CZĘŚĆ I

Kleszczyki Kochera - zakończone zabkiem służa do przytrzymywania powięzi mięsni

Kleszczyki Mikulicza - większe od Kochera i zastosowanie takie samo, wykrzywione

Kleszczyki Peana - bez ząbków slużą do chwytania i zaciskania delikatnych struktów

Kleszczyki Chaputa - służą do przytrzymywania żołądka i jelit

Sonda Millera - Abbotta - długości >150cm o podwójnym świetle na końcu, znajduje się oliwka lub balon

Dren Redona - do stałego drenażu ssącego, koniec ma liczne otworki, drugi koniec do butelki

Dren Kehra - służy do odbarczenia dróg żółciowych i wykonania cholangiografii

Cewnik Fogarty'ego - cewnik mający prowadniće i na końcu balonik, służy do usuwania skrzeplin z naczyń krwionośnych

Cewnik Nelatona - na końcu zamknięty półkoliście i ma jeden boczny otwór

Cewnik Pezzera - miękki gumowy zakończony główką która zapobiega wysuwaniu się np w gastrostomii

Cewnik Tiemanna - zakończony w formie zagiętego stożka o różnym wygięciu i krzywiźnie, ma dwa boczne otwory

Sonda Sengstakena-Blakemore'a - ma potrójne światło i zaopatrzona jest w dwa balony

Zapalenie mieszka włosowego - folliculitis

Czyrak, czyraczność - furunculus, furunculosis

Czyrak mnogi - carbunculus

Zastrzał - panaritium, ostry proces zapalny rozwijający się na dłoniowej powierzchni palców ręki

Zanokcica - paronychia, zapalenie tkanek otaczających paznokieć

Ropień - abscesus

Ropowica - phlegmona

Zgorzel Fourniera - martwicze zapalenie tkanki podskórnej i powięzi zewnętrznych narządów płciowych i okolicy odbytu

Róża - erysipelas, wywołana przez paciorkowce zakaźna choroba skóry

Rana czysta bez cech zapalenia - w czasie operacji nie doszło do komunikacji ze światłem dróg oddechowych, moczowych, przewodem pokarmowym i była zachowana aseptyka. Wykonuje się pierwotne zamknięcie brzegów rany. Ryzyko zakażenia 1-2%

Rana czysta skażona - podczas operacji doszło w sposób kontrolowany do komunikacji z ww drogami. Wykonuje się pierwotne zamknięcie rany. Ryzyko zakażenia 5-15%

Rana skażona - podczas operacji doszło do komunikacji z ww drogami i/lub drogami żółciowymi i wydostała się znaczna objętość treści, zwłaszcza pokarmowej. Zalicza się również rany urazowe do 6 godzin od ich powstania oraz rany czyste i skażone jeśli w czasie operacji doszło do istotnego naruszenia zasad sterylności chirurgicznej. Wskazane jest odroczenie zamknięcia rany. Ryzyko zakażenia ok 20%

Rana brudna - rany urazowe opracowane po 6 godzinach z obecnością tkanek martwych, ciał obcych, treści kałowej. Wskazane jest odroczone zamknięcie rany. Ryzyko zakażenia ok 40%

CZĘŚĆ II

Neuropraksja – przejściowe, czynnościowe przerwanie przewodnictwa nerwowego bez wyraźnych zmian anatomicznych

Aksonotmeza – przerwanie ciągłości włókien nerwowych (osłonki nerwowe zachowują ciągłość)

Neurotmeza – całkowite przerwanie ciągłości nerwu

Triada Becka - ciche głuche tony serca, obniżenie ciśnienia tętniczego, chybkie tętno

Reguła dziewiątek - głowa 9, każda kończyna górna 9, każda kończyna dolna 18, przód tułowia 18, tył tułowia 18, krocze 1. U dzieci głowa 18, obie kończyny dolne 28

Oparzenia cięzkie:

- II - >25% powierzchni ciała u dorosłych i >20% u dzieci

- III - > 10% niezależnie od wieku

- III - rąk, twarzy, szyi, stóp, dłoni, krocza, okrężne

- oparzenia wziewne, elektryczne, chemiczne, oparzenia powikłane innymi cięzkimi urazami lub chorobami współistniejącymi

Oparzenia średnie:

- II - 15-25% u dorosłych, 10-20% u dzieci

- III - <10%, wszystkie oparzenia obejmujące ręce, twarz, oczy, uszy, stopy i krocze

Oparzenia lekkie:

- I

- II <15% u dorosłych i <10% u dzieci

- III <5%, które nie dotyczą wymienionych wyżej narządów i okolic ciała

Escharotomia - nacięcie strupa martwiczego w oparzeniu

Fasciotomia - nacięcie powięzi w oparzeniu

Reguła Parklanda 24h płyny

- dorosli: 2-4 ml x kg masy ciała x % oparzenia

- dzieci: 4-8 ml x kg masy ciała x % oparzenia

CZEŚĆ III

Triada Murphyego - w ostrym zapaleniu wyrostka robaczkowego, wędrowanie i zmiana charakteru bólu, nudności/wymioty, wzrost temperatury

Zespół Boerhaavego - pęknięcie pełnościenne wskutek gwałtownych wymiotó

Triada Mecklera - wymioty, ból klatki piersiowej, rozedma podskórna w dolnej części szyi

Triada Maklera - gorączk, ból, tacgykardia

Skala Alvarado - służy do prawdopobieństwa zapalenia wyrostka robaczkowego

Fundoplikacja metodą Nissena – naszycie dna żołądka na brzuszną część przełyku

Miotomia metodą Hellera – nacięcie warstwy mięśniowej wpustu i dolnej części przełyku w achalazji i dalej fundoplikacja

Uchyłek Zenkera – gardłowo przełykowy

Operacja Rydygiera (Bilroth I) – zespolenie żołądka z dwunastnicą

Operacja Bilroth II – zespolenie żołądka z jelitem cienkim w różnych kombinacjach

Metoda Taylora – stałe odsysanie treści żołądkowej sondą gdy przeciwskazania do operacji przedziurawienia żołądka

Klasyfikacja Laurena – raka żołądka, typ 1 jelitowy, typ 2 rozlany

Operacja metodą Rouy-X – czyli wycięcie odcinka z brodawką większą i włączenie końca dolnego niżej (całkowite wycięcie żołądka i zeposlenie przeyłowo jlitowe)

Operacja metodą Brauna – prawie całkowite wycięcie żołądka i zespolenie żołądkowo jelitowe

Manewr Pringle’a – czasowe zaciśnięcie więzadła wątrobowo-dwunastniczego w którym przebiega tętnica wątrobowa właściwa i żyła wrotna, stosowane w czasie resekcji wątroby

Guz Klatskina – gruczolakorak zewnątrzwątrobowych dróż żółciowych u ujścia lewego i prawego przewodu wątrobowego

Objaw Courvaisera – wyczuwalny powiększony niebolesny pęcherzyk żółciowy

Skala Ransona, APACHE II, Glasgow –służą do oceny ciężkości przebiegu OZT

Operacja Puestowa - operacja w PZT połączenie przewodu trzustkowego ze światłem jelita

Operacja Jurasza – drenaż wewnętrzny zespolenia torbieli trzustki z żółądkiem

Operacja Whiplea (pankreatoduodenektomia) – wycięcie głowy trzustki i zespolenia przewodowo-jelitowe, dwunastniczo-trzustkowe, żołądkowo-jelitowe

Operacja Traverso-Longmire – wycięcie głowy trzustki z zachowaniem odźwiernika, zespolenie przewodow-jelitowe, trzustkowo-jelitowe, żołądkowo-jelitowe

Operacja Hartmana – wycięcie zmienionego jelita, wszycie w powłoki bliższe części jelita w formie sztucznego odbytu i zamknięcie na ślepo dalszego odcinka

Klasyfikacja Dukesa – stopnie zaawansowania raka jelita grubego

Operacja Drapanasa - zespolenie żyły krezkowej górnej z żyłą główna dolną

Opperacja Warrena - zespolenie żyły śledzionowej z żyłą nerkową (obwodowe z zachowaniem śledziony)

Operacja Tannera - wycięcie śledziony oraz poprzeczne przecięcie i następcze zeszycie żołądka poniżej wpustu

operacja Whiteheada, Milligana-Morgana - hemoroidektomia na żylakach odbytu

Fistulotomia - przecięcie kanału przetoki

Fistulektomia - wycięcie kanału przetoki

Przepuklina "en-W" - jelita ułożone w roku przepuklinowym w kształcie listery W

Przepuklina Richtera - w worku znajduje się jedynie fragment ściany jelita

Pantaloon hernia - przepuklina pachwinowa skośna i prosta jdnocześnie tzw typu jeździec

Przepuklina lędźwiowa Grynfelta i Petita - znajdujące się w trójkątach lędźwiowych

Przepuklina Littrego - w worku znajduje się uchyłek jelita

Kanał pachwinowy - ściana przednia (rozcięgno mm skośnego zewnętrznego), tylna (otrzewna ścienna i powieź poprzeczna), dolna (więzadło pachwinowa), górna (brzeg mm skośnego wewnętrznego i poprzecznego brzucha wraz z ich powięziami) dla przepukliny pachwinowej skośnej wrodzonej lub nabytej schodzi do moszny

Kanał udowy - bocznie żyła udowa, dół więzadło grzebieniowe, przyśrodkowo więzadło rozstępowe, góra więzadło pachwinowe

Dół pachwinowy przyśrodkowy - ograniczją naczynia nabrzuszne dolne a przyśrodkowo fałd pępkowy boczny, dla przepukliny pachiwnowej prostej zawsze nabytej

Trójkąt Hasselbacha - tętnica nabrzuszna dolna, więzadło pachwinowe, mięsień prosty brzucha, w niej może być przepuklina udowa

Metody naprawy tylnej ściany kanału pachwinowego (napięciowe):

- operacja Bassiniego - zszycie pod powrózkiem nasiennym dolnego brzegu potrójnej warstwy (rozcięgno mm skośnego wewnętrznego, mm poprzeczny oraz powieź poprzeczna) z więzadłem pachwinowym

- operacja Halsteda - zszycie rozcięgna mięśnia skosnego zewnętrznego pod powrózkiem nasiennym, dzięki czemu powrózek zostaje przemieszczony pod skórę

- operacja Shouldice'a - rekonstrukcja tylnej ściany kanału pachwinowego polegająca na założeniu czterech warstw ciągłego szwu niewchłanianego

Metody operacji przepuklin (bez napięciowe):

- metoda Lichtensteina - naszycie siatki na tylną ścianę kanału pachwinowego

- metoda Rutkowa - zamknięcie wrót przepukliny korkiem w kształcie parasolki która się rozwija w przestrzenie podotrzewnowej

- PHS (prolen hernia system) - wszycie dwóch siatek połączonych łącznikiem

Metody laparoskopowe leczenia przepuklin:

- TEP - naprawa z dostepu całkowicie przedotrzewnowego

- TAPP - naprawa przedotrzewnowa z dostępu przezbrzusznego

Zszycie metodą Mayo - zszycie zdwojonych (jak dachówki) płatów utworzonych z przednih pochewek mięsni prostych brzucha w przepuklinie pępkowej

Trójkąt Petita/Grynfelta - w nim powstaje przepuklina lędźwiowa dolnego lub górnego trójkąta lędźwiowego

Zespół Ogilviego - ostra rzekomoobturacyjna niedrożność jelita grubego, u osób po 70 rż po ciężkiej operacji

Linia Cantiliego - rzeczywisty podział między L i P płatem watroby przebiega wzdłuż hipotetycznej linii dno pęcherzyka żółciowego - żyła główna dolna

Skala Forrestera:

• I – krwawienie aktywne:

• Ia– krwawienie tętniące, pulsujące

• Ib– broczenie sączenie krwią

• II – znamiona przebytego krwawienia:

• IIa– widoczne niekrwawiące naczynie

• IIb – skrzep pokrywający zmianę

• III – brak znamion przebytego krwawienia

Punktacja Rockall – ocena stopnia zagrożenia ponownym krwawieniem i zgonem z powodu krwawienia do przewodu pokarmowego

Trójkąt Calota - przewód pęcherzykowy, przewód watrobowy wspólny, prawa gałąź tetnicy watrobowe wspólnej, wewnątrz tętnica pęcherzykowa

Zespół Miriziego - ucisk głównej drogi żółciowej przez kamień zaklinowany w przewodzie pęcherzykowym

Triada Charcota - ból kolka żółciowa, żółtaczka mechaniczna, gorączka

Pentada Reynoldsa - ból kolka żółciowa, żółtaczka mechaniczna, gorączka, zaburzenia czynności OUN, wstrząs

Objaw Mozesa - zwiększone napięcie i sztywność mięśni łydki w zakrzepicy żył głębokich

Objaw Louvela - ból wzdłuż zakrzepniętej żyły podczas kaszlu lub kichania

Objaw Lowenberga - ból w łydce po napełnieniu mankietu od aparatu do mierzenia RR

Triada Virchoffa - zwolnienie przepływu, uszkodzenie śródbłonka żylnego, zmiany w składzie krwi

CZĘŚĆ IV

Triada Basedowa – wole, orbitopatia tarczycoa, nadczęstoskurcz nadkomorowy

Objaw Chvostka – uderzenie w okolice przebiegu nerwu twarzowego przed uchem wywołuje szybki skurcz mięśni twarzy

Objaw Trousseau – uciśnięcie mankietu na ramieniu na 4 min, zwolnienie ucisku i skurcz mięśni dłoni na kształt ręki położnika

Triada Whipple’a (w insulinoma) – zaburze nia neurologiczne związane z głodem (zawroty i bóle głowy, splątanie, śpiączka, parestezje, drgawki), współistnienie hipoglikemii <40mg%, <2,2mmol/l), szybkka poprawa stanu chorego po podaniu glukozy

MEN I – guzy gruczołów przytarczycznych, hormonalne guzy czynne trzustki, guz przysadki

MEN IIA – rak rdzeniasty tarczycy, guz chromochłonny, guz gruczołów przytarczycznych

MEN IIB – rak rdzeniasty tarczycy, guz chromochłonny, guz gruczołów przytarczycznych, nerwiak błon śluzowych

CZĘŚĆ V

Operacja Ravitcha - usunięcie zdeformowanych chrząstek, wycięcie mostka i jego repozycja w klatce lejkowatej

Operacja Nussa - wprowadzenie pod mostek dwóch płyt i ich odwrócenie i wypuklenie lejkowatości

Kryteria Lighta (przesięk/wysięk):

- stosunek stężenia białka w płynie do stężenia białka w osoczu > 0,5

- stosunek aktywności LDH w płynie do aktywności LDH w osoczu > 0,6

- bezwzględna aktywność LDH w płynie > 2/3 górnej granicy normy w osoczu

CZĘŚĆ VI

Wskaźnik kostka-ramię - ciśnienie na tętnicy ramiennej, a następnie w tętnicach stopy, prawidłowa wartość wskaźnika kostki-ramię >0,96, wartości niższe sugerują istnienie zmian w obrębie tętnic kończyny dolnej

Zespół Lericha - niedrożność lub zwężenie koncowego odcinka aorty brzusznej i/lub tetnic biodrowych

Klasyfikacja Fontaine'a – klasyfikacja stosowana w medycynie do oceny stopnia niedokrwienia kończyn dolnych. Wyróżnia cztery stopnie niedokrwienia:

- I – brak objawów klinicznych lub objawy dyskretne

- II – chromanie przestankowe

- IIa – dystans chromania ponad 200 m

- IIb – dystans chromania do 200 m

- III – bóle kończyn w spoczynku

- IV – martwica lub zgorzel kończyny

Próba Schwartza – próba diagnostyczna stosowana w diagnostyce przewlekłej niewydolności żylnej do oceny wydolności żył powierzchownych. Polega na opukiwaniu żylakowato zmienionego pnia żylnego; w przypadku niewydolności zastawek żylnych wyczuwalna jest fala wstrząsowa.

Próba Perthesa – próba diagnostyczna stosowana w diagnostyce przewlekłej niewydolności żylnej do oceny wydolności żył głębokich, łączących kończyny dolnej.

Próbę wykonuje się następująco: u stojącego badanego, u którego są wypełnione żylaki, zakłada się opaskę uciskową powyżej kolana – w części bliższej uda. Następnie poleca się kilkakrotnie szybko wspiąć się na palce. O drożności żył głębokich i perforatorów świadczy zapadnięcie się żylaków

Próba Trendelenburga – próba diagnostyczna stosowana w diagnostyce przewlekłej niewydolności żylnej do oceny zastawek żył kończyny dolnej, świadcząca również o wydolności żył łączących układ żylny powierzchniowy i głęboki.

Próbę wykonuje się następująco: u leżącego badanego podnosi się kończynę dolną, tak aby wszystkie żylaki opróżniły się. Następnie zakłada się opaskę powyżej kolana i poleca się wstać. Jeśli żylaki poniżej opaski wypełniają się szybko, świadczy to o niewydolności żył łączących. Jeśli w takiej sytuacji dochodzi do powolnego wypełniania żylaków, a szybkość się zwiększa dopiero po usunięciu opaski – świadczy to o niewydolności zastawek żyły odpiszczelowej.

Próba Pratta – próba diagnostyczna stosowana w diagnostyce przewlekłej niewydolności żylnej określająca umiejscowienie niewydolnych żył łączących (przeszywających, perforatorów)kończyny dolnej.

Próbę wykonuje się następująco: pacjent unosi kończynę w pozycji leżącej, co powoduje odpływ krwi z żylaków. Następnie kończynę bandażuje się bandażem elastycznym, a w okolicy pachwinowej zaciska się opaskę elastyczną zamykającą ujście żyły odpiszczelowej (vena saphena magna). Po wykonaniu tych czynności badany wstaje i zwalnia się ucisk bandaża, odwijając go. Miejsca ponownego wypełnienia się żylaków wskazują na niewydolną żyłę przeszywającą.

Objaw Homasa - ból w głębi łydki i w dole podkolanowym przy grzbietowym zgięciu stopy

Klasyfikacja CEAP (przewlekła choroba żylna) - C-klinika, E-etiologia, A-anatomia, P-patofizjologia

- 0 - zmiany niewidoczne i niewyczuwalne

- 1 - teleangiektazje, żyły siatkowe

- 2 - żylaki

- 3 - obrzęk bez zmian skórnych

- 4 - zmiany skórne (przebarwienie, wyprysk, stwardnienie)

- 5 - zagojone owrzodzenie

- 6 - czynne owrzodzenie

Operacja klasyczna Babcocka - usunięcie żylaków, w okolicy pachwiny do światła żyły odpiszczelowej wprowadza się elastyczną metalową sondę którą przesuwa się przez całą żyłę, po podwiązaniu i przecięciu usuwa się całą żyłę

Metoda Lintona - podpowięziowe otwarte podwiązanie i przecięcie żył przeszywających oraz usunięcie niewydolnych żył powierzchniowych

CZĘŚĆ VII

Ogon Spence'a - droga pachowa odpływu chłonki z bocznych kwadrantów pierso i wypustki gruczołowej

Operacja Maddena - odjęcie piersi wraz z powięzią mięśnia piersiowego większego i węzłami chłonnymi pachy

Operacjaa Peteya - jak Maddena z tym, że dodatkowo usuwa się mięsień piersiowy mniejszy

Operacja Halsteda - odjęcie piersi wraz z mięśniem piersiowym większym i węzłami pachy

Operacja prosta - odjęcie piersi wraz z podwięzią mięśnia piersiowego większego