KONSPEKT LEKCJI WIEDZY O KULTURZE W KLASIE I LICEUM (kl. I „g”)

Imię i nazwisko prowadzącego: Małgorzata Cmela

Czas przeznaczony na realizację tematu: 45 minut

TEMAT: Sztuka rzeźbiarska starożytnych Rzymian.

CELE LEKCJI:

Na poziomie wiadomości:

• Uczeń wie czym jest relief, portret rzymski.

• Uczeń wie, że rzeźba rzymska wzorowała się na rzeźbie greckiej.

• Uczeń zna cechy rzeźby rzymskiej.

• Uczeń powtarza cechy rzeźby greckiej.

• Uczeń zna podstawowe dzieła rzymskiej sztuki rzeźbiarskiej.

Na poziomie umiejętności:

• Uczeń potrafi wskazać elementy różniące rzeźbę grecką i rzymską.

• Uczeń odróżnić twórczość Greków i twórczość Rzymian.

• Uczeń rozpoznaje największe dzieła sztuki rzeźbiarskiej starożytnego Rzymu (m.in. Kolumnę Trajana, Łuk Tytusa, Pomnik konny Marka Aureliusza, Witeliusz, Ara Pacis).

Na poziomie postaw:

• Uczeń jest wdrażany i motywowany do dbałości o etykę i estetykę komunikacji językowej.

• Uczeń ma świadomość wartości rzymskiego dziedzictwa sztuki rzeźbiarskiej.

MATERIAŁY:

• Karta pracy;

• Fotografie rzeźb;

• Paski papieru z wypisanymi cechami rzeźby rzymskiej i greckiej;

METODY:

• Pogadanka heurystyczna;

• Metoda zajęć praktycznych;

• Elementy wykładu;

FORMY PRACY: indywidualna, zbiorowa

Przebieg lekcji:

Etap lekcji	Czynności nauczyciela	Czynności ucznia	Umiejętności kluczowe
Zaangażowanie	- Nauczyciel wita się z klasą, przedstawia się; informuje o celach lekcji; - Nauczyciel sprawdza obecność; - Nauczyciel sprawdza wiadomości uczniów z poprzedniej lekcji; - Nauczyciel umieszcza na tablicy fotografie dwóch rzeźb (Perykles rzymski i grecki): Czy te rzeźby przedstawiają jednego człowieka? Kim on jest? Czy te rzeźby mógł stworzyć jeden artysta? Dlaczego? Czy te rzeźby pochodzą z jednego kraju? Dlaczego? Czy pochodzą z tego samego okresu? Czy dostrzegacie jakieś różnice pomiędzy tymi rzeźbami? Jakie? - Nauczyciel zbiera niepewne odpowiedzi uczniów: Rzeźba ta przedstawia Peryklesa. Jedna z nich jest dziełem Greków, druga – jest jej rzymską kopią. Wydawać by się mogło, że są one podobne, jednak rzeźba grecka i rzymska znacząco się od siebie różnią, pomimo, iż Rzymianie wzorowali się na Grekach. O rzeźbie greckiej już mówiliście, więc dzisiejsza lekcja dotyczyć będzie rzeźby rzymskiej. - Nauczyciel prosi uczniów, by zapisali temat lekcji: SZTUKA RZEŹBIARSKA STAROŻYTNYCH RZYMIAN.	- Zapytani uczniowie odpowiadają na pytania zadane przez nauczyciela. - Uczniowie starają się intuicyjnie odpowiedzieć na pytania zadawane przez nauczyciela. - Uczniowie zapisują temat lekcji.	- komunikacja nauczyciel – uczeń - twórcze rozwiązywanie problemów - mówienie - poprawność językowa
Badanie + Prezentacja	- Nauczyciel prosi o rozdanie kart pracy (zał.1). - Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie polecenia do ćwiczenia 1 i poleca, by spróbowali intuicyjnie połączyć fotografie z nazwą. - Nauczyciel mówi bardzo ogólnie o sztuce Rzymian, o rzeźbach – budowlach (łuku triumfalnym, kolumnach, pomniku konnym i reliefach), a także o potrzecie rzymskim – uczniowie mają w tym czasie stworzyć sobie na ten temat krótkie notatki obok fotografii. - Nauczyciel prosi, aby uczniowie indywidualnie spróbowali rozwiązać ćwiczenie 2 (tekst z lukami). Następnie uzupełniony jest sprawdzany. Rzeźba rzymska rozwijała się w ścisłej zależności od greckiej. Łuki triumfalne i monumentalne kolumny, np. Łuk Tytusa, Kolumna Trajana zaliczyć należy do form istniejących na pograniczu architektury i rzeźby. Widniejące na nich reliefy posiadają wielkie wartości ilustratorskie, ale także są zapisem historii. Dużą niezależność wykazała rzeźba rzymska w portrecie. Rozwinął się on dzięki kultowi przodków. W odróżnieniu od sztuki starożytnej Grecji nie zajmowano się tam mitem, rzeźbieniem bóstw, ale konkretnymi osobami, budzącymi powszechny szacunek (np. Juliusz Cezar, Agrypina, Klaudiusz, Neron). Rzeźbione marmury oddają z głębokim realizmem nie tylko podobieństwo fizyczne, ale także duchowy charakter portretowanej osoby – jest to portret psychiki. Wzorce greckie kontynuowali Rzymianie, tworząc pomniki konne wodzów i zwycięzców, które bardzo licznie umieszczane były w miastach Imperium Rzymskiego. Do naszych czasów szczęśliwie przetrwał, jako jedyny, pomnik Marka Aureliusza z Kapitolu w Rzymie. Nauczyciel dopowiada pewne informacje, ciekawostki, pokazuje duże zdjęcia.	- Uczniowie łączą nazwę z fotografią. - Uczniowie słuchają i piszą notatkę. - Uczniowie indywidualnie uzupełniają tekst. Poproszeni przez nauczyciela uczniowie czytają po jednym zdaniu i sprawdzają notatkę. Słuchają dopowiedzeń nauczyciela.	- pisanie - słuchanie - komunikacja nauczyciel - uczeń
Przekształcenie	- Nauczyciel prosi o przeczytanie polecenia do ćwiczenia 3. Prosi ucznia do tablicy, który kierując się sugestiami kolegów z klasy przyporządkuje odpowiednie paski – cechy do właściwej kolumny na tablicy. - Nauczyciel pokazuje fotografie dzieł greckich i rzymskich – uczniowie mają za zadanie zgadnąć, czy rzeźba ta jest grecka, czy rzymska i wyjaśnić swoje zdanie.	- Uczniowie mają kilka minut na przyglądnięcie się płaskorzeźbom i wskazują cechy rzeźby rzymskiej i greckiej. - Uczniowie mówią, czy jest to rzeźba grecka, czy rzymska i wyjaśniają swoje zdanie.	- stosowanie zdobytej wiedzy w praktyce - komunikacja nauczyciel- uczeń - pisanie - poprawność językowa.
Podsumowanie	- Nauczyciel zadaje zadanie domowe (ćwiczenie 4). - Nauczyciel zadaje pytania kontrolne na podsumowanie lekcji: Jakie są cechy charakterystyczne rzeźby rzymskiej? Jakie znasz przykłady rzeźb rzymskich? Jakiego rodzaju rzeźby tworzono? Czym jest relief? Czym jest portret rzymski?	- Uczniowie zapisują zadanie domowe. - Uczniowie odpowiadają na pytania zadane przez nauczyciela	- komunikacja nauczyciel- uczeń - mówienie - poprawność językowa - samokształcenie

RZEŹBA RZYMSKA

Ćwiczenie 1 – Do poniższych ilustracji przyporządkuj terminy: POMNIK KONNY, KOLUMNA TRAJANA, PORTRET RZYMSKI, RELIEF. Napisz kilka słów na ich temat.

1. Ara Pacis – ołtarz pokoju

2. Witeliusz

1. Marek Aureliusz

1. Trajan

Ćwiczenie 2 – Uzupełnij notatkę słowami z ramki.

Rzeźba _____________ rozwijała się w ścisłej zależności od _____________. Łuki _______________ i _________________ kolumny, np. Łuk ________, Kolumna ___________ zaliczyć należy do form istniejących na pograniczu architektury i rzeźby. Widniejące na nich ___________ posiadają wielkie wartości ilustratorskie, ale także są zapisem ______________.

Dużą niezależność wykazała rzeźba rzymska w ______________. Rozwinął się on dzięki __________ przodków. W odróżnieniu od sztuki starożytnej Grecji nie zajmowano się tam ____________, rzeźbieniem bóstw, ale konkretnymi osobami, budzącymi powszechny ________________ (np. Juliusz Cezar, Agrypina, Klaudiusz, Neron). Rzeźbione marmury oddają z głębokim _____________ nie tylko podobieństwo fizyczne, ale także duchowy charakter portretowanej osoby – jest to _____________________________.

Wzorce greckie kontynuowali Rzymianie, tworząc pomniki ___________ wodzów i zwycięzców, które bardzo licznie umieszczane były w miastach Imperium Rzymskiego. Do naszych czasów szczęśliwie przetrwał, jako jedyny, pomnik _____________________ z Kapitolu w Rzymie.

Ćwiczenie 3 – Przypomnij sobie wiadomości zdobyte na lekcji dotyczącej rzeźby starożytnej Grecji, następnie przyglądnij się Procesji Panatanejskiej – Fidiasza i fragmentowi Ara Pacis (ołtarz pokoju). Na tej podstawie porównaj cechy rzeźby greckiej
i rzymskiej.

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE
STAROŻYTNEJ RZEŹBY GRECKIEJ

Ćwiczenie 4 – Przyporządkuj nazwę dzieła do odpowiedniej fotografii.

1. Neron

2. Popiersie Juliusza Cezara

3. Agrypina Młodsza

4. Popiersie Septymiusza Sewera

5. Klaudiusz

6. Łuk Tytusa

7. Kaligula

8. Fragment Kolumny Trajana