Górnictwo
Dział techniki, obejmujący całokształtw procesów związanych z wydobywaniem z ziemi kopalin użytecznych, ich przeróbką wzbogaceniem, w celu racjonalnego wykorzystania i dostosowania do potrzeb użytkowników
Dział gospodarki zależnie od rodzaju wydobywanej kopaliny górnictwo można podzielić na min węglowe, rudne, solne
Dziedzina nauki która zajmuje się zagadnieniami związanymi z wydobywaniem kopalin ze skorupy ziemskiej, bada i wyjaśnia zjawiska zachodzące podczas eksplatacji złóż (np. ruchy górotworu, wyst. Wody, gazów) oraz ustala zasady ich racjonalnego wydobywania
Przedmiot nauczania- polega a uposażeniu kandydatów do zawodów górniczych w niezbędny zasób wiadomości umożliwiające celowe, racjonalne, sprawne, bezpieczne i ekonomiczne działanie w czasie wykonywania obowiązków w miejscu zatrudnienia
Zawód – robotnicy, echnicy i inżynierowie którzy uzyskali właściwie kwalifikacje zawodowe
Przedmiotem działalności górniczej jest złoże, tj naturalne nagromadzenie kopaliny użytecznej w skorupie ziemskiej, której wydobywanie może przynieść korzyśc gospodarczą
Eksploatację górniczą poprzedzają poszukiwania i badania geologiczne, roboty górnicze udostępniające złoże oraz roboty przygotowawcze
Kopaliny użytecznie – mineraly lub skoly oraz inne substancje stale, ciekle lub gazowe wydobywane z ziemi, które bezpośrednio lub po przeróbce są użyteczne w skorupie ziemskiej
Złoże – naturalne nagromadzenie które nadaje się do masowej eksploatacji
Minerały – SA to pierwiastki lub związki chemiczne pierwiastków wchodzących w skład skorupy ziemskiej
Skała – mieszaniny kilku minerałów
Górotwór zewnętrzne warstwy skorupy ziemskiej dostępne dla dzialanosci ludzkiej
Masyw skalny – wydzielony obszar górotworu o umownych wymiarach
Kopalina towarzysząca – kopalina która współwystępuje z kopaliną użyteczną w bezpośrednim sąsiedztwie i nie może być oddzielnie wydobywana, w górnictwie odkrywkowym także warstwy występujące w nadkładzie i spągu kopaliny użytecznej
Skała plonna – skala o nieznacznej przydatności praktycznej, która przedostają się do urobku podczas procesu urabiania i jest traktowana jako odpad górniczy
Forma złoża – geometryczny kształt wykształcenia złoża (ze względu na forme wyróżniamy złoza foremne i nieforemne)
Budowa geologiczna zloza – sposób ułożenia złoża w skorupie ziemskiej oraz sposób rozmieszczenia kopaliny w złożu
Kryteria klasyfikacji złóż (kopalin) użytecznych
- ze względu na stan skupienia
- ze względu na geneze powstania
- ze względu na zasieg geograficzny
- ze względu na układ alfabetyczny (kolejność)
-wedlug użyteznosci (przeznaczenia użytkowego)
-ze względu na kształt (formę występowania)
-według ustawy Prawo geologiczne i górnicze
Stan skupienia
*stałe – obejmują większość kopalin, wegle, rudy metali, siarka, sol, kopaliny skal
*ciekłe- ropa naftowa, wody podziemne
*gazowe –gaz ziemny, metan, azot, tlenki siarki
Geneza powstawania
*magmowe – powstałe na wskutek zastygnięcia gorącej magmy, granit, porfir, bazalt
*metamorficzne – tzw przeobrażeniowe, powstałe pod wpływem działania bardzo dużych ciśnien i wysokiej temperatury, w wyniku zetknięcia się gorącej magmy ze skałami otaczającymi lub pod wpływem działania gorących wód hydrotermalnych, marmur, baryt, fluoryt
*osadowe – powstałe wskutek osadzania się głownie na dnie zbiorników wodnych produktów pochodzenia roślinnego, organicznego, i nieorganicznego, np. wegiel, gips, sol, siarkaitp
Zasieg geograficzny
*obrotu miedzynarodowego – ropa naftowa, ziemny wegiel
*krajowe – piaski szklarskie i formierskie, kamień budowlany
*miejscowe – piaski, zwiry, wapienie
Przeznaczenie użytkowe
*energetyczne
Wegle – torf, brunatny, kamienny, antracyt
Bituminy – ropa naftowa, gaz ziemny, asfalt, łupki
Rudy pierwiastkow promieniotwórczych – uran, rad, pluton, tor
*metaliczne
Rudy żelaza
Rudy metali uszlachetniających stal – Mn, ti, Cr, ni, v, w, Mo
Rudy ciężkich metali nieżelaznych – Cu, Zn, Pb, Cd, co
Rudy metali lekkich – al., mg, be
Rudy metali kruchych – as, Sb, Bi,
Rudy metali szlachetnych – pt, Au, ag
Rudy metali rzadkich – Ge, Ga, in, Tl, Cs
*chemiczne
Sole kamienne i magnezowo-potasowe
Siarka, piryt, gips, anhydryt
Baryt, fluoryt, fosforty, apatyt
*skalne
Budowlane – zwiezle – granity, bazalty, piaskowece, sypkie – gliny, zwiry, piaski
Ceramiczne 0 magnezyt,dolomit, wapien, kaolin, glinki ceramiczne
Ścierne – kwarcyty, kamienie szlifierskie
Farbiarskie i izolacyjne
*kmienie szlachetne i półszlachetne
Kształt skupienia
*foremne – poklady, zyly proste, dajki, soczewski pokladowe, kopuly i niecki
*nieforemne – gniazda, sklady, pnie, masywy, zyly zlozone, apofizy, pokrywy, lokolity, zloza okuchowe, sztok werki
Kształt skupienia
- izometryczne – pnie, sztoki diapiry, gniazda, kieszenie, sztok werki
-słupowe –kominowe
-płytowe – poklady, zyly
-zlozone formy cial rudnych