Podstawowe pojęcia statystyki

 

CELE STATYSTYKI:

-analiza struktury procesów masowych

-poszukiwanie powiązań między procesami

-analiza dynamiki struktur i procesów zjawisk masowych

-wnioskowanie statystyczne

STATYSTYKA- nauka traktująca o metodach ilościowych badania prawidłowości zjawisk (procesów) masowych.

ZBIOROWOŚĆ STATYSTYCZNA -zbiór elementów (osób, rzeczy, faktów) poddanych badaniu statystycznemu, podobnych ale nie jednakowych. Dzielimy ją na zbiorowość generalną i populację generalną (wszystkie elementy)

JEDNOSTKA STATYSTYCZNA- element zbiorowości statystycznej

CECHY STATYSTYCZNE – właściwości jednostki statystycznej

 

PODZIAŁ CECH: na stałe i zmienne

 

§         CECHY STAŁE-nie podlegają badaniu statystycznemu, ale są bardzo przydatne (definiują jednostki statystyczne definiują zbiorowości)

§         CECHY ZMIENNE- różnicują jednostki statystyczne

                       Cechy zmienne dzielimy na ilościowe (mierzalne) jakościowe

                       (niemierzalne)

§         CECHY ILOŚCIOWE - np. wzrost, ciężar

§         CECHY JAKOŚCIOWE-poziom wykształcenia, kolor oczu,

Cechy ilościowe dzielimy na skokowe i ciągłe

§         CECHY SKOKOWE- takie które przyjmują niektóre wartości ze zbioru liczb rzeczywistych (np. liczba dzieci w rodzinie)

§         CECHY CIĄGŁE- wzrost, ciężar ciała

 

SKALE POMIAROWE:

1.Skala nominalna (najsłabsza ze skal) rozróżniamy za jej pomocą elementy (kobieta, mężczyzna)

2.Skala porządkowa (silniejsza) może dokonać rankingu (co lepsze co gorsze) i skala nominalna się w niej zawiera

3.Skala przedziałowa (s.1i2 się w niej zawierają) odp. na pyt. o ile dane zjawisko, jednostka jest mniejsza czy większa. Np. C’

4.Skala ilorazowa (s.1,2i3 się w niej z,) odp. na pyt. o ile razy to co w 3. (wzrost, waga, St. Kalwina –mnie ma w nich mniej niż zero)

BADANIA STATYSTYCZNE- zespół czynności mających na celu określenie w zbiorowości statystycznej prawidłowości

CELE BADAŃ STATYSTYCZNYCH

-poznanie rozkładów badanych cech

-poznanie współzależności między cechami

-analiza dynamiki badanych zjawisk i procesów

RODZAJE BADAŃ STATYSTYCZNYCH

1.badanie pełne np. spis powszechny (celem jest zbadanie wszystkich jednostek statystycznych w badanej zbiorowości)

2.badanie częściowe- badamy tylko cześć zbiorowości, tutaj wykorzystuje się metodę reprezentatywną (na podstawie próby wyciągnąć wnioski)

3.szacunki-stosujemy wtedy kiedy nie możemy użyć pełnej ani częściowej, kiedy nie możemy dotrzeć do jednostek

 

 

ETAPY BADAŃ STATYSTYCZNYCH

1. przygotowanie badań statystycznych. (określenie celu b., określenie przedmiotu b., ustalenie zakresu b., wybór metody badania,

2. zbieramy materiał statystyczny (materiał statystyczny pierwotny- zebrany dla naszego konkretnego badania materiał statystyczny .wtórny- został zebrany na potrzeby innego badania który teraz wykorzystujemy w naszym badaniu)

3. opracowanie materiału statystycznego (grupowanie-w sposób typologiczny lub wariancyjny)

4. prezentacja materiału statystycznego (tablice, tabele jedno lub wielo wymiarowe, wykresy, szeregi statystyczne,

5. analiza statystyczna (wzory, przeliczenia, interpretacje)

 

SZEREG STATYSTYCZNY- ciąg wielkości statystycznych uporządkowany według jakiegoś  kryterium. Wyróżniamy szeregi: strukturalne (np. szereg ważony) szczegółowe (szczegółowy prosty) kumulacyjne, geograficzne, dynamiczne albo chronologiczne.

SZEREG SZCZEGÓŁOWY PROSTY- (wyliczający) to ciąg wartości cechy statystycznej uporządkowanych w sposób niemalejący i nierosnący.

 

 RODZAJE CHARAKTERYSTYK dla rozkładu jednej zmiennej:

- miary przeciętne

- miary zmienności

- miary asymetrii

- miary koncentracji

Rozkład czyli rozdział wartości danej cechy czyli struktura podziału

MIARY PRZECIĘTNE

§         średnie klasyczne (śr. arytmetyczna- najbardziej podstawowa, śr. harmoniczna, śr. geometryczna, śr. kwadratowa)

§          modalna (wartość typowa, dominanta)

§         mediana ( szczegółowy przypadek kwartyli- które dzielą się na kwartale, decyle, wentyle)

MEDIANA- wartość środkowa- taka wartość cechy albo zmiennej która dzieli zbiór obserwacji na dwie równe części ze względu na liczebność tych części.

WARIANCJA- średnia arytmetyczna z kwadratów odległości, podstawowa miara zmienności

KURIOZA- podstawowa miara koncentracji rozkładu

 

 

ZDARZENIE ELEMENTARNE-podstawowe, pierwotne pojecie w prawdopodobieństwie, jest to wynik doświadczenia losowego

DOŚWIADCZENIE-jest to eksperyment lub obserwacja

LOSOWE- nie jesteśmy w stanie określić wyniku tego doświadczenia pomimo sprecyzowania warunków w których doświadczenie przebiega np.rzut monetą

WŁAŚCIWOŚCI ZDARZEŃ ELEMENTARNYCH.

-zdarzenie elementarne może zajść lub nie

-jedno ze zdarzeń. na pewno zajdzie

-zaistnienie jednego zdarzenia. wyklucza zaistnienie innych zdarzeń (wykluczają się)

RODZAJ PRZESTRZENI:

-przestrzeń skończona np. .rzut kostką

-przestrzeń nieskończona przeliczalna np. rzut monetą do momentu wyrzucenia orła

-przestrzeń nieskończona nieprzeliczalna, dotyczy zbioru liczb rzeczywistych np. wzrostu, czasu