Jakie kryteria musi spełniać nagromadzenie surowca mineralnego, żeby można nazwać go ZŁOŻEM?
-nagromadzenie musi nastąpić naturalnie w skorupie ziemskiej;
-nagromadzenie musi być przydatne do wykorzystania przez człowieka;
-nagromadzenie musi się nadawać do masowej eksploatacji.
odpowiednia wielkość zasobów
odpowiednia jakość kopaliny
odpowiednie warunki występowania
ekonomiczne uzasadnienie eksploatacji
Wyjaśnij krótko pojęcie:
Składnik użyteczny - składnik kopaliny (minerał), będący przedmiotem zainteresowania górniczego.
Składnik nieużyteczny - składnik kopaliny nie przedstawiający przy współczesnym stanie techniki wartości użytkowej, a niekiedy nawet powodujący nieprzydatność kopaliny
Co oznaczają pojęcia:
Forma złoża (Geometryczny kształt nagromadzenia surowca mineralnego w skorupie ziemskiej) warunkowana jest formą skał zbiornikowych magazynujących dany surowiec oraz przebiegiem poziomów izolujących.
Budowa tektoniczna złoża
nie stanowi o jego kształcie, lecz o przestrzennym usytuowaniu uwarunkowanym tektonicznie.
FORMY złóż nie należy utożsamiać z budową tektoniczną złoża.
Budowa geologiczna złoża
zagadnienia stratygraficzno-litologicznofacjalne wykształcenia utworów budujących złoże
Budowa wewnętrzna złoża
określa charakter mineralogicznej, petrograficznej i chemicznej zmienności substancji mineralnej zawartej w złożu ze szczególnym uwzględnieniem jakości i ilości składnika użytecznego kopaliny głównej i kopalin towarzyszących.
Wymień formy izometryczne występowania złoża.
PNIE (sztoki, diapiry)
SZTOKWERKI
GNIAZDA
KIESZENIE
Co to jest MONOKLINA?
Rozległy obszar, zbudowany z warstw skalnych nachylonych w jednym kierunku i pod jednakowym kątem (zazwyczaj niedużym).
Z jakich części składa się FAŁD?
-część wypukła(antyklina)
-część wklęsła (synklina, łęk)
Co to jest SZLIR?
SZLIRY to niezbyt regularne, smugowate lub warstwowe koncentracje rozsianych ziaren składnika użytecznego występujące w obrębie skał magmowych. Forma ta jest charakterystyczna dla magmowych złóż chromitu i magnetytu.
Podaj formy złóż surowców ciekłych i gazowych.
Wyróżnia się dwie podstawowe formy:
• Warstwową (pokładową) – kopalina wypełnia pory lub szczeliny warstw skalnych ograniczonych od spągu i stropu skałami nieprzepuszczalnymi,
• Masywową – skały zbiornikowe tworzą masyw, zamknięty skałami nieprzepuszczalnymi jedynie od strony stropu wewnątrz którego gaz, ropa i woda mogą krążyć swobodnie, rozdzielając się według gęstości swej masy.
Podaj przykłady surowców
Energetycznych – torf, węgiel kamienny i brunatny, łupki palne, ropa naftowa, gaz ziemny, łupki bitumiczne
Metalicznych – żelazo, mangan, chrom, wolfram, molibden, wanad, nikiel, cyrkon, tytan, miedź, cyna, kobalt, rtęć, cynk, ołów, kadm, glin, magnez, beryl, platyna, złoto, rad…
Skalnych – granit, żwir, wapień, glin, gips, marmur, ił, anhydryt…
Chemicznych – sól kamienna i potasowo-magnezowa, fluoryty, baryty, fosforany…
Co to jest ZMIENNOŚĆ ZŁOŻA?
zróżnicowanie jego cech (parametrów) w poszczególnych punktach, zarówno ilościowych (np. miąższości) jak i jakościowych (np. składu mineralnego, formy etc.).
Opisz krótko dokładność rozpoznania złoża w poszczególnych kategoriach
D - poszukiwania wstępne (przesłanki geologiczne i oznaki występowania złoża, wychodnie, anomalie geofizyczne i geochemiczne)
C2- poszukiwania szczegółowe (nieliczne otwory badawcze i wyrobiska górnicze)
C1- rozpoznanie wstępne (optymalnie zaprojektowane otwory badawcze i wyrobiska górnicze dające pełną informację o złożu – projekt zakładu górniczego)
B- rozpoznanie szczegółowe (uzyskanie danych niezbędnych do projektowania prac związanych z udostępnieniem, eksploatacją i przeróbką kopaliny – projekt techniczny zakładu górniczego)
A-rozpoznanie eksploatacyjne (weryfikacja danych uzyskanych we wcześniejszych etapach rozpoznania)
Na czym polega rozpoznanie złoża metodami
-geologicznymi - obserwacje wychodni złoża na powierzchni terenu (informacje o budowie złoża w strefie przypowierzchniowej – niewystarczające do poznania sposobu zalegania złoża, budowy i stosunku do skał otaczających);
-górniczymi - obserwacje w głębi skorupy ziemskiej: otwory wiertnicze i wyrobiska górnicze rozpoznawcze.
Jak nazywa się zbiór dokumentów, będący wynikiem poszukiwania i rozpoznawania złoża?
Dokumentacja geologiczna złoża.
Co przedstawia mapa pokładowa?
Wyrobiska wykonane w danym pokładzie oraz ważniejsze wyrobiska udostępniające. rysunki pól eksploatacyjnych i daty eksploatacji, filary ochronne, punkty wysokościowe(spągu pokładu) i poligonowe (osnowa kopalniana), przebiegi uskoków, wychodnie i informacje o miąższości złoża.
Co przedstawia mapa geologiczno-złożowa?
Dane z badań laboratoryjnych pobranych próbek złoża, nazwy skał z badań petrograficznych lub ich wiek na podstawie badań paleontologicznych.
Co to jest:
Upad warstwy - kąt nachylenia warstwy do płaszczyzny poziomej.
Bieg warstwy - kąt zawarty między kierunkiem północy a linią powstałą w wyniku przecięcia się wychylonej warstwy skalnej z płaszczyzną poziomu
Linia intersekcyjna - wyznacza przebieg, kształt i granice wychodni na mapach geologicznych. Jest to ślad przecięcia stropu lub spągu warstw z powierzchnią terenu.
Punkt węzłowy - punkt przecięcia się linii intersekcyjnej z linią biegu.
Sposoby zapisu elementów zalegania warstwy skalnej:
a) azymut biegu/kąt upadu/przybliżony kierunek nachylenia (wyznaczany przy pomocy kierunków głównych)
b) azymut upadu/kąt upadu