Opis:
Polimorfizm ten polega na występowaniu Insercj(I) Delecji(D) fragmentu o długości 287 par zasad w obrębie intronu 16.
Co powoduje powstanie 3 genotypów:
Homozygoty DD
Homozygoty II
Heterozygoty ID
Polimorfizm ten dotyczy części niekodującej białka - czyli enzym nie jest uszkodzony
U nosicieli allelu D stwierdza się natomiast:
wzrost
stężenia
aktywności
z artykułu phmd.pl
Metoda wykrywania:
I. Izolowanie DNA z leukocytów krwi obwodowej
Liza komórek które nie zawierają jąder
odwirowanie leukocytów, uzyskanie osadu jąder
liza osadu jąder buforem do lizy
odbiałczenie przez:
ekstrakcję DNA (fenolem lub chloformem) albo
wytrącenie białka NaCL lub LiCL
Przemycie osadu 70% etanolem
wysuszenie
rozpuszczenie w buforze
Przechowywanie:
4 stopnie C
zamrożone
Pomiar czystości i stężenia w aparacie Gene Quant a następnie rozcięcza wodą do uzyskania stężenia końcowego 100 ng/mikrolitr
II. Powielenie badanego fragmentu genu poprzez PCR:
Przygotowanie mieszaniny łaźnia lodowa
Skład mieszaniny: (szczegóły str 42 turboskrypt)
bufor PCR ( z MgCl2)
dNTP
primer ACE F
primer ACE R
H2O
polimeraza DNA (zawsze w zamrażarce tylko do samego pobrania się ją stamtąd wyciąga)
matryca DNA
PCR w termocyklerze 35 cykli:
denaturacja wstępna 94 - 5’
denaturacja 94-1’
wiązanie starterów 60 - 1’
synteza 72 - 1’
Synteza końcowa 72 - 10’
III. Rodział elektroforetyczny na żelu agarozowym 1% napięcie 80V - 30’ - szczegóły str 42-43 - wybaczcie ale, o gotowaniu żelu agarozowego nie będę pisał.
Opis:
Pojawienie się dodatkowego pasma(frakcji), którego prawidłowo nie ma przy wykonywaniu elektroforezy.
Metoda wykrywania:
Elektroforeza białek:
najcześciej przeprowadzana w burforze o pH 8,6
są wtedy anionami i wędrują w kierunku anody
Na elektroforezę białek wpływa:
1. pH,
2. ładunek elektryczny
3. wielkość cząsteczek białkowych
4. siła jonowa buforu
5. rodzaj nośnika - najczęściej octan celulozy/ żel agarozowy
Po przeprowadzeniu elektroforezy należy wybarwić preparat - najcześciej czernią amidową
Po wybarwieniu procentowy skład oznacza się densytometrycznie.
Przyczyny:
a)występowaniem białka monoklonalnego (białko M). Produkowane przez komórki nowotworowe. Wystęuje w obrębie gamma globulin, czasem alfa i beta. Występowanie białka monoklonalnego może sugerować wzrost stężenia:
-alfa2-makroglobuliny
-lipoprotein
-haptoglobiny
b)występowaniem innych białek jak:
-hemoglobina (między alfa2, a beta)
-resztki fibrynogenu (między beta a miejscem nałożenia próbki)
-CRP (na tle frakcji gamma)
Podział miedzynarodowy: hydrolaza, EC 3.2.1.1; kliniczny: enzymy ekskrecyjne
Norma:
surowica 1,9-4,9 nkat/l (60 - 160 j. C)
mocz 1,9 - 9,8 nkat/l (60 - 320 j.C)
reakcja: rozkłada wiąz alfa 1,4 glikozydowe (nie umie alfa 1,6)
skrobia / glikogen → dekstryny → maltotrioza → maltoza
posiadają Ca w centrum katalitycznym, co stabilizuje ten enzym. W związku z tym zwiazanie jonow Ca zahamuje jej aktywność: EDTA, cytrynian, szczawian, fluorki
Przydatność: oznaczanie izozymów w surowicy
- trzustkowe P1, P2 i P3 Najważniejsze z pkt widzenia klinicznego
- ze ślinianek S1, S2, S3
- z jelita cienkiego P2
- z gruczołu mlekowego P2, S1 i S2
- z jajników i jąder O1 i O2
Diagnostyka:
* rosną izozymy trzustki w moczu i surowicy → zapalenie trzustki
* wzrost alfa amylazy w surowicy i moczu i lipazy w surowicy → urazy trzustki, ostry brzuch
* wzrost alfa amylazy bez wzrostu lipazy → zap. ślinianek, ch. jajników i jąder, sulfonamidy, tetracykliny
* wzrost w surowicy a spadek w moczu → niewydolność nerek i makroamylaemia
* spadek w moczu i surowicy → przewlekłe zap. trzustki, wątroby, zatrucie barbituranami
W moczu oznacza się te same izozymy co w surowicy; w czasie elektroforezy wedruja z y-globulinami
*Metody oznaczania: dla S: immunoinhibicja z wykorzystaniem przeciwciał hamujących aktywność izozymów S.
* metoda Caraway’a * metody EPS
przyczyny niedoboru:
* przewlekłe i ostre krwawienie; miesiączka
* upośledzenie wchłaniania (choroby żołądka, resekcja żołądka, cholestaza, choroby jelit, zmniejszona kwaśność żołądka)
* okres zwiększonego zapotrzebowania (ciąża, laktacja)
* niedobory w pokarmach lub dieta ubogobiałkowa bogata w fosforany, fityniany, szczawiany(upośledzają wchłanianie)
* zaburzeni białek transportujących
Niedokrwistość z niedoboru żelaza jest najczęstszą niedokrwistością
Niedokrwistość spowodowana chorobą przewlekłą:
W chorobach przewlekłych:
Fe spada ,
TIBC spada,
stężenie transferyny spada,
ferrytyna- prawidłowa lub podwyższona
zapasy w szpiku Fe norma lub podwyższone.
Jako ciekawostki dodaję( o to cisnęła Nas Chyra):
przyczyny- zakażenia bakteryjne,grzybicze, nowotowory złośliwe, choroby autoimmunologiczne. U osób tych dochodzi do pobudzenia układu immunologicznego, stąd spadek produkcji erytrocytów- bo zmiejszona dostępność Fe(on wykorzystany do produkcji białek ostrej fazy np. apoferrytyny i laktoferrytyny.
Niedokrwistość występuje parę miesięcy po ujawnieniu się choroby podstawowej,należy pamiętać,że Hb spada do 9 g/dl stąd to niedokrwistość normochromiczna i normocytarną( mogą być pojedyńcze mikrocyty)
Często róznicuje się własnie te dwa typy niedokrwistości
Oral glucose tolerance test - doustny test obciążenia glukozą.
Przygotowanie pacjenta:
3 dni normalna dieta powyżej 150 g węglowodanów dziennie
normalna aktywność fizyczna
8-14 h przed badaniem na czczo - tylko woda
test przeprowadza się rano:
pacjent wypoczęty po przespanej nocy
podczas testu nie wolno palić
Wykonanie:
Pomiar glikemii - badanie laboratoryjne do celów diagnostycznych - nie pasek
Podanie glukozy w formie
Dorośli:
H2O
75g bezwodnej glukozy lub,
82,5g jednowodnej glukozy
Dzieci:
1,75g glukozy/ kg m.c i.v do maksymalnej dawki 75g
Po 2 h ponowny pomiar glikemii.
Normy i interpretacja wyników powyższego pacjenta:
Normy:
FPG fasting plasma glucose - Na czczo:
2,9-5.6 mmol/l, 70-100mg% (przelicznik mmol razy 18 = mg%)
Po posiłku:
< 7 mmol/l, 126mg%
IGT - impaired glucose tolerance - nieprawidłowa tolerancja glukozy oceniania po 2h - wynik pozywytny jeśli wynosi:
7,8 - 11 mmol/l, 140-200 mg%
IFG - impaired fasting glucose nieprawidłowa glikemia na czczo:
Gdy wynik znajduje się w przedziale - 5,6 mmol -100 mg%> <7mmol/l, 126 mg%
Cukrzyca - :
FPG > 7mmol/l 126mg%
IGT > 11,1 mmol/l 200mg%
Pacjent: FPG 4.9 mmol/l, glikemia po 2h 6,2mmol/l
FPG w normie (do 5.6 mmol/l), glikemia po 2h też w normie (<7.8mmol/l)
6. Pacjent z cukrzycą, podane parametry, ocenić jaki to typ hierlipoproteinemii wg EAS, obliczyć LDL , docelowe LDL z interpretacją. Miał TG 470% , HDL 40% , TCh 230mg% , glikemia na czczo coś koło 98mg%, HbA1c 5,2%, kreatynina w surowicy 1,3mg%, kreatynina w moczu 130mg%, objętość moczu 1440ml
Dyslipidemie wg. EAS
Typ zaburzenia | C - cholestrolu całkowitego | C triglicerydów |
Hipercholesterolemia | > 200mg% | <200mg% |
Hipertriglicerydemia | <200mg% | >200 mg% (>150 mg% ) |
hiperlipidemia mieszana | >200mg% | >200mg% (>150 mg%) |
≥
$$LDL\ = \ TCh\ - \ HDL\ - \ \frac{\text{TG}}{5}$$
$$LDL\ = \ TCh\ - \ HDL\ - \ \frac{\text{TG}}{2,2}$$
HDL:
wg ESC:
< 40 mg% kobiety zwiększone ryzyko CVD
< 46 mg% mężczyźni zwiększone ryzyko CVD
wg ATP III:
<40 mg% - niski - jeśli występuje jest głównym czynnikiem modyfikującym terapię.
≥
Czynniki modyfikujące terapię:
fajki
≥140/90 mmHg
niski HDL
rodzinnie występująca choroba wieńcowa - krewni pierwszego stopnia kobiety < 55 mężczyżni < 65
≥45
Ekwiwalenty choroby wieńcowej:
cukrzyca
inne kliczniczne manifestacje miażdżycy:
miażdżyca tętnic obwodowych
tętniak aorty brzusznej
miażdżyca tętnic wieńcowych (tylko S to mógł tak napisać)
Pacjenci do 70 mg% LDL: (pacjenci o bardzo wysokim ryzyku)
Choroba wieńcowa i:
wiele czynników ryzyka ( cukrzyca )
poważne i słabo kontrolowane czynniki ryzyka
zespół metaboliczny (wysokie triglicerydy, niski HDL)
OZW
Docelowy C LDL wg NCEP ATP III 2004:
Pacjenci o bardzo wysokim ryzyku < 70 mg%
CHD lub ekwiwalnety < 100 mg%
Wiele (>2) czynników ryzyka, lub 10 letnie ryzyko <20% < 130mg%
0 lub 1 czynnik ryzyka < 160mg%
W przypadku ekwiwalentów choroby wieńcowej 10 ryzyko zgonu jest powyżej 20% wg. badania Framingham.
≤
Kreatynina:
0,7-1,5 mg% w surowicy
w moczu 15-25 mg/kg/24h
m2
Wzór:
$$C_{\text{cr}} = \frac{C_{u}\ (mg/ml)\ \cdot V_{\text{u\ }}(ml)}{C_{s}(mg/ml) \cdot 1440(min)}$$
Mocz: <150 - anuria
150 - 500 ml - oliguria
PACJENT:
LDL - niemożliwy do obliczenia. Należy go oznaczyć bezpośrednio.
Wg. ESA - hiperlipidemia mieszana.
Uwaga!:
Pacjent w pierwszy stwierdzeniu ma napisane, że choruje na cukrzycę - bycie chorym nie oznacza nieprawidłowych wyników - bo przecież może być leczony prawidłowo stąd FPG i HbA1C w normie.
To jednak nie zmienia faktu, że cukrzyca jest ekwiwalenem choroby wieńcowej i to powoduje, iż cel terapeutyczny jest poniżej 100 mg% LDL.
Jeśli natomiast wynik będziemy mieli bez tej informacje o zdiagnozowanej cukrzycy to wtedy cel terapeutyczny będzie mniej restrykcyjny.
m2
Hb 13.5g% w normie
Fe 25uM/L w normie
CPK 60U/L w normie
INR 1,3 w normie(0,9-1,3 INR (2-4 INR zakres terapeutyczny))
bilirubina całkowita 12mg% podwyższone
bilirubina bezpośr. 7mg% podwyższone
AP 80IU w normie
AspAT 330IU podwyższone
AlAT 269IU podwyższone
Jest Chory ;oP ;o)
coś tu jest popieprzone z tymi wynikami bo co informacja to wyklucza konkretną żółtaczkę...
hemolityczna nie bo dużo bezpośr
miąższowa nie bo AP w normie, INR w normie, Fe w normie
cholestatyczna nie bo AP w normie
Mioglobina:
a)przydatność diagnostyczna:
pojawia się w osoczu najwcześniej po dokonaniu zawału (ok. 2h),
4-8h najwyższe stężenie i bardzo szybko wraca do normy (N: 0-116 ng/ml).
Jest identyczna jak mioglobina mięśni szkieletowych i jest słabym markerem zawału.
Przydaje się do jego wykluczenia (gdy w czasie 4-8h nie stwierdzi się wzrostu jej stężenia).
Jest dobrym markerem reperfuzji - szybko rośnie wg. Braunwald
Oraz dobrym markerem rozległości zawału wg. Braunwald
b)metoda wykrywania: oznaczanie stężenia w osoczu po określonym czasie?
Troponiny sercowe I i T
a) Troponiny sercowe różnią się od troponin mięśni szkieletowych.
Nie wstępują w osoczu ludzi zdrowych.
Są złotym standardem oznaczeń przy podejrzeniu zawału wg. ESC.
Oznaczanie sercowych troponin daje najlepsze wyniki w późniejszych rozpoznaniach zawału mięśnia sercowego
Parametr ten utrzymuje się długo i nie nadaje się do diagnostyki ponownego zawału:
TnI: 5-10 dni
TnT: 5-14 dni
Pojawiają się po 6h od zawału. Jeżeli były już wcześniej to oznacza, że wcześniejszy incydent wieńcowy był w rzeczywistości zawałem mięśnia sercowego.
Uwaga troponiny rosną również wg. ESC wytyczne dotyczące III definicji zawału:
zabiegi na sercu
duży zabieg pozasercowy
tachy/brady arytmie
niewydolność serca
niewydolność nerek
b)metoda wykrywania: tak samo jak mioglobina?
badania krwi w świeżym zawale serca ujawniają:
wzrost stężenia markerów martwicy mięśnia sercowego we krwi dla rozpoznania świeżego zawału serca:
troponina sercowa:
T >0,03 ug/l;
I >0,012-0,4 ug/l;
należy się stosować do norm podanych przez laboratorium ponieważ różni producenci testów podają różne normy dla troponin
stężenie CK-MB >5-10 ug/l (szczeklik)
albuminy: 50-67%
alfa1-globuliny: 2-5%
alfa2-globuliny: 6-13%
beta-globuliny: 9-14%
gamma-globuliny: 8-21%
Przydatność diagnostyczna:
Odchylenia od normy w tym badaniu mają znaczenie diagnostyczne w wielu chorobach, np. stanach zapalnych, marskości wątroby, niektórych nowotworach i schorzeniach hematologicznych (szpiczak mnogi, makroglobulinemia Waldenströma, choroba ciężkich łańcuchów). *z wikipedii.
Normoproteinemia: 6-8 g/dl
Hipoproteinemia: spowodowana głównie obniżeniem st albumin.
-obniżona synteza (uszkodzenie wątroby, niedożywienie)
-utrata z organizmu (choroby nerek)
-zwiększony katabolizm(nowotwory, gorączki)
-przewodnienie
Hiperproteinemia: spowodowana najczęściej wzrostem wytwarzania immunoglobulin (frakcja gamma):
-jednej klasy (szpiczak mnogi,choroba ciężkich łańcuchów, makroglobulinemia Waldenstroma)
-wielu klas (przewlekłe stany zapalne)
-odwodnienie
high sensitivity CRP
a) metody wykrywania: metody o wysokiej czułości wykrywania białek. elektroforeza??
b)przydatność diagnostyczna:
Badanie to pozwala wykryć niewielki wzrost stężenia w osoczu, którego nie da się wykryć tradycyjnymi metodami. Stężenie powyżej 2mg/l jest jednym z najczulszych wskaźników wzrostu ryzyka wystąpienia choroby niedokrwiennej serca i zawału. Wynik powyżej 10mg/l wskazuje na toczący się proces zapalny. Jeśli stwierdzamy, że u pacjenta wystęuje stan, który może powodować wzrost st białek (infekcja, przeziębienie) wówczas nie ma sensu wykonanie hsCRP.
Ogólnie CRP rośnie przy:
-zakażeniach bakteryjnych
-rozległych urazach
-oparzeniach
-martwicy tkanek
-nowotworach
hsCRP- hight sensitiviti: norma poniżej 10mg/l - nie oznacza się w/w sytuacjach ;o)
Znaczenie:
odzwierciedla stan zapalny o niewielkim nasileniu
przypisuje się mu udział w patogenezie chorób układu sercowo-naczyniowego
Oznaczanie:
2 krotne w odstępie 2 tygodni za wynik przyjmuje się wartość średnią.
Wg. Szczeklika oznaczenie wykonuje się:
metodami immunochemicznymi w analizatorach automatycznych ;o)
γ − globulin
artykuły: metoda turbidimetryczna i nefelometryczna
jak ktoś znajdziecie coś inne dopiszcie proszę ;o).
TCh 270mg% podwyższone
HDL 40mg% norma
TG 470mg% podwyższone
Hiperlipoproteinemia mieszana.
Nie da się obliczyć LDL (TG>400!!)
Docelowe LDL: < niż 70 gdyż zawał jest czynnikiem bardzo dużego ryzyka
Przyczyny:
-Wewnątrzkrwinkowe:
- defekty enzymatyczne (brak dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej)
- defekty błony erytrocyta (sferocytoza, owalocytoza)
- obecność nieprawidłowych hemoglobin (sierpowatokrwinkowa, talesemie)
- Pozakrwinkowe:
- obecność przeciwciał przeciwerytrocytarnych
- mechaniczne uszkodzenie erytrocytów
- czynniki zakaźne
Diagnostyka:
- wzrost stężenia bilirubiny pośredniej
- zwiększone wydalanie urobilinogenu w moczu
- podwyższenie wydalania sterkobilinogenu w kale
- wzrost aktywności izoenzymu LDH3
- obniżona odporność osmotyczna krwinek
- obniżone stężenie haptoglobulin
- skrócony czas półtrwania krwinek znakowanych 51Cr (norma 28-32dni)
- w przypadku przyczyn immunologicznych obecność zimnych aglutynin lub obecność erytrocytów opłaszczonych przeciwciałami ( dodatni odczyn Coombs’a)
- podanie prekursorów tegoż kwasu: najczęściej walinę, metioninę
- kwas oznacza się w DZM metodą kolorymetryczną
Interpretacja:
- prawidłowe wydalanie: 0-11mg/24h
- Przy niedoborze witaminy B12: 37-750mg/24h
- przy obciążeniu prekursorem: >1000mg/24h
Ograniczenia:
Niemiarodajne wyniki uzyskuje się:
- u części chorych z niewyrównaną chorobą Addisona-Biermera (wydalanie rośnie dopiero po obciążeniu prekursorem)
- przy całkowitej remisji choroby Addisona-Biermer,a u chorych z marskością wątroby oraz u osób z obniżoną ilością wydzielanego czynnika Castle’a ( brak wzrostu wydalania nawet po obciążeniu)
Znaczenie diagnostyczne:
Różnicowanie niedokrwistości megaloblastycznych
- spowodowane niedoborem B12: podwyższone stężenie MMA we krwi i moczu
- w niedoborze kwasu foliowego: prawidłowe wydalanie MMA nawet po obciążeniu
Ocena stopnia wchłaniania witaminy B12 z przewodu pokarmowego. Podstawą jest ocena radioaktywności moczu
Wykonanie
- 1. część: podanie małej dawki (1,0ug) znakowanej iztotopem witaminy B12. Po 2h domięśniowo podaje się 1000ug witaminy nieznakowanej B12
- 2. część: po upływie ok. 5 dni podaje się znakowaną B12 z czynnikiem wewnętrznym (60 mg świńskiego IF)
Interpretacja
- prawidłowo 16% podanej doustnie radioaktywnej B12
- upośledzone wchłanianie -> niższa radioaktywność moczu
- normalizacja w 2. części świadczy że przyczyną upośledzonego wchłanianie był brak czynnika wewnętrznego
- brak wchłaniania po 2.części testu może wystąpić w:
-polekowym złym wchłanianiu
- niewydolności trzustki
- zespole Zollinger-Ellisona
- nieprawidłowej jelitowej florze bakteryjnej
Ograniczenia:
- fałszywie niski wynik u osób z chorobami nerek
Short Tandem Repeats (krótkie tandemowe powtórzenia lub inaczej sekwencje mikrosatelitarne)- polimorfizm długości krótkich fragmentów powtórzonych. Pozwala oceniać krótkie powtarzające się sekwencje (2 - 13 nukleotydowe) oraz ustalić dokładną liczbę tych powtarzających się fragmentów.
- W ludzkim genomie znajdują się fragmenty DNA składające się z licznych powtarzających się sekwencji nukleotydów.
- Ilość takich powtórzeń jest zmienna u różnych ludzi
- Projektowane są primery pokrywające rejon DNA obejmujący STR
Zasada: Primery użyte w reakcji rozpoznają stałe sekwencje flankujące, długość uzyskanego amplikonu zależna jest od ilości powtórzeń (np. czwórek czy STR o innej długości) nukleotydów.
- po reakcji rozdział na specjalnym żelu poliakrylamidowym lub w automatycznych analizatorach DNA
Zastosowanie:
- identyfikacja osób, analizy kryminalistyczne
- przy wykrywaniu chorób
- przy mapowaniu genów
γ − GTP
Bilirubina całkowita 50mmol/L podwyższone (norma <17,1 mikromol/L)
Kreatynina 0,9mg/dl norma
GGTP, AP, AspAT, AlAT podwyższone
TCh 220mg/dl podwyższone
TG 140mg/dl norma
glikemia na czczo (FPG) 90mg/dl norma
żółtaczka miąższowa (dużo bilirubiny i wszystkie enzymy podwyższone)
Hiperkalcemia to stan, w którym stężenie wapnia całkowitego w surowicy krwi jest wyższe od 2,75 mmol/l
Przyczyny:
wzmożona mobilizacja wapnia z kości
zwiększone wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego
zmniejszone wydalanie wapnia z moczem
wszystko co jest powyżej
Występuje przy:
nowotworach kości (pierwotne i przerzutowe - 70% wszystkich hiperkalcemii)
pierwotnej nadczynności przytarczyc - 20% (przerost lub gruczolak przytarczyc)
guzach wydzielających PTH: rak nerki, sutka, jajnika, pęcherza moczowego, trzustki, jelta grubego
nowotworach układu krwiotwórczego: szpiczak, chłoniak, białaczka
nadmiar witaminy D
hiperproteinemia
sarkoidoza
idiopatyczna hiperkalcemia noworodków
wrodzony niedobór fosfatazy zasadowej
pod wpływem leków: hydralazyny, tiazydów, zasadowych środków zobojętniających
sporadycznie: gruźlica, zespół Cushinga, czerwienica, hiperwitaminoza A
Przyczyny niedoboru:
związki kompleksujące (salicylany, fosforany, szczawiany, fityniany, teina) zmniejszają absorpcję żelaza
ostra i przewlekła utrata krwi (obfita miesiączka, utrata z przewodu pokarmowego i dróg oddechowych, krwotoki z dróg rodnych i moczowych)
upośledzone wchłanianie (choroby żołądka - bezkwaśność lub po resekcji żołądka, choroby jelit, trzustki, cholestaza)
zwiększone zapotrzebowanie (ciąża, laktacja, okres wzrostu)
niedobór w pożywieniu
zaburzony metabolzim żelaza (nieprawidłowości białek transportujących żelazo)
W chorobie przewlekłej:
żelazo spada
TIBC spada
transferyna spada
ferrytyna prawidłowa
LDL = 152 mg%
Hiperlipidemia mieszana,
Cel terapeutyczny LDL to wartość poniżej 70mg% ponieważ pacjent ma CHD i zespół metaboliczny (TG powyżej 200 i HDL < 40 mg%) warto by było zrobić wywiad w kierunkui innych czynników ryzyka ;o)
Ccr = 100 ml/min ÷ 1, 73m2 = 57, 8 ml/min/m2
m2
CK - MB:
Kinaza kreatynowa:
ATP + kreatyna ↔ fosfokreatyna + ADP
Mg2+
Ca2+
Dwie podjednostki: B-brain, M - muscle
Izoenzymy:
CPK - 1 : BB mózg
CPK - 2: MB - mięsień sercowy tylko kilka % (15-20 % wg. Szczeklika) reszta izoenzym MM
CPK- 3: MM - mięsień szkieletowy i sercowy. Mięśniu szkieletowym również MB występuje (1-3 % wg. Szczeklika)
CPK-MB ma dwie izofromy:
przekształcane w osoczu przez karboksypeptydazę C końcową, hydrolizowana jest podjednostka M
MB2 → MB1
CK − MBmass
Przydatność diagnostyczna w zawale: gdy niedostępne oznaczenie troponin, można zastosować CPK-MB.
Norma enzymu: 0-23 nkat/l 0 - 1,4 U/l wg. skryptu.
CK-MB2>1 IU/L i Stosunek CK-MB2 do CK-MB1 >1.5 sugerują zawał
Dynamika zmian:
Wzrost stężenia obserwuje się 3-4h od dokonania się zawału m. sercowego.
Maksymalne stężenie po 24h
Powrót do normalnych wartości 48-72h
Wzrost obserwowany jest również:
Uszkodzenie mięśnia sercowego w przebiegu:
zapalenia
zatrucia
urazu
ALAT ASPAT LDH HBDH - rosną w OZW, jednak nie powinny być wykorzystywane.
Pozostałe markery MI:
troponiny - z wyboru
mioglobina
OB - wg. mgr Morawiec ;oP
Klirens kwasu foliowego
jest proporcjonalny do ustrojowych zasobów folianów
niedobór kwasu foliowego powoduje przyspieszenie jego znikania z osocza po dożylnym obciążeniu
Wykonanie:
dożylne podanie 15ug/kg kwasu foliowego i oznaczanie jego stężenia w surowicy krwi w odstępach czasowych
uproszczona wersja: oznaczenie jednorazowe po 15 minutach od obciążenia i wtedy stężenie 21-80ug/l
Interpretacja
Prawidłowo: po 3 minutach 127ug/l
po 15 minutach 40 ug/l
po 30 minutach 20ug/l
szybkość oczyszczania zależy od aktywności reduktazy kwasu foliowego
FIGLU
Wykonanie:
podaje się 10-15 g histydyny rozpuszczonej w wodzie.
Zbiórka moczu między 3. a 8. godziną od podania histydyny
W próbce oznacza się stężenie kwasu formiminoglutaminowego
Metody oznaczania
elektroforetyczne
spektrofotometryczne
Interpretacja
wynik jakościowy. Porównanie:
zabarwienia moczu badanego do wzrocowego
intensywność zabarwienia prążka elektroforegramu moczu badanego z intensywnością prążka elektroforegramu wzorcowego
Wynik jako FIGLU dodatni lub ujemny
Wynik ilościowy
prawidłowo wydalanie nie więcej niż 2mg/h
z niedoborem kw foliowego wydalają FIGLU do 80mg/h
d. podwyższone st FIGLU w moczu przy:
i. chorobach wątroby
i. niedoborze wit B12
TCh 240mg% podwyższone
TG 470mg% podwyższone
HDL 40mg% norma
glukoza 90mg% norma
HbA1c 5,2% norma
kreatynina 1,3mg% norma
kreatynina w moczu 130mg% (średnio z moczem wydala się ok. 14-26 mg kreatyniny na kilogram masy ciała-wikipedia)
Vmoczu 1440ml
EAS: hiperlipidemia mieszana
docelowe LDL: <70mg/dl bo zawal
100ml/min ponownie
a)przyczyny:
-defekty błonowe (sferocytoza, owalocytoza)
-defekty enzymatyczne (brak glukozo-6-dehydrogenazy)
-defekty związane z hemoglobiną (hemoglobina C, talasemie..)
-mechaniczny rozpad erytrocytów (sztuczne zastawki)
-obecność przeciwciał skierowanych przeciwko erytrocytom
-czynniki zakaźne
b)diagnosis:
-bilirubina pośrednia podwyższona
-podwyższony urobilinogen w moczu i sterkobilinogen w kale
-obniżenie haptoglobiny
-obniżona odporność osmotyczna krwinek
-AspAT i AlAT podwyższone
-podwyższony poziom żelaza
-odczyn van der Bergha: pośredni
8. hiperkalcemia - definicja, przyczyny (BYŁO)
a) przyczyny:
-utrata krwi ostra lub przewlekła (miesiączka, krwotoki)
-upośledzone wchłanianie (choroby żołądka)
-zwiększone zapotrzebowanie (ciąża, laktacja)
-niedobory w żywieniu
-zaburzenia metabolizmu Fe
Nazwa pochodzi od wiązania: z polisacharydem C ściany komórkowej Pneumococcus pneumoniae ;o)
syntetyzowane:
w wątrobie pod wpływem cytokin zapalnych (IL-1)
oraz ścianach tętnic szczególnie tych zmienionych miażdżycowo.
Znaczenie:
pozytywne białko ostrej fazy,
Działanie fizjologiczne:
odpowiedzialne za odporność nieswoistą
Ca2+
aktywuje klasyczną drogę Układu Dopełniacza
nasila opsonizację i fagocytozę
wskazuje na toczący się proces zapalny o różnej etiologii:
zakażenia bakteryjne
urazy
oparzenia
choroby nowotworowe
martwicach narządowych
Dynamika zmian:
wzrost następuje szybko 12-24h max po 48 h
wzrost do 2000 x norma: 0-10mg/l - metody konwencjonalne
normalizacja po 2-3 tygodniach
okres półtrwania 19h
Normy już były podane
Hipokalcemia to stan, w którym stężenie wapnia całkowitego w surowicy jest mniejsze niż 2,25 mol/l
Przyczyny:
zmniejszona biosynteza, wydzielanie lub uszkodzenie efektora dla PTH (niedoczynność przytarczyc uwarunkowana brakiem PTH, rzekoma niedoczynność przytarczyc, hiperfosfatemii, oporność na PTH spowodowana niedoborem Mg i wit D
zaburzenia przemiany wit D ( mała podaż, obniżone wchłanianie, niedostateczne naświetlanie UV, przyspieszony metabolizm przy podawaniu leków przeciwpadaczkowych, zaburzony metabolizm w chorobach nerek i wątroby, oporność na wit D
pierwotne zaburzenia gospodarki wapniowej, magnezowej lub sekrecji kalcytoniny (zaburzone wchłanianie Ca, nadmierne odkładanie soli wapnia, nadmierna utrata Ca z moczem)
hiperfosfatemia (nadmierna podaż fosforanów, choroby nerek, uwalnianie fosforanów z rozpadających się nowotworów w czasie leczenia cytotoksycznego chłoniaków)
polekowa hipokalcemia (cytrynian, EDTA, bisfosfoniany, kalcytonina, furosemid, kortykosteroidy, gentamycyna, heparyna, insulina)
hipoproteiemia
Hipokalcemię obserwuje się przy:
jatrogennej niedoczynności przytarczyc
żółtaczkach mechanicznych
niewydolności nerek
ostrym zapaleniu trzustki
niedoborze wit D
raku rdzeniastym tarczycy
zespołach złego wchłaniania
przyczyny były
Testy:
Stężenie żelaza w surowicy - oznacza się metodą kolorymetryczną z disulfonianem batofenantroliny (spada)
Całkowita zdolność wiązania żelaza przez surowicę TIBC (rośnie)
Stężenie transferyny - (oznacza się metodami immunochemicznymi) - w niskim stężeniu żelaza w osoczu spowodowanym niepowikłanym niedoborem żelaza występuje duże stężenie transferyny, natomiast w niedokrwistościach niezwiązanych z niedoborem żelaza obserwuje się obniżenie stężenia żelaza i transferyny.
Stężenie receptora transferyny - oznacza się metodą ELISA używając przeciwciała monoklonalnego przeciwko rozpuszczalnemu receptorowi. Stężenie wzrasta we wczesnym etapie niedoboru żelaza.
do niedoboru MMA
Skutki niedoboru:
gromadzenie się propionylo-CoA i metylomalonylo-CoA (bierze udział w reakcji konwersji metylomalonylo do bursztynylo-CoA. Acyduria metylomalonowa
pułapka folianowa (brak przekształcenia metylo-FH4 do FH4 przy metylacji homocysteiny do cysteiny). Hiperhomocysteinemia
Układ krwiotwórczy:
niedokrwistość makrocytowa
hipersegmentacja granulocytów
przewód pokarmowy
zanik nabłonka wydzielniczego żołądka i jelit
zapalenie języka
układ nerwowy
zaburzenia psychiczne
zmiany zwyrodnieniowe sznurów tylnobocznych rdzenia kręgowego
Przyczyny niedoboru:
niedostateczna podaż
wrodzony brak czynnika wewnętrznego
resekcja żołądka
upośledzone wydzielanie czynnika Castle’a
immunologicznie uwarunkowany niedobór czynnika wewnętrznego
zaburzenia wchłaniania kompleksu IF-B12
resekcja dystalnego odcinka jelita krętego
defekt transkobalaminy I lub II ( upośledzone wiązanie witB12 przez białka osocza z utratą witaminy w nerkach)
a)norma: 580-1400nkat/L 35-84 U/l
podział kliniczny: enzym ekskrecyjny (wydalniczy); podział międzynarodowy: EC 3 - hydrolazy
b)izoenzymy:
-wątrobowy
Wydzielany przez hepatocyty i komórki kanalików wyprowadzajacych
80% aktywności enzymu w osoczu
Wzrost w cholestazie, ostrym zapaleniu trzustki
-kostny
Osteoblasty, marker kosciotworzenia
U dzieci Ok jak wzrasta. Patologicznie: ch Pageta, nowotwory, zapalenie kości, dlugotrwale unieruchomienie
-jelitowy
Wzrost po posilku, nie oznacza się
-łożyskowy
U kobiet w ciąży
Ektopowo przez różne nowotwory
Wzrost pod koniec ciąży, opada okolo 20 dni po porodzie
(w niektórych chorobach nowotworowych pojawiają się we krwi specyficzne izoenzymy - są one w tym przypadku markerami nowotworowymi; są to izoenzymy Regan, Nagao, Kasahara; występują tylko w surowicy pacjentów z chorobą nowotworową, ale nie zawsze)
c)znaczenie diagnostyczne:
Fizjologicznie zwiększenie aktywności:
-u dzieci w wyniku prawidłowego rozwoju kości
-u kobiet pod koniec ciąży
Patologiczny wzrost:
-choroby wątroby i dróg żółciowych przebiegające z zastojem żółci
-choroby związane ze zniszczeniem i przebudową tkanki kostnej (np. zapalenie szpiku kostnego, gruźlica kości, niedobór wit.D)
* norma w surowicy: 2,5 - 6,5 mmol/l (15 - 40 mg/dl);
* dobowe wydalanie: 20 - 35g
* znaczenie oznaczania:
Spada we krwi:
- w ciężkich chorobach wątroby (zatrucia CCl4, chloroformem, ostrym zaniku wątroby, WZW)
- przy stosowaniu androgenów
- przy diecie nieskobiałkowej
- przy głodzeniu lub przewodnieniu
Wzrasta we krwi:
- ostra niewydolność nerek
- przewlekłe choroby nerek
- wstrząs, zastoinowa niewydolność krążenia ( czyli w spadku przepływu krwi przez nerki)
- przy zwiększonym katabolizmie białek
- przy stosowaniu leków nefrotoksycznych (metyldopa, antybiotyki nefrotoksyczne)
- przy odwodnieniu
* Single Strand Conformation Polymorphism - analiza polimorfizmów jednoniciowych DNA
* zasada: PCR → denaturacja termiczna w buforze z ociupinką formamidu→ rozdział na natywnym żelu poliakrylamidowym → jeśli jest jakaś zmiana nawet pojedynczego nukleotydu, to zmieni się konformacja DNA więc takie fragmenty będą migrowały w żelu z inną prędkością niż te prawidłowe
*zastosowanie: analiza jednoniciowych fragmentów DNA żeby wykryć nieznane mutacje
* źródła: kawior, flądra, dorsz, białe wino, biały ser, marchew, sardynki
* metabolizm:
wchłaniany w postaci jodków nieorganicznych w górnym odcinku jelita cienkiego; → z krwi usuwany głównie w nerkach → do komórek pęcherzykowych jest aktywnie transportowany dzięki Na+ / K+ ATPazie (intensywność tego transportu aktywuje hormon tyreotropowy a hamują: nadchlorany, nadtechnecjany i nadreniany) → w tarczycy jodki są utleniane do I2 dzięki peroksydazom (hamować może tiomocznik i tiouracyl) → jod pierwiastkowy przyłącza się do reszt tyrozylowaych tyreoglobuliny → powstaje T4 → potem T3
* znaczenie: niedobór powoduje wole, wrodzony zespół niedoboru jodu (dawniej kretynizm lub matołectwo) – termin oznaczający niedorozwój umysłowy ciężkiego stopnia powstały w wyniku wrodzonej pierwotnej niedoczynności tarczycy.
nadmiar nadczynności tarczycy
* glikowana hemoglobina (powstaje poprzez nieenzymatyczne przyłączenie Glc do Hb)
* oznaczanie: cytuję skrypt: istnieje wiele metod oznaczania HbA1c, dlatego pacjent powinien zawsze mieć oznaczany ten parametr tą samą metodą
Materiałem do oznaczania glikohemoglobiny jest pełna krew żylna pobierana na EDTA lub heparynę albo krew włośniczkowa pobierana do specjalnych heparynizowanych kapilar i probówek, zawierających zwykle odczynnik hemolizujący. Pacjent nie wymaga żadnego
przygotowania przed pobraniem materiału, nie musi być na czczo. Podstawą metod oznaczania glikohemoglobiny są rozdziały frakcji hemoglobiny (chromatografia, elektroforeza) oraz jej odrębność antygenowa (metody immunochemiczne). (tu więcej: http://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=3&cad=rja&ved=0CDsQFjAC&url=http%3A%2F%2Fwww.ddk.viamedica.pl%2Fdarmowy_pdf.phtml%3Findeks%3D30%26indeks_art%3D359%26VSID%3D9c21e688c09599878e5154e7610466ea&ei=xpWgUcaWHYXaPOOHgfgG&usg=AFQjCNHO1c5-JgSRHHGNsZfK8crLmovhhA&sig2=QkWsXpFJmAczdW5kycWdHQ&bvm=bv.47008514,d.ZWU)
* odzwierciedla średnie stężenie Glc we krwi w ciągu ostatnich 3 miesięcy
* przydatność: jest predyktorem rozwoju komplikacji cukrzycowych: nefropatii, retinopatii, chorób ukł. krążenia, neuropatii i udarów
* ograniczenia:
- u pacjenta nie występują nieprawidłowe hemoglobiny
- czas życia erytrocytów jest prawidłowy
- używany test jest prawidłowo wystandardyzowany
Acute Intermittent Porphyria, osra porfiria przerywana
Przyczyna:
defekt deaminazy PBG dziedziczący się w sposób autosomalny dominujący. Do czynników wywołujących AIP należą:
hormony (progesteron i inne steroidowe)
dieta
niektóre leki ( barbiturany, chemioterapeutyki sulfonamidowe)
infekcje
operacje
Diagnostyka:
W pierwszej kolejności oznacza się ALA i PBG w moczu zebranym w czasie ataku. Następnie przeprowadza się badanie stężenia ALA i PBG w DZM, porfiryn w kale z frakcjami w przypadku ich zwiększonej ilości oraz oznaczenie erytrocytarnej deaminazy PBG i porfiryn w osoczu.
brak gorączki, leukocytozy i innych cech zapalenia pozwala odróżnić ją od ostrego brzucha
podwyższone stężenie ALA i PBG w moczu i osoczu
PBG w moczu ulega nieenzymatycznemu przekształceniu do uroporfiryny, co nadaje mu po pewnym czasie kolor czerwony lub brązowy
oznaczanie aktywności deaminazy PBG w erytrocytach może być pomocne, ale nie może być stosowany jako test I linii
oznaczanie aktywności deaminazy PBG wraz z PBG w moczu jest przydatne do wykrywania AIP u krewnych chorego
testy oparte na analizie DNA