Skutki urazów i operacji więzadeł krzyżowych
Więzadło krzyżowe przednie.
Charakterystyka biomechaniczna i skutki urazu.
ACL jest główną strukturą powstrzymującą przednie przemieszczanie się (translację) kości piszczeolwej oraz wtórnym elementem powstrzymymującym rotację kości piszczelowej i naciski w kierunku koślawości i szpotawości. Zdrowe ACL wytrzymuje siłę 2500 N i przeciążenia sięgające 20%, zanim ulegnie uszkodzeniu. Starsze ACL poddają się przy mniejszych obciążeniach niż młodsze. Siła działające na zdrowe ACL waha się od około 100 N przy biernym wyproście kolana do około 400 N podczas chodu, a 1700 N podczas aktywności wyzwalających działanie sił stycznych oraz akceleracji/deceleracji. Obciązenia przekraczające wydolność ACL występują tylko w niezwykłych kombinacjach sił działających na staw kolanowy. Przerwanie ACL jest zwykle następstwem ruchu zgięcia kolana do 90 stopni i rotacji zewnętrznej (ponieważ zawija się na nadkłykciu bocznym kości udowej). Wypadnięcie działania, związane z całkowitym zerwaniem, jest w znacznym odsetku połączone z występowaniem niestabilności kolanowej, a ta prowadzi często do uszkodzenia łąkotek, stawu i wtórnego procesu zwyrodnienia kolana.
Po rekonstrukcji.
Ból i wysięk są częstym zjawiskiem po każdym zabiegu operacyjnym. Przyczyniają się one do odruchowego hamowania aktywności mięśniowej i pooperacyjnego zaniku mięśni. Ból w przednim przedziale kolana to często występujący problem po rekonstrukcji. Dolegliwości mogą być zlokalizwoane w dowolnym miejscu aparatu wyprostnego. Istnieje przypuszczenie, że ma to związek z materiałem, jaki został użyty do przeszczepu. Jednak najczęstsze powikłanie po rekonstrukcji ACL stanowi utrata ruchów. Może ona być wynikiem bólu w przednim przedziale kolana, osłabienia mięśnia czworogłowego lub wczesnych zmian zwyrodnieniowych w stawie. Utrata wyprostu zdarza sięczęścej niż utrata zginania. Definicje utraty w piśmiennictwie są różne. Wg niektórych jest to wartość kątowa (-10 stopni wyprostu i mniej niż 125 stopni zgięcia, inni natomiast za utratę ruchów uznają każdy objawowy ubytek wyprostu lub zgięcia w porównaniu z przeciwległą kończyną
Na utratę ruchów po rekonstrukcji ACL może składać się wiele czynników:
- zwłóknienie stawu, zespół przykurczu podrzepkowego (patella infra) – jest następstwem przerostowej odpowiedzi na gojenie siętkanek miękkich przedniego przedziału kolana. Nadmiernie rozrastająca się tkanka włóknisto-sklerotyczna otacza i więzi rzepkę, ograniczając ruchy kolana;
- wadliwe umieszczenie przeszczepu ACL lub napięcie ACL;
- wykonany na ostro zabieg na kolanie w obrzęku i stanie zapalnym;
- równocześnie wykonana naprawa MCL
- niedostatecznie nadzorowany i źle zaplanowany program rehabilitacji;
- długotrwałe unieruchomienie
- odruchowa dystrofia współczulna
Więzadło krzyżowe przednie.
Charakterystyka biomechaniczna i skutki urazu.
Prawidłowe PCL jest złożoną strukturą więzadłową, która ma swe przyczepy dalsze na tylnej powierzchni proksymalnego końca kości piszczelowej i na bocznej powierzchni proksymalnego końca kości piszczelowej i na bocznej powierzchni przyśrodkowego kłykcia kości udowej. Więzadło to składa się z dwóch czynnościowych pęczków: większego pęczka przednio-bocznego, który napina się przy zginaniu kolana, oraz mneisjzego pęczka tylnoprzyśrodkowego, napinającego się przy wyproście kolana. PCL działa jako podstawowy ogranicznik tylnej translacji kości piszczelowej i wtórny ogranicznik rotacji zewnętrznej. Przerwanie PCL jest zwykle następstwem bezpośredniego uderzenia w proksymalny koniec kości piszczelowej, upadku na kolano ze stopą zgiętą podeszwowo lub przeprostu kolana. Do rzadszych przyczyn zalicza się przeprost lub działanie złożonych sił skręcających. Zwykle więzadło zawodzi w połowie swej długości, choć opisuje się takżę wyrwanie miejsca przyczepu na kości piszczelowej lub na kości udowej. Uszkodzenie może być ograniczone do PCL lub połączone z licznymi uszkodzeniami innych więzadeł bądź ze zwichnięciem kolana.
Uszkodzenie PCL powoduje zmiany w kinematyce kolana. Wykazano, że po przcięciu PCL dochodzi do zmian w nacisku kontaktowym zarówno w przedziale rzepkowo-udowym, jak i piszczelowo-udowym, przy czym znacznie zwiększają sięsiły działające na staw, Taka zmiana prawidłowej kinematyki może wyjaśnić tendencję do rozwoju zmian zwyrodnieniowych w wymienionych dwóch przedziałach, jaką się obserwuję po uszkodzeniu PCL.