NAWA - część wnętrza pomiędzy prezbiterium i kruchtą przeznaczona dla wiernych, wydzielona ścianą lub kolumnami. 

PREZBITERIUM - przestrzeń kościoła przeznaczona dla duchowieństwa oraz służby liturgicznej (m.in. ministrantów). Zwykle jest wydzielone od reszty świątyni podwyższeniem, balustradą lub łukiem tęczowym


UKŁAD BAZYLIKOWY - każdemu kwadratowemu przęsłu nawy głównej odpowiadają dwa kwadratowe przęsła naw bocznych
UKŁAD HALOWY - wszystkie nawy jednakowej wysokości

ARKADA -  element architektoniczny składający się z dwóch podpór (kolumn, słupów lub filarów), które zostały połączone u góry łukiem.



ELEWACJA - zewnętrzna powierzchnia ściany budynku z wszystkimi znajdującymi się na niej elementami

FASADA - główna, efektowna elewacja budynku, o szczególnie dużej dekoracyjności, często nawet monumentalna, spełniająca funkcje reprezentacyjne wobec całego gmachu, a przez to wyróżniająca się spośród pozostałych elewacji.


PORTAL - ozdobne obramienie drzwi wejściowych w kościołach, pałacach, ratuszach, bogatszych kamienicach, czasami także drzwi wewnętrznych

PORTYK - konstrukcja ograniczona z jednej strony ścianą, a z drugiej zamknięta kolumnadą (kolumna) niekiedy kilkukondygnacyjną. Portyki budowano przed wejściem do budowli (głównie świątyń) lub wokół nich pierwotnie przede wszystkim, aby chronić nietrwałe części konstrukcji (drewno, terakota) oraz ludzi korzystających z budowli przed wpływami atmosferycznymi.


KRUŻGANEK - otwarty korytarz ostrołukowy lub arkadowy (arkada), najczęściej od strony dziedzińca, przykryty stropem lub sklepieniem. Pełnił funkcję komunikacyjną wzdłuż kondygnacji.



LOGGIA - otwarty, ozdobny pawilon z arkadami zamiast ścian; obecnie balkon wnękowy.


PODCIEŃ - pomieszczenia w dolnej części budynków, otwarte na zewnątrz, ograniczone słupkami lub filarami wzdłuż lica muru, nieprzekraczające dwóch kondygnacji


ATTYKA - pas muru w postaci balustrady, ścianki czy rzędu sterczyn, zbudowany ponad gzymsem budowli. Attyka wieńczy budynek, zasłania dach i pełni funkcję zapory przeciwogniowej.



BONIOWANIE - dekoracyjne opracowanie lica muru kamiennego lub jego naśladownictwo wykonane w tynku. Polega na zaakcentowaniu profilami zewnętrznych krawędzi prostokątnych ciosów kamienia i utworzeniu w ten sposób efektownych poziomych i pionowych podziałów. Z kolei powierzchnia samych ciosów może być polerowana, groszkowana czy szlifowana itp. Boniowanie może dotyczyć całości elewacji lub jej fragmentu (np. cokołu, narożników czy portali).

WIRYDARZ - ogród klasztorny na wewnętrznym dziedzińcu, ulokowany najczęściej po południowej stronie korpusu nawowego. Wirydarz, zwany też rajem lub rajskim dworem, otoczony jest krużgankami, jego środek zdobi studnia, fontanna lub dekoracyjne drzewo. Stanowi nieodłączną część zabudowań klasztornych



BASZTA - budowla obronna, stanowiąca element starożytnego i średniowiecznego muru obronnego w postaci wysunięcia jego fragmentu przed lico i wzniesienia ponad jego poziom. Baszta zawsze jest otwarta od strony wewnętrznej obwodu obronnego, co odróżnia ją od wieży – budowli ze wszystkich stron zamkniętej.