1. Funkcje i zadania banku centralnego.
Bank centralny funkcjonuje zgodnie z przyjętymi rozwiązaniami prawnymi i tradycją. Pełni funkcje banku banków, banku emisyjnego oraz banku państwa.
Jako bank banków:
-organizuje i współuczestniczy w systemie rozliczeń pieniężnych,
-reguluje działalność banków komercyjnych,
-wspiera system rozliczeń bankowych w kraju i skali międzynarodowej
Jako bank emisyjny:
-emituje pieniądz gotówkowy i bankowy,
-oddziałuje na ilość pieniądza w obiegu,
-określa jego wartość poprzez kształtowanie podaży pieniądza, stopy procentowej oraz kursu walutowego
Jako bank państwa:
-obsługuje budżet państwa,
-prowadzi państwowe rachunki bankowe
Do zadań banku centralnego należy więc:
-emisja pieniądza gotówkowego i kreowanie bezgotówkowego,
-zarządzanie rezerwami walutowymi i współzarządzanie (wraz z rządem) kursem walutowym,
-realizacja polityki dewizowej,
-zapewnienie bezpieczeństwa obiegu pieniądza bankowego oraz stabilności systemu finansowego
-prowadzenie usług bankowych dla rządu i jego instytucji
2. Istota i formy niezależności banku centralnego.
Niezależność banku centralnego oznacza, że jest on niezależny i odpowiedzialny przed demokratycznymi instytucjami demokratycznymi i opinią publiczną. Najczęściej wyodrębnia się niezależność polityki monetarnej, osobistą i finansową.
Niezależność polityki monetarnej odnosi się do przyjętych rozwiązań i regulacji związanych z kształtowaniem polityki monetarnej, jej strategii, celów i instrumentów realizacji.
Stopień tej niezależności to ogół kompetencji przekazanych bankowi centralnemu przez władzę publiczną dotyczących polityki monetarnej. Niezależność tę odnosi się do swobody kształtowania podaży pieniądza, stóp procentowych czy kursów walutowych. Często określa się ją mianem niezależności instytucjonalnej, gdyż występuje ona wtedy gdy żadna instytucja nie ma wpływu na cele i instrumenty polityki monetarnej. Łączy się ją również z niezależnością prawną gdyż zwykle jest wysoka gdy gwarantują ją akty prawne najwyższej rangi jak konstytucja czy ustawa prawo bankowe. Niezależność polityki monetarnej utożsamia się więc z niezależnością prawo-instytucjonalną.
Niezależność personalną określają specjalne procedury doboru i dymisji członków organów decyzyjnych banku centralnego, określenie ich kompetencji oraz okresów kadencji.
Niezależność finansowa zapewnia sposób finansowania banku centralnego , źródła kapitału i osiąganych dochodów.
3. Rezerwa obowiązkowa jako instrument polityki pieniężnej.
Rezerwa obowiązkowa oznacza dla banków komercyjnych obowiązek odprowadzania na rachunek w banku centralnym środków pieniężnych, stanowiących określony procent zgromadzonych przez nie depozytów (wkłady terminowe oraz depozyty a vista). Jednocześnie bank centralny może określić rodzaj wkładów podlegających obowiązkowi tworzenia rezerwy oraz różnicować stopę rezerw w zależności od terminu zobowiązań. Podstawowym celem rezerw obowiązkowych jest kształtowanie potencjału kredytowego banków komercyjnych i tym samym regulowanie ilości pieniądza w obiegu.
Funkcje rezerwy obowiązkowej:
-ostrożnościowa – pierwotna funkcja, miała zapewnić ochronę depozytów,
-generowanie zysku banku centralnego,
-oddziaływanie na możliwość udzielania kredytu przez banki – stopa rezerw obowiązkowych określa potencjał kreacji pieniądza w systemie bankowym przez mnożnik kreacji pieniądza
-kontrola agregatów pieniężnych – nawet zmiana stopy rezerw obowiązkowych o 1% ma znaczny wpływ na podaż pieniądza, przez co może być wykorzystywana do bezpośredniej kontroli podaży pieniądza
-zarządzanie płynnością systemu bankowego – teoretycznie dzięki zmianom stopy oraz okresu utrzymywania rezerwy obowiązkowej, BC może wpływać na płynność systemu bankowego. Niski poziom stopy rezerwy obowiązkowej powoduje jednak iż ta funkcja nie ma dużego znaczenia.
Postulaty systemu rezerwy obowiązkowej:
-wykorzystywany w minimalnym zakresie koniecznym do spełnienia celów monetarnych,
- nie był stosowany do depozytów międzybankowych, gdyż oznaczałoby to podwójne opodatkowanie systemu bankowego,
-był stosowany w jednakowym zakresie w stosunku do wszystkich banków i wszystkich typów depozytów,
-nie dotyczył żadnych papierów wartościowych używanych przez bank centralny do przeprowadzania operacji otwartego rynku, ponieważ obniżałoby to efektywność tych operacji.
4. W jaki sposób bank centralny może wpływać na stopę procentową.
Stopa procentowa jest integralnym elementem polityki monetarnej, a jej poziom podlega kontroli banku centralnego. Poziom stopy procentowej wyznacza warunki równowagi ekonomicznej i wpływa na dynamikę PKB. Kontrola stóp procentowych może być celem operacyjnym lub pośrednim banku centralnego. BC może wpływać na poziom stopy procentowej bezpośrednio lub pośrednio. Bezpośrednio, BC dokonuje wyboru stopy, którą utrzymuje na określonym poziomie – wyznaczonym oficjalnie lub nie. Pośrednio, kontroluje podaż pieniądza a poziom stopy procentowej jest pochodną tej kontroli. Wzrost podaży pieniądza wywołuje spadek stopy procentowej i odwrotnie, spadek podaży pieniądza wywołuje wzrost stopy procentowej. Kontrola podaży pieniądza określa realną stopę procentową od której zależą stopy nominalne.
1. Stabilność finansowa jako cel polityki pieniężnej
Stabilności finansowej nie można sprowadzić do stabilności cenowej, w warunkach otwartej gospodarki światowej, narażonej na wysokie ryzyko finansowe, stabilność finansowa należy identyfikować z brakiem zagrożenia kryzysem finansowym. Tak rozumiana stabilność finansowa w doczasowej polityce monetarnej BC traktowana była jako dobro publiczne, o które należy dbać niezależnie od celów monetarnych BC. Nigdy jednak banki centralne nie traktowały stabilności finansowej na równi z celem strategicznym polityki monetarnej. Ta polityka nie odniosła jednak oczekiwanych rezultatów czego dowodzi fakt, że gospodarka światowa znajduje się w stanie recesji gospodarczej.
Stabilność finansowa jako cel polityki pieniężnej była zazwyczaj celem implicite. Stawała się ważnym zadaniem BC tylko w przypadkach niekwestionowanego zagrożenia równowagi monetarnej, zapobiegania rozprzestrzenianiu się kryzysu finansowego czy utracie płynności przez sektor bankowy. Ustawowa funkcja BC w zakresie wspierania stabilności finansowej ograniczana jest do działań na rzecz efektywności i bezpieczeństwa systemu płatniczego. W okresie kryzysu finansowego utrzymanie stabilności finansowej wymagało zastosowania nadzwyczajnych instrumentów regulacyjnych co świadczy o trudności banków centralnych w utrzymaniu równowagi monetarnej globalnej gospodarki.
Safety Net – to zespół rozwiązań instytucjonalnych i regulacyjnych służących zapewnieniu stabilności finansowej. Safety net pełni funkcje: profilaktyczną, ostrożnościową, zabezpieczającą i przeciwdziałania kryzysowego.
Safety Net tworzą m. in.: instytucje nadzorcze i regulacyjne, agencje ratingowe, banki centralne, instytucje ochrony depozytów, ministerstwa finansów. Na szczeblu narodowym banki centralne wypełniają rolę instytucji sieci bezpieczeństwa i przejęły obwiązki pożyczkodawcy ostatniej szansy, regulatora systemu finansowego i katalizatora procesu upadłości instytucji kredytowych.
2. Klasyfikacja operacji otwartego rynku
Operacje otwartego rynku (OOR) to nowoczesne, elastyczne instrumenty aktywnego oddziaływania BC na system bankowy, polegające na zakupie lub sprzedaży przez BC papierów wartościowych publicznych i prywatnych dopuszczonych do tych transakcji. OOR są inicjowane przez BC. OOR to podstawowa forma interweniowania BC na rynku pieniężnym, ze względy na możliwość częstego stosowania bez zakłóceń dla rynku pieniężnego. W przeciwieństwie do operacji depozytowo-kredytowych i rezerwy obowiązkowej transakcje OOR są zawierane po konkurencyjnych cenach.
-operacje warunkowego zakupu (REPO) – transakcja polegająca na warunkowym zakupie przez BC od banku komercyjnego papierów wartościowych. Zakup jest warunkowy, gdyż bank komercyjny zobowiązuje się odkupić papiery od BC w określonym terminie po określonej cenie.
-operacje warunkowej sprzedaży (Reverse REPO) – operacja odwrotna do REPO, BC warunkowo sprzedaje papiery wartościowe bankowi komercyjnemu, który zobowiązuje się je odsprzedać BC w określonym terminie i po określonej cenie.
-swapy walutowe – BC i bank komercyjny wymieniają miedzy sobą określoną ilość różnych walut, a po określonym czasie dokonać transakcji odwrotnej. Parametry obu transakcji są z góry znane.
-depozyt - składany przez banku komercyjne w banku centralnym na znany z góry termin i ze znanym oprocentowaniem
-OOR typu bezwarunkowego - polegają na dokonywaniu przez bank centralny kupna (outright purchase) lub sprzedaży (outright sale) bankom komercyjnym papierów wartościowych znajdujących się w portfelu banku centralnego.
OOR pozwalają BC na absorbowanie lub zasilanie płynności systemu bankowego i wpływać pośrednio na wysokość krótkookresowej stopy procentowej na rynku pieniężnym.
3. Polityka ekspansywna
Ekspansywna - jej celem jest zwiększenie podaży pieniądza. Realizowana jest przez obniżenie stóp procentowych: lombardowej i redyskontowej, zakup papierów wartościowych na otwartym rynku, obniżenie wskaźnika rezerw obowiązkowych. Prowadzi to do potanienia kredytu i zwiększenia akcji kredytowych przez banki komercyjne i wzrostu podaży pieniądza. Kiedy łatwiej jest zaciągnąć kredyt na potrzeby produkcyjne lub konsumpcyjne, ludzie wydają więcej pieniędzy i popyt wzrasta, co może prowadzić do wzrostu produkcji i spadku bezrobocia. Ekspansywnej polityce monetarnej towarzyszyć może jednak wzrost cen.
4. Struktura rezerw walutowych
W strukturze koszyka rezerw dewizowych znajdują się:
-waluty wymienialne , których wybór jest skierowany na obsługę operacji zagranicznych w gospodarce krajowej,
-akceptowane na świecie płynne aktywa finansowe ,którymi dysponuje władza monetarna kraju w celu regulacji długu.
Wybór struktury koszyka oficjalnych rezerw walutowych podporządkowany jest celom:
a) Gospodarczym
-transakcyjnym
-obsługi długu zagranicznego
b) interwencyjny,
c) zwiększenia dochodowości banków centralnych,
W skład koszyka rezerwy walutowej wchodzą przede wszystkim tzw. waluty rezerwowe jak USD, EUR czy wcześniej marka niemiecka; złoto monetarne czy krótkoterminowe papiery skarbowe denominowane w walutach rezerwowych.
1. wymień i scharakteryzuj agregaty
Agregaty monetarne to węższe i szersze miary pieniądza stosowane do mierzenia ilości pieniądza w obiegu, przyjmowane w polityce monetarnej BC. Wyróżnia się następujące agregaty: M0 – baza monetarna, M1-M3 – szeroki i wąski pieniądź bankowy, M4-M5 – pozostałe agregaty.
M0 – najwęższa koncepcja miary pieniądza, pieniądz o najwyższym stopniu płynności
-rezerwy obowiązkowe banków komercyjnych,
-rezerwy nadwyżkowe banków komercyjnych,
-wartość gotówki w obiegu,
M1:
-M0,
-czeki w obiegu,
-nieoprocentowane wkłady na żądanie w bankach (a vista),
-wkłady na rachunkach czekowych w prywatnych instytucjach depozytowych,
M2:
-M1,
-krótkoterminowe rachunki oszczędnościowe,
-udziały w funduszach rynku pieniężnego do 100 tys dol. należące do osób fizycznych,
-depozyty terminowe na niewielkie sumy utrzymywane na dłuższe okresy,
M3:
-M2,
-depozyty terminowe powyżej 100 tys dol. we wszystkich instytucjach kredytowych,
-terminowe porozumienia odkupu,
-depozyty eurodolarowe,
-depozyty w funduszach wzajemnego oszczędzania podmiotów gospodarczych na rynku pieniężnym
2. opisz cele polityki pieniężnej
Cele polityki pieniężnej można sklasyfikować według:
a) skali oddziaływania,
-mikroekonomiczne – kształtowanie stóp procentowych, podaży pieniądza kredytowego,
-makroekonomiczne – wzrost gospodarczy, inflacja, stabilność cen
b) przedmiotu oraz podmiotu polityki,
-Cele pieniężne- stopa procentowa, inflacja
-Cele gospodarcze: zatrudnienie, wzrost PKB
-Cele własne banku centralnego
-Cele systemu finansowego
-Cele sektora bankowego
c) horyzontu czasowego,
-krótkookresowe
-średniookresowe
-wieloletnie
d) sposób jej określenia i realizacji
-cele finalne – są to zawsze cele ostateczne, makroekonomiczne, gospodarcze np. niska inflacja, wysokie zatrudnienie
-cele pośrednie – podaż pieniądza, kurs walutowy, stopy procentowe
-cele operacyjne - płynne rezerwy banków, interwencje walutowe, stopy procentowe rynku międzybankowego bankowego
3. opisz operacje warunkowe otwartego rynku
OOR warunkowe pozwalają BC wpływać na płynność sektora bankowego a pośrednio na krótkookresowe stopy procentowe.
-operacje warunkowego zakupu (REPO) – transakcja polegająca na warunkowym zakupie przez BC od banku komercyjnego papierów wartościowych. Zakup jest warunkowy, gdyż bank komercyjny zobowiązuje się odkupić papiery od BC w określonym terminie po określonej cenie.
-operacje warunkowej sprzedaży (Reverse REPO) – operacja odwrotna do REPO, BC warunkowo sprzedaje papiery wartościowe bankowi komercyjnemu, który zobowiązuje się je odsprzedać BC w określonym terminie i po określonej cenie.
-swapy walutowe? – BC i bank komercyjny wymieniają miedzy sobą określoną ilość różnych walut, a po określonym czasie dokonać transakcji odwrotnej. Parametry obu transakcji są z góry znane.
-depozyty w BC? - składany przez banku komercyjne w banku centralnym na znany z góry termin i ze znanym oprocentowaniem
4. z czym kojarzy Ci się stopa referencyjna bc
Stopa referencyjna związana jest z prowadzonymi przez BC operacjami otwartego rynku. BC kształtuje ją wyznaczając poziom stawki rynkowej o terminie porównywalnym z zapadalnością podstawowych operacji otwartego rynku. Celem jej wyznaczania są podejmowane przez BC interwencje na rynku międzybankowym, służące utrzymaniu zakładanego poziomu stopy procentowe depozytów bankowych. Stopa referencyjna określa minimalną rentowność OOR.
1. Aktywne zarządzanie rezerwami walutowymi
Aktywne zarządzanie rezerwami walutowymi ukierunkowane jest na zwiększenie dochodowości poprzez:
-dywersyfikację rezerw walutowych,
-wydzielenie z nich specjalnych transz,
-analizę kosztów utrzymania rezerw,
-kontrolę poziomu rezerw oficjalnych niezbędnych do zachowania stabilności finansowej – wskaźnik Greenspana i inne
Dywersyfikacja ORW polega na inwestowaniu w różne obligacje skarbowe nie tylko nominowane w walutach rezerwowych, wprowadzaniu do koszyka nowych walut i wysokiej jakości aktywów finansowych.
Wydzielanie transz z rezerw walutowych, polega na tworzeniu państwowych funduszy majątkowych, którym przekazuje się środki państwowe (np. z eksportu gazu czy ropy) lub część koszyka ORW w celu ich inwestowania w aktywa zagraniczne na rzecz państwa. Przykład – China Investment Corporation, Abu Dhabi Investment Authority).
Wśród wskaźników pozwalających kontrolować poziom ORW jednym z najważniejszych jest wskaźnik Greenspana. Pozwala on wyznaczyć poziom rezerwy umożliwiający krajowi pozbawionemu dostępu do zagranicznych źródeł finansowania obsługę zadłużenia zagranicznego przez 1 rok.
Inne wskaźniki ORW to relacje poziomu rezerw do: wartości miesięcznego importu, deficytu obrotów bieżących, zadłużenia krótkoterminowego, pieniądza krajowego, PKB.
Kwestia kontroli kosztów utrzymania ORW pojawiła w efekcie dyskusji nad poziomem ORW koniecznym do zachowania stabilności finansowej w okresie kryzysu. Koszty utrzymania ORW rosną gdy ich poziom jest zbyt niskie lub zbyt wysokie. Zbyt wysokie ORW generują koszty rzeczywiste ich utrzymania, zbyt niskie – koszt alternatywny.
2. to było niezależność polityki monetarnej
Niezależność polityki monetarnej odnosi się do przyjętych rozwiązań i regulacji związanych z kształtowaniem polityki monetarnej, jej strategii, celów i instrumentów realizacji.
Stopień tej niezależności to ogół kompetencji przekazanych bankowi centralnemu przez władzę publiczną dotyczących polityki monetarnej. Niezależność tę odnosi się do swobody kształtowania podaży pieniądza, stóp procentowych czy kursów walutowych. Często określa się ją mianem niezależności instytucjonalnej, gdyż występuje ona wtedy gdy żadna instytucja nie ma wpływu na cele i instrumenty polityki monetarnej. Łączy się ją również z niezależnością prawną gdyż zwykle jest wysoka gdy gwarantują ją akty prawne najwyższej rangi jak konstytucja czy ustawa prawo bankowe. Niezależność polityki monetarnej utożsamia się więc z niezależnością prawo-instytucjonalną.
3. Agregaty polityki monetarnej
Agregaty monetarne to węższe i szersze miary pieniądza stosowane do mierzenia ilości pieniądza w obiegu, przyjmowane w polityce monetarnej BC. Wyróżnia się następujące agregaty: M0 – baza monetarna, M1-M3 – szeroki i wąski pieniądź bankowy, M4-M5 – pozostałe agregaty.
M0 – najwęższa koncepcja miary pieniądza, pieniądz o najwyższym stopniu płynności
-rezerwy obowiązkowe banków komercyjnych,
-rezerwy nadwyżkowe banków komercyjnych,
-wartość gotówki w obiegu,
M1:
-M0,
-czeki w obiegu,
-nieoprocentowane wkłady na żądanie w bankach (a vista),
-wkłady na rachunkach czekowych w prywatnych instytucjach depozytowych,
M2:
-M1,
-krótkoterminowe rachunki oszczędnościowe,
-udziały w funduszach rynku pieniężnego do 100 tys dol. należące do osób fizycznych,
-depozyty terminowe na niewielkie sumy utrzymywane na dłuższe okresy,
M3:
-M2,
-depozyty terminowe powyżej 100 tys dol. we wszystkich instytucjach kredytowych,
-terminowe porozumienia odkupu,
-depozyty eurodolarowe,
-depozyty w funduszach wzajemnego oszczędzania podmiotów gospodarczych na rynku pieniężnym
4. Co to kredyt lombardowy?
Bank centralny udziela krótkoterminowego kredytu pod zastaw posiadanych przez banki komercyjne papierów wartościowych (do 75% ich wartości nominalnej) w celu przezwyciężenia ich krótkookresowego braku płynności; stopa lombardowa pełni funkcję stopy maksymalnej, określającej krańcowy koszt pozyskania pieniądza na rynku międzybankowym;
1. Ewolucja zadań BC
Ewolucja zadań banków centralnych Dokonuje się stale pod wpływem różnych wydarzeń gospodarczych takich jak Inflacja , stagflacja, recesja gospodarki światowej , niestabilność rynków finansowych, bąble spekulacyjne , globalny kryzys finansowy. Przez to powstają nowe koncepcje bankowości centralnej; globalnego banku centralnego , instytucji powiernictwa złych długów, większej dyscypliny regulacyjnej etc
2. Ujęcie strukturalne podaży pieniądza
W ujęciu strukturalnym podaży pieniądza sektor bankowy jest analizowany jako całość. Jego rola w tworzeniu pieniądza jest więc rozpatrywana w ujęciu skonsolidowanego bilansu całego sektora bankowego, tj. bez rozgraniczania między działalnością banków komercyjnych i banku centralnego. Skonsolidowany bilans systemu bankowego jest zestawieniem bilansów wszystkich (łącznie z bankiem centralnym) banków działających na terenie kraju. Na podstawie bilansu skonsolidowanego można zapisać następujące równanie:
M = AZN + K
Gdzie:
AZN = NZ – ZZ – aktywa zagraniczne netto, tzn. rezerwy dewizowe netto systemu bankowego jako całości.
K = KB + KN, aktywa krajowe netto; składają się na nie kredyty netto (po odjęciu depozytów sektora publicznego) sektora publicznego oraz kredyty dla sektora niefinansowego
Przyrost podaży pieniądza ogółem w gospodarce jest zatem generowany w wyniku zmian akcji kredytowej sektora bankowego, nazywanej także „aktywami krajowymi netto”(ΔK) oraz zmian czynnika zagranicznego nazywanego „aktywami zagranicznymi netto”(ΔAZN).
3. Restrykcyjna polityka monetarna
Restrykcyjna polityka monetarna realizowana jest poprzez podwyżkę stóp procentowych, podwyższenie wskaźnika rezerw obowiązkowych, sprzedaż lub emisję papierów wartościowych. Prowadzi to do obniżenia podaży pieniądza, spadku popytu oraz wzrostu bezrobocia, a także zahamowania inflacji.
4. Operacje depozytowo-kredytowe
Operacje depozytowe umożliwia bankom złożenie depozytu – jednodniowej, zazwyczaj niezabezpieczonej lokaty terminowej w banku centralnym po najniższym oprocentowaniu dostępnym na rynku.
Operacje kredytowe umożliwia zaciągnięcie kredytu, zazwyczaj jednodniowego, w banku centralnym pod zastaw papierów wartościowych o wysokiej jakości kredytowej na określonych warunkach i po najwyższym koszcie na rynku.
Inicjatorem są banki komercyjne. Skierowane są do wszystkich instytucji na równych prawach.
Funkcje pełnione przez operację depozytowo-kredytowe:
-podstawowe źródło płynności banków, kredyt ostatniej instancji;
-funkcja zaworów bezpieczeństwa systemu – sporadycznie wykorzystywane przez banki w okresach występowania krótkoterminowych, dużych nadwyżek bądź niedoborów płynności, a nie jako stałe źródło płynności lub sposób na zagospodarowanie jej nadwyżek;
-określają pułap zmian krótkoterminowych stóp rynku międzybankowego – oprocentowanie kredytu udzielanego przez bank centralny w sytuacjach nadzwyczajnych jest górnym pułapem (ceiling) dla wahań tych stóp; dolnym pułapem (floor) jest stopa od operacji depozytowych;
Kredyt redyskontowy – polega na przyjmowaniu przez bank centralny do wykupu weksli handlowych, przedstawianych mu przez banki komercyjne; w ten sposób bank centralny udziela bankom komercyjnym kredytu pod zastaw wykupionych weksli; transakcja jednokierunkowa; stopa redyskontowa banku centralnego jest niższa od stopy dyskontowej banków komercyjnych;
Kredyt lombardowy – bank centralny udziela krótkoterminowego kredytu pod zastaw posiadanych przez banki komercyjne papierów wartościowych (do 75% ich wartości nominalnej) w celu przezwyciężenia ich krótkookresowego braku płynności; stopa lombardowa pełni funkcję stopy maksymalnej, określającej krańcowy koszt pozyskania pieniądza na rynku międzybankowym;
1) bezpośredni cel inflacyjny
Banki centralne stosują cel inflacyjny od lat dziewięćdziesiątych. Kontrola inflacji stała się podstawą stabilizowania cen w gospodarce, a cel inflacyjny zastąpił kontrolę podaży pieniądza. Cel inflacyjny przyjmują wszystkie banki centralne w gospodarce światowej.
Cel inflacyjny oznacza, że BC zobowiązuje się do stabilizowania inflacji wokół przyjętego poziomu . Stosowanie celu inflacyjnego wymaga prognozowania inflacji w oparciu o modele. Bardzo ważne jest określenie oczekiwań inflacyjnych ze względu na znaczne opóźnienia we wpływie działań BC na inflację, określenie oczekiwań inflacyjnych jest jednak bardzo trudne (konieczność przetworzenia zmiennych jakościowych na zmienne ilościowe). Dodatkowo konieczne jest wyznaczenie projekcji inflacji które informują jak ukształtuje się inflacja, jeśli bank centralny nie podejmie żadnych kroków. W uproszczeniu podejmuje się takie decyzje, aby projekcja inflacji z jak największym prawdopodobieństwem, mieściła się w celu
2) nadzwyczajne instrumenty polityki pieniężnej
Instrumenty nadzwyczajne polityki pieniężnej
- quantitative easing,
- credit easing.
Zasadniczo określa się tak prowadzoną politykę banku centralnego – rozluźnieniem ilościowym
Quantitative easing polega na zakupie przez BC papierów wartościowych w celu zasilenia uczestników rynku finansowego w płynność. Prowadzi do zwiększenia ilości pieniądza w obiegu. W miejsce pieniądza gotówkowego w bilansie BC pojawiają się płynne aktywa o różnym stopniu ryzyka inwestycyjnego. W wyniku takich działań BC przejmuje ryzyko wypłacalności emitenta i traci pełną kontrolę nad podażą pieniądza. Stosowanie QE wymaga więc celowego wyboru skupowanych papierów.
Credit easing – odmiana QE różniąca się rodzajem skupowanych przez BC papierów wartościowych. Zamiast papierów skarbowych, BC skupuje papiery komercyjne (obligacje komercyjne i papiery zabezpieczone aktywami). Takie działania ze strony BC charakteryzują się większym ryzykiem i działa niezgodnie z założeniami ustrojowymi polityki monetarnej (BC staje się kredytodawcą , podobnie jak banki komercyjne). Konieczna jest ocena jakości skupowanych papierów wartościowych i ich ekspozycji na ryzyko w celu zachowania przez BC niezależności finansowej. Hurtowy charakter CE może mieć ogromy wpływ na rynek finansowy. CE stosuje się w warunkach niedoboru płynności w niektórych segmentach krajowych rynków finansowych.
3) przejrzystość polityki monetarnej
Przejrzystość polityki monetarnej jest uważana za bardzo ważną jej cechę, która wspomaga niezależność BC. Nie jest pojęciem jednoznacznym, ale najczęściej oznacza zakres w jakim władze monetarne ujawniają istotne z punktu widzenia polityki monetarnej informacje. Mozą ją definiować jako ciągły przepływ informacji między BC a społeczeństwem. Ważna dla przejrzystości polityki monetarnej jest nie tylko ilość, ale także jakość informacji.
Można wyróżnić wiele typów przejrzystości BC, wśród nich przejrzystość celów, wiedzy oraz operacyjną. Wszystkie typy przejrzystości opierają się na uzasadnieniach wynikających z odpowiedzialności demokratycznej i skuteczności.
Odpowiedzialność demokratyczna – BC jako instytucja publiczna podlega ocenie społecznej. W przeciwnym przypadku niezależność BC może prowadzić do polityki monetarnej niezgodnej z oczekiwaniami społecznymi. Odpowiedzialność demokratyczna poddaje publicznej ocenie wypełnianie przez BC przyznanych mu uprawnień decyzyjnych. Ocena może mieć charakter ex post lub ex ante. Odpowiedzialność może być: za coś, przed kimś oraz kiedy (opóźnienia w polityce monetarnej).
Skuteczność działań BC jest pojęciem wielkowymiarowym, które można analizować z kilku punktów widzenia (np. celów, instrumentów, otoczenia zewnętrznego), w uproszczeniu jest jednak zdolność BC do zapobiegania sytuacją kryzysowym i minimalizowaniu ich negatywnych następstw. Polityka pieniężna jest mało skuteczna gdy wrażliwość popytu inwestycyjnego na stopy procentowe jest niska lub wrażliwość popytu na pieniądz na stopy procentowe jest bardzo duża.
4) co to jest polityka pieniężna
Polityka pieniężna – jest jednym z elementów polityki gospodarczej, której celem jest wpływanie, kształtowanie i porządkowanie określonych działań podmiotów gospodarczych w pewnym zakresie lub na określonym obszarze geograficznym. Polega na użyciu podaży pieniądza jako instrumentu realizacji ogólnych celów polityki gospodarczej.
Pojęciem polityki pieniężnej bywa używane zamiennie z pojęciem polityki monetarnej. Jej przedmiotem jest regulowanie wewnętrznej wartości pieniądza, czyli jego krajowej siły nabywczej. Politykę taką prowadzi bank centralny wpływając na cenę pieniądza, tj. jego cenę wewnętrzną (krajową stopę procentową) oraz cenę zewnętrzną (kurs wymiany waluty krajowej względem innych walut).
Polityka pieniężna, polityka monetarna to część ekonomicznej polityki państwa obejmująca decyzje dotyczące kształtowania podaży pieniądza, w celu dostosowania jej do potrzeb gospodarki, jak również można rozpatrywać ją jako całokształt rozwiązań i działań, które są podejmowane w gospodarce narodowej w celu zaopatrzenia jednostek gospodarujących w pieniądze i kredyt, a także w celu regulowania ilości pieniądza.