OSOBOWOŚĆ W FILOZOFII
Dla filozofów- osobowość to sfera duchowości, przeciwstawiania wszelkiej przedmiotowości (różniąca się od pojęć indywiduum i osoba)
W psychologii – osobowość służy najczęściej do wyjaśniania i przewidywania zachowań poszczególnych jednostek
Dla socjologa- osobowość to element człowieka zależny od celu zbiorowości, w której funkcjonuje, ale jednocześnie podmiot działania i zmian społecznych.
Człowiek- jednostka bio-psycho-społeczna
Natura ludzka (w ujęciu filoz-socj)- zespół zdolności i sił motorycznych działających w organizmie, które umożliwiają człowiekowi zaspokojenie potrzeb, aktywne przystosowanie się do środowiska i utrzymanie życia.
Jednym z elementów natury ludzkiej jest instynkt-wrodzone skłonności i umiejętności.
Indywidualność to nie osobowość. To wyraźnie występujące cechy osobnika lub jego sprawność fizyczna.
Osobowość społeczna- zespół trwałych cech jednostki, wpływających na jej postępowanie, wyrastających na podbudowie cech biologicznych i psychicznych, a pochodzących z wpływu kultury i struktury zbiorowości, w których jednostka została wychowana i w których uczestniczy.
Elementy osobowości:
Elementy psychologiczne- Z. Freud w swojej psychoanalizie starał się wyjaśnić wewnętrzne mechanizmy regulujące zachowanie się ludzi. Skonstruował on schemat organizacji osobowości:
- ID – zespół pierwotnych impulsów domagających się zaspokojenia
- EGO- świadoma jaźń człowieka kontrolująca popędy i starająca się przystosować do rzeczywistości. Składa się ze spostrzeżeń, wyobrażeń, pamięci i decyzji.
- SUPER EGO- zainteresowania, normy społeczne i moralne.
Rola społeczna- spójny system zachowań wynikający z przynależności jednostki do określonych grup i innych zbiorowości. Na role składają się prawa, obowiązki, przywileje i powinności. Rola społeczna to jest to co jednostka wypełnia plus to czego się od niej oczekuje.
Typy osobowości:
Kretchmer- związek między budowa ciała a osobowością:
Pyknik- niski, okrągły- pogodne usposobienie
Astenik – wysoki, chudy, mało życzliwy
Atletyk – dobrze zbudowany i zwykle zrównoważony psychicznie
Dysplastyk- niekształtny – anomalia w budowie, co ma też wpływ na jego usposobienie
Jung – bierze pod uwagę kryterium, kierunek i zakres aktywności społecznej człowieka
Introwertyk – skoncentrowany na sobie, nie uzewnętrzniający swoich przezyć, zamkniety w sobie
Ekstrawertyk
Wpływ społeczny to proces, w wyniku którego dochodzi do zmiany zachowania, opinii lub uczuć człowieka wskutek tego, co robią, myślą lub czują inni ludzie.
Przejawy wpływu społecznego
Trzy przypadki wpływu społecznego:
• Naśladownictwo- kopiowanie cudzych zachowań we własnym działaniu
• Konformizm- uleganie rzeczywistemu, czy tylko wyobrażonemu naciskowi ze strony innym ludzi stanowiących większość w danej sytuacji.
• Posłuszeństwo wobec autorytetu- podporządkowywanie się poleceniom bądź sugestiom ludzi mających władzę czy autorytet