Kazania gnieźnieńskie

KAZANIA GNIEŹNIEŃSKIE

Spisane na początku XV stulecia na terenie diecezji krakowskiej tzw. Kazania gnieźnieńskie zachowały się w rękopisie Biblioteki Katedralnej w Gnieźnie (stąd nazwa). Kodeks zawiera 10 kazań w języku polskim, 95 kazań łacińskich oraz kilka fragmentów ze Złotej legendy Jakuba de Voragine. Spośród kazań łacińskich 71jest odpisem ze zbiorów de sanctis i de tempore śląskiego dominikanina i słynnego kaznodziei Peregryna z Opola. W skład cyklu polskiego wchodzą kazania na Boże Narodzenie (4), o św. Janie Chrzcicielu, o św. Marii Magdalenie, o św. Wawrzyńcu, o św. Bartłomieju oraz o św. Janie Ewangeliście (2). Kilka z nich nawiązuje do kazań Peregryna z Opola, Hieronima z Pragi oraz innych autorów średniowiecznych. Kazania gnieźnieńskie przeznaczone były dla odbiorcy popularnego, o czym świadczą m.in. charakterystyczne zwroty do słuchaczy ("dziatki miłe") oraz licznie exempla. Glosy polskie występujące w kazaniach łacińskich mogą dowodzić, że i one wygłaszane były po polsku. Za autora kazań polskich uznaje się Łukasza z Wielkiego Koźmina (zm. ok. 1412), znanego teologa i kaznodzieję, rektora Akademii Krakowskiej. Wybór ze zbioru kazań gnieźnieńskich prezentujemy w transkrypcji prof. Wacława Twardzika.

Kazania gnieźnieńskie - spisane na początku XV wieku utwory homiletyczne w języku polskim i łacińskim.

Spisał je prawdopodobnie Łukasz z Wielkiego Koźmina (Koźmin Wielkopolski), bakałarz uniwersytetu praskiego, magister, profesor i rektor Akademii Krakowskiej. Jemu też przypisuje się najczęściej autorstwo dziesięciu kazań polskich znajdujących się w zbiorze. Napisane są ówczesną potoczną polszczyzną używaną w Wielkopolsce. Po Kazaniach świętokrzyskich stanowią najstarszy zabytek polskiej prozy kaznodziejskiej i jeden z najważniejszych zabytków języka polskiego.

Kazania gnieźnieńskie zawierają 10 kazań w języku polskim, 95 kazań w języku łacińskim oraz kilka wyjątków ze Złotej legendy Jakuba de Voragine. Zbiór powstał na terenie diecezji krakowskiej. Polskie kazania zapisane zostały krótko po roku 1409, łacińskie nieco wcześniej. Spośród 95 kazań łacińskich 70 jest odpisem ze zbioru kazań de sanctis Peregryna z Opola, a jedno z jego cyklu de tempore. Autorstwo pozostałych nie zostało ustalone.

Kazanie drugie jest przekładem kazania Peregryna z Opola, kazanie dziesiąte za podstawę ma kazanie Peregryna, a podstawą siódmego był tekst ze zbioru kazań Exemplar salutis Hieronima z Pragi. Do opracowania pozostałych posłużyły różne zbiory kazań łacińskich, m.in. Jakuba de Voragine i Konrada Waldhausena. Mimo zależności od obcych źródeł kazania polskie wykazują dużą samodzielność ich autora. Przeznaczone były dla słuchaczy prostych. Polskie glosy przy kazaniach łacińskich świadczą, że również i one głoszone bywały po polsku. Rękopis kazań zachował się w bibliotece kapituły katedralnej w Gnieźnie


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
KAZANIA GNIEŹNIEŃSKIE, Polonistyka, staropolka, średniowiecze
KAZANIA GNIEŹNIEŃSKIE
KAZANIA GNIEŹNIEŃSKIE
Kazania Gnieźniejskie, Rozrywka, FILOLOGIA POLSKA, FILOLOGIA POLSKA, PIERWSZY ROK - pierwszy semestr
Garczynska J Kazania Gnieznienskie
KAZANIA GNIEŹNIEŃSKIE
KAZANIA GNIEŹNIEŃSKIE, filologia polska, staropolska
KAZANIA GNIEŹNIEŃSKIE
Kazania gnieźnieńskie
Kazania gnieznienskie
Kazania gnieźnieńskie
Kazania Świętokrzyskie i gnieźnieńskie, filologia polska- AJD, 1 rok, 1 semestr, różne
Gnieźnieńska Wyższa Szkoła
Katechizm rzymsko katolicki średni dla Archidiecezyi Gnieźnieńskiej i Poznańskiej 1871
Lepiej usługiwać innym niż sobie, Kazania Słowa Bożego, Jacek Filończyk, 02 Usprawiedliwienie przez
31 biblijnych powodów, wykłady-kazania, Kazania Dawida Wilkersona
Biblijna nauka o grzechu-02, Kazania, Kaznodzieje i wykładowcy polscy, Kazimierz Sosulski, Seminariu
KAZANIE na dzień św katarzyny, Polonistyka, staropolka, średniowiecze
Kazanie i oredzie Ksiedza Natanka, Fakty na czasie 2011 roku

więcej podobnych podstron