Technologia postaci leku- zajmuje się zagadnieniami postaci leków w 3 aspektach:
Właściwego formułowania z uwzględnieniem właściwości składników pod względem trwałości i dostępności biologicznej.
Doboru najodpowiedniejszych operacji związanych z powstawaniem operacji leku.
Analitycznej kontroli jakości i postaci leku.
Farmacja stosowana- nauka o postaciach leku oraz o procesach ich powstawania o wymogach stawianych poszczególnym postaciom leku oraz o metodach badania postaci leku.
Postać leku- jest to preparat nadający się do bezpośredniego podania człowiekowi lub zwierzęciu w celach leczniczych, diagnostycznych, profilaktycznych, a składa się z substancji leczniczej i pomocniczej.
Substancja lecznicza- jest to związek chemiczny lub mieszanina związków chemicznych otrzymana syntetycznie lub ze źródeł naturalnych. Stosowana w celu wywołania określonego działania w organizmie. Substancji leczniczej jako takiej samej nie możemy wydać, należy nadać jej odpowiednią postać która umożliwi jej dawkowanie i wprowadzenie do org.
Substancja pomocnicza- substancja chemiczna lub jej mieszaniny które nie mogą w zastosowanych ilościach wywołać własnego działania farmakologicznego ani nie mogą wchodzić w niepożądane reakcje które będą wpływać negatywnie na trwałość leku. Służą one do nadania substancji leczniczej odpowiedniej postaci.
Surowce farmaceutyczne- są to pierwotne substraty służące do przygotowania różnych środków farmaceutycznych.
Środek farmaceutyczny podrobiony- jest to produkt stwarzający pozory danego produktu, lecz nie odpowiadający jego właściwością i składnikom.
Środek farmaceutyczny sfałszowany- jest to środek w którym zmieniono obowiązujący skład przez dodanie, odjęcie lub zmieszanie z innym składnikiem na skutek czego nie odpowiada on wcześniej ustalonym wymaganiom jakościowym.
Środek farmaceutyczny zepsuty- produkt nieodpowiadający ustalonym wcześniej wymaganiom jakościowym, na skutek wtórnych zmian w jego składzie lub własnościach powstałych w wyniku działania drobnoustrojów, zanieczyszczeń lub czynników zewnętrznych.
Termin ważności:
Środki farmaceutyczny i materiały medyczne mogą znajdować się w obrocie i być stosowane w lecznictwie jedynie w ustalonym dla nich terminie ważności. Najczęściej jest to 3 lata od chwili wyprodukowania jednak lek zachowuje swoją pełną aktywność jedynie wówczas gdy jest należycie przechowywany.
Leki w zależności od rodzaju substancji leczniczej i postaci leku powinny być przechowywane w odpowiednich warunkach FP określa znaczenie terminów dotyczących przechowywania leku podając równocześnie zakres temperatury:
15-25 C : nie przechowywać poniżej 15 C (temp pokojowa)
8-15 C : zimne chłodne miejsce
2-8 C : w lodówce
-15 C : w zamrażarce
Tok postępowania przy wykonywaniu leku recepturowego :
Ustalenie prawidłowości recepty pod względem formalnym.
–II- -II- -II- -II- -II- Merytorycznym.
Czy są składniki w aptece.
Wykonalność recepty.
Zgodność lub nie receptury.
Czy nie została przekroczona dawka max .
Ustalenie terminu przygotowania, nadanie nr kontrolnego.
Przekazanie recepty do pomieszczenia recepturowego.
Receptariusz ponownie sprawdza receptę pod względem merytorycznym, przelicza dawki lub sprawdza czy nie zostało przekroczone dopuszczalne stężenie.
Przygotowanie do przystąpienia wykonana leku.
Wykonanie leku LEG ARTIS i opisanie odpowiednią etykietą.
Odnotowanie wykonanie leku w dzienniku recepturowym i na recepcie:
Kto przyjął
Wykonał
Wydał
Odstawienie leku na wyznaczone miejsce.
Farmaceuta wydaje wykonany lek.
Zgodność kwita kontrolnego zgłaszającego się po odbiór.
Porównywanie recepty z etykietą.
Sprawdzanie wyglądu.
Sprawdzanie nazwiska pacjenta (ustnie).
Zgodnie z przepisami na etykiecie powinny się znajdować następujące informację:
Adres apteki.
Imię i nazwisko osoby dla której jest przygotowywany lek.
Imię i nazwisko osoby wystawiającej receptę (lekarz)
Skład leku.
Dane o warunkach przechowywania.
Czytelny podpis osoby wykonującej lek.
Datę wykonania.
Jeżeli jest to uzasadnione na opakowaniu należy umieścić dodatkowe informacje w postaci piktogramu:
Emblemat oka- do oczu
Zmieszać przed użyciem- emulsje, zawiesiny
Trucizna- dla leków zawierających w swoim składzie substancję z wykazu A.
Wydawania produktów leczniczych w aptece stanowi 1 z elementów usługi farmaceutycznej:
Pojęcie usługi farmaceutycznej obejmuje w przypadku apteki ogólnodostępnej m.in. wydawanie produktu leczniczego i wyrobów medycznych, leków recepturowych, a także udzielanie informacji o produktach leczniczych.
Lek gotowy- jest to produkt leczniczy wprowadzony do obrotu pod określoną nazwą i określonym opakowaniu.
Lek recepturowy- jest to produkt leczniczy sporządzony w aptece na podstawie recepty lekarskiej.
Lek apteczny- jest to produkt leczniczy sporządzony w aptece zgodnie z przepisami zawartymi w FP.
Leki i surowce znajdujące się w aptece powinny mieć pozwolenie na dopuszczenie do obrotu.
Dla leków ustalono kategorie dostępności . Ogólnie podzielono je na produkty lecznicze wydawane na receptę przepisane przez osoby uprawnione do wystawiania recept, oraz na produkty wydawane bez recepty lekarskiej, tzw. OTC. W urzędowym wykazie leków dopuszczonych do obrotu, leki wydawane na receptę oznaczono symbolami: Rp Rpw Rpz Lz
Rp:- Leki wydawane na receptę, oznaczenie to wprowadzono dla:
Leków stanowiących bezpośrednie lub pośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego gdy są stosowane bez nadzoru lekarza.
Leków których nieprawidłowe stosowanie może prowadzić do zagrożenia zdrowia ludzkiego.
Do tej kategorii zaliczone są produkty lecznicze wymagające dalszych badań ze względu na zaobserwowane działania niepożądane.
Niektóre leki homeopatyczne a zwłaszcza te, które w swoim składzie zawierają substancje silnie działające lub bardzo silnie działające.
Rpw:- symbol ten przypisany produktom leczniczym zawierającym substancję zakwalifikowane jako środek odurzający lub substancja psychotropowa, która może wykazywać właściwości odurzające lub prowadzące do uzależnienia.
Lz:- są to produkty lecznicze stosowane w leczeniu zamkniętym pod kontrolą lekarza. W tej grupie znajdują się produkty lecznicze których stosowanie mogło by stwarzać bezpośrednie zagrożenie w przypadku przyjmowania ich bez nadzoru lekarza. Symbolem tym oznaczono także leki stosowane w leczeniu szpitalnym i ambulatoryjnym wymagające monitorowania i stałej kontroli farmaceutycznej.
Leki i materiały medyczne wydane przez aptekę wg ministra zdrowia nie podlegają zwrotowi!!!
Lista leków refundowanych to leki podstawowe.
Leki uzupełniające za odpłatnością 30%
Leki uzupełniające za odpłatnością 50%
Leki i materiały medyczne stosowane w chorobach przewlekłych.
W wykazie leków podstawowych powinny być ujęte leki z podstawowych grup farmakologicznych o uzasadnionej skuteczności terapeutycznej. Znajdują się tam też leki ratujące życie i niezbędne w terapii.
Leki uzupełniające: na liście tej powinny znajdować się leki wspomagające lub uzupełniające leki podstawowe, a także leki nowej generacji o zbliżonych właściwościach terapeutycznych.
Limity cen leków refundowanych:
Limit ceny leku- jest górną granicą kwoty refundowanej za dany lek. Wyraża on tę część ceny którą pokrywa fundusz ze zgromadzonych środków osób ubezpieczonych. Wartość limitu ceny dla każdego opakowania leku refundowanego, produktu medycznego ustala się w odpowiednim rozporządzeniu ministra zdrowia. Wspólny, jednakowy limit jest określony dla grupy leków o tej samej nazwie międzynarodowej, nazwie i drodze podania. Jeżeli cena leku refundowanego jest wyższa od limitu ustalonego dla tego leku, pacjent dopłaca różnicę pomiędzy ceną leku a limitem.
Lek recepturowy- jest wydawany z odpłatnością ryczałtową (1 ryczałt=5 zł max 2 ryczałty)
Jeżeli jest sporządzony z surowców farmaceutycznych posiadających pozwolenie na dopuszczenie do obrotu.
Z leków gotowych zamieszczonych w wykazie leków podstawowych i uzupełniających.
Jeżeli przepisana dawka leku recepturowego jest mniejsza od najmniejszej zarejestrowanej dawki leku gotowego w formie stałej stosowanej doustnie.
Wymienionych poniżej leków gotowych które są wtedy traktowane jako surowce farmaceutyczne:
Na jednej recepcie można przepisać jeden lek recepturowy w ilości podanej w rozporządzeniu. Apteka pobiera wówczas opłatę ryczałtową w wysokości 5 zł . W uzasadnionych przypadkach można przepisać podwójną ilość za podwójną opłatą pod warunkiem że zostanie zachowana trwałość w okresie stosowania.
Tabela max masy prep.
Proszki dzielone | Do 20 szt. |
---|---|
Proszki niedzielone, w tym proste złożone | Do 80,0 |
Substancje stos. Przy oz. krzywej cukrowej | Do 100,0 |
Czopków, globulek i pręcików | Do 12 szt. |
Roztworów, mikstur, zawiesin i emulsji | Do 250,0 |
Płynne leki do stos. zewn. (o ile zawierają spirytus 95 %) |
Do 500,0 |
Maści, kremów, mazideł i past | Do 100,0 |
Kropli do użytku wewnętrznego Mieszanek ziołowych Pigułek Klej Kropli do oczu i uszu oraz maści ocznych sporządzanych w warunkach aseptycznych |
Do 40,0 Do 100,0 Do 30 szt. Do 500,0 Do 10,0 |
Ilość leku na receptę należy określać cyframi arabskimi, wagowo lub w jednostkach międzynarodowych.
Zasady obliczania kosztu sporządzonego leku recepturowego:
Wartość użytych składników
Koszt wykonania leku ( TAKSA LABORUM)
Wartość opakowań – do wartości opakowania nie wlicza się kosztów etykiet, podkładek, pudełek do czopków i globulek