Rynki finansowe. K. Śledzik

• 1. Znaczenie i funkcje rynków finansowych.

Podstawowe podmioty gospodarki:

• Gospodarstwa domowe

• Przedsiębiorstwa

• Jednostki administracji centralnej i lokalnej

• Sfera produkcji niematerialnej (nauka, służba zdrowia, kultura, wojsko)

Przepływ bieżących strumieni pieniężnych pomiędzy podmiotami

Na rynku finansowym spotykają się:

• Podmioty posiadające nadwyżki środków finansowych i poszukują możliwości ich korzystnego zagospodarowania (zainwestowania);

• Podmioty posiadające niedobór środków finansowych i zgłaszające chęć ich pozyskania w celu finansowania swojej bieżącej i długoterminowej działalności;

• Instrument finansowy - jest to umowa (kontrakt) pomiędzy dwiema stronami (kapitałodawcą; i kapitałobiorcą), regulująca zależności finansowe między tymi stronami.

• Podział instrumentów finansowych:

• Instrumenty finansowe mające charakter własnościowy (akcje, udziały w przedsiębiorstwie);

• Instrumenty finansowe mające charakter wierzytelności (kredyty bankowe i obligacje);

• Instrumenty finansowe mające charakter terminowy (kontrakty terminowe, opcje);

• instrumenty finansowe są swoistymi „nośnikami siły nabywczej”

• z formalnego punktu widzenia są to zobowiązania finansowe (dla sprzedających), tj., roszczenia dotyczące majątku jednych podmiotów względem innych,

• dla emitenta instrument finansowy jest zobowiązaniem i elementem pasywów dla posiadacza (nabywcy) jest wierzytelnością i elementem aktywów,

• wyjątkiem są instrumenty oparte na idei kredytu bankowego w którego przypadku jest dokładnie odwrotnie, kredyt jest zobowiązaniem, ale dla korzystającego z niego, a wierzytelnością dla go udzielającego

• z punktu widzenia ekonomicznego są obietnicami (przyrzeczeniami zwrotu wraz z odpowiednim wynagrodzeniem),

• jak dla każdej obietnicy kluczowe znaczenie ma zaufanie do emitenta (dającego obietnicę),

• mogą mieć formę papieru wartościowego (wtedy są tzw. drukiem ścisłego zarachowania) i powinny być specjalnie ewidencjonowane,

• mogą mieć formę zdematerializowaną – wtedy muszą być złożone do depozytu w KDPW w Warszawie (tak jest z akcjami),

• zawsze bez względu na formę muszą być ewidencjonowane przez podmioty je zbywające i nabywające zgodnie z zasadami rachunkowości,

• mogą przybierać formę odpowiednio sporządzonej i ewidencjonowanej umowy,

Rynek finansowy - jest to rynek na którym dokonuje się transakcji instrumentami finansowymi.

„jest to miejsce zawierania transakcji mających za przedmiot szeroko rozumiany kapitał finansowy” M. Wypych, Finanse i instrumenty finansowe

• Instytucja finansowa

jest to podmiot świadczący usługi związane z zawieraniem transakcji, których przedmiotem są instrumenty finansowe.

• funkcje ekonomiczne instytucji finansowych

  • pogłębianie społecznego podziału pracy i w efekcie obniżanie kosztów transakcyjnych na świadczone usługi finansowe

  • czynne pośrednictwo finansowe – polegające na tworzeniu własnych instrumentów finansowych

  • pasywne pośrednictwo finansowe – polegające na pośredniczeniu w obrocie cudzymi instrumentami finansowymi

  • przejmowanie ryzyka finansowego

  • przekazywanie informacji cenowej

  • rola „stabilizatora” instytucjonalnego na tle „kruchości” instrumentów finansowych i niestabilności rynku finansowego

Instytucja finansowe:

• pasywne: kantory walutowe, domy maklerskie, firmy faktoringowe, pośrednictwo kredytowe, inne.

• aktywne: banki centralne, TU, Tow. inwestycyjne (otwarte, zamknięte), fundusze emerytalne, firmy venture capital, banki komercyjne -- banki inwestycyjne.

Struktura rynku finansowego

Rynek pieniężny jest podstawowym elementem rynku finansowego, na którym przedmiotem obrotu są krótkoterminowe instrumenty kredytowe (roszczenia finansowe) o najwyższym stopniu płynności i tradycyjnym terminem ich spłaty do 1 roku.

• kształtuje się na nim popyt i podaż pieniądza oraz aktualna cena pieniądza;

• jest w znacznym stopniu kontrolowany przez bank centralny;

• występuje na nim znaczna liczba pośredników finansowych;

• dostarcza kapitału na finansowanie działalności bieżącej banków;

• jest rynkiem hurtowym, transakcje prowadzone są w znacznym rozmiarach, dużymi kwotami, na krótkie terminy;

Podział rynku pieniężnego:

- Otwarty - (rynek emisji i obrotu różnych instrumentów dłużnych podmiotów niebankowych);

• Zamknięty – (tzw. międzybankowy);

• Pierwotny – (wprowadzenie do obrotu papierów wartościowych);

• Wtórny – (obrót wprowadzonymi papierami wartościowymi);

- Hurtowy – (rynek lokat międzybankowych i krótkoterminowych dłużnych papierów wartościowych);

• Detaliczny – (rynek operacji bankowych z klientem);

STRUKTURA RYNKU PIENIĘŻNEGO

• MIĘDZYBANKOWY –prowadzone na nim operacje instrumentami finansowymi są zastrzeżone wyłącznie dla banków komercyjnych i banku centralnego

• DETALICZNY RYNEK BANKOWY – rynek lokat krótkoterminowych i kredytów bankowych różnych podmiotów gosp.: gospodarstw domowych, przedsiębiorstw, sektora publicznego i niebankowych instytucji finansowych

• RYNEK KRÓTKOTERMINOWYCH BONÓW LOKACYJNYCH –rynek weksli i innych papierów wartościowych emitowanych przez niebankowe podmioty gosp.

• RYNEK WALUTOWY- segment rynku pieniężnego, na którym dominują banki komercyjne wykonujące na nim operacje walutą obcą i dewizami

• Uczestnicy Rynku pieniężnego:

• Banki

• Podmioty gospodarcze

• Instytucje finansowe

• Państwo

• społeczeństwo

FUNKCJE rynku pieniężnego:

• źródło utrzymania płynności finansowej wszystkich podmiotów gospodarczych

• rynek rezerw kasowych sektora bankowego i gospodarki finansowej państwa

• miejsce kształtowania stóp procentowych w krótkoterminowych i średnioterminowych operacjach z klientami

• stworzenie bankowi centralnemu możliwości wywierania wpływu na koniunkturę

Instrumenty polityki pieniężnej:

• Instrumenty kontroli ogólnej

• Instrumentu kontroli selektywnej

• Oddziaływanie przez perswazję

Instrumenty kontroli ogólnej:

1. Operacje otwartego rynku

2. Polityka rezerw obowiązkowych

3. Polityka refinansowania banków

Operacje otwartego rynku inicjuje zawsze bank centralny, kupując lub sprzedając tyle papierów wartościowych (bony skarbowe, obligacje skarbowe, bony pieniężne) ile uważa za właściwe w celu pożądanego kształtowania podaży pieniądza.

Wywierają wpływ na poziom stopy procentowej. Sprzedaż bonów skarbowych przez bank centralny powoduje spadek ich kursów realizacyjnych, co oznacza faktyczny wzrost stopy procentowej. Skup obligacji czy bonów skarbowych wywiera bezpośredni wpływ na obniżenie ich stopy procentowej.

Polityka rezerw obowiązkowych

• Rezerwy tworzone są dzięki odprowadzeniu przez bank komercyjny na rachunek w banku centralnym części środków pieniężnych zgromadzonych wcześniej w postaci depozytów.

• Wysokość rezerw obowiązkowych ustala bank centralny. Głównym celem stosowania rezerw jest regulowanie ilości pieniądza kreowanego przez banki komercyjne

Wady polityki rezerw obowiązkowych:

• Bankom trudno jest się dostosować do wymaganego poziomu rezerw.

• Rezerwy nie gwarantują wypłacalności banków.

• Polityka refinansowania banków polega na udzielaniu przez bank centralny bankom komercyjnym kredytów: redyskontowego, lombardowego i innych kredytów refinansowych.

Kredyt redyskontowy- w gospodarce rynkowej jest podstawową formą zasilania finansowego banków komercyjnych przez bank centralny. Operacja redyskontowa polega na zakupie przez bank centralny weksli, których termin wykupu jeszcze nie nadszedł. W wyniku tego zwiększają się aktywa banku centralnego oraz powiększa się podaż pieniądza bankowego, pozostawionego do dyspozycji banków komercyjnych.

Kredyt lombardowy- udzielany jest bankom komercyjnym na bardzo krótkie terminy pod zastaw papierów wartościowych, zwykle do wartości 75% ich wartości nominalnej.

Instrumenty selektywnej kontroli polityki pieniężnej

(instrumenty sterowania bezpośredniego)

Bezpośrednie instrumenty polityki pieniężnej:

• Kontrola wielkości udzielanych kredytów (pułapy kredytowe)

• Kontrola stóp procentowych

• Polityka selektywnych wskaźników rezerwowych

• Wskazywanie bankom komercyjnym celów, na które mogą być przeznaczone kredyty, lub też całkowity zakaz ich udzielania

Inflacja

• spadek wartości realnej pieniądza

• Rodzaje :

pełzająca – < 5% rocznie,

krocząca – 5-10% rocznie,

galopująca – wzrost cen od kilkudziesięciu do ok. 150 % w skali rocznej,

hiperinflacja – roczny wzrost cen o ok. 150% lub więcej.

• Zjawisko procentu wiąże się przede wszystkim z bankowością:

• Kredyty

• Oszczędności

• Konta osobiste

• Książeczki mieszkaniowe

• Lokaty kapitału

Oprocentowanie - wyznaczanie przyszłej wartości danej kwoty przy określonych warunkach*(*stopa dyskontowa)

Dyskontowanie - Wyznaczanie wartości bieżącej danej kwoty przy określonych warunkach*

Sekwencja hossy i bessy wg J. Pringa

Krach	13	Wzrost cen mobilizuje podaż papierów wartościowych, nowe emisje trafiają na rynek
	14	Następuje wzrost kosztu kapitału pożyczkowego, wynikający ze wzrostu popytu i/lub zmniejszenia podaży pieniądza przez władze monetarne
	15	Ceny gwałtownie spadają, z dnia na dzień zanikają możliwości finansowania przyjętej pozycji; w rezultacie następuje samonapędzająca się spirala spadku cen, każdy chce wyjść z rynku w tym samym czasie
	16	Wychodzą na jaw różnego rodzaju działania sprzeczne z prawem, co powoduje spadek zaufania do rynku
	17	Agencje rządowe lub quasi-rządowe usiłują (na ogół bez powodzenia) podtrzymać rynek; podobna sytuacja powstaje, jeżeli chodzi o działanie banków komercyjnych (np. J.P. Morgan, jedna z czołowych postaci amerykańskiego świata finansowego z początku XX w., usiłował podtrzymywać w 1929 r. rynek, dokonując interwencyjnych zakupów akcji).

Narodowe a międzynarodowe
rynki finansowe

Kryteria rozróżnienia:

• domicyl uczestników transakcji (rezydenci i nierezydenci),

• waluta transakcji (waluta narodowa i waluty obce),

• prawo stosowane w przypadku zawierania transakcji (prawo krajowe i prawo obce).

Rynek walutowy - miejsce zetknięcia podaży walut i popytu na nie, przez co dochodzi do ustalenia kursów walutowych.

Rynek walutowy inaczej definiowany to ogół podmiotów dokonujących transakcji wymiany walut oraz mechanizm ekonomiczny umożliwiający przeprowadzanie tych transakcji.

Funkcje rynku walutowego:

• umożliwia wycenę walut obcych,

• umożliwia porównywanie cen towarów i usług między krajami,

• informuje o ograniczoności zasobów walut,

• umożliwia transfer siły nabywczej między krajami,

• jest podstawowym elementem w mechanizmie alokacji zasobów w skali światowej.

Klasyfikacja rynków walutowych:

• krajowy i międzynarodowy

• wolny, reglamentowany, heterogeniczny

• giełdowy, pozagiełdowy

• kasowy, terminowy

• tradycyjny oraz walutowych instrumentów pochodnych (nieostry podział zaproponowany przez Bank Rozrachunków Międzynarodowych, ale bardzo wygodny)

Segmenty rynku walutowego z punktu widzenia charakterystyki stron transakcji walutowych:

• segment tworzony przez banki dewizowe

• segment tworzony przez banki dewizowe i niebankowe instytucje finansowe

• segment tworzony przez banki dewizowe i podmioty niefinansowe

Kurs walutowy jest ceną jednej waluty wyrażoną w innej walucie, określając proporcje wymiany jednej waluty na inną

Przykład notowania bezpośredniego kursu walutowego (bank w Warszawie)

1 USD = 2,8482 – 2,8492 PLN

lub

USD/PLN = 2,8482/2,8492

Przykład notowania pośredniego kursu walutowego (bank w Londynie)

1 GBP= 1,6588 – 1,6598 USD

lub

GBP/USD = 1,6588/1,6598

Transakcje walutowe zawierane na tradycyjnym rynku walutowym
(wg BRM):

• transakcje spot

• transakcje outright forward

• transakcje foreign exchange swaps

Nieco inna interpretacja:

• transakcje kasowe z terminem wykonania w ciągu dwóch dni roboczych, z datami waluty

  • „dziś” (today)

  • „jutro” (tomorrow)

  • „pojutrze” (spot) - w ciągu drugiego dnia roboczego

• transakcje terminowe z terminem wykonania późniejszym niż dwa dni robocze:

  • outright forward – dostawna

  • NDF (non-deliverable forward) – niedostawna

  • CDF (contract for difference) – niedostawna

• transakcje swapu walutowego (FX swap)

  • spot/forward – połączenie transakcji spot z transakcją forward

  • forward/forward – połączenie 2 transakcji forward

Motywy zawierania transakcji walutowych:

• arbitraż Motyw zarobkowy

• spekulacja Motyw zarobkowy

• hedging Motyw zabezpieczający

Arbitraż walutowy – operacja przynosząca zysk, wykorzystująca różnice kursów walutowych istniejące w danym momencie między różnymi rynkami walutowymi w odniesieniu do jednej waluty lub większej ich liczby.

Rodzaje arbitrażu walutowego:

• wyrównawczy, różnicowy,

• dwuwalutowy, trójwalutowy, wielowalutowy,

• krajowy, zagraniczny,

• bezpośredni, pośredni.

Arbitraż procentowy – operacja przynosząca zysk, wykorzystująca różnice oprocentowania porównywalnych lokat (lub kredytów) w kraju i zagranicą.

Warunek opłacalności arbitrażu procentowego:

Rodzaje arbitrażu procentowego:

• wyrównawczy, różnicowy

Spekulacja walutowa – działanie z zamiarem osiągnięcia zysku z antycypowanych korzystnych zmian kursów walut. W odróżnieniu od arbitrażu walutowego podmiot spekulujący utrzymuje zawsze otwartą pozycję w walucie będącej przedmiotem spekulacji. Naraża się więc świadomie na ryzyko niekorzystnych zmian kursu określonej waluty.

Rodzaje spekulacji walutowej:

• na zwyżkę kursu waluty <„bycza”>, na zniżkę kursu waluty <„niedźwiedzia”>,

na rynku kasowym, na rynku terminowym

Hedging – działanie mające na celu ograniczenie lub wyeliminowanie negatywnych skutków zmian kursów walutowych.

Ryzyko walutowe to w wąskim ujęciu możliwość poniesienia straty na skutek niekorzystnych zmian kursów walutowych, czy wyrażając to inaczej, na skutek ukształtowania się kursu walutowego w przyszłości na poziomie odmiennym od obecnych oczekiwań.

Rodzaje ryzyka kursowego:

- formalne,

- faktyczne.

Formalne ryzyko kursowe znajduje swoje odzwierciedlenie w ewidencji księgowej i dzieli się na:

• ryzyko poszczególnych transakcji

• ryzyko translacji (przeliczeniowe), które z kolei składa się z ryzyka bilansowego i ryzyka konsolidacyjnego

Faktyczne ryzyko kursowe jest ryzykiem ekonomicznym, które trudno skwantyfikować

Postawa wobec ryzyka kursowego:

• Pasywna – oznaczająca bierne ponoszenie ryzyka

• Aktywna – oznaczająca podejmowanie działań, które mają doprowadzić do całkowitego wyeliminowania skutków zmian kursów lub ich ograniczenia

Zarządzanie ryzykiem kursowym - zespół metod i środków nakierowanych na ograniczenie wpływu ryzyka kursowego na funkcjonowanie podmiotu gospodarczego i osiąganie przez ten podmiot założonych celów działania.

W zarządzaniu ryzykiem kursowym w przedsiębiorstwie należy:

• identyfikować rodzaje i źródła ryzyka

• dokonać pomiaru ryzyka

• ocenić oddziaływanie ryzyka na przedsiębiorstwo

• dokonać wyboru właściwych metod i środków ograniczania ryzyka

• na bieżąco monitorować skuteczność i efektywność zastosowanych metod i środków

Metody zabezpieczania się przed ryzykiem kursowym:

• metoda przezorności

• metoda ograniczania ryzyka

• metoda podziału ryzyka

• metoda kompensaty ryzyka

• metoda przeniesienia ryzyka

• metoda przerzucenia ryzyka

Metody wewnętrzne zabezpieczania się przed ryzykiem kursowym:

• wybór waluty krajowej w rozliczeniach

• klauzule waloryzacyjne

• przyspieszenia i opóźnienie rozliczeń

(leads and lags)

• kompensata wewnętrzna

Metody zewnętrzne zabezpieczania się przed ryzykiem kursowym:

• ubezpieczenie ryzyka w towarzystwie ubezpieczeniowym

• hedging finansowy

• dyskonto weksli wystawionych w walucie obcej

• faktoring eksportowy

• forfaiting

• terminowe transakcje walutowe

• walutowe transakcje futures

• walutowe transakcje opcyjne

Systemy kursów walutowych
(wg metodologii MFW i Banku Światowego):

1. Systemy kursu płynnego

   • niezależny kurs płynny (independent float, free float)

   • lekko regulowany kurs płynny (lightly managed float)

2. Systemy pośrednie

   • regulowany kurs płynny (managed float)

   • kurs pełzający w szerokim paśmie wahań (crawling broad band)

3. Łagodne systemy kursów stałych

   • kurs pełzający w wąskim paśmie wahań (crawling narrow band)

   • kurs pełzający w określonej skali (crawling peg)

   • kurs usztywniony w paśmie wahań (pegged within band)

   • kurs sztywny powiązany (fixed peg)

4. Restrykcyjne systemy kursów stałych

   • izba walutowa (currency board)

   • „walutyzacja” („dolaryzacja” – dollarization)

   • unia walutowa (currency union)

Determinanty kursów walutowych w teorii i praktyce

Czynniki determinujące poziom kursu walutowego:

• ekonomiczne

  • strukturalne

  • techniczne

  • koniunkturalne

• pozaekonomiczne

  • polityczne

  • instytucjonalne

  • psychologiczne

• czynniki wewnętrzne

• czynniki zewnętrzne

Teorie kursu walutowego:

• teoria parytetu siły nabywczej

• efekt Fishera i międzynarodowy efekt Fishera

• prawo jednej ceny

• teoria parytetu stóp procentowych

• teoria elastycznościowa

• teoria portfelowa

• teoria monetarna

Rynek eurowalutowy – międzynarodowy rynek pieniężny, na którym przedmiotem transakcji są środki zgromadzone na rachunkach bankowych w określonych krajach, które to środki są odpożyczane poza narodowy system bankowy tych krajów, a pożyczki te nie podlegają rygorom narodowych regulacji prawnych.

Najważniejsze segmenty rynku eurowalutowego:

• rynek eurodolara, rynek euroeuro, rynek eurofunta sterlinga, rynek eurofranka szwajcarskiego, rynek eurojena japońskiego

Determinanty rozwoju rynku eurodolarowego:

• podażowe:

  • różnica oprocentowania lokat między Stanami Zjednoczonymi a Europą, na niekorzyść USA,

  • strukturalne ujemne saldo bilansu płatniczego USA,

• popytowe:

  • wprowadzone w 1957 r. przez Bank Anglii ograniczenia w wykorzystywaniu funta sterlinga jako międzynarodowej waluty transakcyjnej w powiązaniu z restrykcyjną polityką pieniężną,

  • ograniczony dostęp zagranicznych banków do amerykańskiego rynku pieniężnego

Uczestnicy rynku eurowalutowego:

• banki komercyjne,

• banki centralne,

• instytucje finansowe niebankowe,

• międzynarodowe organizacje finansowe,

• podmioty niefinansowe.

Instrumenty rynku eurowalutowego:

• instrumenty krótkoterminowe z terminem wypowiedzenia (np. call money) albo na określony czas bez możliwości wypowiedzenia (np. money at three month fixed),

• krótkoterminowe papiery dłużne emitowane przez banki (np. Eurodollar certificates of deposit), czy też przez korporacje (np. Eurocommercial papers),

• pożyczki typu roll-over.

Motywy uczestniczenia w rynku eurowalutowym:

• motyw „płynnościowy”

• arbitraż procentowy

• spekulacja

• hedging

• motyw prestiżu

Podstawowe cechy charakterystyczne operacji na rynku eurowalutowym:

• szybkość zawierania transakcji

• „okrągłe” sumy transakcji w obrocie międzybankowym

• swoiste wystandaryzowanie okresów operacji

Spread na rynku eurodolarowym:

Czynniki determinujące niższy poziom spreadu na rynku eurodolarowym:

• brak kontroli eurobanków ze strony banku centralnego, w rezultacie czego nie są stosowane rezerwy obowiązkowe,

• korzyści skali (wyższa przeciętna wartość depozytów i pożyczek, niższe koszty operacyjne),

• wyższa efektywność działania eurobanków, w rezultacie czego mogą być oferowane konkurencyjne stopy procentowe,

• brak gwarancji depozytów,

• kierowanie pożyczek do wiarygodnych klientów.

International Banking Facilities (IBF) to zakrajowy, lecz dolarowy rynek pieniężny w USA utworzony w grudniu 1981 r.

IBF pozwalały instytucjom depozytowym w USA:

• oferować usługi nierezydentom USA wolne od federalnych i lokalnych podatków dochodowych oraz wymagań FED dotyczących minimalnej rezerwy obowiązkowej nakładanych na banki amerykańskie,

• bardziej efektywnie konkurować z bankami zagranicznymi działającymi na rynku eurodolarowym,

przeprowadzać operacje w USA, lecz z obowiązkiem prowadzenia oddzielnych ksiąg dla IBF

Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem wierzyciela (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia , które może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny. Świadczenie pieniężne polega np. na płaceniu procentów od obligacji. Świadczenie niepieniężne może polegać np. na uprawnieniu do zamiany obligacji na akcje spółki emitującej obligacje (obligacje zamienne), czy prawie pierwszeństwa w objęciu akcji nowej emisji dokonanej przez spółkę emitującą obligacje.,

Wyróżnienie euroobligacji wg Banku Rozrachunków Międzynarodowych:

Emisja obligacji	dokonywana przez:
	rezydentów
wyrażonych w walucie krajowej	A
wyrażonych w walucie obcej	C

A – obligacje krajowe,

B – obligacje zagraniczne,

C+D – euroobligacje,

B+C+D – obligacje międzynarodowe.

Euroobligacja jest papierem wartościowym na okaziciela, emitowanym w innej walucie niż waluta krajowa emitenta i rozprowadzanym najczęściej przez międzynarodowe konsorcja bankowe.

Wartość emisji: zwykle w zakresie 100-1000 mln USD.

Emitenci: rządy, międzynarodowe organizacje finansowe, banki i instytucje finansowe, przedsiębiorstwa.

Termin wykupu: zwykle do 10 lat, z reguły 5-7 lat.

Odsetki: płatne z reguły co rok, albo półrocznie.

Notowanie na giełdach: w Londynie lub w Luksemburgu.

Spłata kapitału	z reguły jednorazowo, w terminie wykupu obligacji; bywa, że spłata kapitału następuje w ratach w okresie życia obligacji; bywa, że spłata kapitału jest powiązana ze zmianami indeksu giełdowego
Rentowność	zależna od referencyjnej stopy procentowej oraz ratingu kredytowego
Zabezpieczenie	z reguły dług niezabezpieczony; bywa, że obligacja jest zabezpieczona na majątku emitenta
Status podatkowy	obligacje są wolne od podatku pobieranego u źródła (withholding tax)
Jednostkowa wartość obligacji	$1000 - $10000

Formy euroobligacji:

• Euroobligacje o stałym oprocentowaniu (zwyczajne – straight Eurobonds)

• Euroobligacje o zmiennym oprocentowaniu (FRN – floating rate notes)

• Euroobligacje zerokuponowe (zero coupon Eurobonds)

• Euroobligacje zamienne (convertible Eurobonds)

• Euroobligacje dwuwalutowe (dual currency Eurobonds)

Procedury emisji euroobligacji:

• open pricing,

• bought deal,

• fixed pricing.

Euroakcje (Euroequities) to akcje rozprowadzane z reguły przez międzynarodowe konsorcja bankowe jednocześnie na różnych rynkach narodowych.

• Transze emisji akcji: narodowa (national tranche) i międzynarodowa (international tranche).

Kwity depozytowe (depositary receipts) to papiery wartościowe wystawiane zagranicą na podstawie przekazanych do depozytu krajowych papierów wartościowych (najczęściej akcji), stanowiące przedmiot obrotu na zagranicznym rynku kapitałowym.

• ADR – Amerykańskie Kwity Depozytowe (obrót w USA)

• GDR – Globalne Kwity Depozytowe (obrót na przynajmniej dwóch rynkach, z których jeden

• może być rynkiem amerykańskim)

Podmioty uczestniczące w emisji kwitów depozytowych:

• emitent akcji, na podstawie których są wystawiane zagranicą kwity depozytowe

• bank depozytowy

• bank powiernik

• firma inwestycyjna organizująca emisję

• doradca prawny

• biegły rewident

• agencja IR

Najważniejsze stosunki prawne wiążące uczestników emisji kwitów depozytowych:

• umowa zawierana między spółką – emitentem akcji a głównym organizatorem emisji (lead manager) zbliżona do umowy zlecenia – Mandate letter

• umowa subskrypcyjna (subscription agreement) zawierana między spółką – emitentem akcji a pozostałymi organizatorami emisji

• umowa depozytowa (deposit agreement) zawierana między spółką - emitentem akcji a bankiem depozytowym

• umowa powiernicza (custodian agreement) zawierana między bankiem depozytowym a bankiem powiernikiem

Emisja i obrót ADR:

• ADR poziomu I są wystawiane przez bank depozytowy na podstawie nabytych przez niego akcji na rynku wtórnym i są przedmiotem obrotu na rynku OTC w ramach tzw. tabeli ofert (Bulletin Board),

• ADR poziomu II są wystawiane przez bank depozytowy na podstawie wcześniej wyemitowanych akcji i są przedmiotem obrotu giełdowego,

• ADR poziomu III są wystawiane przez bank depozytowy na podstawie nowych akcji i są przedmiotem obrotu na rynku giełdowym,

• RADR są wystawiane przez bank depozytowy na podstawie nowych akcji i rozprowadzane wśród inwestorów kwalifikowanych zgodnie z Zasadą 144A (144A Rule).

Swap jest umową, na mocy której dwie strony kupują i sprzedają wzajemnie serię strumieni finansowych, charakteryzujących się stałym lub zmiennym oprocentowaniem, w tej samej lub różnych walutach, których wartość jest dla stron ekwiwalentna w momencie zawarcia umowy.

Swapy finansowe:

• swapy walutowe (currency swaps, currency interest rate swaps – CIRS)

• swapy procentowe (interest rate swaps – IRS)

W swapie walutowym strony transakcji przekazują sobie wzajemnie, w momencie zainicjowania operacji, określone równoważne sumy wyrażone w dwóch różnych walutach i zwracają je sobie w czasie obowiązywania umowy wg ustalonego wcześniej planu określającego zasady i terminy płatności odsetek oraz amortyzacji kapitału.

W swapie procentowym strumienie finansowe podlegające wymianie między stronami transakcji są wyrażone w tej samej walucie, więc nie występuje transfer dewiz.

• Swapy kuponowe polegają na wymianie stałej stopy procentowej na zmienną stopę procentową.

• Swapy bazowe charakteryzuje wymiana jednej zmiennej stopy procentowej na inną zmienną stopę procentową.

• Swapy procentowe polegające na zamianie odsetek od zobowiązań to swapy oparte na zobowiązaniach (liabilities swaps).

• Mogą też być swapy oparte na aktywach (assets swaps) służące podwyższeniu rentowności lokaty kapitału.

• Oprócz swapów standardowych nazywanych waniliowymi (plain vanilla swaps) występują swapy niestandardowe określane jako swapy egzotyczne.

• Swapy procentowe mogą być używane do zabezpieczenia przyszłych przepływów finansowych przed niekorzystnymi zmianami stóp procentowych.

Szczególne rodzaje swapów procentowych:

• Swapy teminowe (forward swaps)

• Swapy zerokuponowe (zero-coupon swaps)

• Swapy o zmieniającej się stałej stopie procentowej (variable fixed rate swaps)

• Swapy o zmieniającej się w czasie wartości nominalnej

  • Amortyzowane (amortizing swaps)

  • Zaliczkowe (accreting swaps)

  • Roller-coaster swaps

• Swapy z opcją zmiany okresu transakcji

  • Callable swaps

  • Putable swaps

  • Extendable swap

• Swapy z limitem zmiany zmiennej stopy procentowej

  • Capped swaps

  • Floored swaps

  • Collared swaps

Istotne elementy swapów procentowych:

• Strony transakcji

• Termin zawarcia transakcji i jej początek

• Termin zakończenia transakcji

• Definicja stałej i zmiennej stopy procentowej

• Termin płatności stałej i zmiennej stopy procentowej

• Baza odsetkowa

  • „na bazie rynku obligacji” (30/360, ACT/365, ACT/ACT)

  • „na bazie rynku pieniężnego” (ACT/360)

• Sposób rozliczenia (brutto lub netto)

• Dokumentacja transakcji (wg ISDA bądź wg BBA)

Korzyści ze stosowania swapów finansowych:

• Ograniczenie ryzyka kursowego oraz ryzyka stopy procentowej

• Obniżenie kosztów zaciąganych pożyczek lub zwiększenie efektywności inwestycji

• Instrument pozwalający ominąć ograniczenia dewizowe

• Umożliwienie pośredniego dostępu do rynków, które z przyczyn podatkowych lub prawnych nie są inaczej dostępne

• Substytut transakcji pożyczkowych

• Umożliwienie zamiany oprocentowania zobowiązań lub należności