprzedaż nie może wpływać na ceny rynkowe. Jest on zmuszony zaakceptować lub odrzucić cenę rynkowa, decydując się na określona wielkość sprzedaży przy założeniu niezmiennej ceny rynkowej

Bariery wejścia na rynek: nikt z uczestników rynku nie korzysta z uprzywilejowania, czyli istnieje pełna swoboda wejścia na rynek. Na rynku nie ma żadnych prawnych i ekonomicznych barier wytwarzania i sprzedaży dóbr. Produkcja jest elastyczna, czyli istnieje możliwość łatwego przenoszenia czynników produkcji z jednaj gałęzi na drugą.

Brak konkurencji poza rynkowej

Przykład: rolnictwo

• Konkurencja monopolistyczna: duża liczna firm.

Produkt zróżnicowany, stanowi względem siebie bliskie substytuty

Producenci maja możliwość wpływu na cenę własnego wyboru , lecz w wąskim zakresie

Istnieje swoboda wejścia i opuszczenia tego rynku, chociaż mogą się pojawić pewne trudności

Przeważają formy konkurencji poza cenowej/; reklama, promocja sprzedaży, sprzedaż osobista. W ramach promocji istnieje znaczny nacisk na tzw. Środki identyfikacji firmy( znak firmowy)

Przykład: handel detaliczny, rynek odzieży, obuwia, książek

• Oligopol: liczba firm duopol do kilkunastu

Produkty standardowe (dobra kapitałowe) lub produkty zróżnicowane (dobra konsumpcyjne)

Ceny sa w miarę stabilne, każdy z producentów może wpływać na cenę, ale musi się liczyć z tym ,że jego decyzja wywoła określone reakcje u jego konkurentów- kontrola nad ceną jest wzajemną współzależnością producentów, w przypadku zmowy kontrola nad cena jest znaczna.

Bariery wejścia na rynek: bariera technologiczna -związana z wysokimi nakładami inwestycyjnymi lub ochrona patentowa

Konkurencja poza cenowa dotyczy przede wszystkim produktów konsumpcyjnych , czyli produktów zróżnicowanych

Przykład: rynek stali, rynek samochodowy

• Monopol pełny: jedna firma

Produkt jednorodny, brak nawet zbliżonych substytutów

Monopolista dysponuje pełna władza rynkowa , może wprowadzać ceny towaru np. manipulując wielkością podaży. Jest on ceno dawca wiec może podnieść cenę na swój produkt bez obawy o klienta.

Istnieją bardzo wysokie bariery wejścia na rynek: związane z ochrona patentowa, kontrola rzadkich ,a ważnych zasobów( surowce, wiedza) wysokim poziomem efektywnej wielkości produkcji, zakazami prawno- administr., które mogą powodować, że wejście do danej gałęzi produkcji jest nielegalne, posiadaniem wyłączności sprzedaży na danym terenie lub prawem do znaku firmowego

Konkurencja poza cenowa opiera się na public relation w ramach promocji produktu i firmy

Przykład: sieci: wodociągowa, telefoniczna, elektryczność

MONOPSON-przedstawia sytuacje, w której mamy wielu małych dostawców , a tylko jednego dużego odbiorcę

Konkurencja monopsowa: istnieje, gdy na rynku działa względnie duża liczna kupujących

OLIGOPSON: istnieje , gdy rynek zdominowany jest przez kilku kupujących

FORMY MONOPOLISTYCZNYCH PRZEDSIEBIORSTW

KARTELE stanowią monopolistyczne porozumienia miedzy samodzielnymi finansową technicznie i prawnie firmami co do warunków produkcji lub zbytu, umowa może dotyczyć

1)podział rynków zbytu: ustalenia, w jakich, miastach, okręgach, krajach i w jakim rozmiarze dana firma ma prawo sprzedawać swe towary

2)ustalenia jednolitych cen monopolowych lub warunków sprzedaży

3)ustalenia rozmiarów produkcji – w jakich ilościach każdy z uczestników ma wytwarzać dany produkt

Kartele nakładają na firmy popełniające wykroczenia przeciw umowie kary finansowe

Kartele Krajowe , Kartele Międzynarodowe-korporacje międzynarodowe(skupiają producentów surowców-kartel naftowy, stalowy)

SYNDYKAT-forma zjednoczenia monopolistycznego ogranicza samodzielność rynkowa należących do niego przedsiębiorstw, pozostawiają im samodzielność prawną i wytwórczą. Uczestnicy tworzą wspólne biura sprzedaży wytwarzanych przez siebie produktów w celu osiągnięcia jak najwyższych cen.

TRUSTY- najwyższa forma zjednoczenia monopolowego, powstała z polaczenia większej liczby przedsiębiorstw, które trąca całkowicie swoja samodzielność pod względem handlowym, wytwórczym i prawnym, tworząc nowa firmę pod wspólnym zarządem i wspólną rada nadzorcza. Właściciele tych samodzielnych dawniej przedsiębiorstw staja się udziałowcami trusty i otrzymują zysk według ilości posiadanych udziałów.

Trusty, syndykaty lub kartele i syndykaty- łącza się często w koncerny- tworząc zjednoczenie wielkich przedsiębiorstw rożnych gałęzi przemysłu, firm handlowych, banków, towarzystw ubezpieczeniowych. Uzależnione są one finansowo od grupy najpotężniejszych kapitalistów w danym koncernie,

Towarzystwa holdingowe-towarzystwa akcyjne, nie związane z produkcja lub zbytem towarów, maja za zadanie skupowanie akcji i zarządzanie udziałami w innych towarzystwach akcyjnych celem zdobycia jak największego wpływu w rożnych przedsiębiorstwach.

KONSORCJUM- związek samodzielnych firm, utworzonych dla wykonania pewnego zadania, po wykonaniu którego konsorcjum rozwiązuje się np.: budowa linii kolejowej, której sfinansowanie wymaga wielkich nakładów i przerasta możliwości finansowe jednego przedsiębiorcy, konsorcjum dotyczyć może tez działalności bankowej , gdy kilka banków łączy się dla prowadzenia określonej działalności.

FINANSOWANIE DZOALALNOSCI W IRMIE

• Osobiste oszczędności- chęć oparcia się na kapitale własnym wynika z obawy o ryzyko pożyczania pieniędzy w sytuacji nieznanych wyników firmy. Posiadanie własnych pieniędzy nie tylko ułatwia rozpoczęcie działalności, ale i zwiększa wiarygodność firmy i ułatwia uzyskanie kredytu, gdy nie ma się własnych pieniędzy można je pożyczyć od przyjaciół, rodziny

• Pożyczka bankowa lub kredyt: pożyczka odnosi się do mniejszej sumy, a spłaty dokonuje sie w ciągu roku. Bank nie musi się interesować jak ja wykorzystamy. Kredyt odnosi się do większej kwoty :na zakup środków trwałych, a bank jest zainteresowany sposobem wykorzystania środków . podstawa uzyskania kredytu jest:

• Realistyczny biznes-plan

• Wiarygodna płynność finansowa- oznaczająca zdolność spłacania odsetek i rat

• Zabezpieczenie kredytu inne niż płynność finansowa

• Określenie potrzeb, na które zostanie wykorzystany kredyt

• Wiarygodność - doświadczenie i osiągnięcia

• Venture capital- kapitał wysokiego ryzyka, zewnętrzni inwestorzy kierują się tylko swoimi przewidywaniami co do przyszłej sprzedaży i przyszłej zdolności do generowania zysków. Venture capital kierowany jest do osób o genialnych pomysłach, wizji dla których warto zaryzykować swój kapitał, który w przyszłości daje ponad przeciętne zyski.

Pieniądze pochodzą od :*spółek Venture capital, które maja profesjonalne zarzadzcy i sporo pieniądze pochodzące od osób prywatnych ,zabornych rodzin. banków, funduszy powierniczych; *funduszy wspomagających rozwój drobnej przedsiębiorczości

• Franchising- forma umowy licencyjnej, w której licencjodawca zobowiązuje się w zamian za bezpośrednie lub pośrednie świadczenia finansowe udostępnić franchisobiorcy prawo do wykorzystania:

• Znaku handlowego

• Metod prowadzenia działalności gospodarczej i wiedzy technicznej

• Praw własności intelektualnej lub przemysłowej

• Pomocy handlowej lub technicznej

• Korzystania z renomy i pomocy organizacyjnej

• Leasing-sposób na wyposażenie przedsiębiorstw w majątek trwały. to umowa , w której leasingodawca oddaje leasingobiorcy rzecz do długotrwałego użytkowania odpłatnie. Przedmiotem leasingu mogą być: środki transportu, budynki, grunty, hale fabryczne

LEASING DZIELI SIĘ NA

• Leasing finansowy- użytkownik korzysta z wypożyczonej rzeczy , a na własność rzecz przechodzi z chwila spłaty rat leasingowych

• Leasing operacyjny- dotyczy rzeczy zazwyczaj bardzo drogich ,które pożycza się na jakiś czas np. dźwig . *leasing operacyjny pełny : leasingowca wykonuje obsługę, remonty; *czysty(netto) gdy leasingobiorca wykonuje obowiązki obsługi

INNOWACYJNOŚĆ-źródło najważniejszych, dynamicznych zmian w gospodarce. Uchronienie produkcji nowych wyrobów, prowadzenie nowych metod produkcji i organizacji pracy oraz organizacji przemysłu, otwieranie nowych źródeł zaopatrzenia i zbytu.

Wprowadzenie innowacji – zasadnicze źródło zysku oraz istota przedsiębiorczości. Pozwalają przedsiębiorcą na uzyskanie ponadprzeciętnych zysków.

Podział:

• -i. produktowe – mają miejsce wtedy gdy wytworzony został całkowicie nowy produkt, lub znany lecz o innym wykorzystaniu, albo istniejący, ale zaspokajający inna potrzebę

• -i. technologiczna – całkowita lub częściowa zmiana w kombinacji czynników wytwórczych, prowadzi do oszczędności czynników wytwórczych

• -i. w sferze zarządzania – charakter niematerialny; wdrążanie nowych systemów zarządzania

• -i. społeczne – zmiana w sposobie sprawowania władzy, w zakresie oceny pracowników przedsiębiorstwa

• -i. ekologiczne – i. produktowa lub technologiczna prowadzi do poprawy środowiska naturalnego, lub nie powoduje jego degradacji

Innowacje:

• -stanowią istotny czynnik stymulujący rozwój przedsiębiorstwa

• -sposób na wykorzystanie szans rynkowych

• -prowadzają naukę do firmy

• -sposób reagowania na potrzeby rynku

• -umożliwiają stworzenie nowych miejsc pracy

• -sposób na ominięcie lub wykorzystanie niebezpieczeństw oraz zagrożeń w funkcjonowaniu firmy i rynku

„Twórcza destrukcji” odnosi się do procesów zachodzących wew przedsiębiorstw, gdzie dzięki innowacjom następują zmiany w dotychczasowym działaniu firmy, dokonuje się nieszczenie jej struktur od wew., po czum na miejscu starych struktur tworzą się nowe, bardziej dostosowanie do otoczenia. Twórcza destrukcja jest nieodłączną cechą systemu kapitalistycznego, czymś z czym każde przedsiębiorstwo musi sobie radzić. Zaletą jej jest postęp techniczny i gospodarczy, ponieważ każda nowa formacja jest bardziej doskonała w stosunku do poprzedniej. Jednakże słabą stroną tak pojmowanego systemu kapitalistycznego jest brak równowagi i stabilności w gospodarce.

Przedsiębiorczość – zdolność do wprowadzania innowacji na rynek

Przedsiębiorca – ten kto wprowadza innowacje

Cechy przedsiębiorcy: kreatywność, wyobraźnia, intuicja, samodzielność, samo odpowiedzialność, zdolność integracji i kooperacji, umiejętność rozwiązywania konfliktów, gotowość ponoszenia ryzyka i siłą forsowania pomysłów

Typy przedsiębiorczych zachowań:

• -„sub- przedsiębiorca” – każdy pracownik wyższego i częściowo średniego manedżmentu, którego przedsiębiorcze zachowanie będzie wspierało zmiany strukturalne

• -„współ-przedsiębiorca” – ta część wykwalifikowanych pracowników, którzy mogą być motywowani do przedsiębiorczego zachowania przez polepszone możliwości samokierowania i samoorganizacji

• -„przedsiębiorczo nastawieni pracownicy” – każdy pracownik, który na gruncie swojej osobowości, fachowości i kompetencji sam może skłaniać się do przedsiębiorczych zachowań przy odpowiednim wsparciu przełożonych