Test

Prawo Owi – Repetytorium M. Załuski

Prawo Właśności Intelektualnej – J. Sieńczyło-Chlabicz

Dyżur wydział prawa – 4.33 wt. 11:30-12:30

I.

Pojęcie własności intelektualnej – (pojęcie konwencyjne – w konwencji międzynarodowej – konwencja ustanawiająca światową organizację własności intelektualnej) odnosi się do szerokiego zbioru własności dóbr niematerialnych, można powiedzieć, że przedmiotem prawa własności intelektualnej są dobra niematerialne będące wytworami ludzkiego umysłu.

Żeby zrozumieć pojęcie własności intelektualnej odwołujemy się do przedmiotu stosunków cywilno prawnych. Możemy powiedzieć, że te stosunki cywilno prawne dotyczą rzeczy, dóbr materialnych (obiektów materialnych), ale obok rzeczy mamy również dobra niematerialne (nie mają postaci materialnej), istnieją niezależnie od rzeczy, ale rzecz jest dla nich substratem. Ten substrat w postaci rzeczy pozwala to dobro poznać i korzystać z niego. Dobra niematerialne obejmują dobra osobiste, obok tych dóbr osobistych, mamy dobra które możemy nazwać koncepcyjne i te właśnie zaliczamy do szerokiego zbioru dóbr własności intelektualnej.

Kategoria dóbr niematerialnych własności intelektualnej jest szeroka, ale niejednolita. Możemy wyróżnić w tych ramach trzy kategorie:

- utwory (literackie, artystyczne, naukowe, które są przedmiotem prawa autorskiego)

- rozwiązania (wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, topografie układów scalonych)

- oznaczenia (oznaczenie przedsiębiorstwa, firmę przedsiębiorcy, znak towarowy, oznaczenia geograficzne, oznaczenia pochodzenia geograficznego)

ww. dobra niematerialne stanowią określoną wartość majątkową, Stąd też skutecznym instrumentem ochrony tych dóbr jest prawo podmiotowe (ochrona za pomocą prawa podmiotowego), dlatego można także powiedzieć, że własność intelektualna to ogół praw podmiotowych, których przedmiotem są niematerialne, będące wytworem twórczości człowieka.

Dobra WI możemy w różny sposób sklasyfikować. W literaturze występują dwa klasyczne podziały.

Wg pierwszego kryterium, czyli ładunku intelektualnego, który towarzyszy powstaniu dobra, można dokonać podziału dóbr WI na dwie grupy. Kryterium o którym mówimy jest przesłanką do przyznania ochrony:

1. Obejmuje – utwory i rozwiązania. Jeżeli mówimy utwory, to mamy na myśli dobra o charakterze intelektualnym, które stanowią przejaw działalności twórczej człowieka, o charakterze indywidualnym. Jeżeli chodzi o rozwiązania to mają one cechować się nowością i oryginalnością. Dla uznania ochrony tych dóbr, niezbędny jest wysiłek twórczy człowieka.

W tej klasyfikacji, w drugiej grupie znajdują się te dobra, które przekazują określone informacje.

1. Są one zdolne do wywoływania określonych skojarzeń. Te dobra niematerialne są godne ochrony, jeśli są w stanie pełnić określone funkcje w obrocie. Znaki towarowe odróżniają towary w obrocie, które pochodzą od różnych producentów, firma odróżnia i indywidualizuje przedsiębiorców, oznaczenie przedsiębiorstwa wyróżnia działalność gospodarczą jaką ten przedsiębiorca prowadzi. A oznaczenie geograficzne wskazuje na miejsce wytworzenia towaru, a niektóre z oznaczeń także na właściwości towarów, które są zależne od miejsca pochodzenia.

Drugi podział. Dokonywany jest wokół kryterium przeznaczenia dóbr niematerialnych.

1. Utwory – są przedmiotem ochrony niezależnie od ich wartości i przeznaczenia.

2. Obejmuje dobra, rozwiązania i oznaczenia. Rozwiązania dla tej ochrony muszą cechować się zdolnością do przemysłowego stosowania, oraz takie które są eksploatowane w związku działalnością gospodarczą.

Te dobra, o których wspominaliśmy i których znaczenie ujawnia się w działalności gospodarczej, które z jednej strony rozszerzają stan techniki, są wynikiem wysiłku twórczego człowieka, ale także te dobra, które są tylko nośnikiem informacji, określa się dodatkowo pojęciem – własności przemysłowej, albo dóbr własności przemysłowej.

To pojęcie nie definiujemy, pojawiło się w konwencji Paryskiej o ochronie wartości przemysłowej i akt ten wyznaczył zakres przedmiotowy tego pojęcia, czyli co wchodzi w skład tego pojęcia:

Artykuł pierwszy wymienia patenty na wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, znaki towarowe, nazwy handlowe, nazwy regionalne i oznaczenia pochodzenia, zwalczanie nieuczciwej konkurencji*.

*Wymienione dobra niematerialne służą osiągnięciu pozycji w grze konkurencyjnej, a zatem choć może to budzić pewne kontrowersje, konwencja wymienia zwalczanie nieuczciwej konkurencji, biorąc pod uwagę potrzebę ochrony interesów- jakie mają przedsiębiorcy, przed nieuczciwymi zachowaniami konkurentów. Katalog dóbr własności dóbr intelektualnych nie jest katalogiem zamkniętym, można powiedzieć, że to co jest przedmiotem praw własności intelektualnej ma charakter dynamiczny. Wraz z postępem gospodarczym, technicznym i technologicznym, wzrastała liczba przedmiotów zyskujących status dóbr niematerialnych korzystających z ochrony.

Konwencja paryska – dobra usługowe, know-how (tajemnice organizacyjne, produkcyjne, handlowe), dokumentację techniczną, informację handlową, topografie układów scalonych, nowe odmiany roślin, wynalazki biotechnologiczne, gwarantowana tradycyjna specjalność.

Jeśli mówimy o dziełach literackich, artystycznych i naukowych, to są one obejmowane ochroną niezależnie od formy i sposobu wyrażenia. Jako utwór traktuje się dziś: bazy danych, programy komputerowe.

Pojęcie własności intelektualnej, które obejmuje te przedmioty dóbr niematerialnych dotyczy tylko dóbr niematerialnych, które zalicza do nich porządek prawny. Innymi słowy przedmioty własności intelektualnej mają charakter normatywny, czyli czy zaliczamy te dobra niematerialne podlegające ochronie – decyduje o tym prawo.

Własność intelektualna jest pojęciem, które obecnie jest używane w dwóch zakresach. Możemy tego pojęcia używać w zakresie szerokim, ale w praktyce coraz powszechniej własność intelektualna jest synonimem prawa autorskiego i praw pokrewnych, a pozostałe dobra to dobra własności przemysłowej.

Z teoretycznego punktu widzenia, taki podział nie jest ścisły i nie da się przeprowadzić go rozłącznie, ale w praktyce tak zaczęto powszechnie traktować własność intelektualną.

Własność intelektualna w szerokim znaczeniu obejmuje problematykę prawa autorskiego i prawa własności przemysłowej łącznie ze zwalczaniem nieuczciwej konkurencji.

II.

Źródła prawa własności intelektualnej.

Możemy podzielić na trzy grupy:

1. Międzynarodowe regulacje prawa WI.

2. Prawo Europejskie.

3. Prawo Polskie.

Ad.1

Różnego rodzaju umowy, w których największe znaczenie mają konwencje międzynarodowe:

- konwencja Paryska (o ochronie własności przemysłowej) 1883

- konwencja berneńska ( o ochronie dzieł literackich i artystycznych) 1886

- konwencja ustanawiająca światową organizację WI (WiPo) 1967

- porozumienie w sprawie handlowych aspektów praw WI 1994 (przez WTO)

Takie konwencje międzynarodowe opierają się na pewnych zasadach. Możemy tutaj wymienić trzy z nich, które mają walor ogólny. Te konwencje przewidują pewne minimalne standardy ochrony i zobowiązują strony do dostosowania ustawodawst wewnętrznych do rozwiązań przyjętych w konwencji. Ponad to przewidują także normy autowykonalne, czyli takie normy na które można się powoływać z danego aktu, kiedy żąda się ochrony przed organami, sądami w danym kraju. Wtedy gdy prawo krajowe nie zawiera odpowiednika tej normy. Można mówić o minimum konwencyjne które państwa powinny przewidzieć. Zasada asymilacji – ktoś kto podpisał akt prawny powinien zapewnić równe traktowanie podmiotom krajowym i podmiotom (osobom fizycznym/prawnym) z państwa które podpisało dany akt prawny. Zasada terytorialności, własność intelektualna chroniona jest wg tego prawa, tego państwa, które rozstrzyga sprawę (organy/sądy).

Ad.2

Nie ma jednolitego aktu prawnego dotyczącego własności intelektualnej. Należy sięgać do prawa pierwotnego i wtórnego UE, czyli dyrektyw i rozporządzeń odnoszących się do różnych kwestii z zakresu WI i OWI. W pozostałym zakresie powinniśmy odwoływać się do traktatu wspólnotowego i zasady swobodnego przepływu towarów. Ogromne znaczenie ma również orzecznictwo europejskiego trybunału sprawiedliwości. Jeżeli chodzi o dyrektywy, służą one ujednoliceniu ustawodawstw krajów UE. Wydawane przez Radę i Parlament Europejski.

Dyrektywy:

- o znakach towarowych

- o wzorze przemysłowym

- o reklamie wprowadzającej w błąd i reklamie porównawczej

- o ochronie topografii układów scalonych

- o ochronie programów komputerowych

- w sprawie ujednolicenia czasu ochrony

- prawa autorskiego i niektórych praw pokrewnych

- w sprawie egzekwowania praw WI

- dotycząca działania organów celnych

- skierowana przeciwko towarom podejrzanym

- o naruszenie niektórych praw własności intelektualnej

Rozporządzenia stanowią taki rodzaj aktu prawnego, które obowiązuje wprost we wszystkich krajach członkowskich UE, mamy rozporządzenia w sprawie:

- znaku towarowego wspólnoty

- ochrony oznaczeń geograficznych