Żywienie dzieci w różnych stanach chorobowych
Prawidłowe żywienie dzieci warunkuje właściwy i harmonijny ich rozwój
- prawidłowy przyrost masy ciała
- prawidłowy rozwój intelektualny
- prawidłowy rozwój płciowy
Cel podstawowy
Określenie zapotrzebowania kalorycznego, z uwzględnieniem problemów żywieniowych
TEE – całkowity wydatek energetyczny – zależy od ogólnego stanu dziecka, wieku ciążowego w chwili porodu, chorób towarzyszących. TEE musi zostać pokryty przez podaż składników odżywczych.
90 – 120 kcal/g/dobę – zapotrzebowanie energetyczne dla wcześniaka z małą urodzeniową masą ciała
Ważne jest uwzględnianie optymalnej zawartości tłuszczu, węglowodanów i białek.
Przyrost masy ciała największy jest w ostatnich dwóch miesiącach ciąży.
100 kcal/ kg/ dobę – zapotrzebowanie energetyczne w pierwszych 5 – 6 miesiącach życia dziecka
Dobowy przyrost masy ciała ok. 20 g
80 – 90 kcal/kg/dobę – zapotrzebowanie energetyczne od 6 miesiąca życia
Dobowy przyrost masy ciała około 12 g
Mieszanki dla wcześniaków do 9 m-ca wieku skorygowanego u dziecka z objawami słabego wzrastania.
Wiek skorygowany – liczony dopiero po 9 miesiącu ciąży np. urodziło się dziecko po 7 miesiącach ciąży , więc dodajemy dwa i traktujemy dziecko w sensie żywieniowym 3 miesięczne jak 1 miesięczne
110 – 120 kcal/kg/d – zwiększone zapotrzebowanie energetyczne
Wzrost TEE
- wzmożona praca serca
- wysiłek oddechowy
- pobudzenie układu współczulnego
Wady serca
Przyczyny niedożywienia
- zmniejszona podaż doustna pokarmu
Brak łaknienia
Uczucie wczesnej sytości
Częste zakażenia układu oddechowego
- zaburzenia wchłaniania jelitowego
Niedotlenienie błony śluzowej jelit/ utrata tłuszczów i białek
Postępowanie dietetyczne
Minimum 120 kcal/kg/d
- ciągłe żywienie nosowo – żołądkowe za pomocą zgłębnika
- nocne żywienie nosowo – żołądkowe za pomocą zgłębnika
Zaburzenia neurologiczne
Problemy:
- zaburzenia komunikowania głodu
- trudności w przyjmowaniu pokarmu
- niedoszacowanie ilości jego spożycia
- regurgitacje /GER/
- zaparcia
Efekt
- zmniejszona podaż składników odżywczych
Zmniejszone TEE jest wynikiem małej aktywności dzieci z chorobami neurologicznymi, a tym samym dzieci z chorobami neurologicznymi, a tym samym mniejszego zapotrzebowania
Częste ocena stanu odżywienia:
- przyrost masy ciała
- wzrost
- nietolerancja pokarmów
(krztuszenie, brak kaszlu, zaburzenie połykania pokarmu o różnej konsystencji)
Systematyczne pomiary wskaźnika masy ciała, pomiary antropometryczne
- grubość fałdu skórnego
- obwodu ramienia
Choroby nowotworowe
Guzy lite
- neuroblastyczne – nerwiak zarodkowy współczulny (złośliwy nowotwór wywodzący się z komórek cewy nerwowej - neuroblastów. Jest najczęstszym nowotworem rozpoznawanym u niemowląt).
- nefroblastoma/guz Wilma, guz Wilmsa (nerczak zarodkowy - złośliwy nowotwór nerki wieku dziecięcego)
- mięsak Ewinga (pierwotny, złośliwy nowotwór kości, dotykający najczęściej dzieci i młodych dorosłych)
Przyczyny niedożywienia
- zwiększone zapotrzebowanie kaloryczne
- zmniejszone łaknienie
- nudności, wymioty
- stany zapalne błon śluzowych
- zaburzenie wchłaniania, biegunki
Znaczenie odżywiania w leczeniu chorób nowotworowych u dzieci:
- lepsza tolerancja leczenia
- dłuższe przeżycie
- sprawniejszy układ odpornościowy
- większa odporność na infekcje
Ocena stanu odżywienia
Pomiary antropometryczne
- grubość fałdu skórnego
- obwodu ramienia
Ocena masy ciała i stosunku masy ciała do długości ciała może dawać nieprawidłowe wskazania ze względu na masę guza
Nadciśnienie tętnicze
Stan przednadciśnieniowy
Cel leczenia dietetycznego:
- redukcja nadwagi
- modyfikacja diety wpływająca na współistniejące przyczyny choroby
- zwiększenie aktywności fizycznej
Podstawowe zalecenia leczenia dietetycznego: Ograniczenie spożycia soli do 5 – 6 g/dzień ( u dzieci średnio wynosi 8 – 10 g/dzień), zwiększenie ilości spożycia świeżych owoców i warzyw, ograniczenie spożycia tłuszczów.
Niedokrwistość z niedoboru żelaza (Fe) – niedostateczne zaopatrywanie organizmu w żelazo
- w okresie życia płodowego (wcześniaki, noworodki z ciąż mnogich oraz matek z niedokrwistością w czasie ciąży)
- niedostateczna podaż w diecie
- zaburzenia wchłaniania
- nadmierne straty żelaza
- zwiększone zapotrzebowanie (okres szybkiego wzrostu, dojrzewania)
- niedostateczne wytwarzanie erytropoetyny
Leczenie dietetyczne
- dieta bogata w produkty bogate w Fe
- suplementacja żelaza 2 – 3 mg/dobę
Nietolerancja cukrów
Mała aktywność enzymów odpowiedzialnych za trawienie cukrów: laktoza, sacharoza, fruktoza, sorbitol
Ostre choroby gorączkowe
- infekcje wirusowe/grypopodobne
- zapalenie górnych dróg oddechowych
- zapalenie dróg moczowych
- inne choroby infekcyjne
Przyczyny niedożywienia;
- pogorszenie apetytu dziecka
- zwiększone zapotrzebowanie na płyny
- zwiększone zapotrzebowanie na płyny
Postępowanie dietetyczne
- dieta łatwo strawna
- duża ilość płynów
Można stosować płynne, zbilansowane diety przemysłowe np. Nutrison
Tłuszcze powinny być dodawane do potraw gotowych, nie zmienione termicznie.
Zaburzenia apetytu
Przyczyny
- choroby organiczne (zapalenie błony śluzowej żołądka, kamica żółciowa, nowotwór)
- psychogenne (anoreksja, bulimia)
- mogą wynikać z monotonnej diety
Gdy prowadzą do zaburzeń stanu odżywienia oraz rozwoju dziecka wymagają diagnostyki i leczenia.
Leczenie żywieniowe
Rozpoczynamy gdy nie ma oczekiwanego przyrostu masy ciała. Należy wtedy wprowadzić dietę wysokoenergetyczną.
Uzupełnienie posiłku odpowiednimi dla wieku „dietami” przemysłowymi
PWE = PM
Ocena zapotrzebowania energetycznego
| 0 – 3 m.ż | 120 kcal/kg m.c |
|---|---|
| 4 – 6 m.ż | 115 kcal/kg m.c |
| 7 – 9 m.ż | 110 kcal/kg m.c |
| 10 – 12 m.ż | 105 – 110 kcal/kg m.c |
| 1 – 3 r.ż | 1000 – 1300 kcal/dobę |
| 4 – 6 r.ż | 1700 kcal/dobę |
| 7 – 9 r.ż | 2100 kcal/dobę |
| 10 – 12 r.ż | 2600 kcal/dobę |
| 13 – 15 r.ż | K: 2800 kcal/dobę M: 3300 kcal/dobę |
| 16 – 18 r.ż | K: 2700 kcal/dobę M: 3700 kcal/dobę |
Białko: 13 – 14%
Tłuszcz: 30%
Węglowodany: 50 – 60%
W diecie niemowląt:
Białko: 2,5 – 4,5 g/kg m.c/dobę
Tłuszcz: 35 – 40%
W tym NNKT 4 – 6%