Kryteria klasyfikacji /nazwy / nabłonków :
Ilość warstw komórkowych
Kształt komórek
Trzeba pamiętać, że nabłonek wielorzędowy jest nabłonkiem jednowarstwowym
Nabłonek wielowarstwowy :
Nazwa pochodzi od kształtu komórek warstwy powierzchniowej
Nabłonek jednowarstwowy
Nabłonek jednowarstwowy płaski /śródbłonek naczyń, mezotelium/
Komórki płaskie
Jądra grubsze od cienkiej cytoplazmy
Nabłonek jednowarstwowy walcowaty /jelito cienkie/
Komórki wysokie, jądra podłużne, przy podstawie
Obecne tzw. komórki kubkowe - mają „pękatą” cytoplazmę; w barwieniu HE pusta albo blado wybarwiona
Obecny rąbek szczoteczkowy na powierzchni nabłonka /blado wybarwiona cieniutka „tasiemka”/
Nabłonek jednowarstwowy sześcienny /rdzeń kręgowy - ependyma, tarczyca/
Komórki podobne do kostki
Jądro okrągłe/owalne
Nabłonek wielorzędowy /tchawica/
Kilka typów komórek o różnej wysokości - leżące na jednej „linii”
Jądra tych komórek – na różnych wysokościach, stąd wrażenie wielowarstwowego nabłonka / tego nie ma w nabłonku A.2 /
Na powierzchni tych nabłonków – rąbek szczoteczkowy
Proponuję porównać preparaty z nabłonków : jednowarstwowy walcowaty i wielorzędowy /znaleźć różnice /. Najlepiej zacząć od najmniejszego powiększenia. Te same cechy - porównywać na tych samych powiększeniach!
Nabłonek wielowarstwowy - generalnie są to nabłonki „grube”
Nabłonek wielowarstwowy płaski
Nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący /skóra/
Dużo warstw
Przy podstawie zawsze ciemniejsza warstwa, z drobnymi ciemnymi jądrami
Od strony skóry właściwej – nabłonek układa się w postaci „ciemniejszych sopli” – węższych albo szerszych
Na powierzchni różowa warstwa keratyny, często jakby postrzępiona, może być to gruba warstwa albo cienka ; ważne! nie ma jąder
Nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący /przełyk/
Podobny do nabłonka B.1a
Nie ma różowej warstwy keratyny
Czasem w preparatach widać coś co może przypominać postrzępioną cienką warstwę rogową – to jest tzw. artefakt /preparat egzaminacyjny nabłonka rogowaciejącego na pewno będzie miał solidną warstwę rogową! /
Proponuję porównać preparaty obu nabłonków wielowarstwowych płaskich, szczególnie porównać warstwy powierzchowne.
Nabłonek wielowarstwowy sześcienny /np. gruczoły potowe/
Podobny do A.3 – tylko liczymy warstwy
Nabłonek wielowarstwowy walcowaty / np. gruczoły ślinowe /
Podobnie jak wyżej
Komórki w barwieniu HE są „puste” – wypłukane albo blado zabarwione
Nabłonek przejściowy /pęcherz moczowy, moczowód/
Na powierzchni komórki baldaszkowate – duże komorki, czasem dwujądrowe , cytoplazma jasna
Nabłonek może być np. 3-warstwowy /cienki/ - wtedy komórki baldaszkowate są rozciągnięte, spłaszczone
Nabłonek szerszy /np.5-6 warstw/ - wtedy komórki baldaszkowate są wyraźne, pełniejsze z wyraźnymi owalnymi jądrami