RYNEK KRÓTKOTERMINOWYCH PAPIERÓW KOMERCYJNYCH
Papiery komercyjne to krótkoterminowe papiery dłużne, emitowane głównie przez podmioty spoza sektora finansowego, takie jak działające w różnych sektorach gospodarki przedsiębiorstwa, ale też przez Narodowe Fundusz Inwestycyjne i banki. Papiery te określa się również mianem krótkoterminowych papierów dłużnych przedsiębiorstw (KPD), krótkoterminowych papierów wierzycielskich lub, commercial papers. Potocznie używa się takich określeń, jak bony komercyjne, weksle komercyjne czy KWIT-y.
Obecnie wykorzystywane są trzy podstawy prawne emisji papierów komercyjnych: kodeks cywilny, prawo wekslowe i ustawa o obligacjach.
Papiery komercyjne to krótkoterminowe, nie zabezpieczone, zbywalne zobowiązania pieniężne, imienne lub na okaziciela, emitowane ze ściśle określoną wartością nominalną i z określonym terminem zapadalności ( od 7 dni do 364 dni). Zaciągnięcie tego rodzaju zobowiązań umożliwia pozyskanie środków finansowych bezpośrednio na rynku pieniężnym. Emisje papierów komercyjnych są przeprowadzane w imieniu i na rzecz emitenta przez agenta emisji, którym z reguły jest bank lub (znacznie rzadziej) biuro maklerskie.
Do głównych instrumentów pozabankowego rynku pieniężnego należą bony pieniężne NBP, papiery komercyjne, krótkoterminowe papiery dłużne emitowane przez gminy oraz certyfikaty depozytowe.
Rynek papierów komercyjnych stanowi niewielki segment rynku pieniężnego. Jednak wśród papierów pozaskarbowych papiery komercyjne stanowią większość. Papiery komercyjne są emitowane w ramach programu emisji. Jego parametry szczegółowo określa umowa programowa, zawierana pomiędzy emitentem a agentem emisji. Papiery dłużne są emitowane w oddzielnych transzach, co umożliwia wykorzystanie tylko części zadłużenia i dostosowanie wartości zadłużenia do rzeczywistych potrzeb emitenta. Terminy zapadalności poszczególnych transz wahają się od 7 do 364 dni. W przeciwieństwie do bonów skarbowych, których terminy zapadalności są określone standardowo, terminy zapadalności papierów komercyjnych mogą być ściśle dostosowane do potrzeb emitenta. Największą popularnością cieszą się papiery o okresie zapadalności wynoszącym od 1 do 3 miesięcy.
Papiery komercyjne można scharakteryzować pod kątem podstawowych parametrów i cech, takich jak: oprocentowanie, nominał, okres emisji, forma prawna, zabezpieczenie. Pozwala to na wstępne przybliżenie zasad funkcjonowania rynku tych papierów.
Istnieją dwa rodzaje papierów komercyjnych: typu dyskontowego i kuponowego. Dyskontowe papiery komercyjne (których jest zdecydowana większość), podobnie jak bony skarbowe, są sprzedawane poniżej wartości nominalnej. Na koniec okresu inwestycji emitent wykupuje je, płacąc kwotę równą wartości nominalnej, która zawiera zwrot kapitału i odsetek.. W przypadku papierów komercyjnych typu kuponowego, w dniu wykupu inwestor otrzymuje nie tylko wartość nominalną, ale również kupon odsetkowy. Czasem dodatkowe kupony są wypłacane również w trakcie okresu inwestycji.
Papiery komercyjne mają wysoki nominał jednostkowy, wynoszący najczęściej 100 tys. PLN. Spotyka się również nominały w wysokości 500 tys. PLN i 1 miliona PLN.
Długość programu emisji jest z reguły określana w umowie programowej na 2-3 lata. Natomiast, jeżeli chodzi o okres emisji poszczególnych transz, to występują emisje o okresie zapadalności od 7 dni do 12 miesięcy. Przeważają jednak zdecydowanie papiery o okresach od 1 do 3 miesięcy, ponieważ takie jest zapotrzebowanie rynku.
Papiery komercyjne mają postać materialną lub zdematerializowaną, są emitowane jako imienne lub na okaziciela. Papiery komercyjne zmaterializowane są deponowane na rachunku depozytowym, a dane dotyczące ich nabywców są odnotowywane w rejestrze posiadaczy. Agent emisji wydaje dokument poświadczający zdeponowanie papieru komercyjnego. Dokumenty takie to: świadectwo depozytowe, kwit depozytowy, odpis lub bon komercyjny. Papiery komercyjne mogą być również zapisane na rachunku papierów wartościowym w banku.
Krąg nabywców papierów komercyjnych nie jest ograniczony podmiotowo. Inwestorami mogą być instytucje finansowe, podmiotu gospodarcze spoza sektora finansowego oraz osoby fizyczne
Nowością na polskim rynku papierów komercyjnych jest projekt emisji na rynku londyńskim za pośrednictwem Reiffeisen Centrobanku papierów dłużnych w walutach wymienialnych, tzw. Euro-Commerial Papers. Emisje papierów komercyjnych oparte na polskim prawie są podobne do bazujących na prawie angielskim. Firma, która pragnie wyemitować euro-commercial papers, musi spełniać wyższe kryteria niż w przypadku emisji papierów na rynku krajowym. Jest to rynek dla bardzo dobrych emitentów. Ich marka musi być rozpoznawalna za granicą. Powinni reprezentować rozwojową branżę.
W 1999r. na polskim rynku pieniężnym pojawiły się krótkoterminowe papiery dłużne gmin, określane jako bony komunalne. Ich zadaniem jest zapewnienie podmiotom samorządowym taniego i szybkiego źródła finansowania. Pierwszym emitentem tych papierów było miasto Radom, a organizatorem emisji Bank Energetyki. Bon komunalny jest instrumentem rynku pieniężnego o charakterze pożyczkowym, stanowiącym zobowiązanie emitenta do zwrotu określonej nominalnie kwoty w dniu jego wymagalności aktualnemu posiadaczami bonu. Jest nieoprocentowany, sprzedawany jest dyskontem. Termin zapadalności wynosi od 7 do 180 dni.
W krajach o rozwiniętej gospodarce rynkowej papiery komercyjne są alternatywnym, w stosunku do kredytu bankowego, źródłem pozyskania krótkoterminowych środków pieniężnych. Stanowią również ważny segment rynku pieniężnego. Rynek amerykański jest najlepiej rozwiniętym rynkiem papierów komercyjnych na świecie. Pod względem zadłużenia segment papierów komercyjnych przedsiębiorstw amerykańskich jest większy od rynku bonów skarbowych. Pozwala to przedsiębiorstwom na pozyskiwanie kwot rzędu 200 miliardów dolarów rocznie. Największą grupę emitentów (odwrotnie niż w Polsce) stanowią podmioty z sektora finansowego tj. banki, firmy finansujące sprzedaż, firmy faktoringowe, leasingowe, ubezpieczeniowe i inwestycyjne. Nabywcami na rynku papierów komercyjnych są prywatne fundusze emerytalne, fundusz powiernicze rynku pieniężnego, agendy rządowe, departamenty inwestycyjne banków, banki zagraniczne i przedsiębiorstwa inwestycyjne.

Rozwój rynku papierów komercyjnych w Polsce.
W 1992 roku Polski Bank Rozwoju jako pierwszy zaoferował polskim spółkom możliwość finansowania działalności przez emisje krótkoterminowych papierów dłużnych pod handlową nazwą „bony komercyjne”. Oferta została skierowana do spółek giełdowych oraz renomowanych spółek nie notowanych na giełdzie. Wkrótce włączyły się do tego również inne banki w tym banki zagraniczne działające w Polsce, wśród których pionierem był ING Bank.
W początkowym okresie banki organizujące i pośredniczące w emisji nabywały papiery na własny rachunek. Z roku na rok widoczny był dynamiczny wzrost wartości emisji.
W początkowym okresie emitentami papierów komercyjnych były spółki giełdowe lub działające w Polsce filie koncernów międzynarodowych. Pierwsza w Polsce nie notowaną na giełdzie firmą, nie będącą również filią koncernu zagranicznego, była Fabryka Elektrofiltrów z Pszczyny, która dokonała emisji w październiku 1995r. Później nastąpiły inne tego rodzaju emisje, min. Stoczni Szczecińskiej.
Przełomowym okresem stał się rok 1996, gdzie można było zaobserwować przyspieszenie rozwoju rynku papierów komercyjnych. Łączna wartość emisji wyniosła ponad 5 miliardów PLN. W tym roku w roli agentów emisji po raz pierwszy pojawiły się banki wyłonione w 1989r. w wyniku podziału NBP: Bank Śląski, Bank Gdański, Bank Przemysłowo-Handlowy oraz Powszechny Bank Kredytowy.
Do emisji papierów komercyjnych podchodzono z pewną nieufnością. Obecnie bariera ta została przełamana i zainteresowanie przedsiębiorstw tym sposobem pozyskiwania środków jest obecnie bardzo duża.
Na koniec 1998 r. zadłużenie z tytułu emisji papierów komercyjnych stanowiło 9% ogólnego zadłużenia z tytułu papieru krótkoterminowych, co stanowi wzrost w porównaniu z 1997r. o 3%.
W drugiej połowie lat 90-tych można było zaobserwować pojawienie się wyraźnego zainteresowania ze strony emitentów i nabywców, instrumentami dłużnymi o terminie zapadalności od 1 roku do 2 lat (obligacjami przedsiębiorstw). Emisje tego rodzaju papierów zaczynają coraz częściej dochodzić do skutku i wiele banków stara się promować te formy papierów wartościowych. Rozwój rynku obligacji przedsiębiorstw będzie mieć bardzo duży wpływ na dalsze funkcjonowanie rynku papierów komercyjnych, ponieważ może doprowadzić do zwrócenia się części inwestorów i emitentów w kierunku papierów o dłuższych terminach zapadalności, co może w konsekwencji zmniejszyć wolumen obrotów na rynku papierów komercyjnych.
Popyt na papiery komercyjne zwiększ się proporcjonalnie do liczby nowych emisji i rozwój tego rynku jest dość równomierny zarówno po stronie popytu jak i podaży. Największe zainteresowanie utrzymuje się w odniesieniu do papierów o najkrótszych zakupy, wynoszących od 1 do 3 miesięcy.
Rozwój rynku papierów komercyjnych w Polsce stymulują następujące czynniki:
wysoki koszt kredytu bankowego
zapotrzebowanie przedsiębiorstw na elastyczne finansowanie krótkoterminowe
rosnące zapotrzebowanie ze strony inwestorów na krótkoterminowe lokaty o wysokiej rentowności, dużym stopniu płynności i akceptowalnym poziomie ryzyka
zainteresowanie banków zastępowaniem obciążonych ryzykiem dochodów z tytułu odsetek od kredytów, dochodami z tytułu prowizji, które nie są obciążone ryzykiem
Rynek ten jest hamowany przez następujące czynniki:
brak jednolitej podstawy prawnej, regulującej zasady emisji obrotu papierami komercyjnymi
zróżnicowanie poziomu opłaty skarbowej w odniesieniu do poszczególnych instrumentów, co dyskryminuje niektórych inwestorów, przede wszystkim nabywców nie będących instytucjami finansowymi niezadowalający dostęp do informacji, utrudniający ocenę sytuacji finansowej emitentów i poziomu ryzyka związanego z inwestowaniem w papiery komercyjne
Papiery komercyjne oparte na prawie wekslowym oferowane są w formie weksli własnych, wystawionych przez wystawcę zgodnie z ustawą Prawo wekslowe. Pod względem konstrukcji prawnej tego rodzaju papiery są po prostu wekslami. Emitent wykorzystuje w tym przypadku prawo weksle jako podstawę emisji krótkoterminowych papierów komercyjnych. Z założenia nie jest to instrument mający pełnić funkcje płatnicze jego wykorzystanie ogranicza się wyłącznie do funkcji kredytowych. Ponadto papierów takich nie można dyskontować w banku. Banki mogą nabywać je na własny rachunek, jak każdy inny inwestor, jednak nie mogą ich redyskontować w NBP.
Papier komercyjny, wystawiony w oparciu o Prawo wekslowe posiada cechy jednoznacznie określanego jako weksel własny. Są to:
nazwa weksel w tekście weksla komercyjnego
przyrzeczenie bezwarunkowej zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej
oznaczenie daty i miejsca wykupu weksla komercyjnego
oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla komercyjnego
nazwisko/firma osoby, na której zlecenie zapłata ma być dokonana
podpis złożony w imieniu wystawcy weksla komercyjnego
CECHY WSPÓLNE PAPIERÓW KOMERCYJNYCH EMITOWANE W OPARCIU O RÓŻNE PODSTAWY PRAWNE:
· jest to instrument dyskontowy
· papiery mają krótki termin zapadalności (od 7 do 364 dni)
· mają wysoki nominał jednostkowy, za wyjątkiem papierów emitowanych za pośrednictwem Banku Handlowego - jest to co najmniej 100 tys. PLN
· są uruchamiane w transzach, w ramach programu emisji
· zobowiązania z tytułu emisji papierów nie są zabezpięczone ale mogą być· poręczone
· ryzyko zakupy wiąże się z oceną kondycji finansowej emitenta, której może dokonać· w oparciu o memorandum informacyjne
· istnieje możliwość· sprzedaży papierów na rynku wtórnym
· przeznaczenie pozyskanych środków nie podlega ograniczeniom (emitent jedynie deklaratywnie określa, na co wykorzysta środki)
· emisje są skierowane do ograniczonego kręgu inwestorów (emisje niepubliczne )
RYNEK PIERWOTNY PAPIERÓW KOMERCYJNYCH to rynek, na którym papiery komercyjne są nabywane przez inwestorów od emitentów. Na rynku tym w każdym dniu okresu ważności transzy, agent emisji kojarzy przejęte zlecenia nabycia z papierami danej transzy, które nie zostały zbyte, zgodnie z kolejnością przyjęcia zleceń, z zachowaniem terminów ważności zleceń.
Na rynku pierwotnym sprzedaż papierów komercyjnych może się odbywać na podstawie:
zaproszenia do rokowań
przetargu ograniczonego lub nieograniczonego
RYNEK WTÓRNY PAPIERÓW KOMERCYJNYCH to rynek, na którym inwestorzy nabywają papiery od innych uczestników rynku. Na rynku wtórnym, w każdym dniu wartości transzy, na podstawie przyjętych zleceń, agent emisji kojarzy zlecenia nabycia i zlecenia zbycia oraz wyznacza datę transakcji. W przypadku nieskojarzenia zleceń zbycia ze zleceniami nabycia w terminie ważności zleceń, zlecenia wygasają.
Obrót wtórny papierami komercyjnymi może odbywać się:
z udziałem agenta emisji występującego w roli pośrednika lub strony transakcji. Agent emisji pełni wówczas rolę organizatora rynku
bez udziału agenta emisji jako pośrednika lub strony transakcji
KORZYŚCI Z NABYWANIA PAPIERÓW KOMERCYJNYCH
Z punktu widzenia inwestorów najważniejsze aspekty związane z nabywaniem papierów komercyjnych to: rentowność lokaty, stopień ryzyka oraz płynność rynku wtórnego. Inwestorzy odnoszą następujące korzyści z nabywania tych papierów:
wyższą rentowność niż w przypadku inwestycji w bony skarbowe lub depozyty bankowe
możliwość przedterminowego zbycia nabytych papierów na rynku wtórnym, organizowanym przez agenta emisji
możliwość zdywersyfikowania swoich aktywów oraz wzbogacenia portfela inwestycyjnego o nowy instrument
możliwość dostosowania inwestycji do preferencji dotyczących ponoszonego ryzyka, rentowności, terminu zapadalności
możliwość wykorzystania papierów komercyjnych do sterowania płynnością finansową
ograniczone ryzyko, w porównaniu z zakupem akcji
WADY LOKOWANIA ŚRODKÓW W PAPIERY KOMERCYJNE
Z punktu widzenia nabywcy inwestowanie w te instrumenty ma jednak również pewne wady
poziom ryzyka jest wyższy niż w przypadku inwestycji w bony skarbowe
sprzedaż zakupionych papierów na rynku wtórnym przed nadejściem terminu zapadalności nie jest atrakcyjna, a może nawet prowadzić do strat, ze względu na wysoką marżę pobieraną przez agenta emisji
rynek wtórny papierów komercyjnych nie charakteryzuje się tak dobrą płynnością, jak rynek wtórny bonów skarbowych
PRZYSZŁOŚĆ RYNKU PAPIERÓW KOMERCYJNYCH W POLSCE
Wśród uczestników rynku kapitałowego panuje powszechne przekonanie, że występuje obecnie wiele czynników, które wpływają na kierunki rozwoju rynku, w najbliższym czasie powinny one doprowadzić do istotnego przyspieszenia rozwoju nie tylko rynku papierów komercyjnych, ale również innych segmentów rynku pieniężnego i kapitałowego w Polsce.
Do czynników takich można zaliczyć:
wzrost popytu na instrumenty dłużne na rynkach finansowych, wywołany rozpoczęciem działalności przez fundusze emerytalne
wzrost liczby podmiotów zainteresowanych dokonywaniem emisji
wzrost liczby agentów emisji oraz rozszerzanie wachlarz produktów w ofercie banków systematycznie obniżającą się stopę inflacji i postępującą stabilizację gospodarki, która sprzyja zmniejszaniu się ryzyka gospodarczego i pozwala na wydłużenie horyzontu planowania finansowego zmianę relacji rentowności bonów skarbowych w stosunku do rentowności papierów komercyjnych przedsiębiorstw
obniżenie poziomu rezerwy obowiązkowej
upowszechnienie praktyki poddawania się emitentów ratingowi
ewentualne wprowadzenie jednolitych podstaw prawnych, regulujących zasady emisji i obrotu papierami komercyjnymi
rozwój rynku długoterminowych obligacji przedsiębiorstw
integracja ze strukturami rynku europejskiego i światowego
Dotychczasowy rozwój rynku papierów komercyjnych w Polsce był wynikiem istnienia oddolnego zapotrzebowania ze strony przedsiębiorstw na tanie źródła finansowania. Rynek ten nie był tworzony odgórnie, jego rozwój nie był centralnie sterowany i nie stworzono mu infrastruktury, która by ten rozwój ułatwiała. Ze względu na brak centralizacji powstały różne poglądy na to, jaki powinien być ostateczny kształt tego segmentu rynku i jakie rozwiązania należałoby promować.
Uważa się, że dobrze funkcjonujący rynek papierów komercyjnych powinny charakteryzować następujące elementy:
dobrze zdefiniowana podstawa prawna emisji
szeroka baza inwestorów dysponujących nadwyżkami gotówki
rentowność, która nie jest głównym wyznacznikiem decyzji
bezpieczeństwo i pewność otrzymania zwrotu pieniędzy
uwzględnienie źródeł alternatywnej płynności w programach emisji
dostęp do rynku ograniczony do pożyczkobiorców o dobrej sytuacji finansowej ujawnienie przez emitentów informacji w wystarczającym zakresie wykorzystanie środków z emisji na cele ekonomicznie uzasadnione zaufanie do rynku ze strony wszystkich jego uczestników
Podsumowując obecny stan rynku papierów komercyjnych w Polsce można stwierdzić, że głównym czynnikiem odpowiedzialnym za występowanie pewnych braków w stosunku do nakreślonego wyżej obrazu dobrze funkcjonującego rynku jest krótki okres jego rozwoju.

Historia 

Geneza i historia Polskiego Instytutu Dyrektorów

grudzień 1998

Pierwsze spotkanie inicjatorów Forum Corporate Governance - płaszczyzny otwartej i szerokiej dyskusji na temat corporate governance w Polsce. W pracach Forum od początku uczestniczyły:Giełda Papierów Wartościowych w WarszawieKomisja Papierów Wartościowych i GiełdPolska Konfederacja Pracodawców PrywatnychPolska Rada BiznesuFundacja Centrum Prywatyzacjiod 2000 roku - Bank Światowyod 2002 roku - NBP.

styczeń 1999

Sprawowanie władzy w korporacji - I konferencja inaugurująca cykl „Corporate Governance” (do końca 2005 roku odbyło się ich 26).

maj 2000

Zasady nadzoru korporacyjnego w OECD - III konferencja „Corporate Governance”. Omówienie znaczenia corporate governance i rozwiązań w tym zakresie stosowanych w krajach OECD.

maj 2001

Powołanie Komitetu Dobrych Praktyk przez Forum Corporate Governance w składzie: prof. Grzegorz Domański - przewodniczący, Henryka Bochniarz, Krzysztof A. Lis, Wiesław Rozłucki, Jacek Socha, prof. Stanisław Sołtysiński.

maj 2001

Ład korporacyjny: walne zgromadzenia - standardy dobrej praktyki - V konferencja „Corporate Governance”; przełomowy moment w działalności Forum: podsumowanie ówczesnej wiedzy o praktyce korporacyjnej w Polsce, porównanie ze światowymi standardami, zapoczątkowanie procesu instytucjonalizacji ładu korporacyjnego w naszym kraju.

luty 2002

Pierwsza wersja dokumentu Dobre praktyki w spółkach publicznych w 2002 roku.

czerwiec 2002

Ład korporacyjny - rozwiązania instytucjonalne. Pierwsze spotkanie Instytutów Dyrektorów z Europy Środkowowschodniej.

lipiec 2002

Ostateczna wersja dokumentu Dobre praktyki w spółkach publicznych w 2002 roku.

wrzesień - październik 2002

Zarząd Giełdy, a następnie Rada Giełdy przyjmują dokument Dobre praktyki w spółkach publicznych w 2002 roku. 

marzec 2003

Powstanie Polskiego Instytutu Dyrektorów jako wydzielonego departamentu Fundacji - Centrum Prywatyzacji. Prezes - Krzysztof A. Lis. Rada Programowa: Maria Wiśniewska - przewodnicząca, Wiktor Askanas, Jacek Chwedoruk, Peter Driscoll, Maciej Grelowski, Andrzej Nartowski, prof. Stanisław Sołtysiński.

do 1 lipca 2003

Spółki giełdowe po raz pierwszy składają oświadczenia o przestrzeganiu zasad dobrych praktyk. 

styczeń 2004

Komitet Dobrych Praktyk rozpoczyna prace nad nowelizacją Dobre praktyki w spółkach publicznych 2005. 

lipiec 2004

Polski Instytut Dyrektorów rozpoczyna konsultacje środowiskowe dokumentu Dobre praktyki w spółkach publicznych 2005. 

17 września 2004

Krzysztof A. Lis, prezes Polskiego Instytutu Dyrektorów, odebrał jako pierwszy ustanowioną w 2004 roku Nagrodę im. Lesława Pagi, wieloletniego szefa Komisji Papierów Wartościowych i Giełd. Został uhonorowany za zasługi dla rozwoju rynku kapitałowego w Polsce, a także dorobek ostatnich lat w zakresie tworzenia podstaw nadzoru korporacyjnego w polskich spółkach publicznych.  

17 listopada 2004

I edycja ratingu spółek giełdowych. Wręczenie nagrody „Spółka Godna Zaufania 2004”. (XVIII konferencja „Corporate Governance - Dobre praktyki korporacyjne w Polsce).

24 listopada 2004

Komitet Dobrych Praktyk i Polski Instytut Dyrektorów publicznie prezentują dokument Dobre praktyki w spółkach publicznych 2005 i przekazują Giełdzie Papierów Wartościowych.

1 stycznia 2005

Wchodzą w życie Dobre praktyki w spółkach publicznych 2005. Zasada 20. - od 1 lipca 2005. 

31 stycznia 2005

Krzysztof A. Lis ginie w wypadku samochodowym.

luty-maj 2005

Pracami PID kieruje Maria Wiśniewska - przewodnicząca Rady Programowej.

24 maja 2005

Podpisanie aktu założycielskiego Fundacji Polski Instytut Dyrektorów. Jednym z fundatorów instytucjonalnych FPID jest Fundacja - Centrum Prywatyzacji, przy której Instytut działał od marca 2003 roku. Akt notarialny podpisali: fundatorzy instytucjonalni - Giełda Papierów Wartościowych, Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych, Fundacja - Centrum Prywatyzacji i Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych „Lewiatan” oraz kilkanaście osób fizycznych.Przewodniczącym Rady Fundatorów wybrano Wiesława Rozłuckiego - prezesa Zarządu GPW. W skład pierwszej Rady Programowej FPID, która działała do końca 2005 roku, weszli:Maria Wiśniewska - przewodnicząca, Wiktor Askans, Jacek Chwedoruk, Peter Driscoll, Andrzej Nartowski, Wiesław RozłuckiStanisław Sołtysiński. Na pierwszego prezesa Zarządu FPID wybrano Macieja O. Grelowskiego, dotychczasowego członka Rady Programowej.

14 września 2005

II edycja ratingu spółek giełdowych. Wręczenie nagrody „Spółka Godna Zaufania 2005”. (XXII konferencja Corporate Governance - Nowe regulacje na rynku kapitałowym).

21 września 2005

Rejestracja Fundacji Polski Instytut Dyrektorów w KRS.

15 grudnia 2005

Pierwsze posiedzenie Rady Fundatorów, na którym wybrano Macieja O. Grelowskiego na prezesa zarządu FPID na trzyletnią kadencję oraz Krzysztofa Stupnickiego na członka Rady Programowej po ustąpieniu Petera Driscolla. Członkowie Rady przyjęli do swojego grona kilku nowych fundatorów.

luty 2006

Rozpoczął się nabór do korpusu profesjonalnych członków rad nadzorczych.

24 maja 2006

Ogłoszenie wyników III ratingu spółek giełdowych

30 czerwca 2006 - zmiany we władzach PID

Po rezygnacji Macieja Grelowskiego nowym prezesem PID został Andrzej S. Nartowski. Przewodniczącym Rady Programowej wybrano dr Wiesława Rozłuckiego, a Przewodniczącą Rady Fundatorów - Marię Wiśniewską.

Do zadań Komisji należy:

• sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem reguł  uczciwego obrotu i konkurencji w zakresie publicznego obrotu papierami wartościowymi oraz nad zapewnieniem powszechnego dostępu do rzetelnych informacji na rynku papierów wartościowych,

• inspirowanie, organizowanie i podejmowanie działań zapewniających sprawne funkcjonowanie rynku papierów wartościowych oraz ochronę inwestorów,

• współdziałanie z innymi organami administracji rządowej, Narodowym Bankiem Polskim oraz instytucjami i uczestnikami publicznego obrotu papierami wartościowymi w zakresie kształtowania polityki gospodarczej państwa zapewniającej rozwój rynku papierów wartościowych,

• upowszechnianie wiedzy o zasadach funkcjonowania rynku papierów wartościowych,

• przygotowywanie projektów aktów prawnych związanych z funkcjonowaniem rynku papierów wartościowych

• podejmowanie innych działań przewidzianych przepisami ustawy - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi

Komisja Papierów Wartościowych i Giełd
Zadania Komisji Papierów Wartościowych i Giełd

KPWiG ma wiele uprawnień dotyczących wspomagania rozwoju rynku kapitałowego w Polsce. Obok zadań wyznaczających ogólne kierunki i sposoby działania (działalność organizacyjna, edukacyjna, sprawowanie ogólnego nadzoru nad rynkiem papierów wartościowych etc.). Komisja Papierów Wartościowych i Giełd posiada szereg konkretnych kompetencji wynikających z poszczególnych postanowień Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi i ustawy o funduszach inwestycyjnych. Najważniejsze z tych kompetencji to: Licencjonowanie uczestników rynku Działalność na publicznym rynku papierów wartościowych, polegająca na pośrednictwie w nabywaniu papierów wartościowych na rynku publicznym wymaga zezwolenia KPWiG. Zezwolenia na prowadzenie działalności wymagane są dla domów maklerskich i banków chcących prowadzić działalność maklerską czy rachunki papierów wartościowych oraz dla towarzystw funduszy inwestycyjnych. Podmiot gospodarczy musi spełnić szereg wymogów organizacyjnych i finansowych, aby uzyskać zezwolenie na świadczenie usług w publicznym obrocie papierami wartościowymi. Wykonywanie zawodów niezbędnych dla funkcjonowania podmiotów prowadzących działalność maklerską lub towarzystw funduszy inwestycyjnych również jest licencjonowane przez KPWiG. Licencja KPWiG jest konieczna dla wykonywania zawodu maklera papierów wartościowych lub doradcy inwestycyjnego. Obok spełnienia kryteriów formalnych, kandydat na maklera lub doradcę musi zdać egzamin kwalifikacyjny przed Komisją Egzaminacyjną powoływaną przez Przewodniczącego KPWiG.

Dopuszczanie papierów wartościowych do publicznego obrotu Generalną zasadą jest, że zanim papier wartościowy zostanie publicznie zaoferowany inwestorom, powinien zostać dopuszczony do publicznego obrotu przez KPWiG. Dopuszczenie do publicznego obrotu jest to decyzja administracyjna wydana przez KPWiG, na podstawie wniosku emitenta, a w przypadku publicznej oferty - również wniosku tzw. wprowadzającego, czyli właściciela dopuszczanych papierów wartościowych. Nie wszystkie papiery wartościowe wymagają takiego dopuszczenia. Wyjątkiem są papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa (np. obligacje Skarbu Państwa), przez Narodowy Bank Polski bądź papiery wartościowe innych podmiotów, które opiewają na zobowiązania pieniężne i których Emitenci uzyskali poręczenie (gwarancję) Skarbu Państwa lub Narodowego Banku Polskiego co do zapłaty zobowiązań z tych papierów. Dopuszczenie papieru wartościowego do publicznego obrotu przez KPWiG związane jest z ujawnieniem informacji na temat emitenta papieru wartościowego. Celowi temu służy prospekt emisyjny i memorandum informacyjne. Wymogi co do treści tych dokumentów zostały określone rozporządzeniem Rady Ministrów wydanym na podstawie Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Za kompletność, prawdziwość i rzetelność tych informacji przedstawionych w prospekcie lub memorandum ponoszą odpowiedzialność zarówno emitent, jak i podmioty, które sporządzały prospekt lub memorandum. Nadzór nad rynkiem papierów wartościowych KPWiG ma prawo kontroli działalności instytucji i osób wykonujących określone zawody, działających na publicznym rynku papierów wartościowych. Zakres tej kontroli wyznacza Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Kontroli podlegają domy maklerskie, banki prowadzace działalność maklerską, banki prowadzące rachunki papierów wartościowych, towarzystwa funduszy inwestycyjnych, maklerzy papierów wartościowych i doradcy inwestycyjni. KPWiG posiada możliwość wymierzania tym instytucjom i osobom, różnego rodzaju kar administracyjnych. Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi przyznaje KPWiG również prawo kontroli instytucji rynkowych prowadzących giełdy (tu: Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. , Centralna Tabela Ofert S.A.) oraz Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych S.A. (centralna instytucja depozytowo-rozliczeniowa); uprawnienia KPWiG wobec tych podmiotów koncentrują się na prawie zaskarżania uchwał walnych zgromadzeń akcjonariuszy i uchwał rad nadzorczych tych spółek. Regulacja Przewodniczący wnioskuje o wydanie aktów prawnych na podstawie różnych ustaw, przede wszystkim Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi i ustawy o funduszach inwestycyjnych. Akty te precyzują zakres obowiązków uczestników rynku, przede wszystkim w takich dziedzinach jak: wymogi kapitałowe stawiane instytucjom pośredniczącym w inwestowaniu w papiery wartościowe - podmiotom prowadzącym działalność maklerską oraz towarzystwom funduszy inwestycyjnych, informacje ujawniane przez emitentów papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu, zasady świadczenia usług przez podmioty prowadzace działalność maklerską, szczegółowe zasady rachunkowości i sprawozdawczości podmiotów prowadzących działalność maklerską, banków prowadzących rachunki papierów wartościowych i towarzystw funduszy inwestycyjnych, wiedza wymagana dla uzyskania licencji maklera papierów wartościowych i doradcy inwestycyjnego. Regulacje te bądź określają wymogi, jakie należy spełnić, aby podjąć działalność lub wykonywanie zawodu regulowanych Prawem o publicznym obrocie papierami wartościowymi i ustawy o funduszach inwestycyjnych, bądź wyznaczają sposoby działania (postępowania) w związku z prowadzoną działalnością. Ponadto Komisja Papierów Wartościowych i Giełd bierze udział w przygotowywaniu wielu aktów prawnych mających bardziej lub mniej widoczne powiązania z rynkiem papierów wartościowych. Swoistą kompetencją KPWiG w zakresie kształtowania regulacji publicznego rynku papierów wartościowych jest zatwierdzanie zmian Statutu i Regulaminu Giełdy. Zmiany zasad działania rynku giełdowego są zatem kontrolowane przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd.

---