Cło – forma podatku nakładana przez państwo na towary przywożone z zagranicy (cło importowe), wywożone za granicę (cło eksportowane).
Recesja – zjawisko makroekonomiczna polegająca na znacznym zahamowaniu tempa wzrostu gospodarczego skutkujący spadkiem PKB. Przyczyną może być zła polityka monetarna i nadmierna lub niedostateczna ingerencja państwa w gospodarkę [w system finansowy], kataklizmy, wojny.
Deflacja – ograniczenia podaży pieniądza na rynku powodujący wzrost siły nabywczej pieniądza – spadek cen rynkowych – sytuacja gdy za tę samą ilość pieniędzy można kupić coraz więcej dóbr towarów i usług. Przeciwieństwo inflacji.
Monopol – forma rynku, na którym działa jeden sprzedawca przy nieograniczonej liczbie nabywców.
Czynniki stałe – to takie których nakład nie ulega zmianie wraz ze zmianami rozmiarów produkcji.
Czynniki zmienne – których nakłady zmieniają się wraz ze zmianami rozmiarów produkcji
Koszt ekonomiczny – suma kosztów jawnych i ukrytych powiększona o zysk normalny czyli minimalną wielkość zysku skłaniającego producenta do pozostania w branży.
Zysk ekonomiczny – różnica między przychodami z działalności a kosztami ekonomicznymi.
Praca – to jeden z czynników produkcji sprzedawanych przez gospodarstwa domowe przedsiębiorstwom.
Równowaga na rynku pracy – sytuacja, w której wszystkie osoby, które akceptują ukształtowaną płacę równowagi, znajdują zatrudnienie.
Rynek kapitału – obejmuje rynek kapitału fizycznego (rynek dóbr kapitałowych w rodzaju budynków, maszyn, urządzeń jak i rynek kapitału finansowego czyli rynek mający także znaczenie dla działalności gospodarczej różnego typu środków finansowych).
Akcja – dokument wystawiany posiadaczowi części kapitału spółki akcyjnej. Potwierdza jego prawa jako udziałowca.
Obligacja – papier wartościowy, najczęściej na okaziciela, będący dowodem do udzielenia pożyczki przez nabywcę obligacji jej emitentowi.
Wahania gospodarcze – nierównomierne tempo rozwoju gospodarczego. Dzieli się je na przypadkowe, sezonowe, trendy oraz cykle koniunkturalne.
Cykl koniunkturalny – wahania aktywności ekonomicznej wokół trendu wzrostu gospodarczego. Wyróżnia się 3 rodzaje: krótkie – cykle Kitchina, średnie – cykle Juglara i długie – cykle Kondratieva.
Występują 4 fazy c.k.: kryzys, depresja, ożywienie, rozkwit (boom).
Deficyt (nadwyżka) – różnica wydatków państwa i dochodów osiąganych w ramach systemu finansowego państwa.
Bilans handlowy – część bilansu płatniczego sporządzanego przez odpowiednie instytucje statystyczne poszczególnych krajów.
Globalizacja – proces występujący w gospodarce światowej charakteryzujący się przede wszystkim nasileniem się mobilizacji i przepływu dóbr, kapitałów i siły roboczej w skali ogólnoświatowej, rozwój transportu, komunikacji, telekomunikacji oraz szybki przepływ informacji w mediach. Ma swój wymiar gospodarczy i społeczny, polityczny i kulturowy. Niesie ze sobą liczne zagrożenia:
- utrata suwerenności przez obecnie istniejące państwa
- konflikty wynikające z kurczenia się zasobów surowców, w tym nośników energii
- nasilenia się migracji wewnętrznych i międzynarodowych z południa na północ, ze wschodu na zachód
- katastrofy ekologiczne
-wzrost konsumpcji i rozwój zorganizowanej przestępczości.
Strefa wolnego handlu – obszar, na którym zostają zniesione bariery handlowe (cła, ograniczenia ilościowe). Kraje członkowskie utrzymują autonomię polityki wobec państw trzecich.
Unia celna – stanowi wyższe stadium integracji handlowej. Obejmuje strefę wolnego handlu połączoną ze wspólną polityką handlową wobec państw trzecich.
Wspólny rynek – obszar łączący unię celną ze swobodą transferu czynników połączoną ze swobodą transferu czynników produkcji (kapitału, pracy).
Unia gospodarcza i walutowa – element współpracy w ramach Unii Europejskiej. Jej głównym przedsięwzięciem jest utworzenie wspólnej waluty europejskiej euro oraz Europejskiego Banku Centralnego. Przykładem unii walutowej jest jest wprowadzenie wspólnej waluty euro.
Zalety euro:
- eliminacja wpływu kursów wymiany walut
- zwiększenie przejrzystości rynku poprzez
wzrost porównywalności cen
- rozwój handlu i wymiany międzynarodowej
Wady euro:
-jednorazowy koszt działań przygotowawczych
- utrata autonomii polityki pieniężnej
- problem ze wzrostem cen
- spadek stabilności finansowej banków
Zalety przystąpienia do UE:
- szybszy rozwój i modernizacja gospodarki
-swoboda przepływu towarów i usług
- zwiększenie bezpieczeństwa i pozycji państwa
- zwiększenie obszaru kształcenia i pracy
- zwiększenie ochrony środowiska
Wady:
- wzrost konkurencji na rynku czyli
upadek niekonkurencyjnych firm
- przejściowy wzrost bezrobocia
- współfinansowanie budżetu UE